Stadsregio Arnhem Nijmegen, de gemeenten Arnhem en Nijmegen, de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland en Wirtschaftsförderung Kreis Kleve Euregionaal koopstromenonderzoek 2009
Euregionaal koopstromenonderzoek 2009 Stadsregio Arnhem Nijmegen, Deelrapport gemeente Nijmegen Datum 18 december 2009 VNA055/Gfr/1469 Kenmerk Eerste versie
Documentatiepagina Opdrachtgever(s) Titel rapport Kenmerk Stadsregio Arnhem Nijmegen, de gemeenten Arnhem en Nijmegen, de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland en Wirtschaftsförderung Kreis Kleve Euregionaal Koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen Stadsregio Arnhem Nijmegen VNA055/Gfr/1469 Datum publicatie 18 december 2009 Projectteam opdrachtgever(s) Projectteam Goudappel Coffeng Projectomschrijving Trefwoorden mevrouw E. Verhoeven (Stadsregio Arnhem Nijmegen), mevrouw J. Nieuwenstein (gemeente Arnhem) en mevrouw N. Tekath-Kochs (Wirtschaftsförderung Kreis Kleve), de heren P. Hendriks, P. Belo (Kamer van Koophandel), B. Verhoef (gemeente Nijmegen), M. van der Velde (Radboud Universiteit Nijmegen) en H.J. Kuypers (Wirtschaftsförderung Kreis Kleve) mevrouw J. Boxum, de heren P. van Beek, R.J. de Graaf (projectleider) en T. van Huffelen Onderzoek naar het consumentengedrag in de Stadsregio Arnhem Nijmegen en aangrenzende delen waaronder in Duitsland. Koopstromenonderzoek, consumentengedrag, euregionaal, economisch functioneren, bezoekmotief, beoordeling winkelgebieden, combinatiebezoek
Inhoud 1 Inleiding...1 1.1 Aanleiding... 1 1.2 Koopstromenonderzoek... 1 1.3 Doelstelling... 2 2 Onderzoeksopzet...3 2.1 2.2 Onderzoeksgebied... 3 Vraaganalyse... 4 2.2.1 Steekproefomvang... 4 2.3 2.4 Artikelgroepen... 4 Economisch functioneren... 4 2.4.1 Bestedingen... 5 2.4.2 Vloerproductiviteit... 5 3 Detailhandelsaanbod...6 3.1 Aanbod per winkelgebied... 6 3.2 Aanbod per gemeentedeel... 7 3.2.1 Aanbod per 1.000 inwoners... 8 4 Koopstromen...9 4.1 Koopstromen per gemeentedeel... 9 4.2 Koopstromen per winkelgebied... 11 4.3 Koopkrachtafvloeiing... 14 5 Economisch functioneren...16 5.1 Economisch functioneren Nijmegen... 16 6 Beoordeling en bezoekmotief consument...18 6.1 Beoordeling consument... 18 6.2 Bezoekmotief winkelgebieden... 20 6.3 Combinatiebezoek met vrijetijdsvoorzieningen... 22 7 Conclusies...24
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, Deelrapport gemeente Nijmegen 1 1 Inleiding De consument in de detailhandel is niet meer voor één gat te vangen. Zo wordt de consument ook in de Stadsregio Arnhem Nijmegen steeds mobieler en welvarender. Ook het aanbod en het locatiebeleid zijn volop in ontwikkeling. Het beleid wordt gedecentraliseerd en de druk op de bestaande winkelstructuur neemt toe. Om zicht te krijgen op deze ontwikkelingen is in 2009 een (boven)regionaal koopstromenonderzoek uitgevoerd, inclusief een uitgebreide analyse naar grensoverschrijdend winkelgedrag. 1.1 Aanleiding In de Stadsregio Arnhem Nijmegen zijn gedateerde koopstromenonderzoeken uit 1995 (Arnhem) en 1999 (euregionaal onderzoek) aanwezig. Door de dynamiek in de detailhandel zijn de resultaten van deze onderzoeken vanzelfsprekend niet meer up to date. Om meer zicht te krijgen op de detailhandel en het consumentengedrag hebben de Stadsregio Arnhem Nijmegen, gemeente Arnhem, gemeente Nijmegen, Kamer van Koophandel Centraal Gelderland en Wirtschaftsförderung Kreis Kleve de handen ineen geslagen. Een goed initiatief om de (grensoverschrijdende) regionale koopstromen in beeld te brengen en in de toekomst te kunnen anticiperen op marktontwikkelingen vanuit beleidsmatig oogpunt. 1.2 Koopstromenonderzoek Koopstromenonderzoek vormt sinds jaar en dag een essentiële basis voor distributieplanologisch onderzoek, marktanalyses en detailhandelsbeleid. Het koopstromenonderzoek geeft inzicht in het consumentengedrag en in het functioneren van de winkelgebieden. Het koopgedrag van de consument kent enerzijds constanten, maar verandert anderzijds ook continu. Dit veranderende gedrag is onder andere het gevolg van de toenemende mobiliteit, de ontwikkeling van nieuwe en perifere detailhandelsconcentraties, de opkomst van nieuwe concepten en formules en de combinatie van detailhandel- en leisurebezoek. Door deze ontwikkelingen is het koopgedrag van de consument steeds diffuser geworden. Dit maakt het belangrijk te beschikken over een actueel inzicht in het winkelgedrag van de consument. Zodra dergelijke metingen met een bepaalde frequentie worden herhaald, ontstaat een
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 2 betrouwbare basis voor detailhandelsonderzoek en beleid, waarmee optimaal wordt ingespeeld op de actuele trends en ontwikkelingen in de detailhandel en in het consumentengedrag. 1.3 Doelstelling Doelstelling van dit koopstromenonderzoek is inzicht krijgen in het koopgedrag van de consument en het functioneren van winkelgebieden op stadsregionaal niveau. Aangevuld met een gefundeerd inzicht in grensoverschrijdend koopgedrag. De doelstelling is als volgt gedefinieerd: Het verkrijgen van inzicht in het ruimtelijk gedrag ten aanzien van de bovenlokale aankoopplaatsen en het economisch functioneren van winkelgebieden, op een zodanige wijze dat herhaling van het onderzoek over vijf jaar kan plaatsvinden. Kort gezegd moet in het onderzoek inzicht worden verkregen in de volgende drie onderdelen: inzicht in het winkelgedrag van consumenten in de regio (= vraaganalyse); inzicht in de positionering van de winkelcentra in de regio (= aanbodanalyse); inzicht in het economisch perspectief van winkelcentra in de regio (= economische analyse). Het gaat dan om een analyse op Stadsregionaal niveau waarbij ook de omliggende gebieden in het onderzoek worden betrokken. Eveneens is de Kreis Kleve in het onderzoek betrokken waarmee inzicht is verkregen in het grensoverschrijdend koopgedrag.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 3 2 Onderzoeksopzet In de hoofdrapportage is de generieke onderzoeksopzet toegelicht. In dit hoofdstuk wordt specifiek ingegaan op de onderzoeksaspecten voor de gemeente Nijmegen. 2.1 Onderzoeksgebied In deze rapportage wordt specifiek ingegaan op de onderzoeksresultaten voor de gemeente Nijmegen. Het onderzoeksgebied telt circa 925.000 inwoners. Aan Nederlandse zijde is het inwoneraantal circa 725.000 inwoners, in Duitsland circa 200.000 inwoners. aantal inwoners % in totaal Stadsregio Arnhem Nijmegen 724.963 78% Duitsland 200.474 22% totaal 925.437 Tabel 2.1: Inwoneraantal kernonderzoeksgebied Binnen de gemeente Nijmegen zijn meerdere herkomstgebieden onderscheiden. Voor dit onderzoek zijn dit 5 gemeentedelen. Het inwoneraantal van de gemeente Nijmegen bedraagt 161.250 (Bron: gemeente Nijmegen). gemeentedeel inwoneraantal centrum & oost 48.490 zuid 36.115 west 27.440 Dukenburg & Lindenholt 38.735 Nijmegen-Noord 10.470 totaal 161.250 Tabel 2.2: Inwoneraantallen herkomstgebieden gemeente Nijmegen
