Voortgangsrapportage Ketenzorg voor vrouwen met ovariumcarcinoom regio zuidwest Nederland Naam Ziekenhuis. Naam afdeling Auteurs. Datum. (logo ziekenhuis invoegen)
Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Resultaten van onze zorg 4 1.MULTIDISCIPLINAIR OVERLEG (MDO) 4 2.DISCIPLINES 5 3. AANWEZIGHEID FACILITEITEN 6 4.LOGISTIEKE INFORMATIE 6 5.INDICATOREN 6 6.REGISTRATIE 8 7.WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK 8 Bijlage 1: Wat zeggen de documenten? 9 AD 1: MULTIDISCIPLINAIR OVERLEG 9 AD 2: DISCIPLINES 9 AD 3: AANWEZIGHEID FACILITEITEN 10 AD 4: LOGISTIEKE INFORMATIE 10 AD 5: INDICATOREN 11 AD 6: REGISTRATIE 12 AD 7: WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK 12 Bijlage 2: SONCOS-normering m.b.t. ovariumcarcinoom 13 2
1. Inleiding Deze voortgangsrapportage omschrijft de inzet en resultaten in de afgelopen periode betreffende de ketenzorg aan vrouwen met ovariumcarcinoom. De volgende documenten vormen belangrijke uitgangspunten voor de organisatie en inhoud van deze zorg in onze regio: - Nota organisatie van de gynaecologisch oncologische zorg, deel I (NVOG, 2008) - Nota organisatie van de gynaecologisch oncologische zorg, deel II (NVOG, 2012) - Nota Stijgbeugel (NVOG, 2012) - Multidisciplinaire normering oncologische zorg in Nederland (SONCOS, 2012 en concept 2013) 1 - Zorgstandaard Kanker (IKNL, KWF en NFK, 2013) - Kwaliteitskader organisatie oncologische zorg (IKNL, 2012) - Naar gespecialiseerde netwerken, niet alles meer overal (NFU, KNI-AVL, 2012) - Richtlijn epitheliaal ovariumcarcinoom (IKNL, 2009) en plan van aanpak evaluatie (IKNL, 2010) In onze regio werken het Erasmus MC en de perifere ziekenhuizen vanuit een managed clinical network samen. Het betreft een regionaal samenwerkingsverband waarbinnen afspraken zijn gemaakt over de behandeling van het ovariumcarcinoom. Deze afspraken zijn vastgelegd in de regionale blauwdruk Ketenzorg aan vrouwen met ovariumcarcinoom in de regio zuidwest Nederland. In de regio zuidwest Nederland is de hoog complexe zorg aan vrouwen met ovariumcarcinoom gecentreerd op vijf locaties alwaar de patiënt terecht kan voor kwalitatief hoogwaardige perioperatieve zorg: in het academisch centrum en een viertal perifere satellietlocaties. Ons ziekenhuis is één van deze locaties. De (gedetacheerd) gynaecoloog oncoloog speelt een belangrijke rol in de ketenzorg voor vrouwen met ovariumcarcinoom. In dit jaarverslag leggen wij verantwoording af over de geleverde zorg op onze locatie en zijn wij transparant over de kwaliteit, kwantiteit en organisatie van deze zorg. In ons netwerk gaan wij hierover met elkaar het gesprek aan teneinde de kwaliteit van deze zorg in gezamenlijkheid op een (nog) hoger niveau te tillen. Want de patiënt in onze regio verdient de beste zorg. 1 De SONCOS-normen zijn in onze visie belangrijke normen die leidend moeten zijn voor onze zorg. Zodoende zijn deze normen nadrukkelijk in dit document meegenomen waarbij het streven is om hieraan te voldoen: nu en in de toekomst.
