Project Calibris/VGN/Vilans. projectnummer

Vergelijkbare documenten
Professionaliteit verankerd. Kwaliteit van de professional in de schijnwerpers

Handreiking. Samen aan de slag met kennisbundels

PROJECTPLAN EXAMINERING KEUZEDELEN BTG ZDV

VGN Kennisbeleid

BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER

Omgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding

Onderstaand treft u de resultaten aan van de vragenlijst over ondernemend onderwijs.

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten

Nieuwe professional in het sociaal gemeentelijk domein. 31 mei 2013 Monique van der Meulen

Globaal project- en stappenplan WMO Werkplaats Noord

Fase 2 Project Beroepenstructuur. Jeugdzorg. Stappenplan Januari december 2008

Resultaten eerste fase EMB in het vizier

Inhoud. Voorwoord 7. Over de auteurs g 9. Redactionele verantwoording Plannen van activiteiten Werken in een groep 45

Valorisatie addendum 169

KENNISINFRASTRUCTUUR LANGDURIGE ZORG. Theo van Uum Langdurige Zorg, VWS

Samen kiezen voor verrijking

Het project heeft de volgende doelen. De doelen worden gefaseerd opgepakt:

Keuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137

HANDLEIDING MELDFORMULIER KEUZEDEEL

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo. Geldig vanaf 1 augustus Crebonr.

Afsprakenkader. Partners in Leren en Werken in. Zorg en Welzijn Zeeland. Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad. ViaZorg

Aan bestuur en directie van de bij de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) aangesloten stichtingen en verenigingen

Klantprofilering. Objectieve meting voortgang en resultaten trajecten

Workshop NGO congres. VGN Masterclass. de gehandicaptenzorg: betekenis voor beroepsuitoefening en het werkveld. Programma

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER

Samenvatting projectplan Kwaliteit en Vergelijkbaarheid

Proeve van Bekwaamheid. kerntaak 2. Uitvoeren van taken ten behoeve van het jongerenwerk, de organisatie en het beroep

Omaha System. Lesmateriaal voor docenten en studenten

Logeren waarderen. Kiezen van logeeropvang door ouders van meervoudig complex gehandicapte kinderen/mensen

Plan van aanpak Centrum Jeugd en Gezin BMWE-gemeenten Februari 2010

Kinderopvang Heyendael

Breidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe

Vervolgaanpak proeftuinen voor opleiden in een samenwerkingsverband

Meedenksessie Agressieonderwijs 2 juni Agressiepreventie en hantering in Onderwijs & Opleiding

Inhoudsopgave. Rapportage monitor branche opleidingen voor A+O VVT

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo. Geldig vanaf 1 augustus 2013.

Visie en eindtermen voor jobcoachopleidingen

De droomprofessional Vakmanschap in een nieuw jasje

voor kleinschalig wonen in de ouderenzorg gebaseerd

Begrippenlijst. Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden. Register Zorgprofessionals. Uitvoeringsregelingen

Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner. 1. Verkennen van het probleem

Toets OndersteuningsPlannen

Hoe delen zorgorganisaties kennis?

V raag naar nieuwe kennis. Professional, clië nten, branches, zorginst ellingen, kenniscentra en ond erzoekers. Kennis verspreiden

Leergang Deelnemeradministraties

Specificaties. Medewerker maatschappelijke zorg. Verdieping doelgroepen

ONDERZOEK & ONTWIKKELING

Werkend Leren in de Procestechniek Training en certificering assessoren Bevoegd en Bekwaam

REGLEMENT PERMANENTE EDUCATIE REGISTER OPERATIONAL AUDITORS

Sámen maken we de zorg steeds beter. Samenvatting Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0125

A.J.E. de Veer, R. Verkaik & A.L. Francke. Stagiairs soms slecht voorbereid op praktijk. Zorgverleners over de aansluiting

1. Naam van de kwaliteitsstandaard: Seksualiteit en seksueel misbruik (deel 1,2,3) Sturen op aanpak seksueel misbruik (deel 4)

WINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS. Inspirators voor de toekomst

arbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo tips voor werving van docenten uit de beroepspraktijk


Kwaliteitsbeleid in branche. Uitvoering door OTIB

Profiel. Auditor NCP NLQF

Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam

Kennisbundels in relatie tot kwalificatiedossiers

Zo kan het ook! Organisatie: Onbeperkt Sportief Contactpersoon: mevrouw Erna Mannen Contactpersoon 2: mevrouw Marjo Duijf Erkenningen:

Handleiding. Adviseren bij benoeming. Afdelingshoofd

Een open gesprek met de cliënt en het netwerk maakt de samenwerking duurzaam

Uitkomsten BPV Monitor 2016

Handleiding bij het opstellen van een Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)

Een cliëntvriendelijk ondersteuningsplan

Bewezen effectief werken. Korte introductie

Inhoud. Functiewaardering in het kort. FWG en uw salaris

Roadmap Institute for Positive Health. April 2016 Stichting IPH

Impressie bijeenkomst 9 maart 2015 met vertegenwoordigers uit de regionale samenwerkingsverbanden

IIA Nederland Commissie Vaktechniek(CPP) Jaarplan Commissie Vaktechniek 2008

Agile game productie

Aan de slag Plan van aanpak Naar een meer Leeftijdsbewust Personeelsbeleid Waterschap..