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 4 2.2 Vraaganalyse 2.2.1 Steekproefomvang Voor het koopstromenonderzoek zijn in totaal 7.600 geslaagde enquêtes afgenomen. In elk herkomstgebied zijn circa 200 enquêtes afgenomen. In een aantal herkomstgebieden is hiervan afgeweken. In de gemeenten Arnhem en Nijmegen zijn 1.000 enquêtes afgenomen. De gemeenten Heumen + Mook en Middelaar, Millingen aan den Rijn + Ubbergen en Rheden + Rozendaal zijn samengevoegd. Dit wil zeggen dat in dit herkomstgebied 200 enquêtes zijn afgenomen. In de gemeenten Overbetuwe en Zevenaar zijn 400 enquêtes afgenomen. herkomstgebied aantal enquêtes Stadsregio Arnhem Nijmegen 5.250 Duitsland 1.350 Buitenring 1.000 eindtotaal 7.600 Tabel 2.3: Verdeling steekproef onderzoeksgebied 2.3 Artikelgroepen De vragenlijst is specifiek ingegaan op een zevental artikelgroepen, waarbij gevraagd is waar de consument de verschillende artikelgroepen koopt. Naast de dagelijkse artikelen, bestaande uit levensmiddelen en persoonlijke verzorging, zijn zes artikelgroepen in de niet-dagelijkse sector onderscheiden. In tabel 2.4 zijn deze artikelgroepen zichtbaar. dagelijks niet-dagelijks niet-dagelijks niet-dagelijks niet-dagelijks niet-dagelijks niet-dagelijks artikelgroep dagelijks mode en luxe artikelen huishoudelijke artikelen elektronica woninginrichting doe-het-zelf bloemen, planten en tuinartikelen Tabel 2.4: Overzicht artikelgroepen 2.4 Economisch functioneren Door de uitkomsten van het consumentenonderzoek te combineren met aanbodgegevens van winkelcentra en gemeenten is het mogelijk uitspraken te doen over het economisch functioneren. De confrontatie van vraag en aanbod geeft aan hoe de winkels gemiddeld functioneren. De analyse van het economisch functioneren, beginnen wij met het vaststellen van het bestedingspotentieel van de individuele gemeenten door het aantal inwoners te vermenigvuldigen met de gemiddelde detailhandelsbestedingen. De gemeten koopkrachtbindingscijfers geven vervolgens aan welk deel van de bestedingen in de eigen gemeente wordt uitgegeven en hoeveel er afvloeit naar aankoopplaatsen buiten de eigen gemeente of regio. Omgekeerd vloeien er ook bestedingen naar een gemeente toe, afkomstig van consumenten die woonachtig zijn buiten de betreffende gemeente. Door de gebonden bestedingen en koopkrachttoevloeiing bij elkaar op te tellen, wordt de gerealiseerde omzet van individuele winkelgebieden, gemeenten en regio s vastgesteld.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 5 Deze omzetcijfers zeggen nog niets over het economisch functioneren. Winkelcentra met een omvangrijk aanbod halen in de regel een hogere omzet dan centra met een beperkt aanbod. Daarom zetten wij de gerealiseerde omzet af tegen het winkelaanbod. De omzet wordt gedeeld door het aantal m² winkeloppervlak (wvo). Deze omzet/m² wvo (vloerproductiviteit) geeft aan hoe de winkels in een winkelgebied, gemeente of regio gemiddeld functioneren. Hiermee maken wij onderscheid naar de dagelijkse en nietdagelijkse sector. 2.4.1 Bestedingen Voor het bepalen van het bestedingspotentieel per gemeente gaan wij uit van de gemiddelde bestedingen in de dagelijkse en niet-dagelijkse sector. Hiervoor hebben wij een onderscheid gemaakt in de dagelijkse en niet-dagelijkse sector alsmede in Duitsland en Nederland. Uit de analyse blijkt dat de gemiddelde bestedingen in Duitsland enigszins hoger liggen dan in Nederland en dat consumenten meer besteden aan niet-dagelijkse artikelen dan aan dagelijkse artikelen. Duitsland Nederland dagelijks 2.654,- 2.210,- niet-dagelijks 2.876,- 2.690,- totaal 5.530,- 4.900,- Bron: Nederland: HBD (2009), Duitsland: European Retail Handbook 2007/2008 bewerking Goudappel Coffeng Tabel 2.5: Consumentenbestedingen per inwoner per jaar 2.4.2 Vloerproductiviteit Door de omzet die wordt behaald in een gemeente of winkelgebied af te zetten tegen de omvang van het winkelaanbod ontstaat inzicht in de omzet die per m 2 winkelvloeroppervlak wordt behaald. In tabel 2.6 is de gemiddelde detailhandelsomzet per m 2 opgenomen. omzet/m 2 wvo dagelijks 6.380,- niet-dagelijks 2.000,- totaal 2.900,- Bron: Nederland: HBD (2009) Tabel 2.6: Gemiddelde detailhandelsomzet per m 2 wvo Deze omzet/m² wvo (vloerproductiviteit) geeft aan hoe de winkels in een winkelgebied, gemeente of regio gemiddeld genomen functioneren. De cijfers in tabel 2.6 tonen de gemiddelde behaalde omzet in Nederland. Per winkelgebied varieert de omzet die behaald wordt per m² wvo. Grote centrumgebieden behalen over het algemeen hogere omzetten per m² wvo. Op perifere locaties met veel grootschalige winkelvoorzieningen ligt de gemiddelde omzet per m² wvo juist weer lager.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 6 3 Detailhandelsaanbod Achtereenvolgens staan wij stil bij het aanbod per winkelgebied in Nijmegen, het aanbod per gemeentedeel en het aanbod per 1.000 inwoners. Wij maken een onderscheid op brancheniveau. 3.1 Aanbod per winkelgebied In Nijmegen is het centrum veruit het grootste winkelgebied met bijna 100.000 m² verdeeld over ruim 500 winkels. Het stadsdeelcentrum Dukenburg heeft met 80 winkels een omvangrijk aanbod. Daarnaast beschikt woonboulevard Novium over 20.000 m² grootschalige detailhandel.