Methodiek onzekerheidsanalyse (project)planning Principes en rekenmodel van een probabilistische analyse Joris Hoogerwerf Riskineering B.V. DACE contactdag, 24 november 2016
Presentatie in vogelvlucht Eerst hoog over Wat is het? Wat zijn de resultaten? Voor wie en welke projecten? Aandachtspunten Proces En dan meer de diepte in: Model vs detailplanning Trend Tijdgebonden kosten
Onzekerheidsanalyse planning Methode om benoemde onzekerheden aan een deterministische planning toe te voegen. 45 Normale onzekerheid duur @ / 3 0 +1 wkn 123 Tegenvaller t.a.v. xxx @ 10% op 2 3 mnd 456 Vertraging a.g.v. yyy @ 15% op 1 2 6 wkn 7 Normale onzekerheid duur @ / 2 0 +3 wkn Mijlpaal 12 Normale onzekerheid duur @ / 1 0 +3 wkn 78 Normale onzekerheid duur @ / 3 0 +3 wkn Planningen kennen parallelle paden (niet lineair systeem), ramingen zijn (bijna) seriële optellingen
Kwantitatieve resultaten Haalbaarheid van mijlpalen: de naar buiten gecommuniceerde einddatum en overige interessante mijlpalen Onzekerheden met de grootste invloed op de haalbaarheid Inzicht in verschillende mogelijke kritieke paden (criticality) Zicht op trend Onderbouwing voor de financiële prognose t.a.v. tijdgebonden kosten.
Kwalitatieve resultaten Betere geïnformeerde beslissingen immers statische (sub)kritieke pad planning wordt aangevuld met kwantitatieve resultaten én Verbetering interne communicatie (tussen verschillende teams); Gedeeld beeld van planning en onzekerheden; Kwaliteitsverbetering van kwalitatieve analyse (oorzaak, gevolg, maatregelen).
Voor wie en welke projecten Projecten met veel interne of externe raakvlakken (b.v. verschillende deelprojecten, aanpalende projecten) of waar nog keuzes gemaakt kunnen worden of waarbij hoge eisen gesteld worden aan projectbeheersing/verantwoording.
Aandachtspunten Resultaten moeten gedragen worden Leveren van actuele managementinformatie Flexibiliteit/snelheid t.a.v. alternatieven/ varianten/ maatregelen Begrijpelijk model (geen black box) Betrokkenheid bij totstandkoming (iteratief, interactie, verificatie) Doorlooptijd analyseproces kort Aandacht voor presentatie resultaten Lukt niet met een zwaar /gedetailleerd model Diepgang moet voldoende zijn voor onderscheidend vermogen Juiste abstractieniveau model Interpretatie en presentatie resultaten Strakke planning van analyse zelf
Praatplaat verlaging black box gehalte
Proces stappen
Initieel 15% Stuurmijlpaal Risicobuffer Contract/communicatie Actuele voortgang Stuurmijlpaal? % Risicobuffer Risicobuffer Contract/communicatie
Model abstractieniveau Mogelijkheid voor experts om normale onzekerheden in te schatten; Normale onzekerheden onafhankelijk van elkaar; Verborgen float zichtbaar maken; Alleen (sub )kritieke bouwstromen; Flexibiliteit/snelheid t.a.v. alternatieven/varianten/maatregelen.
Abstractieniveau norm.onz. inschatbaar Tunnel Hele woonwijk Beton, grond, organisatie, etc Te hoog abstractieniveau, want te veel disciplines; onderschatting raakvlakken; complexe inschatting.
Abstractieniveau onafhankelijkheid Diepwand paneel 1 Paneel 2 Paneel 3 Te laag abstractieniveau, want: oorzaken mogelijk van toepassing op meerdere activiteiten (b.v. onderschatting graafsnelheid in klei); daarom correlatie benodigd, maar niet in te schatten door experts.