Plan van Aanpak Format. Pilot functiecreatie gemeente/provincie SW bedrijf

Betekenis voor beroepsonderwijs

Werkdocument 1 Opleidingsconcept

Beperkte zelfkennis. Beperkte kennis sterke en zwakke kanten. Overzicht. Waarom speciale aandacht voor het kiezen van een vervolgopleiding?

Leerjaar Doelstelling opdracht. Activiteit Betrokkenen Loopbaancompetenties. Motievenreflectie Kwaliteitenreflectie

Jaarplan BGN Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland (BGN)

De Brug, een instelling voor verstandelijk gehandicapte mensen

Toolkit meester & gezel in de pluimveehouderij

Projectplan Verleiden tot het kiezen voor groen VMBO

Uitkomsten BPV Monitor 2017

KWALITEITSJAARVERSLAG EXAMINERING

Stappenplan Stappenplan implementatie internationale competenties op schoolniveau.

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Stappenplan inzet video s voor gezondheidsboodschappen

1. Omschrijving plan overbruggingsjaar

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OP OPLEIDINGSNIVEAU. ROC Tilburg

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO

1. FORMAT PLAN VAN AANPAK

Beroepscompetentieprofiel (herziening) Plan van aanpak

Een eigentijdse HRM- scan door Gidsen HR advies WAT IS HET DOEL EN INHOUD VAN DEZE SCAN?

Winnaar Beste Calibris Leerbedrijf Sport 2010 Sciandri Sportmanagement Haarlem JURYRAPPORTAGE

Eindverslag School Ex Programma 2011

Sámen maken we de zorg steeds beter Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg

Samenvatting tussenrapportage SP+

Datum 1 april 2019 Betreft Kamervragen over kindermishandeling (ingezonden 5 februari 2019)

Aanbod scholingen PEDI-NL November 2010 SCHOLINGEN PEDI-NL

Transcriptie:

PROJECTPLAN KRITISCHE VAKKENNIS GEHANDICAPTENZORG Project Calibris/VGN/Vilans projectnummer versie: 04 Datum: Maart 2010 Projectleider: M. Eek opdrachtgever: Calibris (R. van den Berg) ambassadeur J. Pepers, B. Hoogendam Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 1 van 11

