Verslag van de informatiebijeenkomst voor woonboot-bewoners en -eigenaren van: Projectgebied: Centrum Zuid Projectbureau Schoonschip d.d. 22 april 2013 Centrale Bibliotheek OBA te Amsterdam Aanwezig: Van Projectbureau Schoonschip: Ronald Roozeboom (coördinator Waternet), Henny van Gellekom (projectleider) en Marleen Hulshoff (projectsecretaris) Bewoners. 1. Opening Henny van Gellekom heet de aanwezigen welkom. Het projectbureau start deze voorlichting voor het projectgebied Centrum Zuid omdat er straatriolering inclusief aansluitpunten per ligplaats zijn aangelegd of op korte termijn worden aangelegd. Van de bijeenkomst wordt een kort verslag gemaakt, waarin antwoord wordt gegeven op de gestelde vragen. De vragen en antwoorden zijn naar onderwerp gegroepeerd. Bewoners ontvangen dit verslag per post. Het verslag zal tevens op de website van het projectbureau geplaatst worden (www.projectbureauschoonschip.nl onder de rubriek documentatie/ verslagen bijeenkomsten). 2. Projectbureau Schoonschip Projectbureau Schoonschip is ontstaan uit een samenwerking tussen Rijkswaterstaat Noord- Holland (RWS) en het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV), dat in deze vertegenwoordigd wordt door Waternet. Het samenwerkingsproject heeft als doel de lozingen vanuit woonboten in oppervlaktewaterlichamen te doen (laten) beëindigen door de woonboten te laten aansluiten op de riolering. Het projectbureau is voornamelijk in het leven geroepen om woonbootbewoners hierbij te ondersteunen door voorlichting. Projectbureau Schoonschip is bereikbaar via: telefoonnummer 020-5850 550 (telefoondienst) per e-mail: info@projectbureauschoonschip.nl. Veel informatie is te vinden op de website: www.projectbureauschoonschip.nl waar, behalve algemene informatie over het project, ook actuele ontwikkelingen in lopende projectgebieden op geplaatst wordt. 3. Wettelijk kader De Europese wet- en regelgeving is in Nederland uitgewerkt in een aantal wetten en besluiten. In eerste instantie zijn de regels met betrekking tot lozing van huishoudelijk afvalwater vastgelegd in het Lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater (1997). In het Lozingenbesluit werd bepaald dat alle ongezuiverde lozingen van huishoudelijk afvalwater op oppervlaktewater uiterlijk 1 januari 2005 beëindigd moesten zijn. Deze doelstelling bleek in de praktijk echter niet haalbaar. Met het oog op de bijzondere situatie van 1
woonbootbewoners, is in het per 1 januari 2008 van kracht geworden Besluit lozing afvalwater huishoudens 1 een aparte regeling getroffen voor de beëindiging van lozingen vanuit woonschepen op oppervlaktewater. Dit besluit maakt een tijdelijke ontheffing van het lozingenverbod mogelijk indien er een concreet plan van aanpak met een duidelijke tijdslimiet is. In de gemeente Amsterdam zijn, afhankelijk van het gebied, zowel AGV als RWS het bevoegd gezag met betrekking tot het waterkwaliteitsbeheer van het oppervlaktewaterlichaam. De in dit betreffende projectgebied (Centrum Zuid) aangeschreven woonboten liggen in oppervlaktewater waar AGV het bevoegd gezag is. De gemeente heeft de zorgplicht voor het transport van afvalwater (lees: de aanleg van riolering). De lozer moet zijn binnenhuisriolering op orde hebben en kunnen aansluiten op het riool als deze binnen 40 meter van een lozingspunt ligt. 4. Uit te voeren werkzaamheden De werkzaamheden zijn te onderscheiden in: a. uit te voeren door de lozer: - aan boord: leidingen centraliseren - plaatsen pomp en maken wanddoorvoer - aanbrengen verbindingsslang tussen pomp en walaansluiting b. uit te voeren door de gemeente: - aanleg riolering tot aan de wal; - realisatie individueel aansluitpunt in de kademuur per woonark In Amsterdam wordt de aanleg van de riolering planmatig en waar mogelijk, gerealiseerd in combinatie met andere werkzaamheden (als de aanleg van andere nutsvoorzieningen) van het stadsdeel in het betreffende gebied. Plannen van de gemeente kunnen echter veranderen, daarom is het ook mogelijk dat er alleen rioolaansluitpunten worden aangelegd. In opdracht van de gemeente maakt Waternet per woonboot een aansluitpunt