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 7 branche dagelijkse artikelen mode & luxe artikelen vrije tijd in en om het huis overige detailhandel winkelgebied vkp* wvo** vkp wvo vkp wvo vkp wvo vkp wvo vkp wvo bedrijfsterrein Nijmegen 0 0 0 0 1 100 5 9.000 2 100 8 9.200 Burghardt van de Berghstraat 2 700 0 0 0 0 0 0 1 100 3 800 winkelgebied Brakkenstein (de Fest) 3 600 0 0 0 0 2 300 0 0 5 800 winkelgebied Heijendaalseweg 6 700 0 0 0 0 3 200 0 0 9 1.000 winkelgebied Leuvensbroek 5 1.400 0 0 0 0 2 200 0 0 7 1.600 winkelgebied Malvert 3 1.000 0 0 0 0 3 300 0 0 6 1.200 winkelgebied Meijhorst 4 900 2 100 1 100 2 200 0 0 9 1.300 winkelgebied Molenweg-Zuid 5 1.000 0 0 0 0 2 200 0 0 7 1.100 winkelgebied Professor Molkenboerstraat 2 100 0 0 0 0 2 100 1 0 5 200 winkelgebied Sint Jacobslaan 3 1.300 0 0 0 0 3 200 0 0 6 1.500 winkelgebied Steenbokstraat 6 1.300 0 0 0 0 2 200 0 0 8 1.500 winkelgebied Tunnelweg Nijmegen 2 100 0 0 0 0 3 200 0 0 5 400 centrum Lent 6 900 1 0 1 0 0 0 0 0 8 1.000 centrum Nijmegen 71 8.200 258 51.900 58 11.900 96 21.100 30 4.500 513 97.600 centrum Oosterhout Nijmegen 4 900 1 200 0 0 0 0 0 0 5 1.100 Koekoekstraat 1 1.500 0 0 0 0 0 0 1 500 2 2.000 Stationsplein Nijmegen 3 200 1 300 2 200 3 200 0 0 9 900 winkelgebied Daalseweg 8 3.000 3 300 2 200 5 800 1 0 19 4.400 winkelgebied De Notenhout 6 1.700 2 300 2 100 2 200 1 100 13 2.500 winkelgebied Groenestraat 7 1.200 0 0 2 300 5 300 0 0 14 1.800 winkelgebied Hatert 8 3.200 4 500 2 300 5 400 0 0 19 4.400 winkelgebied voormalig Miro Center 4 4.000 6 2.000 1 300 5 300 0 0 16 6.600 winkelgebied Molenweg-Noord 9 2.400 3 300 1 100 4 500 1 0 18 3.400 winkelgebied Prins Hendrikstraat 5 400 1 0 1 100 5 400 4 400 16 1.200 winkelgebied Van t Santstraat 4 1.300 2 500 2 200 2 100 0 0 10 2.200 winkelgebied Weezenhof 6 1.500 1 0 0 0 1 100 0 0 8 1.600 winkelgebied Willemsweg 9 1.100 2 100 0 0 5 600 0 0 16 1.800 winkelcentrum Dukenburg 18 5.800 40 8.500 9 1.200 11 1.000 2 400 80 17.000 woonboulevard Novium 0 0 0 0 1 200 18 18.800 0 0 19 18.900 elders Lent 2 100 0 0 0 0 6 1.000 0 0 8 1.100 elders Nijmegen 65 5.000 18 2.800 22 3.000 73 27.100 25 2.500 203 40.400 eindtotaal 277 51.500 345 67.800 108 18.300 275 84.000 69 8.600 1.074 230.200 Vkp= aantal verkooppunten, wvo=winkelvloeroppervlak (exclusief magazijnruimte en dergelijke) Bron: Locatus Retail Verkenner, 2009 Tabel 3.1: Detailhandelsaanbod gemeente Nijmegen per winkelgebied totaal 3.2 Aanbod per gemeentedeel Tabel 3.2 laat een verdeling van het detailhandelsaanbod over de vijf benoemde gemeentedelen zien: Het gemeentedeel Centrum & Oost bevat meer dan de helft van het winkelareaal in de gemeente Nijmegen met een grote focus in de branche mode & luxe. In de gemeentedelen Dukenburg & Lindenholt, West, Zuid en Nijmegen-Noord is het aanbod redelijk omvangrijk met in ieder geval 100 detailhandelsvestigingen. Nijmegen-Noord beschikt amper over detailhandel. Dit is een gemeentedeel in ontwikkeling met een nog onvoltooide winkelstructuur.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 8 branche dagelijkse artikelen mode & luxe artikelen vrije tijd in en om het huis overige detailhandel totaal gemeentedeel vkp wvo vkp wvo vkp wvo vkp wvo vkp wvo vkp wvo centrum & Oost 129 16.900 272 53.300 73 14.000 144 26.300 45 5.600 663 116.100 zuid 53 13.400 18 3.200 13 1.400 38 8.400 10 900 132 27.300 west 43 8.100 8 700 8 1.200 36 19.700 10 1.300 105 31.000 Dukenburg & Lindenholt 40 11.100 43 8.600 13 1.600 47 27.000 4 600 147 48.900 Nijmegen-Noord 12 1.900 4 1.900 1 0 10 2.600 0 0 27 6.400 eindtotaal 277 51.500 345 67.800 108 18.300 275 84.000 69 8.600 1.074 230.200 Bron: Locatus Retail Verkenner, 2009 Tabel 3.2 Detailhandelsaanbod gemeente Nijmgen per gemeentedeel 3.2.1 Aanbod per 1.000 inwoners Door het winkelaanbod per 1.000 inwoners te presenteren kan de omvang van de winkels in perspectief worden geplaatst en kan het aanbod per gemeentedeel eenvoudig onderling worden vergeleken. De gemeente Nijmegen als geheel beschikt over minder vierkante meters detailhandel per 1.000 inwoners dan gemiddeld voor Nederland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Een reden hiervoor is dat veel grootschalig aanbod net buiten de gemeentegrenzen wordt aangetroffen (Beuningen, Malden, Wijchen). Per 1000 inwoners is het aantal vierkante detailhandelsmeters vanzelfsprekend het grootst in het gemeentedeel Centrum & Oost. Het gemeentedeel Zuid beschikt over een groot dagelijks aanbod per 1.000 inwoners en een uiterst beperkt niet-dagelijks aanbod. gemeentedeel dagelijks in m² wvo niet-dagelijks in m² wvo totaal in m² wvo centrum & oost 349 2.046 2.394 zuid 371 385 756 west 295 835 1.130 Dukenburg & Lindenholt 287 976 1.262 Nijmegen-Noord 181 430 611 totaal Nijmegen 317 1.106 1.323 totaal Stadsregio Arnhem Nijmegen 329 1.242 1.571 gemiddeld Nederland 329 1.320 1.649 Bron: Locatus Retail Verkenner, 2009 Tabel 3.3: Winkelaanbod per 1.000 inwoners per gemeentedeel gemeente Nijmegen
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 9 4 Koopstromen Waar doen consumenten hun aankopen? Met een onderscheid in de dagelijkse en niet-dagelijkse sector wordt zowel op gemeentedeel- als winkelgebiedniveau de herkomst en bestemming van consumenten weergegeven. De koopkrachtbinding, koopkrachtafvloeiing en koopkrachttoevloeiing komt aan bod. 4.1 Koopstromen per gemeentedeel Tabel 4.1 laat de koopkrachtoriëntatie van inwoners uit de gemeentedelen in Nijmegen op de gemeentedelen in Nijmegen zien in de dagelijkse sector. In totaal bindt de gemeente Nijmegen 94% van de dagelijkse bestedingen. Dit is een hoog aandeel, maar iets lager dan bijvoorbeeld Arnhem. De reden hiervoor is dat de gemeente Nijmegen verspreider gelegen is, waardoor het voor inwoners aan de rand aantrekkelijker is naar andere aankoopplaatsen buiten de gemeente te gaan. Ook speelt een rol dat in Nijmegen-Noord sprake is van een gemeentedeel in opbouw, waar de uitbouw van de winkelstructuur pas plaatsvindt na de bevolkingsgroei. De verwachting is dat op termijn meer koopkracht gebonden gaat worden. Voor alle gemeentedelen geldt dat de inwoners voornamelijk hun aankopen in het eigen gemeentedeel doen. Vooral in Dukenburg & Lindenholt en Zuid is dit percentage hoog. Van alle inwoners uit Nijmegen is de oriëntatie op Zuid met 28% het grootst. herkomst bestemming centrum & oost zuid west Dukenburg & Lindenholt Nijmegen- Noord Nijmegen totaal centrum & oost 68% 5% 5% 1% 6% 22% zuid 21% 82% 12% 5% 6% 28% west 2% 4% 69% 1% 0% 14% Dukenburg & Lindenholt 1% 5% 9% 87% 0% 24% Nijmegen-Noord 1% 0% 0% 1% 56% 4% elders Nijmegen 2% 2% 1% 1% 3% 2% elders 6% 2% 4% 5% 31% 6% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 4.1: Koopkrachtbinding per gemeentedeel, dagelijks