1. Projectresultaten 1.1 Inleiding De kwaliteit van zorg en ondersteuning in de gehandicaptenzorg staat of valt met de kennis en kunde van medewerkers. Wat medewerkers moeten kunnen is recentelijk vastgelegd in beroepscompetentieprofielen. Voor wat iemand moet weten bestaat echter nog geen kader. VGN en Vilans willen een kader ontwikkelen voor de kritische vakkennis voor de gehandicaptenzorg. Met dit kader kunnen opleidingen, zorginstellingen en medewerkers gericht aandacht besteden aan het op peil brengen en houden van de kennis van mensen die in de gehandicaptenzorg werkzaam zijn. Dat is dringend nodig, want uit onder meer onderzoek naar ervaringen in leerbedrijven blijkt dat de vakkennis van veel leerlingen van het MBO te wensen overlaat. Binnen de overige sectoren in de branche gezondheidszorg, alsook binnen de overige branches waarvoor Calibris fungeert als kenniscentrum voor leren in de praktijk is sprake van een soortgelijke lacune in beschreven vakkennis voor de uitoefening van de betreffende beroepen. Het Project Kritische vakkennis Gehandicaptenzorg fungeert voor Calibris als kenniscentrum voor leren in de praktijk in zorg, welzijn en sport als een Pilot, waarmee ervaring wordt verkregen in het proces waarin Kritische Vakkennis wordt ontsloten en toegankelijk wordt gemaakt voor de beroeps(opleiding)praktijk. Achtergrond Door ontwikkelingen zowel binnen het onderwijs als in het veld sluit de kennis die aankomende beroepsbeoefenaren in hun opleiding leren, niet goed meer aan op waaraan in de praktijk behoefte is. Na overheveling van het inserviceonderwijs in een nieuw breed opleidingsstelsel voor Verpleging & Verzorging, zijn bijvoorbeeld veel opleidingsfunctionarissen uit de gehandicaptenzorg in dienst getreden bij de ROC s. Vervolgens zijn velen van hen vertrokken, waarmee belangrijke kennis verloren is gegaan (brain-drain). Daarna hebben onderwijs en werkveld zich lange tijd los van elkaar ontwikkeld. Enerzijds heeft de gehandicaptenzorg een omslag gemaakt van intern gerichte zorg naar extern gerichte ondersteuning. Het palet aan diensten is aanzienlijk verbreed. Met het in beeld brengen van de benodigde competenties van beroepskrachten op verschillende niveaus van beroepsuitoefening in de gehandicaptenzorg, is de vraag van de branche naar het beroepsonderwijs opnieuw geëxpliciteerd. In het competentiegebouw voor de gehandicaptenzorg is uitgegaan van een geïntegreerd competentiebegrip, waarvan vakkennis en inzichten deel uitmaken. Het beroepsonderwijs heeft echter later gekozen voor een algemener competentiebegrip. Hierdoor is het nodig dat de gewenste vakkennis afzonderlijk nader wordt geëxpliciteerd. Dit ook om te voorkomen dat elke docent en/of opleiding elk voor zich moet uitvinden welke kennis nodig is. Bij de introductie van de nieuwe Wet Educatie Beroepsonderwijs in 1997 zijn de literatuurvoorschriften ( tabellen ) voor de MBO-opleidingen komen te vervallen. Vanaf 2005 zijn experimenten gestart met het nieuwe competentiegerichte beroepsonderwijs. De kwalificatiedossiers die het kader bieden voor de nieuwe opleidingen zijn gebaseerd op de beroepscompetentieprofielen van sociale partners. Uit onderzoek begin 2009 naar de ervaringen van leerbedrijven met de beroepspraktijkvorming in het MBO blijkt, dat de vakkennis van veel leerlingen in de onderzochte opleidingsrichtingen te wensen overlaat. Dit geldt ook voor de gehandicaptenzorg. Verschillende branches hebben al initiatieven ontplooid om de vakkennis van aankomend beroepskrachten te verbeteren. Voor de kinderopvang is door werkveld en het onderwijs een curriculum kinderopvang opgesteld. De land- en tuinbouw heeft hiervoor de groene standaard opgesteld. Ook zijn er initiatieven op regionaal niveau, zoals van ziekenhuizen die de benodigde vakkennis hebben beschreven voor leerlingen die willen instromen. Om in de benodigde vakkennis voor de gehandicaptenzorg te kunnen voorzien is in de eind november 2008 gehouden werkconferentie HBO voor de Gehandicaptenzorg, een wereld te winnen! een eerste aanzet gegeven om te komen tot een kader voor kritische vakkennis voor de beroepskrachten op de Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 2 van 11