2. Resultaten van onze zorg Onderstaande tabellen geven de resultaten weer van / over de zorg die wij in de afgelopen periode hebben verleend aan patiënten met ovariumcarcinoom. Het betreft hier proces- als uitkomstresultaten. Daarbij is een onderverdeling gemaakt in een aantal thema s. Per onderdeel wordt aangegeven wat de status is, waarbij eveneens ruimte is voor enkele opmerkingen. In bijlage 1 staat weergegeven wat de bovengenoemde documenten over deze thema s aangegeven. 1. MULTIDISCIPLINAIR OVERLEG (MDO) Is er sprake van een MDO? Ja / Nee Zo ja: een oncologie-breed MDO of tumorspecifiek MDO? Wekelijkse frequentie MDO Ja / Nee Aanwezige disciplines Gynaecoloog met oncologisch aandachtsgebied Gynaecoloog oncoloog Internist oncoloog Radioloog Radiotherapeut Patholoog Vplk. specialist / case manager Verwijzend gynaecoloog Verwijzend internist-oncoloog Percentage patiënten dat voorafgaande aan de behandeling (chemotherapie of preoperatief) besproken wordt in het MDO, indien er sprake is van verdenking (RMI>200) op (recidief) ovariumcarcinoom Percentage patiënten dat postoperatief besproken wordt in het MDO. %. % 4
2. DISCIPLINES Aantal gynaecologen met aandachtsgebied gynaecologische oncologie Participatie gynaecoloog oncoloog op de locatie.. Aantal fte:.. Taken van de gynaecoloog oncoloog op de locatie Polikliniek: ja / nee OK: ja / nee MDO: ja / nee Participatie gynaecologisch oncoloog bij de operatie van elke vrouw met verdenking (RMI > 200) en / of bewezen ovariumcarcinoom Aanwezigheid van andere disciplines op de locatie: - Ten minste twee gastro-intestinaal chirurgen - Ten minste twee internisten met aandachtsgebied oncologie - Verpleegkundig specialist oncologie / case manager Beschikking over de volgende disciplines op de locatie: - Radiotherapeut - Radioloog - Patholoog - Psychosociale hulpverlening - Diëtetiek - Pijnteam met aan oncologie toegewijde anesthesioloog - Faciliteiten en expertise palliatieve zorg Zelf / via overeenkomst Psychosociale lastmeter geïmplementeerd: ja / nee 5
3. AANWEZIGHEID FACILITEITEN Beschikbaarheid vriescoupe op de locatie IC met minimaal level 1c en met personeel dat bekwaam is in de verzorging van patiënten na grote gynaecologisch oncologische ingrepen Heeft/volgt > 50% van de verpleegkundigen die op de verpleegafdeling zorg verlenen aan oncologie patiënten de aantekening/ opleiding oncologie? Is er een verpleegkundig specialist oncologie beschikbaar voor (poli)klinische patiënten? 24 x 7 beschikbaarheid oncologische expertise voor acute oncologische zorg 4. LOGISTIEKE INFORMATIE Ontwikkeld en beschikbaar zorgpad Individueel behandelplan, vastgelegd in elk patiëntendossier In elk patiëntendossier is vastgelegd wie de hoofdbehandelaar/ eindverantwoordelijke is Gemiddelde tijd tussen 1 e polikliniekbezoek en start therapie (SONCOS: maximaal 6 weken. Nota II: binnen 4 weken) Gemiddelde wachttijd voor 1 e polikliniekbezoek voor patiënt met vraagstelling maligniteit (SONCOS: maximaal 1 week) Gemiddelde doorlooptijd voor diagnostiek (SONCOS: maximaal 3 weken). weken.. dagen.. dagen 5. INDICATOREN Aantal nieuwe gynaecologische oncologische ziektegevallen per jaar Aantal debulkingoperaties per jaar voor ovariumcarcinoom (Nota II en SONCOS: minimaal 20 per jaar) Aantal stageringslaparotomieën per jaar voor ovariumcarcinoom...... 6