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 10 In de niet-dagelijkse sector bindt Nijmegen 77% van de bestedingen (tabel 4.2). Vanuit vrijwel alle gemeentedelen is de oriëntatie voor de niet-dagelijkse aankopen (winkelen) het grootst op centrum & oost. Alleen vanuit Dukenburg & Lindenholt vindt een behoorlijke oriëntatie op het eigen gemeentedeel plaats. Vooral vanaf Nijmegen-Noord is een grote koopkrachtoriëntatie op winkelgebieden buiten de gemeente Nijmegen. Dit komt onder andere doordat Nijmegen-Noord een gemeentedeel is in opbouw, waar de uitbouw van de winkelstructuur pas plaatsvindt na de bevolkingsgroei. De verwachting is dat op termijn meer koopkracht gebonden gaat worden herkomst bestemming centrum & oost zuid west Dukenburg& Lindenholt Nijmegen -Noord Nijmegen totaal centrum & Oost 61% 40% 46% 24% 49% 44% zuid 1% 7% 1% 1% 0% 2% west 0% 0% 3% 0% 0% 1% Dukenburg & Lindenholt 4% 15% 15% 43% 3% 18% Nijmegen-Noord 0% 0% 0% 0% 5% 0% elders Nijmegen 8% 15% 15% 13% 2% 11% elders 25% 23% 19% 19% 41% 23% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 4.2: Koopkrachtbinding per gemeentedeel, niet-dagelijks Tabel 4.3 laat zien vanuit welke gemeentedelen de bestedingen in de dagelijkse sector in het betreffende gemeentedeel komen. De toevloeiing is het aandeel dat van elders Nederland komt. Zo komen in het gemeentedeel centrum & oost 77% van de bestedingen uit centrum & oost zelf, 4% uit zuid, 4% uit west, 1% uit Dukenburg & Lindenholt, 1% uit Nijmegen-Noord en de resterende 13% vanuit de rest van Nederland. In Nijmegen als geheel vloeit 11% van de bestedingen toe van buiten de gemeente. Vooral het gemeentedeel Centrum & Oost trekt de nodige koopkracht van buiten. herkomst bestemming centrum & Oost zuid west Dukenbugr & Lindenholt Nijmegen- Noord elders Nederland centrum & oost 77% 4% 4% 1% 1% 13% 100% zuid 20% 60% 7% 4% 1% 8% 100% west 5% 6% 86% 1% 0% 1% 100% Dukenburg & Lindenholt 1% 4% 6% 81% 0% 8% 100% Nijmegen-Noord 4% 0% 0% 4% 87% 4% 100% elders Nijmegen 20% 20% 7% 7% 7% 40% 100% Nijmegen totaal 25% 21% 16% 23% 4% 11% 100% totaal Tabel 4.3: Omzetherkomst per gemeentedeel, dagelijks In de niet-dagelijkse sector komen in Nijmegen veel bestedingen van buiten de eigen gemeente. In totaal komen 47% van de bestedingen van extern. In alle gemeentedelen komt een redelijk groot aandeel van de omzet van buiten de gemeente Nijmegen. In Nijmegen-Noord komt een groot deel van de omzet van buiten de gemeente Nijmegen. Omdat in Nijmegen-Noord de totale omzet beperkt is, is het aantal externe bezoekers veel lager dan bijvoorbeeld in het centrum van Nijmegen.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 11 herkomst bestemming centrum & oost zuid west Dukenburg & Lindenholt Noord elders Nederland centrum & oost 23% 11% 10% 8% 4% 45% 100% zuid 9% 41% 7% 7% 0% 36% 100% west 9% 6% 44% 3% 0% 38% 100% Dukenburg & Lindenholt 5% 11% 9% 39% 1% 35% 100% Nijmegen-Noord 3% 0% 2% 0% 48% 47% 100% elders Nijmegen 11% 16% 9% 15% 1% 48% 100% Nijmegen totaal 16% 12% 9% 14% 2% 47% 100% totaal Tabel 4.4: Omzetherkomst per gemeentedeel, niet-dagelijks 4.2 Koopstromen per winkelgebied In deze subparagraaf wordt de koopkrachtoriëntatie vanuit de verschillende herkomstgebieden op de winkelgebieden beschreven. Eerst voor de dagelijkse sector (tabel 4.5). De grootste oriëntatie voor de dagelijkse boodschappen is op achtereenvolgens stadsdeelcentrum Dukenburg, Centrum Nijmegen, voormalig Miro Center en winkelgebied Daalseweg. Dit komt redelijk overeen met de verwachtingen, aangezien deze winkelgebieden over het meest omvangrijke supermarktaanbod beschikken. bestemming herkomst centrum & Dukenburg & oost zuid west Lindenholt Nijmegen- Nijmegen- Noord Nijmegen totaal centrum Nijmegen 23% 2% 8% 0% 6% 12% winkelgebied Brakkenstein 3% 1% 0% 0% 0% 1% winkelgebied Daalseweg 35% 1% 1% 0% 3% 11% winkelgebied De Notenhout 0% 2% 13% 0% 0% 3% winkelcentrum Dukenburg 0% 2% 7% 46% 0% 13% winkelgebied Groenestraat 2% 6% 2% 0% 0% 2% winkelgebied Hatert 0% 25% 0% 1% 0% 5% winkelgebied Heijendaalseweg 0% 0% 0% 1% 0% 0% Koekoekstraat 0% 0% 11% 1% 0% 2% winkelgebied Leuvensbroek 0% 0% 0% 16% 0% 4% winkelgebied Malvert 0% 0% 0% 8% 0% 2% winkelgebied Meijhorst 0% 0% 0% 7% 0% 2% winkelgebied voormalig Miro Center 14% 28% 7% 3% 3% 12% winkelgebied Molenweg-Zuid 0% 0% 15% 0% 0% 2% winkelgebied Molenweg-Noord 2% 1% 28% 1% 0% 6% winkelgebied Sint Jacobslaan 3% 13% 3% 1% 3% 4% Stationsplein Nijmegen 0% 1% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Steenbokstraat 0% 8% 0% 0% 0% 2% winkelgebied Van t Santstraat 3% 1% 0% 0% 0% 1% winkelgebied Weezenhof 1% 2% 0% 10% 0% 3% winkelgebied Willemsweg 1% 1% 0% 0% 0% 0% Burghardt van de Berghstraat 5% 1% 0% 0% 0% 2% Nijmegen elders 2% 2% 1% 1% 3% 1% centrum Lent 1% 0% 0% 1% 35% 2% centrum Oosterhout 0% 0% 0% 0% 18% 1% elders 6% 2% 4% 5% 31% 6% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 4.5: Koopkrachtbinding vanuit het gemeentedeel op winkelgebieden, dagelijks