onderscheiden niveaus van beroepsuitoefening in de branche. Dit kader defineert het kennisdomein van de beroepsgroep en geeft een beschrijving van de evidence en practice based kennis en geëxpliciteerde ervaringskennis van de professional, de cliënt en diens netwerk. Hierbij gaat het om de kritische kennis die nodig is in de beroepspraktijk. Meerdere disciplines zijn toeleverancier van kennis behorend tot dit domein. In de HBO-conferentie hebben VGN en Vilans aangekondigd dat zij aan de slag gaan met de uitwerking van het idee om te komen tot een kader kritische vakkennis voor de branche. Een eerste opzet hiervoor is besproken in het Landelijk Opleidingsnetwerk Gehandicaptenzorg (LONG) en de adviescommissies Kwaliteit & Onderzoek en Arbeidszaken. Ook zijn vertegenwoordigers van relevante MBO en HBO opleidingen hierover geconsulteerd. De commentaren zijn in dit projectplan verwerkt. 1.2 Projectdoelstelling Doelen van het project zijn: 1) Het bepalen van een breed gedragen kader voor de kritische vakkennis op de verschillende niveaus van de beroepsuitoefening. In het kader kritische vakkennis worden de kennisgebieden benoemd die voor de beroepsbeoefening in de gehandicaptenzorg nodig zijn. Opleidingen, zorginstellingen en medewerkers kunnen het kader kritische vakkennis raadplegen op internet. Behalve het kader zelf vinden zij er ook verwijzingen naar kennis die op de afzonderlijke kennisgebieden betrekking hebben. We zullen hiervoor aansluiten bij de ontwikkeling van de website voor het Kennisplein Gehandicaptensector. De kennis die op deze website wordt aangeboden, wordt beoordeeld op relevantie en effectiviteit. Ook de bezoekers van de website kunnen de kennis beoordelen, suggesties geven en aangeven welke kennis ze in de praktijk missen. Vilans zal de website in samenwerking met de VGN onderhouden, zodat het aanbod van kennis actueel blijft. Naast het toegankelijk maken van het kader via het Kennisplein zal bekeken worden of het kader ook op andere manieren ontsloten moet worden, bijvoorbeeld via schriftelijke producten, de website van Calibris etc. 2) Kritische vakkennis ook kunnen beschrijven en ontsluiten binnen de overige sectoren in gezondheidszorg, welzijn en sport. Hiertoe wordt het proces van beschrijven en ontsluiten van kritische vakkennis vastgelegd en als methode in een Format beschreven, zodat deze voor de overige sectoren beschikbaar en toegankelijk is. Het Project Kritische vakkennis Gehandicaptenzorg levert ervaring op in de wijze waarop binnen de gehandicaptenzorg noodzakelijk bevonden en betrouwbare kritische vakkennis beschikbaar komt voor het werk- en onderwijsveld. Naast de inhoudelijke lacunes in kennis en inzicht die worden ontdekt binnen de gehandicaptenzorg, worden relevante kennisbronnen ontsloten voor de verschillende beroepsniveaus binnen de gehandicaptenzorg. De daartoe gehanteerde methodiek dient als voorbeeld voor de overige sectoren binnen de branches gezondheidszorg, welzijn en sport. In het project wordt nauw samengewerkt met partijen die met het kader kritische vakkennis moeten gaan werken, waaronder opleidingen, beroepsverenigingen en zorginstellingen. Tevens wordt optimaal gebruik gemaakt van de kennis die in en over de sector aanwezig is door onder meer de betrokkenheid van deskundigen op specifieke terreinen en het organiseren van seminars. Kader voor kritische vakkennis Het kader voor kritische vakkennis geeft de kennisgebieden aan die nodig zijn voor een verantwoorde beroepsuitoefening in de gehandicaptenzorg. Het kader maakt daarbij een onderscheid tussen de verschillende beroepsniveaus. Bovendien onderscheidt het kader welke kennis voor alle medewerkers vereist is en welke alleen voor medewerkers die in een specifieke setting of voor een specifieke doelgroep werken. Aan de hand van het kader kunnen opleidingen bepalen welke kennis aan bod moet komen. Daarvoor zal het kader verankerd worden in de kwalificatiedossiers voor het MBO en de uitstroom Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 3 van 11

gehandicaptenzorg voor het HBO. Zorginstellingen kunnen het kader gebruiken als referentiekader voor de beoordeling van medewerkers en het ondersteunen van loopbaanontwikkeling. Medewerkers kunnen aan de hand van het kader toetsen of hun vakkennis op peil is en wat ze nog moeten weten om een andere functie te kunnen vervullen. Daarnaast wordt het kader gebruikt om beschikbare kennis te ontsluiten. Vanaf een website kunnen bezoekers doorklikken naar kennis die op het internet over de verschillende kennisgebieden te vinden is. De kennis waarnaar wordt doorgelinkt, wordt beoordeeld op effectiviteit en relevantie. Om het kader voor opleidingen en het veld toegankelijk te maken zullen de kennisgebieden geordend worden naar zowel de taken in de beroepscompetentieprofielen als de domeinen in het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Aan de hand van een aantal fictieve personages illustreren we op welke wijze het kader kritische vakkennis in de praktijk gebruikt kan worden. Martin Schouten Docent ROC Martin vindt het belangrijk goed aan te sluiten bij de beroepspraktijk, zodat zijn studenten goed toegerust van de opleiding af komen en snel een baan vinden. Martin heeft samen met zijn collega s de opleiding afgestemd op het kader kritische vakkennis. Omdat het kader aansluit op de beroepscompetentieprofielen, waren de kennisgebieden eenvoudig in de opleiding te integreren. Hij vindt het een goed instrument om de aansluiting op de praktijk te vergroten. Ook in gesprekken met stagebegeleiders in instellingen heeft hij ervaren dat het kader behulpzaam is om te kijken in welke mate studenten beschikken over de benodigde vakkennis. Martin bekijkt nog regelmatig het kader kritische vakkennis op internet. Hij blijft zo op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen op de voor hem relevante kennisgebieden. Hij geeft ook studenten opdrachten waarbij zij het kader moeten gebruiken, zodat ze na hun opleiding weten hoe ze daar de voor hen relevante kennis kunnen vinden. Hij plaatst ook weleens tips voor websites waar meer informatie over een onderwerp te vinden is. Mieke Druppers Manager Mieke is niet altijd tevreden over het functioneren van haar medewerkers en zou graag meer willen doen om ervoor te zorgen dat zij kennis nemen van nieuwe ontwikkelingen. Het kader kritische vakkennis heeft Mieke geholpen met haar medewerkers het gesprek aan te gaan over hun vakkennis en de mate waarin ze die bijhouden en in praktijk brengen. Aan de hand van de kennisgebieden kon zij de medewerkers een spiegel voorhouden. Ze merkt dat medewerkers nu beter aanspreekbaar zijn op hun vakkennis. Wanneer zich iets voordoet, waar medewerkers geen raad weten, laat ze regelmatig het kader op internet raadplegen om te kijken of daar informatie te vinden is. Ze stimuleert haar medewerkers ook om de methodieken die zij zelf hebben ontwikkeld, uit te werken en op de site te plaatsen. Yasmina Baddou Begeleider Yasmina werkt in een woongroep en is ambitieus. Zij mist verdieping in haar werk en heeft behoefte aan kennis die haar hogerop kan brengen. Aan de hand van het kader kritische vakkennis heeft Yasmina op internet gekeken op welke gebieden ze nog kennis mist om hogerop te komen. Ze heeft gezien dat ze een deel van de vereiste kennis al heeft opgedaan in de praktijk en in cursussen die ze heeft gevolgd. Met haar leidinggevende wil ze nu proberen afspraken te maken over hoe zij zich op de overige kennisgebieden verder kan verdiepen. De reacties en de beoordeling van de cursussen door mensen die deze hebben gevolgd, vindt ze erg handig om een keuze te maken. Wanneer zij een cursus heeft gevolgd, geeft ze daarom ook een reactie op de site. Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 4 van 11