Soorten onzekerheden Normale onzekerheid Bijzondere gebeurtenis Meer dan kostenraming bij planning ook: Probabilistic link (onzekerheid t.a.v. relaties) Probabilistic branch (scenario s)
Normale onzekerheid Normale onzekerheid is de gemiddelde spreiding rondom de meest waarschijnlijke doorlooptijd van een activiteit 100% Voorbeelden, afwijkingen van de gedane aannames bij initiële inschatting: Grondgesteldheid Logistieke aanvoer materialen Beschikbaarheid materieel Efficiëncy verlies
Bijzondere gebeurtenis Als een bijzondere gebeurtenis optreedt leidt dat tot vertraging (of versnelling) van de activiteit waarin dat optreedt. Als niet dan 0. 100 p % p% A min max B C Voorbeelden: min mww max Significante lekkage diepwand Obstakel aangetroffen tijdens graven diepwand
Probabilistic link Een probabilistische relatie/link geeft de kans aan dat een relatie tussen twee activiteiten bestaat. p % Voorbeeld: en kunnen toch niet parallel plaatsvinden. Onzekerheid over startafhankelijkheid tussen twee activiteiten.
Probabilistic branch Een branch wordt gebruikt als (meer dan twee) verschillende scenario s zich kunnen voordoen. p1 % Scenario 1 p2 % Scenario 2 p3 % 100 % + Scenario 3
Eén expert Snel, maar onder of overschatting, geen interne communicatie en geen gedeeld beeld
Plenair(e sessie) Wel interne communicatie en gedeeld beeld, maar hiërarchie aanwezige personen onder of overschatting
Combinatie van Expert Meningen Mate van Overeenstemming Vermindering subjectiviteit Kost meer tijd maar je krijgt er ook veel voor terug duidelijkheid daar waar geen overeenstemming over is, verbeterde beeldvorming
Resultaten criticality Van alle runs/combinaties wordt bijgehouden hoe vaak een bepaalde activiteit of onzekerheid onderdeel uitmaakte van het kritieke pad. Gedeeld door het aantal runs/combinaties is dit dus de kans op kritiek worden/zijn van een activiteit of onzekerheid.
Criticality bouwstromen
Resultaten grootste invloed Invloed = variantie * criticalitypad/relatie
0,00 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,10 jan 13 feb 13 apr 13 mei 13 jun 13 aug 13 sep 13 nov 13 dec 13 feb 14 mrt 14 mei 14 jun 14 aug 14 sep 14 nov 14 dec 14 feb 15 mrt 15 mei 15 jun 15 aug 15 sep 15 nov 15 dec 15 jan 16 Kansdichtheid start exploitatie Q3 Q4 Q1 Q2 0,00 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,10 jan 13 feb 13 apr 13 mei 13 jun 13 aug 13 sep 13 nov 13 dec 13 feb 14 mrt 14 mei 14 jun 14 aug 14 sep 14 nov 14 dec 14 feb 15 mrt 15 mei 15 jun 15 aug 15 sep 15 nov 15 dec 15 jan 16 Kansdichtheid start exploitatie Q3 Q4 Q1 0,00 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,10 jan 13 feb 13 apr 13 mei 13 jun 13 aug 13 sep 13 nov 13 dec 13 feb 14 mrt 14 mei 14 jun 14 aug 14 sep 14 nov 14 dec 14 feb 15 mrt 15 mei 15 jun 15 aug 15 sep 15 nov 15 dec 15 jan 16 Kansdichtheid start exploitatie Q3 Q4 0,00 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,10 jan 00 jan 00 jan 00 jan 00 jan 00 jan 00 jan 00 jan 00 jan 00 jan 00 jan 00 feb 00 feb 00 feb 00 feb 00 feb 00 feb 00 feb 00 feb 00 feb 00 mrt 00 mrt 00 mrt 00 mrt 00 mrt 00 mrt 00 Kansdichtheid start exploitatie Q3 Trend 0,00 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,10 jan 13 feb 13 apr 13 mei 13 jun 13 aug 13 sep 13 nov 13 dec 13 feb 14 mrt 14 mei 14 jun 14 aug 14 sep 14 nov 14 dec 14 feb 15 mrt 15 mei 15 jun 15 aug 15 sep 15 nov 15 dec 15 jan 16 Kansdichtheid start exploitatie Q3 Q4 Q1 Q2 Q3
Milestone Uncertainty Trend Analysis Chart (MUTAC) MUTAC Milestone Uncertainty Trend Analysis Chart
Financieel risicoprofiel Tijdgebonden kosten Variabel /wk Risicoprofiel planning Tijdgebonden kosten Planningsmodel Risicodatabase G+T risico s Financiële risico s Risicoprofiel financieel
Einde