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 12 De koopkrachtbinding in de niet-dagelijkse sector op de verschillende winkelgebieden laat zien dat vanuit alle gemeentedelen de oriëntatie op het centrum van Nijmegen groot is (tabel 4.6). Daarnaast is er een behoorlijke oriëntatie op stadsdeelcentrum Dukenburg, omdat daar ook een redelijk recreatief winkelaanbod aanwezig is. Verder is vanuit alle gemeentedelen enige oriëntatie op de grootschalige detailhandel bij woonboulevard Novium en verspreid over de bedrijfsterreinen in Nijmegen. bestemming herkomst centrum & oost zuid west Dukenburg & Lindenholt Nijmegen- Noord Nijmegen totaal centrum Nijmegen 59% 42% 47% 24% 53% 46% winkelgebied Brakkenstein 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Daalseweg 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied De Notenhout 0% 0% 1% 0% 0% 0% winkelcentrum Dukenburg 1% 11% 11% 35% 2% 11% winkelgebied Groenestraat 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Hatert 0% 3% 0% 0% 0% 1% winkelgebied Heijendaalseweg 0% 0% 0% 0% 0% 0% Koekoekstraat 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Leuvensbroek 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Malvert 0% 0% 0% 1% 0% 0% winkelgebied Meijhorst 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied voormalig Miro Center 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Molenweg-Zuid 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Molenweg-Noord 0% 0% 2% 0% 0% 0% winkelgebied Sint Jacobslaan 1% 0% 1% 0% 0% 0% Stationsplein Nijmegen 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Steenbokstraat 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Tunnelweg 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Van t Santstraat 1% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Weezenhof 0% 0% 0% 1% 0% 0% winkelgebied Willemsweg 0% 0% 0% 0% 0% 0% Burghardt van de Berghstraat 0% 0% 0% 0% 0% 0% woonboulevard Novium 3% 4% 4% 6% 1% 4% Nijmegen Bedrijfsterrein 6% 10% 11% 10% 1% 8% Nijmegen elders 2% 5% 4% 3% 1% 3% centrum Lent 0% 0% 0% 0% 0% 0% centrum Oosterhout 0% 0% 0% 0% 0% 0% elders 25% 23% 19% 19% 41% 23% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 4.6: Koopkrachtbinding vanuit het gemeentedeel op winkelgebieden, niet- dagelijks Tabel 4.7 laat zien welk deel vanuit welke gemeentedelen (of van buiten Nijmegen) de bestedingen per winkelgebied afkomstig zijn in de dagelijkse sector. Dit gaat om het gemeten koopgedrag. In enkele winkelgebieden zijn de bestedingen volledig uit het eigen gemeentedeel afkomstig. Bij een aantal andere winkelgebieden is juist de toevloeiing van buiten de gemeente vrij hoog. Zo haalt het centrum van Nijmegen een kwart van de omzet van buiten de gemeente, maar ook Oosterhout centrum trekt bestedingen aan van buiten de eigen gemeente.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 13 herkomst bestemming centrum & oost zuid west Dukenburg & Lindenholt Nijmegen- Noord elders Nederland centrum Nijmegen 62% 2% 8% 0% 3% 25% 100% winkelgebied Brakkenstein 80% 10% 0% 0% 0% 10% 100% winkelgebied Daalseweg 84% 1% 1% 0% 1% 12% 100% winkelgebied De Notenhout 0% 19% 81% 0% 0% 0% 100% winkelcentrum Dukenburg 0% 4% 10% 79% 0% 7% 100% winkelgebied Groenestraat 24% 53% 12% 0% 0% 12% 100% winkelgebied Hatert 0% 91% 0% 6% 0% 3% 100% Koekoekstraat 0% 0% 85% 8% 0% 8% 100% winkelgebied Leuvensbroek 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% winkelgebied Malvert 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% winkelgebied Meijhorst 0% 0% 0% 67% 0% 33% 100% winkelgebied voormalig Miro Center 30% 44% 9% 5% 1% 10% 100% winkelgebied Molenweg-Zuid 0% 0% 100% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Molenweg-Noord 11% 6% 81% 3% 0% 0% 100% winkelgebied Sint Jacobslaan 18% 57% 11% 4% 4% 7% 100% Stationsplein Nijmegen 0% 100% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Steenbokstraat 0% 100% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Van t Santstraat 86% 14% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Weezenhof 6% 11% 0% 78% 0% 6% 100% Winkelgebied Willemsweg 33% 67% 0% 0% 0% 0% 100% Burghardt van de Berghstraat 91% 9% 0% 0% 0% 0% 100% Nijmegen Bedrijfsterrein 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Nijmegen elders 21% 21% 7% 7% 7% 36% 100% centrum Lent 7% 0% 0% 7% 87% 0% 100% centrum Oosterhout 0% 0% 0% 0% 88% 13% 100% bedrijfsterrein Griftdijk Oosterhout 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% totaal 25% 21% 16% 23% 4% 11% 100% totaal Tabel 4.7: Omzetherkomst per winkelgebied, dagelijks 1 In de niet-dagelijkse sector (winkelen) vloeit in het centrum 40% van de bestedingen toe van buiten de gemeente Nijmegen. Ook in een groot deel van de overige winkelgebieden vindt de nodige toevloeiing plaats in de niet-dagelijkse sector (tabel 4.8). 1 Het gaat om gemeten cijfers in het onderzoek. Omdat de kleine winkelgebieden slechts door enkele respondenten als aankoopplaats zijn benoemd, dienen de cijfer s voorzichtig benaderd te worden. Een toevloeiing van buiten het eigen gemeentedeel van 0% is feitelijk niet realistisch.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 14 herkomst bestemming centrum & oost zuid west Dukenburg & Lindenholt Nijmegen- Noord elders Nederland centrum Nijmegen 23% 12% 11% 9% 5% 40% 100% winkelgebied Brakkenstein 41% 30% 0% 0% 0% 30% 100% winkelgebied Daalseweg 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied De Notenhout 29% 4% 28% 11% 0% 29% 100% winkelcentrum Dukenburg 2% 15% 12% 52% 0% 19% 100% winkelgebied Groenestraat 68% 32% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Hatert 3% 74% 0% 11% 0% 12% 100% winkelgebied Heijendaalseweg 52% 16% 0% 31% 0% 0% 100% Koekoekstraat 0% 0% 100% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Leuvensbroek 0% 9% 9% 74% 0% 9% 100% winkelgebied Malvert 5% 13% 0% 82% 0% 0% 100% winkelgebied Meijhorst 0% 20% 0% 60% 0% 20% 100% winkelgebied voormalig Miro Center 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Molenweg-Zuid 23% 0% 65% 0% 0% 13% 100% winkelgebied Molenweg-Noord 4% 5% 91% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Prins Hendrikstraat 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Sint Jacobslaan 32% 5% 16% 21% 0% 25% 100% Stationsplein Nijmegen 30% 0% 8% 0% 0% 62% 100% winkelgebied Steenbokstraat 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Tunnelweg 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Van t Santstraat 92% 0% 0% 0% 0% 8% 100% winkelgebied Weezenhof 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% winkelgebied Willemsweg 0% 41% 59% 0% 0% 0% 100% Burghardt van de Berghstraat 100% 0% 0% 0% 0% 0% 100% woonboulevard Novium 18% 16% 11% 25% 2% 29% 100% Nijmegen Bedrijfsterrein 17% 22% 18% 25% 1% 17% 100% Nijmegen elders 11% 16% 9% 15% 1% 48% 100% centrum Lent 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% centrum Oosterhout 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% totaal 16% 12% 9% 14% 2% 47% 100% totaal Tabel 4.8: Omzetherkomst per winkelgebied, niet-dagelijks 4.3 Koopkrachtafvloeiing Tabel 4.9 laat zien waar de inwoners van Nijmegen buiten de eigen gemeente hun aankopen doen. In de dagelijkse sector worden nauwelijks aankopen buiten Nijmegen gedaan. De afvloeiing vindt plaats richting Overbetuwe, Lingewaard en buiten de Stadsregio Arnhem Nijmegen. De afvloeiing richting Lingewaard en Overbetuwe komt mede doordat de winkelstructuur in Noord-Nijmegen nog onvolgroeid is. In de niet-dagelijkse sector is de afvloeiing groter. Deze gaat voor een groot deel naar Arnhem (vooral centrum), Duiven (Nieuwgraaf), Heumen (vooral tuinartikelen) en Wychen (vooral Woondrome). Ook gaat een deel naar andere steden in Nederland als Den Bosch, Eindhoven en Amsterdam.