2. Productresultaat, procesresultaat, acceptatiecriteria Het kader kritische vakkennis wordt als volgt opgebouwd: Het uitgangspunt voor het kader kritische vakkennis is een aantal domeinen die worden ontleend aan het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg en het Beroepscompetentie Profiel. Op basis daarvan worden de kennisvragen bepaald, waarop een medewerker die in de sector werkzaam is, het antwoord zou moeten weten. Vervolgens wordt nagegaan welke onderwerpen voor deze kennisvragen relevant zijn. Tot slot zullen we relevante kennis over deze onderwerpen ontsluiten. Voor de ontwikkeling hiervan doorlopen we een aantal fases die we in het volgende schema samenvatten. We lichten deze afzonderlijke fases met de product en procesresultaten hierna toe. Daarnaast wordt het product- en procesresultaat m.b.t. het format voor het benoemen en ontsluiten van kennis toegelicht. Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 5 van 11

2.1 Voorbereiding De voorbereiding heeft tot doel te zorgen voor draagvlak, zodat het kader breed gedragen wordt door de partijen die ermee moeten gaan werken. VGN en Vilans organiseren daarvoor bij de start van het project vier werkbijeenkomsten die elk gericht zijn op een specifieke groep, namelijk: - beroepsorganisaties voor medewerkers in het primair proces (Phorza, V&VN, Sting en vakbonden) - beroepsorganisaties voor ondersteunende professionals (onder andere NIP/NVO, NVAVG, VBTGG en paramedische beroepen) - cliëntenorganisaties (CG-raad, Platform VG en LFB) - vertegenwoordigers uit het onderwijs (onder meer HBO-raad, MBO-raad, medewerkers primair proces onderwijs (docenten, opleidingsmangers) - Naast de vertegenwoordigers van de betreffende organisaties zijn bij elke werkbijeenkomst twee à drie VGN-leden aanwezig (te benaderen via LONG). Als dit lastig te realiseren is wordt een aparte bijeenkomst georganiseerd voor zorgorganisaties (te benaderen via LONG-contactpersonen). In deze bijeenkomsten bespreken we de opzet van het project. We zullen de aanpak toelichten en afspraken maken over de betrokkenheid van de deelnemers bij het vervolg. Deze deelnemers zullen een verantwoordelijkheid krijgen in het valideren van de op te leveren (tussen-) producten. Aan de volgende onderwerpen besteden we specifieke aandacht: - het benoemen van kennisdomeinen die in het kader worden uitgewerkt. Deze worden ontleend aan het Kwaliteitskader en de Beroepscompetentieprofielen. VGN en Vilans doen hiervoor een voorstel. - de kennisbronnen waaruit bij de uitwerking van het kader geput kan worden - specifieke aandachtspunten bij de verschillende domeinen waarmee volgens de deelnemers bij de uitwerking rekening gehouden moet worden. Dezelfde vragen worden ook in de adviescommissies AVA en AKO en het bestuur van de VGN besproken. De uitkomsten van de werkbijeenkomsten worden vastgelegd in een referentiekader dat als uitgangspunt dient voor de ontwikkeling van het kader kritische vakkennis. In het referentiekader wordt (in eerste aanzet) aangegeven hoe de niveaus van beheersing van kennis m.b.t. beroepsniveaus vastgelegd en beschreven gaat worden (beginnend/ervaren beroepsbeoefenaren, EQF/NQF, onderwijsmaatstaven etc.). Tevens wordt een stuurgroep gevormd waarin Calibris (R. van den Berg), Vilans (J. Zomerplaag) en de VGN (H. Timmerman) zijn vertegenwoordigd. Deze stuurgroep stelt op basis van de input uit de verschillende werkbijeenkomsten het definitieve plan van aanpak vast. VGN en Vilans zullen bovendien een voorstel opstellen voor het creëren van draagvlak waarin de afspraken die met de afzonderlijke partijen gemaakt zijn, worden meegenomen. Dit voorstel wordt ter goedkeuring aan de stuurgroep voorgelegd. Productresultaten voorbereiding: - stuurgroep - breed gedragen plan van aanpak - afspraken met organisaties over hun betrokkenheid bij het project - referentiekader dat als uitgangspunt dient voor de ontwikkeling van het kader kritische vakkennis 2.2 Inventarisatie Op basis van het referentiekader dat in de vorige fase is vastgesteld en de aandachtspunten die in de werkbijeenkomsten zijn genoemd, formuleert Vilans mogelijke kennisvragen waarop een medewerker in de gehandicaptenzorg het antwoord zou moeten weten. Dit overzicht wordt besproken in de stuurgroep. Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 6 van 11