waarop kan worden aangesloten op de riolering. Het projectbureau volgt de planning van deze werkzaamheden zo goed mogelijk bij het starten met de informatie naar bewoners over de boordvoorziening. Het is mogelijk dat woonboten in de buurt nog niet, of al eerder zijn benaderd door Projectbureau Schoonschip. Het aansluitpunt loopt via een pijp uit op een put die is voorzien van een afsluitkraan met terugslagklep. Omdat de meeste woonboten lager liggen dan (het aansluitpunt in) de kade is een vuilwaterpomp nodig om het afvalwater weg te pompen. Ik vind dat de tijd die wij als bewoners hebben gekregen van Waternet om een voorkeur uit te spreken voor de locatie van het aansluitpunt te kort is. Waternet kondigt gebruikelijk twee tot drie weken van tevoren aan dat zij gaan starten met de werkzaamheden. Projectbureau Schoonschip zal de opmerking doorgeven aan de afdeling Riolering van Waternet. N.B. De mogelijkheid een voorkeur uit te spreken voor de locatie van het aansluitpunt is geen verplichting. Als er geen voorkeur is wordt het aansluitpunt in principe in het midden van de ligplaats aangelegd. In beide opties is de plaatsing van het aansluitpunt afhankelijk van wat mogelijk is in verband met eventuele obstakels boven of onder de grond. Op de website van het projectbureau is een artikel geplaatst (http://www.projectbureauschoonschip.nl/aansluitpuntbepalen.html) dat bewoners kan helpen een geschikte locatie voor de pompinstallatie te bepalen. 1 gepubliceerd in Staatsblad 468, 2007, te lezen via overheid.nl 2
Is installatie van een pomp ook mogelijk op een binnenvaartschip zonder kruipruimte? Ja, soms is het mogelijk de pompinstallatie in een (uitgediepte) kast te plaatsen. Een schouw aan boord kan de specifieke mogelijkheden per woonboot inzichtelijk maken. Wat is de (verdere) planning voor de aanleg door Waternet op de Amsteldijk? Volgens recente informatie van Waternet zijn er reeds aansluitpunten aangelegd bij de woonboten langs het deel van de Amsteldijk tussen brug 400 (Jozef Israëlskade) en de Tolstraat. Waternet zal van week 25 t/m 27 werken aan de aanleg van riolering ten behoeve van de woonboten op het deel tussen de Tolstraat en de Ceintuurbaan (huizenzijde) en tussen de Ceintuurbaan en Stadhouderskade. De planning voor aanleg van riolering aan de Amsteldijk bij de resterende huisnummers is ons nog niet bekend gemaakt. Wanneer het projectbureau hiervan bericht ontvangt van Waternet wordt dit direct op onze site geplaatst. 5. Pompinstallatie Er wordt uitgegaan van een pomp met een vrije doorlaat. Een versnijdende pomp is in de regel niet nodig. In voorkomende gevallen bestaat de kans dat een versnijdende pomp toch nodig is. Het projectbureau adviseert bewoners om hierover goed met de installateur en gemeente/ Waternet te overleggen. In het Programma van Eisen (PvE) staan de eisen vermeld, waaraan de installatie (pomp, wanddoorvoer, verbindingsslang etc.) tot aan de aansluiting op het riool moet voldoen om te kunnen spreken van een deugdelijke boordvoorziening. Het projectbureau benadrukt dat de installaties die in de presentatie getoond worden onder ideale omstandigheden zijn geïnstalleerd en erkent dat de werkelijkheid vaak gecompliceerder is en dat voor iedere woonboot afzonderlijk bekeken moet worden wat de mogelijkheden zijn. Wanneer de pomp op het riool wordt aangesloten moet de afsluiter in de kade geopend zijn. Anders kan het afvalwater niet worden weggepompt. Als u twijfelt of de afsluiter openstaat kunt u hierover contact opnemen met Waternet. Een aantal actieve bewoners uit een eerder voorgelicht projectgebied heeft onderzoek gedaan naar kosten en werking van de verschillende pompmerken, hun bevindingen zijn terug te vinden op de website: https://sites.google.com/a/elfferich.nl/wag-zeeburg/home. Wat zijn de afmetingen van een vuilwaterpomp? Bij een reservoir van ca. 40/60 liter zijn de afmetingen 40 x 60 x 40 (H x B x D) Loopt de ontluchtingsleiding altijd naar buiten? Ja, vaak via het dak maar de leiding voor ontluchting (en beluchting) kan soms ook boven de waterlijn worden aangelegd in welk geval hij mogelijk ook dienst kan doen als noodoverstort. Mag de pomp ook in een kast buiten de boot geplaatst worden? Ja. Het is echter niet toegestaan zonder toestemming van de gemeente een voorziening op de kade te bouwen. Daarnaast moet er rekening gehouden worden met vorstbescherming van meer dan slechts de walslang. Hoeveel onderhoud heeft een vuilwaterpomp nodig? Aangeraden wordt de pomp jaarlijkst te (laten) controleren en schoonmaken. 3