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 15 herkomstgebied gemeente Nijmegen bestemming dagelijks niet dagelijks Nijmegen 94% 77% Arnhem 0% 3% Beuningen 1% 1% Doesburg 0% 0% Duiven 0% 3% Groesbeek 0% 0% Heumen 0% 2% Lingewaard 1% 0% Millingen aan de Rijn 0% 0% Montferland 0% 0% Mook en Middelaar 0% 0% Overbetuwe 1% 1% Renkum 0% 0% Rheden 0% 0% Rijnwaarden 0% 0% Ubbergen 0% 0% Westervoort 0% 0% Wijchen 0% 3% Zevenaar 0% 0% anders Nederland 2% 8% totaal 100% 100% Tabel 4.9: Koopkrachtafvloeiing naar verschillende gemeenten
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 16 5 Economisch functioneren In dit hoofdstuk gaan wij in op het economisch functioneren van de belangrijkste winkelgebieden in Nijmegen. Hiervoor gebruiken wij twee indicatoren: de omzet per winkelgebied en de gerealiseerde vloerproductiviteit (omzet per m² winkeloppervlak). 5.1 Economisch functioneren Nijmegen De winkelomzet die gebieden genereren, wordt onder meer bepaald door het inwoneraantal, de samenstelling en omvang van het winkelaanbod en de geografische ligging. In onderstaande figuur is de indicatieve omzet van de grootste winkelgebieden in Nijmegen gepresenteerd. Het centrum haalt de hoogste omzet in de dagelijkse sector gevolgd door stadsdeelcentrum Dukenburg. De gerealiseerde omzet per m² in het centrum van Nijmegen voor dagelijkse artikelen ligt op het landelijk gemiddelde. In de niet-dagelijkse sector functioneert het centrum licht bovengemiddeld. Stadsdeelcentrum Dukenburg haalt hoge omzetten per m² in zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse sector. Stadsdeelcentra behalen normaliter hoge omzetten, maar Dukenburg functioneert beter dan de andere stadsdeelcentra in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Woonboulevard Novium haalt logischerwijs lagere omzetten per m², maar functioneert beter dan het gemiddelde van grootschalige winkelconcentraties in Nederland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 17 Nijmegen centrum 55 333 Dukenburg 50 59 Woonboulevard Novium 24 dagelijks niet-dagelijks 0 50 100 150 200 250 300 350 Omzet in miljoenen euro's Figuur 5.1: Winkelomzet belangrijkste winkelgebieden gemeente Nijmegen
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 18 6 Beoordeling en bezoekmotief consument Aan de consumenten is gevraagd hoe zij bepaalde aspecten van winkelgebieden waarderen, wat hun bezoekmotieven voor de winkelgebieden zijn en in hoeverre combinatiebezoeken met andere voorzieningen worden gedaan. 6.1 Beoordeling consument 2 Tabellen 6.1 en 6.2 toont de beoordelingen van de bezochte winkelgebieden met respectievelijk het bezoekdoel boodschappen doen en recreatief winkelen voor de verschillende winkelcentra in de gemeente Nijmegen. De belangrijkste bevindingen wat betreft de dagelijkse aankopen: Over het aantal winkels is men in Nijmegen minder tevreden dan gemiddeld in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Allen Nijmegen Centrum en Dukenburg scoren goed. De kwaliteit van winkels wordt in Nijmegen gelijk aan de Stadsregio Arnhem Nijmegen voldoende beoordeeld. De verschillen in beoordeling tussen de winkelgebieden zijn beperkt. De sfeer/ambiance scoort eveneens wisselend in Nijmegen. Het centrum scoort goed, maar bijvoorbeeld Brakkenstein en Meijhorst scoren onvoldoende. De veiligheid van de winkelgebieden is iets lager gewaardeerd dan gemiddeld in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Dit is niet vreemd, omdat in steden de veiligheid vaak minder is dan in dorpen. Ook de parkeermogelijkheden voor auto en fiets worden in Nijmegen net iets lager gewaardeerd. Opvallend hoog scoren het voormalige Miro Center en Koekoekstraat. 2 De resultaten zijn per winkelgebied (bestemming) gepresenteerd. Op niveau van herkomstgebied (gemeentedeel) zijn de uitkomsten betrouwbaar, op aankoopplaatsniveau in vele gevallen niet, omdat het door weinig respondenten is beantwoord. Daarom is het van belang de resultaten met enige voorzichtigheid te beschouwen.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 19 het aantal winkels kwaliteit van de winkels sfeer/ambiance veiligheid parkeermogelijkheden auto parkeermogelijkheden fiets centrum Lent 4,2 7,1 6,2 7,6 6,3 7,3 centrum Nijmegen 7,6 7,6 7,4 7,5 4,6 6,6 winkelgebied Brakkenstein 4,6 6,4 4,7 7,0 6,2 7,7 winkelgebied Daalseweg 6,5 7,6 6,8 7,2 6,1 7,7 winkelgebied De Notenhout 6,1 7,1 6,1 6,4 7,4 6,8 winkelcentrum Dukenburg 7,5 7,4 6,8 7,1 7,9 6,9 winkelgebied Groenestraat 3,6 6,9 5,8 5,7 5,0 7,0 winkelgebied Hatert 6,9 6,9 6,3 6,3 8,0 7,0 Koekoekstraat 4,4 6,2 5,3 6,7 8,2 8,2 winkelgebied Leuvensbroek 5,6 6,7 5,6 5,9 6,0 7,1 winkelgebied Malvert 4,6 6,2 5,3 6,7 6,4 6,5 winkelgebied Meijhorst 3,7 5,7 3,2 3,6 6,6 6,9 winkelgebied voormalig Miro Center 6,3 7,4 6,8 7,3 8,2 7,7 winkelgebied Molenweg-Zuid 6,0 6,6 6,2 6,8 5,1 7,3 winkelgebied Molenweg-Noord 6,7 7,4 6,4 6,7 5,5 6,2 winkelgebied Sint Jacobslaan 6,1 7,4 6,3 7,2 7,0 7,8 winkelgebied Steenbokstraat 6,1 6,5 6,9 6,6 6,4 6,8 winkelgebied Tunnelweg Nijmegen* 6,0 6,0 6,0 6,0 6,0 6,0 winkelgebied Van t Santstraat * 5,6 6,5 6,3 6,6 7,1 7,1 winkelgebied Weezenhof 6,1 7,3 6,5 7,2 7,6 7,7 winkelgebied Willemsweg* 4,8 6,3 4,1 5,4 5,1 6,5 Burghardt van de Berghstraat 5,0 6,7 6,9 7,4 6,9 7,8 elders Nijmegen 4,7 7,0 5,1 7,0 6,8 7,3 totaal Nijmegen 6,2 7,2 6,4 6,9 6,9 7,2 * Gebaseerd op minder dan 10 respondenten Tabel 6.1: Beoordeling consumenten naar bezochte winkelgebieden, dagelijks De belangrijkste bevindingen wat betreft de beoordelingen voor de niet-dagelijkse aankopen (winkelen): De cijfers komen voor Nijmegen overeen met het gemiddelde voor de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Alleen de parkeermogelijkheden voor fiets en auto worden lager gewaardeerd. Dit wordt veroorzaakt doordat het centrum door het overgrote deel van de respondenten is beoordeeld en hier met name de auto parkeermogelijkheden matig zijn beoordeeld. In Dukenburg, winkelcentrum Hatert en het voormalig Miro Center is de consument veel beter te spreken over de parkeermogelijkheden.