Vervolgens inventariseert Vilans de onderwerpen die met deze kennisvragen te maken hebben. De bronnen die Vilans daarvoor zal raadplegen, worden bepaald op basis van de inbreng uit de werkbijeenkomsten uit de vorige fase. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld: - de laatste vijf jaargangen van het Nederlands Tijdschrift voor de Zorg aan mensen met een verstandelijke beperking (NTZ), Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities (JPPID) en Journal of Intellectual Disability Research (JIDR) - de themarapportages die uitgebracht zijn naar aanleiding van de IASSID-conferenties - de beroepscompetentieprofielen - proefschriften die in de afgelopen tien jaar zijn verschenen op het terrein van de gehandicaptenzorg - Vademecum zorg voor verstandelijk gehandicapten - de kennisgebieden die opgenomen zijn in de verschillende uitstromen en minors in het beroepsonderwijs gehandicaptenzorg. De beschrijving van de kennisvragen en onderwerpen wordt gerelateerd aan de niveaus van beheersing van kennis (beginnend/ervaren beroepsbeoefenaren, EQF/NQF onderwijsmaatstaven etc.). Productresultaat inventarisatie: overzicht van kennisvragen en onderwerpen per domein 2.3 Beoordeling Voor elk domein wordt een lector, hoogleraar of vooraanstaande wetenschapper gevraagd uit het resultaat van de inventarisatie de kennisvragen en onderwerpen te selecteren die volgens hem of haar wezenlijk zijn voor een goede beroepsuitoefening in de gehandicaptenzorg. Deze persoon heeft bovendien de mogelijkheid om kennisvragen en onderwerpen toe te voegen die hij of zij mist. Hij of zij betrekt daarbij de aandachtspunten die in de werkbijeenkomsten in de voorbereiding van het traject naar voren zijn gebracht. De desbetreffende personen worden in overleg met de stuurgroep door VGN en Vilans benaderd. We gaan uit van ongeveer tien domeinen. Vervolgens wordt een vier- à vijftal seminars georganiseerd. Deelnemers aan deze seminars zijn mensen uit de praktijk, wetenschap en opleidingen die affiniteit met desbetreffende domeinen hebben. Mensen worden voor de seminars uitgenodigd via de organisaties die bij de werkbijeenkomsten in de voorbereiding betrokken waren. Degene die de kennisvragen en onderwerpen heeft beoordeeld, presenteert tijdens dit seminar zijn of haar selectie. Daarna geven twee referenten daarop een reactie en gaan de deelnemers met elkaar in gesprek. Middels een interactieve werkvorm leidt het seminar tot een keuze van de kritische vakkennis op het desbetreffende domein. Een voorlopige selectie van de kennisvragen en onderwerpen wordt middels een digitale enquête voorgelegd aan de deelnemers aan de werkbijeenkomsten in de eerste fase van het project. Zij kunnen in deze enquête aangeven in welke mate deze selectie volgens hen correct en volledig is. De stuurgroep stelt op basis van de uitkomsten van de seminars en de digitale enquête vast welke kennisvragen en onderwerpen in het kader worden opgenomen. Productresultaat beoordeling: selectie van de kennisvragen en onderwerpen die in het kader kritische vakkennis worden opgenomen Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 7 van 11