Percentage operaties waarin gynaecoloog oncoloog heeft geparticipeerd - debulking operaties - stageringslaparotomieën Gynaecoloog oncoloog voert minimaal 20 stagering / debulkingoperaties per jaar uit Zijn alle toegediende oncologische systeemtherapieën gegeven door of in overleg met internist-oncoloog? Debulking FIGO >= IIB: a) % complete debulking b) % optimale (<1 cm) debulking. %. %. %.. % (Indien de upfront debulking gevolgd wordt door een interval debulking, dan geldt de uitslag van de intervaldebulking) Percentage toepassing van intraperitoneale chemotherapie en HIPEC, bij ovariumca FIGO III, na complete/optimale debulking.. % Percentage toepassing van complete chirurgische stagering bij laag stadium ovariumcarcinoom a) Voor cytologisch onderzoek: ascites/spoelen peritoneum b) Inspectie/palpatie peritoneale oppervlakken c) Abdominale hysterectomie + bilaterale salpingo-oöforectomie d) Infracolische omentectomie Stadieringsbiopten van: e) alle plaatsen waarmee ovariumtumor adhesief of vergroeid is. f) alle macroscopische verdachte plaatsen en adhaesies Biopsieën van het peritoneum van: g) blaasoppervlak h) cavum Douglasi i) rechter/linker paracolishe groeve j) peritoneum van de bekkenwand links en rechts k) rechter diafragmakoepel Lymfkliersampeling: l) van beiderzijds iliaca externa, interna en communis en obturatorius m) Lymfekliersampling paraaortaal en precavaal n) minimaal 10 klieren onderzocht uit bovenstaande regio o) appendectomie, indien mucineus ovariumcarcinoom.. % 7
Percentage patiënten dat door complete stagering een hoger stadium krijgt / totaal aantal stageringslaparotomien voor ovariumcarcinoom. % Is bij alle incomplete stageringslaparotomieën genoemd wat de redenen hiervoor zijn? Zoals:.. Meet u de patiënttevredenheid? Uitkomsten: Meet u aan de hand van CQ-index Kankerzorg? Uitkomsten: 6. REGISTRATIE Gebruik makend van regionale digitale registratiesysteem Eindverantwoordelijke: Volledig ingevuld: ja / nee Deelname van alle specialismen aan complicatieregistratie Eindverantwoordelijke: Complicatiebespreking minimaal twee maal per jaar 7. WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Deelname aan klinisch wetenschappelijk onderzoek Aantal studies: Aantal patiënten per studie:.. Opmerkingen: 8
Bijlage 1: Wat zeggen de documenten 2? AD 1: MULTIDISCIPLINAIR OVERLEG Frequentie MDO: - Blauwdruk: de frequentie en planning is afhankelijk van het aantal patiënten en van de hoeveelheid uren die de gynaecoloog oncoloog gedetacheerd is aan de satellietlocatie. - SONCOS: wekelijks Aanwezige disciplines: - Blauwdruk: GOA uit satellietcentrum, gedetacheerd gynaecoloog oncoloog, betrokken gynaecoloog uit verwijzend ziekenhuis en de overige leden zoals weergegeven in Nota NVOG - Nota II: MDO samen met het centrum in aanwezigheid van een gynaecologisch oncoloog - SONCOS: bij het MDO dienen in ieder geval de volgende specialisten vertegenwoordigd te zijn: een gynaecoloog met aandachtsgebied gynaecologische oncologie, internist-oncoloog, radioloog, radiotherapeut, patholoog, case manager en eventueel andere verpleegkundigen en de gynaecologisch oncoloog van het gynaecologisch oncologisch centrum bij dit overleg. Inzet van het MDO (pre-, postoperatief en voorafgaand aan de behandeling): - Blauwdruk: Voorafgaand aan de start van de (operatieve) behandeling worden de patiënten met ovariumcarcinoom prospectief besproken in het MDO, Ook worden patiënten postoperatief besproken in het MDO. Elke patiënt wordt ten minste één maal besproken in het MDO.. Dit betekent alle nieuwe patiënten met ovariumcarcinoom en responsbeoordelingen. Maar ook vrouwen die niet geopereerd worden maar wel chemotherapie ondergaan of waarbij sprake is van een verdenking recidief. - Blauwdruk: Registratie van aantal maal dat patiënte besproken is in het MDO (minimaal eenmaal). Bij operaties minimaal twee maal (pre- en postoperatief). - Nota