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 20 het aantal winkels kwaliteit van de winkels sfeer/ambiance veiligheid parkeermogelijkheden auto parkeermogelijkheden fiets centrum Oosterhout* 4,0 5,0 6,0 7,0 7,0 7,0 centrum Nijmegen 7,8 7,5 7,4 7,3 5,6 7,1 winkelgebied Brakkenstein* 6,0 7,0 7,0 7,0 7,0 7,0 winkelgebied Daalseweg * 8,3 7,8 7,5 7,5 6,2 8,5 winkelgebied De Notenhout * 5,4 6,8 4,9 5,9 7,3 7,0 winkelcentrum Dukenburg 7,6 7,5 7,2 7,2 8,0 7,2 winkelgebied Hatert 7,0 7,3 6,8 6,6 7,8 7,6 Koekoekstraat * 3,4 5,5 5,0 5,4 6,6 7,5 winkelgebied Leuvensbroek * 5,8 6,2 5,4 5,6 5,6 6,0 winkelgebied Malvert * 6,5 6,5 6,5 6,5 6,5 6,5 winkelgebied voormalig Miro Center 6,7 7,7 7,3 7,1 8,0 7,7 winkelgebied Molenweg-Zuid * 7,6 7,2 7,2 6,4 6,0 4,5 winkelgebied Molenweg-Noord* 7,2 7,2 7,2 6,8 5,0 5,7 winkelgebied Sint Jacobslaan* 6,3 7,1 6,8 7,3 6,7 6,9 Stationsplein Nijmegen* 6,0 7,0 6,0 5,0 4,0 5,0 winkelgebied Steenbokstraat * 6,0 7,0 7,0 7,0 8,0 8,0 winkelgebied Weezenhof * 6,3 6,8 6,0 6,5 6,8 7,3 Burghardt van de Berghstraat * 3,0 7,0 7,0 7,0. 7,0 woonboulevard Novium* 5,2 6,6 4,6 7,6 8,6 5,1 bedrijfsterrein Nijmegen* 6,0 7,5 6,0 7,0 7,5 7,0 bedrijfsterrein Oosterhout* 6,0 7,2 5,6 9,0 7,4 7,4 elders Nijmegen* 5,6 7,0 6,8 6,9 7,3 7,6 totaal Nijmegen 7,7 7,5 7,3 7,2 6,1 7,12 * gebaseerd op minder dan 10 respondenten Tabel 6.2: Beoordeling consumenten naar bezochte winkelgebieden, niet-dagelijks 6.2 Bezoekmotief winkelgebieden In tabellen 6.3 en 6.4 zijn de benoemde bezoekmotieven gegeven onderverdeeld naar de winkelgebieden in de dagelijkse en niet-dagelijkse sector. In de dagelijkse sector is nabijheid veruit het belangrijkste bezoekmotief voor een aantal winkelcentra. Daarnaast speelt bij een aantal winkelgebieden ook de aanwezigheid van bepaalde winkels/producten en de bereikbaarheid/parkeergelegenheid een rol bij de consumentenkeuze. Andere aspecten waarop consumenten hun keuze voor de aankoop van de dagelijkse aankoop bepalen betreft gewoonte, de kwaliteit van het aanbod en voor een aantal winkels de lage prijs.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 21 nabijheid/ afstand gewoonte bepaalde winkels en producten veelheid winkels lage prijs kwaliteit winkelaanbod bereikbaarheid en parkeergelegenheid sfeer overig centrum Lent 46% 13% 8% 0% 8% 8% 13% 0% 4% centrum Nijmegen 39% 11% 17% 8% 7% 9% 4% 4% 1% winkelgebied Brakkenstein 26% 16% 21% 0% 32% 0% 5% 0% 0% winkelgebied Daalseweg 36% 13% 19% 3% 2% 11% 11% 5% 1% winkelgebied De Notenhout 35% 3% 15% 3% 24% 3% 15% 3% 0% winkelcentrum Dukenburg 29% 8% 15% 15% 3% 10% 12% 5% 3% winkelgebied Groenestraat 42% 18% 16% 0% 3% 13% 3% 3% 3% winkelgebied Hatert 31% 9% 17% 4% 15% 4% 17% 2% 0% Koekoekstraat 43% 14% 5% 0% 5% 10% 24% 0% 0% winkelgebied Leuvensbroek 36% 16% 11% 0% 8% 8% 19% 0% 3% winkelgebied Malvert 50% 22% 6% 0% 6% 6% 11% 0% 0% winkelgebied Meijhorst 59% 9% 14% 0% 0% 5% 5% 0% 9% winkelgebied voormalig Miro Center 24% 8% 18% 4% 2% 19% 18% 3% 2% winkelgebied Molenweg-Zuid 48% 5% 14% 5% 10% 10% 5% 0% 5% winkelgebied Molenweg-Noord 36% 6% 19% 5% 10% 11% 9% 3% 1% winkelgebied Sint Jacobslaan 26% 14% 16% 3% 16% 10% 10% 6% 0% winkelgebied Steenbokstraat 47% 6% 6% 0% 0% 6% 18% 12% 6% winkelgebied Van t Santstraat * 67% 11% 0% 0% 0% 0% 22% 0% 0% winkelgebied Weezenhof 24% 5% 17% 2% 22% 9% 17% 3% 0% winkelgebied Willemsweg 18% 18% 18% 6% 29% 6% 6% 0% 0% Burghardt van de Berghstraat 57% 19% 0% 0% 0% 5% 10% 5% 5% Nijmegen elders 29% 10% 14% 0% 14% 5% 24% 5% 0% centrum Oosterhout 44% 6% 13% 6% 6% 6% 13% 6% 0% totaal 33% 10% 16% 5% 7% 10% 13% 4% 2% * Gebaseerd op minder dan 10 respondenten Tabel 6.3: Bezoekmotief per winkelgebied, dagelijkse sector In de niet-dagelijkse sector bij het winkelmotief speelt ook nabijheid een belangrijke rol, maar minder sterk dan in de dagelijkse sector. In het centrum van Nijmegen zijn de veelheid aan winkels en de aanwezigheid van bepaalde winkels relevante bezoekmotieven. Hier speelt ook de sfeer een rol. De keuze voor Dukenburg wordt door consumenten gemaakt vanwege enerzijds de nabijheid, maar ook de bereikbaarheid en parkeergelegenheid.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 22 nabijheid/ afstand gewoonte bepaalde winkels en producten veelheid winkels lage prijs bereikbaarheid kwaliteit winkelaanbod en parkeergelegenheid sfeer overig centrum Nijmegen 21% 10% 15% 22% 2% 10% 7% 11% 2% winkelgebied Brakkenstein* 100% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Daalseweg 29% 14% 14% 0% 0% 21% 14% 7% 0% winkelgebied De Notenhout* 38% 13% 0% 0% 25% 13% 13% 0% 0% winkelcentrum Dukenburg 22% 6% 14% 17% 2% 10% 20% 8% 3% winkelgebied Hatert 27% 5% 12% 5% 20% 7% 17% 7% 0% Koekoekstraat* 100% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Leuvensbroek* 50% 25% 25% 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Malvert * 20% 20% 0% 0% 20% 0% 20% 20% 0% winkelgebied voormalig Miro Center 26% 0% 17% 11% 6% 11% 14% 3% 11% winkelgebied Molenweg-Zuid* 67% 0% 33% 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Molenweg-Noord 36% 0% 9% 18% 18% 9% 9% 0% 0% winkelgebied Sint Jacobslaan 20% 20% 20% 0% 20% 10% 10% 0% 0% Stationsplein Nijmegen* 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% winkelgebied Steenbokstraat * 0% 0% 100% 0% 0% 0% 0% 0% 0% winkelgebied Weezenhof* 22% 11% 11% 0% 22% 11% 11% 11% 0% Burghardt van de Berghstraat* 100% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% woonboulevard Novium* 100% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Nijmegen Bedrijfsterrein* 33% 0% 33% 0% 33% 0% 0% 0% 0% Nijmegen elders 18% 9% 18% 9% 18% 9% 18% 0% 0% bedrijfsterrein Oosterhout* 50% 0% 0% 0% 0% 50% 0% 0% 0% totaal 22% 