2.4 Ordening In deze fase ordenen we de kennisvragen en onderwerpen naar de verschillende beroepsniveaus die in het beroepscompetentie profiel worden onderscheiden en naar de niveaus van beheersing van kennis. In een werkbijeenkomst met mensen uit opleidingen en de praktijk die ervaring hebben met het werken met het beroepscompetentie profiel, bespreken we in welke mate de afzonderlijke kennisgebieden relevant zijn voor de verschillende beroepsniveaus. Ter voorbereiding scoren de deelnemers aan deze bijeenkomst al de kennisvragen en onderwerpen per beroepsniveau. De uitkomsten daarvan worden in de bijeenkomst besproken. Deze bijeenkomst wordt mogelijk voorbereid en geleid in samenwerking met MOVISIE Beroepsontwikkeling, de stuurgroep bepaalt de opdracht aan MOVISIE. De stuurgroep stelt vervolgens de indeling naar beroepsniveau vast. Productresultaat ordening: ordening van de kennisgebieden naar beroepsniveau en de niveaus van beheersing van kennis 2.5 Ontsluiten van kennis Het kader kritische vakkennis zullen we publiceren op internet. Opleidingen, zorginstellingen en medewerkers kunnen het kader raadplegen. Behalve dat ze kunnen zien welke kennis voor welk beroepsniveau vereist is, zullen bezoekers ook verwijzingen vinden naar kennis die over de verschillende kennisgebieden beschikbaar is. We sluiten hierbij aan op de ontwikkeling van de website van het Kennisplein Gehandicaptensector. Vilans ontwikkelt deze site in samenwerking met de VGN en MEE Nederland. In ieder geval zal deze site de kennis ontsluiten van het (voormalige) Landelijk Kennisnetwerk Gehandicaptenzorg, Vilans, Kijk op Kinderwens en de kennisportal van de VGN. De bedoeling is deze kennis de komende tijd verder uit te breiden door relaties te leggen met andere kennisverzamelingen: - Met ZonMw zijn we in gesprek om de kennis uit het programma Zorg voor Beter en de consortia voor onderzoek naar mensen met een verstandelijke beperking op de website van het Kennisplein beschikbaar te stellen. - Voor het Kennisplein is een Pleinraad ingesteld met vertegenwoordigers van verschillende partijen in de sector. De leden van de Pleinraad hebben aangegeven actief te willen meewerken aan de uitwisseling van kennis en ervaring. We zullen bespreken of zij ook willen meewerken aan het ontsluiten van kennis via de website van het Kennisplein. Deelnemers aan de Pleinraad zijn onder meer beroepsverenigingen, cliëntenorganisaties, KLIK, Markant, CCE en het platform EMB. - Tot slot zullen er gesprekken worden gevoerd met MOVISIE en het Nederlands Jeugdinstituut over de mogelijkheden de kennis uit hun organisaties die voor de gehandicaptenzorg relevant zijn, te ontsluiten via de website van het Kennisplein. Er zal tevens bekeken worden of de kennis via het kader kritische vakkennis op andere manieren toegankelijk gemaakt moet worden (bv. via website Calibris of andere websites, schriftelijke producten). Voor het op te leveren format geldt als eis dat het systeem van ontsluiting ook voor andere sectoren binnen de gezondheidszorg, welzijn en sport kan dienen. Vilans zal zorg dragen voor het ontsluiten van de kennis via het kader kritische vakkennis. De kennis die via het kader te vinden is, zal worden beoordeeld op relevantie en effectiviteit. We zullen daarbij gebruik maken van een vergelijkbare aanpak als in de Databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut. Bij deze beoordeling zullen de deskundigen en referenten worden betrokken die meegewerkt hebben aan de beoordeling van de kennisgebieden. De website van het Kennisplein zal een interactief karakter hebben. Bezoekers kunnen reageren op de aangeboden kennis, een waardering geven of aangeven welke kennis ze op de site missen. Vilans zal in ieder geval tot en met 2011 de website van het Kennisplein en daarmee ook de relaties met het kader kritische vakkennis onderhouden. Het vervolg zal afhankelijk zijn van het besluit over het voortzetten van het Kennisplein. Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 8 van 11