II: waar patiënten prospectief besproken worden ( ) voorafgaande aan de start van de behandeling. - SONCOS:.. waarbij patiënten prospectief worden besproken - SONCOS: het MDO, waarin tenminste 90% van de patiënten worden besproken. Patiënten worden besproken voorafgaand aan de primaire behandeling en in geval van primair chirurgische behandeling ook postoperatief ten behoeve van het vervolgbeleid. Let op: in de conceptversie SONCOS 2013 staat aangegeven dat het verslag van de multidisciplinaire bespreking aan de huisarts toegezonden moet worden. Dit zal in 2014/2015 consequenties hebben. AD 2: DISCIPLINES Aantal GOA s: - Blauwdruk, Nota II en SONCOS: er zijn tenminste twee gynaecologen met aandachtsgebied gynaecologische oncologie (GOA) (of gynaecoloog oncologen) die zorgen voor continuïteit van zorg. Participatie en taken gynaecoloog oncoloog: - Blauwdruk, Nota II en SONCOS: de gynaecoloog oncoloog participeert bij elke stagering of debulking operatie. - Blauwdruk: de gynaecoloog oncoloog dient onderdeel te zijn van het multidisciplinaire team. Taken zijn: participatie in de gynaecologisch oncologische polikliniek / participatie bij de stagering of debulking operatie / deelname aan het MDO (eindverantwoordelijkheid registraties en verslagen: zie verderop). Aanwezigheid andere disciplines: - Blauwdruk: Er is tijdens grote chirurgische resecties een gastro-intestinaal chirurg aanwezig/ beschikbaar voor evt. palliatief stoma/obstructieve ileus. - Nota II en SONCOS: er is een gastro-intestinaal chirurg aanwezig/ beschikbaar. - SONCOS: ten minste twee chirurgen met certificering in oncologische of gastro-intestinale chirurgie. 2 Het betreft hier de documenten die opgesomd staan in de inleiding.
- Blauwdruk, Nota II en SONCOS: Er zijn minimaal twee internisten met aantekening/aandachtsgebied oncologie. - Blauwdruk, Nota II en SONCOS: De behandeling van ovariumcarcinoom vereist een multidisciplinair team met o.a.. en ondersteuning door oncologisch verpleegkundige. - SONCOS: er is een verpleegkundig specialist oncologie beschikbaar voor poliklinische en klinische patiënten Beschikking over de volgende disciplines: - Blauwdruk en Nota II: beschikbaarheid van psychosociale zorg / expertise in palliatieve behandeling. - Overzicht van te rapporteren indicatoren: psychosociale/ verpleegkundige zorg aanwezig (%) - Blauwdruk: Registratie van welke patiënten palliatieve zorg krijgen. - Blauwdruk en Nota II: De behandeling van ovariumcarcinoom vereist een multidisciplinair team met o.a. een radioloog en patholoog - SONCOS: o State of the art radiotherapeutische zorg met vaste contacten en afspraken voor verwijzing o State of the art radiologische afdeling met toegang tot moderne apparatuur o State of the art pathologische diagnostiek o Psychosociale zorgverlening o Een afdeling diëtetiek o Een pijnteam met aan oncologie toegewijde anesthesioloog met registratie in pijngeneeskunde o Faciliteiten en expertise in palliatieve zorg Let op: in de conceptversie SONCOS 2013 staat specifieker aangegeven wat de service levels per discipline zijn. Ook staan eisen t.a.v. een op te richten palliatief team. Dit zal in 2014/2015 consequenties hebben. AD 3: AANWEZIGHEID FACILITEITEN Vriescoupe: - Blauwdruk, Nota II en SONCOS: Beschikbaarheid van een vriescoupe op locatie. Intensive care: - Blauwdruk en Nota II: Aanwezigheid van Intensive Care minimaal niveau 1c. - SONCOS: Er is beschikking over een intensive care afdeling met personeel dat bekwaam is in de verzorging van patiënten na een grote gynaecologisch oncologische ingrepen. Verpleegkundig personeel: - SONCOS: Minimaal