Door intensieve vaart op de Amstel ben ik bang dat de leiding gaat lekken als er veel beweging in de leiding zit door schommeling van de woonboot. De flexibele walslang is onderhevig aan dezelfde schommelingen als de drinkwaterleiding en gas en electra. Het is belangrijk dat er ruimte blijft voor schommelend waterpeil en dat de slang goed gemonteerd is (met een versteviging in de wanddoorvoer) om slijtage te beperken. Is er een grote kans op bevriezing van de leiding? De kans op bevriezing is bij een afvalwaterleiding kleiner dan bij de drinkwaterleiding omdat afvalwater warmer is. Om bevriezing tijdens strenge vorst te voorkomen dient de walslang te zijn voorzien van een thermolint en goede isolatie. Als de leiding toch bevriest zal de pomp afslaan en het reservoir zal vol lopen. Er zal dan tijdelijk via de nood overstort geloosd moeten worden en de leiding dient zo spoedig mogelijk ontdooid te worden. Projectbureau Schoonschip heeft naar aanleiding van de strenge vorstperiodes tijdens de afgelopen winters geïnformeerd naar bevroren leidingen. Voor zover bekend zijn er geen rioolleidingen bevroren, wel drinkwaterleidingen. Meer hierover kunt u lezen in de digitale nieuwsbrief nr.6. Mag ik ook zelf een pomp installeren en aansluiten? Ja, u bent niet verplicht dit door een installateur te laten doen. Wat kost een pompinstallatie? Voor zover bekend bij het projectbureau is een volledige boordvoorziening inclusief installatie op dit moment vanaf 2600,- excl. BTW op de markt beschikbaar, afhankelijk van het type woonboot, type pomp (betreft een pomp met een persdruk van ca. 0.8 bar) en de door de installateur uit te voeren werkzaamheden. Sommige installateurs hanteren een vast tarief voor installatie ongeacht het type woonboot. In de digitale nieuwsbrief van Projectbureau Schoonschip uit juli 2010 (E-Nieuws 7) 2 wordt hier in een artikel op ingegaan. Door samenwerking van woonbootbewoners of door zelf een deel te installeren kunnen de kosten voor installatie omlaag gebracht worden. Via de belastingdienst is er op dit moment een regeling (tot 1 maart 2014) waarbij er slechts 6 % BTW gerekend hoeft te worden op arbeidsloon bij verbouwingen. Deze regeling is ook van toepassing op woonboten die ouder zijn dan 2 jaar. 6. Schouw aan boord Het project biedt de mogelijkheid in mei een (door het project betaalde) individuele schouw aan boord te laten uitvoeren. Naar aanleiding van dit bezoek wordt een schouwrapport opgesteld waarmee bewoners zelf aan de slag kunnen of opdracht kunnen geven aan een installateur. Het schouwrapport is informatief bedoeld. Het rapport geeft inzicht in de individuele situatie van iedere woonboot en laat zien hoe de afvoerpunten gecentraliseerd kunnen worden en wat een goede locatie voor de pomp kan zijn. Ook maakt het de schouw eventuele knelpunten inzichtelijk. De schouw is niet verplicht. 2 http://www.projectbureauschoonschip.nl/e-nieuws7.html 4
De schouw en het rapport worden in opdracht van Waternet/ Projectbureau Schoonschip uitgevoerd en opgesteld. Het projectbureau blijft over een kopie van het rapport beschikken. Bewoners stellen regelmatig vragen over de inhoud van het schouwrapport en vragen soms een kopie wanneer het oorspronkelijke rapport is zoekgeraakt. U heeft per brief de naam van het bedrijf dat gaat schouwen ontvangen in het projectgebied Centrum Zuid. Voor de aanleg van een installatie aan boord hoeft u geen gebruik te maken van het bedrijf dat de schouw heeft uitgevoerd. U bent vrij zelf een bedrijf hiervoor te kiezen. Na de schouwronde volgt in juni een tweede bijeenkomst tijdens welke bewoners de gelegenheid hebben vragen te stellen naar aanleiding van de uitkomsten in het rapport. Het bedrijf dat de schouw uitvoert zal, evenals andere installateurs en leveranciers van pompen, aanwezig zijn op deze bijeenkomst. Waarom kan er niet eerder geschouwd worden, voordat Waternet begint met de aanleg van riolering? Projectbureau Schoonschip ontvangt een jaarplanning van Waternet m.b.t. de aanleg van riolering voor woonboten in Amsterdam. Hierop wordt een aantal projectgebieden ingedeeld met de intentie zo veel mogelijk tegelijkertijd of kort van tevoren te starten met voorlichting maar dit is niet altijd mogelijk. 