Productresultaten ontsluiten van kennis: - publicatie van het kader op internet - koppeling tussen het kader en de kennis die op de website van het Kennisplein is ontsloten - procedure voor onderhoud en beoordeling 2.6 Format methodiek beschrijven en ontsluiten kritische vakkennis De ervaring die wordt opgedaan met de werkwijze/methodiek die wordt toegepast om de kritische vakkennis binnen het project Kritische vakkennis Gehandicaptenzorg te vergaren, beschrijven en te ontsluiten, wordt in een format vastgelegd dat toepasbaar is voor de overige sectoren binnen de branches gezondheidszorg, welzijn en sport om kritische vakkennis te beschrijven en ontsluiten. De projectmanager van Calibris bewaakt de voortgang in het Project en brengt daarvan per fase verslag uit aan Calibris. Vilans/VGN draagt per fase van het project zorg voor het vastleggen van de opties, beslissingen en te ondernemen stappen om te komen tot het beschrijven en ontsluiten van de kritische vakkennis gehandicaptenzorg. De projectmanager bewaakt en begeleidt dit en vertaalt samen met VGN en Vilans de specifieke ervaringen naar een algemeen format (dat breed toepasbaar is voor andere sectoren), waarin alle opties en gemaakte keuzen beschreven staan. Na elke fase wordt dus een onderdeel van het format opgeleverd. Nadat alle fasen zijn afgerond zorgt de projectmanager voor één document waarin het totale format beschreven staat. Calibris onderzoekt en beschrijft in het format hoe een kader kritische vakkennis voor andere branches digitaal ontsloten kan worden (technische voorwaarden). Productresultaat Format benoemen en ontsluiten kritische vakkennis: Een beschreven methodiek voor het beschrijven en ontsluiten van kritische vakkennis in een Format, zodat deze voor de overige sectoren toepasbaar is. Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 9 van 11

3. Fasering 3.1 Inleiding Het Project Kritische vakkennis Gehandicaptenzorg kent een doorlooptijd van 11 maanden, te starten in april 2010 en af te ronden in februari 2011. In overeenstemming met de opzet in productresultaat wordt het project in de volgende vijf fasen uitgevoerd: Voorbereiding April juni 2010 Inventarisatie Juli augustus 2010 Beoordeling September oktober 2010 Ordening November - december 2010 Ontsluiten van kennis Januari - februari 2011 3.2 Projectfasering De te hanteren fasering in het Project Kritische vakkennis Gehandicaptenzorg geschiedt op basis van ingeschatte productietijd van de vijf fasen, voorbereiding, inventarisatie, beoordeling, ordening en ontsluiten van kennis. Gelet op de doelstelling om ervaring op te doen met het ontsluiten van kritische vakkennis binnen andere sectoren in gezondheidszorg, welzijn en sport, wordt de voortgang en afronding van elke fase in het Project door de stuurgroep geëvalueerd en worden de resultaten van de tussentijdse procesevaluaties beschreven. 3.3 Productiefasering Fasering in de te bereiken productdoelstellingen is tot stand gekomen op basis van verkregen inzichten tijdens de in november 2008 gehouden werkconferentie HBO voor de Gehandicaptenzorg, een wereld te winnen. Tijdens het congres is een eerste aanzet gegeven in de ontwikkeling van Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg voor de beroepskrachten op de onderscheiden niveaus van beroepsuitoefening in de branche gehandicaptenzorg. De aanzet is besproken en vormt de basis voor het samenstellen van de kritische vakkennis gehandicaptenzorg. Product Voorbereiding: stuurgroep met vertegenwoordigers van Calibris, VGN, Vilans breed gedragen plan van aanpak afspraken met organisaties over hun betrokkenheid bij het project referentiekader dat als uitgangspunt dient voor de ontwikkeling van het kader kritische vakkennis Inventarisatie: overzicht van kennisvragen en onderwerpen per domein Beoordeling: selectie van de kennisvragen en onderwerpen die in het kader kritische vakkennis worden opgenomen Ordening: ordening van de kennisgebieden naar beroepsniveau Ontsluiten van kennis: publicatie van het kader op internet koppeling tussen het kader en de kennis die op de website van het Kennisplein is ontsloten procedure voor onderhoud en beoordeling Format Methodiek beschrijven en ontsluiten kritische vakkennis: Een beschreven methodiek voor het beschrijven en ontsluiten van kritische vakkennis in een Format, zodat deze voor de overige sectoren toepasbaar is. Totaal productietijd Wanneer 3 maanden April juni 2010 2 maanden Juli augustus 2010 2 maanden September oktober 2010 2 maanden November december 2010 2 maanden Januari februari 2011 11 maanden doorlooptijd April 2010 februari 2011 De website waarop het kader kritische vakkennis geraadpleegd kan worden, wordt gedurende het project al voorbereid, zodat deze in december online kan. Daarna wordt de site verder uitgebouwd. Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 10 van 11

4. Projectcommunicatie Per fase wordt in de stuurgroep vastgesteld op aan welke doelgroepen, op welke manier, en door wie gecommuniceerd wordt over het project. Project Kritische Vakkennis Gehandicaptenzorg VGN/Vilans/Calibris, Maart 2010 Pagina 11 van 11