de helft van het verpleegkundig personeel (kliniek en polikliniek) moet de aantekening oncologie hebben of de opleiding hiertoe volgen. Spoed eisende hulp: - SONCOS: Spoedeisende hulp waar 24 uur per etmaal, 7 dagen per week expertise in oncologische zorg beschikbaar is voor alle oncologische patiënten en behandelingen waaraan de instelling zorg verleent, onder andere middels acute behandelprotocollen. Zorginstellingen die de spoedeisende zorg voor de door hen behandelde patiënten niet 7 x 24 kunnen leveren, dienen vastgelegde afspraken te hebben met een zorginstelling die deze afdeling wel heeft en de bovengenoemde zorg voor hun patiënten kan leveren. AD 4: LOGISTIEKE INFORMATIE Zorgpad: - SONCOS: Voor frequent behandelde aandoeningen (d.w.z. 20 of meer patiënten per jaar) zijn zorgpaden beschikbaar, waarbij is vastgelegd welke onderzoeken gedaan moeten worden, wat de minimum doorlooptijden zijn, welke indicatoren verzameld worden en wie op welk moment verantwoordelijk is voor onderzoek en beleid. Behandelplan: - SONCOS: Van alle patiënten wordt het afgesproken beleid vastgelegd in het patiëntendossier (=individueel behandelplan, zoals meestal in MDO besproken is) 10
Hoofdbehandelaar/eindverantwoordelijke: - SONCOS: Steeds moet duidelijk zijn aan de patiënt en vastgelegd in het patiëntendossier wie de hoofdbehandelaar is Start van de behandeling: - Blauwdruk en Nota II: Doelstelling is het starten van de behandeling binnen vier weken na 1 e polikliniek bezoek bij een gynaecoloog in één van de ziekenhuizen. Dit vereist snelle verwijzing naar een satellietcentrum. - SONCOS: De tijd tussen eerste polikliniekbezoek en start van de therapie is maximaal zes weken. Doorlooptijd: - SONCOS: Doorlooptijd voor diagnostiek is maximaal drie weken Wachttijd: - SONCOS: De wachttijd voor een 1 e polikliniekbezoek voor een patiënt met vraagstelling maligniteit is maximaal één week AD 5: INDICATOREN Aantal debulking operaties per jaar: - Blauwdruk, Nota II en SONCOS: Er worden minimaal 20 debulking operaties per jaar verricht. Aantal stageringslaparotomieën per jaar: - Nota II: Patiënten met een sterke verdenking op ovariumcarcinoom en patiënten met ovariumcarcinoom waarvoor een stageringsoperatie moet worden verricht, worden geopereerd in die ziekenhuizen waar ook al minimaal 20 debulkingoperaties per jaar worden verricht. Voor deze patiëntengroepen gelden geen aanvullende volumenormen. - SONCOS: Patiënten met sterke verdenking op ovariumcarcinoom (blauwdruk: RMI > 200) en patiënten met ovariumcarcinoom waarvoor een stadiëringsoperatie moet worden verricht, worden geopereerd in die ziekenhuizen waar ook minimaal 20 debulkingsoperaties per jaar worden verricht. Voor deze 2 patiëntengroepen gelden geen aanvullende volumenormen Percentage operaties waarin een gynaecoloog oncoloog heeft geparticipeerd: - Blauwdruk, Nota II en SONCOS: de gynaecoloog oncoloog participeert in elke stagering of debulkingoperatie, conform afspraken. Aantal debulking en stagering operaties per gynaecoloog oncoloog per jaar: - Blauwdruk: de gynaecoloog oncoloog, betrokken bij stagering / debulkingoperaties, moet minimaal 20 debulkingoperaties per jaar verrichten. - Nota II: de gynaecoloog oncoloog, betrokken bij stagering / debulkingoperaties, moet minimaal 20 van deze ingrepen per jaar verrichten. Percentage oncologische systeemtherapieën gegeven door of in overleg met een internist-oncoloog: - SONCOS: Alle oncologische systeemtherapieën worden gegeven door of in overleg met een internistoncoloog. Indien gewerkt wordt met een behandelprotocol, kunnen andere specialisten endocriene