9% 15% 20% 3% 10% 10% 10% 2% * Gebaseerd op minder dan 10 respondenten Tabel 6.4: Bezoekmotief per winkelgebied, niet-dagelijkse sector 6.3 Combinatiebezoek met vrijetijdsvoorzieningen Consumenten is gevraagd of zij een winkelbezoek combineren met een bezoek aan aanvullende voorzieningen. Dit zijn bijvoorbeeld horeca en dienstverlenende voorzieningen. Een overzicht op deze vraag of consumenten combinatiebezoeken maken is gepresenteerd in tabel 6.5, 6.6 en 6.7. In de dagelijkse sector combineren inwoners uit Nijmegen minder dan bewoners van de Stadsregio Arnhem Nijmegen als geheel hun aankopen met een andere voorziening. In de niet-dagelijkse sector is dit aandeel in Nijmegen en de Stadsregio Arnhem Nijmegen met 47% exact gelijk. Van degenen die een combinatiebezoek doen in de dagelijkse sector vindt vooral de combinatie met horeca plaats, zowel lunchrooms, cafés, restaurants als fastfood punten. Qua cultuur vindt vooral een combinatiebezoek in de dagelijkse sector met bioscopen plaats en is de samenhang tussen boodschappen doen en bibliotheekbezoek opvallend laag. Het combinatiebezoek dat gemiddeld in Nijmegen in de dagelijkse sector met ontspanningsvoorzieningen relatief veel plaatsvindt, is vooral gebaseerd op zwembadbezoek. De combinatie tussen recreatief winkelen (niet-dagelijks) wordt eveneens het meest gemaakt met horeca, maar in mindere mate dan de Stadsregio Arnhem Nijmegen als geheel. In de horeca is café/bar de meest genoemde voorziening. Door inwoners uit Nijmegen wordt de combinatie tussen winkelen en cultuur relatief veel gemaakt en met name met bioscoop- en theaterbezoek.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 23 Nijmegen Stadsregio Arnhem Nijmegen dagelijkse aankopen wel combinatiebezoek 18% 22% geen combinatiebezoek 82% 78% winkelen wel combinatiebezoek 47% 47% geen combinatiebezoek 53% 53% Tabel 6.5: Combinatiebezoek met overige voorzieningen Nijmegen Stadsregio Arnhem Nijmegen dagelijks niet-dagelijks dagelijks niet-dagelijks horeca 72% 67% 73% 70% cultuur 19% 30% 19% 26% ontspanning 7% 3% 5% 3% anders 1% 1% 3% 1% (van iedereen die en combinatiebezoek gedaan heeft) Tabel 6.6: Bezochte voorzieningen in combinatie met winkelbezoek aandeel combinatiebezoek met voorziening dagelijkse aankopen winkelen discotheek/houseparty 0% 2% bioscoop/filmhuis 9% 12% toneel, concert, operette, opera, cabaret of musical 1% 5% revue/show 0% 0% museum of tentoonstelling 2% 4% café/bar 20% 21% lunchroom 20% 19% cafetaria, snackbar, fastfood gelegenheid 18% 11% restaurant (geen fastfood) 14% 17% speelhal/casino 1% 1% sportwedstrijden 0% 0% attractiepunten (dierenpark, amusementspark, e.d.) 1% 0% bibliotheek 6% 7% bowlingcentrum 0% 1% snookercentrum 0% 0% lasergames 0% 0% (subtropisch) zwembad 3% 0% anders 1% 1% totaal 100% 100% (van iedereen die en combinatiebezoek gedaan heeft) Tabel 6.7: Bezochte voorzieningen in combinatie met winkelbezoek
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 24 7 Conclusies In dit slothoofdstuk zijn de belangrijkste bevindingen uit het Euregionale koopstromenonderzoek 2009 Stadsregio Arnhem Nijmegen en Kreis Kleve specifiek voor de gemeente Nijmegen kort onder elkaar gezet. Winkelaanbod In de gemeente Nijmegen zijn in totaal bijna 1.100 winkels met een totale omvang van meer dan 230..000 m² wvo. Nijmegen centrum is veruit het grootste winkelgebied met ruim 500 winkels verdeeld over diverse branches met een totale omvang van bijna 100.000 m². Ook stadsdeelcentrum Dukenburg, het voormalige Miro Center (St. Jacobslaan) en woonboulevard Novium behoren tot de grotere aankoopgebieden. Koopstromen In de dagelijkse sector haalt de gemeente Nijmegen een koopkrachtbinding van 94%. Het gemeentedeel Zuid bindt de meeste eigen bestedingen. De koopkrachtoriëntatie in de dagelijkse sector is het grootst op stadsdeelcentrum Dukenburg, gevolgd door het centrum, het voormalige Miro Center en winkelcentrum Daalseweg. In de dagelijkse sector vloeit 11% van de bestedingen toe van buiten de gemeente Nijmegen. Vooral naar het centrum vloeit redelijk wat koopkracht van buiten de gemeente. In de niet-dagelijkse sector (winkelen) bindt Nijmegen 77% van de bestedingen. De afvloeiing vindt redelijk verspreid plaats over de regio (Duiven, Wychen, Arnhem) en daar buiten. Vooral het centrum bindt veel van de bestedingen in de niet-dagelijkse sector. Daarnaast bindt ook Dukenburg en de grootschalige concentraties Novium en de winkels op de bedrijventerreinen de nodige bestedingen. In de niet-dagelijkse sector vloeit 47% van de bestedingen toe van buiten de gemeente. In het merendeel van de winkelgebieden komt een redelijk aandeel van de consumenten van buitenaf. Qua absolute aantallen gaan de meeste consumenten van buiten de gemeente naar Nijmegen centrum. Economisch functioneren Het centrum van Nijmegen is na Arnhem centrum het winkelgebied binnen de Stadsregio Arnhem Nijmegen met de hoogste omzet. Vooral in de niet-dagelijkse sector functioneert het centrum van Nijmegen bovengemiddeld.
Goudappel Coffeng Euregionaal koopstromenonderzoek 2009, deelrapport gemeente Nijmegen 25 Stadsdeelcentrum Dukenburg haalt hoge omzetten per m². Dit winkelcentrum functioneert bovengemiddeld. Voor het type winkelgebied (grootschalige concentratie) functioneert woonboulevard Novium bovengemiddeld. Beoordeling & bezoekmotief In Nijmegen worden in de dagelijkse sector de beoordelingscriteria gemiddeld iets lager gewaardeerd dan in de Stadsregio Arnhem Nijmegen als totaal, terwijl in de niet-dagelijkse sector de beoordelingen ongeveer op het gemiddelde liggen. In Nijmegen centrum is men vooral te spreken over de veelheid en kwaliteit van de winkels, maar wordt de parkeergelegenheid matig gewaardeerd. Nabijheid is het belangrijkste bezoekmotief om winkelcentra te bezoeken. Dit geldt in sterkere mate voor de dagelijkse boodschappen. In Nijmegen doet men in de dagelijkse sector minder vaak een combinatiebezoek met andere voorzieningen dan in de Stadsregio Arnhem Nijmegen, tijdens het winkelen ligt Nijmegen gelijk aan de Stadsregio Arnhem Nijmegen.. Deze combinatiebezoeken vinden vooral plaats met horeca, en in Nijmegen relatief vaak met het zwembad, bioscoop en theater.