7. Subsidie RWS en AGV hebben besloten subsidie te verstrekken voor een deel van de kosten. Dit besluit houdt mede verband met het feit dat de kosten voor de aansluiting bij een woonboot door de specifieke situatie in het algemeen hoger zijn dan de kosten voor een gemiddelde huisaansluiting op de vaste wal. Door de subsidieregeling worden woonbootbewoners tegemoet gekomen in deze hogere kosten. De subsidieregeling van AGV kent een maximum subsidiebedrag van 1.250,- per woonboot. AGV stelt wel eisen aan de pompinstallatie om in aanmerking te komen voor de subsidie. Deze worden beschreven in het PvE. Kijk voor overige voorwaarden voor subsidie op www.projectbureauschoonschip/subsidie. Wat moet ik doen als ik geen geld heb voor de aanschaf van een pompinstallatie? AGV heeft geen apart beleid dat voorziet in het lenen van geld of het treffen van een afbetalingsregeling. Benadrukt wordt dat bewoners al geruime tijd geleden geïnformeerd zijn over het verbod op lozen van huishoudelijk afvalwater en hiermee rekening hadden kunnen houden, door bijvoorbeeld geld opzij te leggen. U kunt de gemeente benaderen om te kijken of u in aanmerking komt voor bijzondere bijstand. Als ik de installatie zelf verzorg, heb ik dan ook recht op subsidie? Ja, mits de installatie voldoet aan het PvE en aan de overige voorwaarden voor subdisie is voldaan. De subsidievoorwaarden staan beschreven in de Subsidieregeling Riolering Woonboten. Ik heb al een (oudere) pomp aan boord, kan ik daar ook nog subsidie voor ontvangen? De subsidieregeling van AGV geldt voor pompen die aangeschaft en aangesloten zijn vanaf 1 januari 2002. 5
Wat moet ik doen als ik geen aankoopbon meer heb maar de pomp is wel van na 2002? Neem hiervoor contact op met Waternet, Sector Klant, Markt Relaties, afdeling Plan, Advies en Vergunningen via telefoonnummer 0900 9394. Mogelijk kan er een taxatie door een installateur gemaakt worden of een waardeverklaring gegeven worden door de leverancier/installateur van de pomp. Ik laat op dit moment een ark bouwen, moet ik dan een aparte factuur voor de pompinstallate laten maken? Het is inderdaad verstandig de kosten voor de pompinstallatie specifiek te laten benoemen in de factuur voor de bouw van de ark. Als ik zelf een pomp installeer, mag ik mijn eigen gewerkte uren dan ook declareren? Nee. 8. Handhaving Zowel RWS als AGV is gehouden tot bestuursrechtelijke handhaving van de bepalingen uit het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Voor het projectgebied Centrum Zuid betekent dit dat na het verlopen van een termijn van 12 maanden, welke in de tweede voorlichtingsbijeenkomst wordt vastgesteld, Waternet als uitvoerder van het bevoegd gezag (AGV) zal handhaven. In de praktijk betekent dit dat, wanneer er nog steeds geloosd wordt op het oppervlaktewater, er eerst een dwangsom wordt opgelegd van 15.000,- verdeeld over 5 termijnen van 3.000,-, die eventueel gevolgd wordt door een gerechtelijke procedure. Meer informatie hierover vindt u in de nieuwsbrief van Projectbureau Schoonschip van januari 2010, die u kunt raadplegen via de site van het projectbureau. Kan ik uitstel aanvragen voor het aansluiten op de riolering?? Dat kan, hiervoor moet wel een gegronde reden zijn en een eventuele ontheffing is altijd tijdelijk. Op de website (http://www.projectbureauschoonschip.nl/uitstelaanvragen.html) van Schoonschip zijn de contactgegevens genoemd voor het indienen van verzoek om uitstel. Met dank aan de aanwezigen en de afspraak dat de bewoners een verslag van de bijeenkomst toegestuurd krijgen, sluit Henny van Gellekom de bijeenkomst af. 6