systeemtherapie binnen een dergelijk protocol geven, mits een internist-oncoloog het protocol heeft beoordeeld en goedgekeurd. Gegevens betreffende debulking operaties: - Uit overzicht van te rapporteren indicatoren (VIKC) - Blauwdruk: streven naar 80% geslaagde debulking operaties - Nota II: Bij 80% van alle debulking operaties bij stadium IIB of hoger wordt minstens optimaal resultaat bereikt bij chirurgie (geen macroscopische resttumor of hoogstens tumordeposities waarvan de maximale afzonderlijke diameter < 1 cm doorsnede is). Gegevens betreffende stagering operaties: - Uit overzicht van te rapporteren indicatoren (VIKC) 11
- Nota II: Volledige stagering van alle lage stadia ovariumcarcinoom. Patiënttevredenheid en CQ-index Kankerzorg: uit zorgstandaard AD 6: REGISTRATIE Registratiesysteem: - Blauwdruk, Nota II en SONCOS: Er is een regionaal digitaal registratiesysteem. - Blauwdruk: De gynaecoloog oncoloog is eindverantwoordelijk voor het registratiesysteem. - Blauwdruk: Voor deze regio zal dit voorlopig nog ROGY zijn, totdat landelijk besloten wordt over te gaan op NKR of een ander systeem. Complicatieregistratie: - Blauwdruk en Nota II: Aanwezigheid van een digitale complicatieregistratie - Blauwdruk: De gynaecoloog oncoloog is eindverantwoordelijk voor de complicatieregistratie - SONCOS: Er wordt deelgenomen aan complicatieregistratie door alle betrokken specialismen. - SONCOS: Tenminste tweemaal per jaar wordt een complicatiebespreking gehouden, waaruit verbetertrajecten voor frequente en/of ernstige complicaties worden gestart. AD 7: WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK SONCOS: Er wordt deelgenomen aan klinisch wetenschappelijk onderzoek. Er wordt meegedaan aan minimaal 3 klinische studies waarbij per jaar totaal minimaal 15 patiënten worden geïncludeerd. 12
Bijlage 2: SONCOS-normering m.b.t. ovariumcarcinoom (CONCEPTVERSIE NOV. 2013) Voor de behandeling van ovariumcarcinoom moeten een zorginstelling en de zorgverleners beschikken over/voldoen aan de volgende voorwaarden: De zorginstelling vormt een integraal onderdeel van het regionaal samenwerkingsverband. Bij het multidisciplinaire overleg waarbij patiënten prospectief besproken worden dienen in ieder geval de volgende specialisten vertegenwoordigd te zijn: een gynaecoloog met aandachtsgebied gynaecologische oncologie, internist-oncoloog, radioloog, radiotherapeut, patholoog, case manager en eventueel andere verpleegkundigen en de gynaecologisch oncoloog. van het gynaecologisch oncologisch centrum bij dit overleg. In een niet-centrum ziekenhuis werken tenminste twee gynaecologen met aandachtsgebied gynaecologische oncologie (GOA) (of gynaecoloog-oncologen), die zorgen voor continuïteit van zorg. De gynaecologisch-oncoloog participeert in elke stagering of debulkingoperatie. Er is een gastro-intestinaal chirurg aanwezig/beschikbaar. In een ziekenhuis waar patiënten met ovarium carcinoom worden geopereerd worden minstens 20 debulkingoperaties per jaar verricht. Patiënten met sterke verdenking op ovariumcarcinoom en patiënten met ovariumcarcinoom waarvoor een stadiëringsoperatie moet worden verricht worden geopereerd in die ziekenhuizen waar ook minimaal 20 debulkingsoperaties per jaar worden verricht. Voor deze 2 patiëntengroepen gelden geen aanvullende volumenormen. Er is beschikbaarheid van vriescoupe op locatie. Er is beschikking over een intensive care afdeling met personeel, inclusief artsen, dat bekwaam is in de verzorging van patiënten na grote gynaecologisch oncologische ingrepen. Er is een regionaal digitaal registratiesysteem. Er is een jaarverslag 13