ING Investment Office Publicatiedatum: 14 juni 2017, 12:40 uur Ti Mei Juni Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie aandelen Noord-Amerika Europa Japan Opkomende markten Pacific (exclusief Japan) Sectorallocatie aandelen Energie Basismaterialen Industriegoederen Duurzame consumentengoederen Dagelijkse consumentengoederen Gezondheidszorg Financiële waarden Informatietechnologie Telecommunicatie Nutsbedrijven Allocatie obligaties Staatsobligaties Bedrijfsobligaties Hoogrentende bedrijfsobligaties Opkomende markten Geen wijzigingen De aandelenkoersen stijgen al maanden zonder noemenswaardige terugval. Is er geen enkele rimpeling, of verschijnen er toch kleine scheurtjes en komt er een einde aan een periode van relatieve rust? Wij zien voldoende aanleiding om voorlopig vast te houden aan onze neutrale verdeling over de vermogenscategorieën. De wereldeconomie draait prima - met uitzondering van wat twijfels over het groeiherstel in de Verenigde Staten het consumentenvertrouwen blijft groot en de belangrijkste centrale banken voeren nog steeds een stimulerend beleid. Bovendien is in Europa de politieke onzekerheid afgenomen. In Italië is de kans op vervroegde verkiezingen bijvoorbeeld kleiner geworden en in Frankrijk lijkt de partij van president Macron in de Franse parlementsverkiezingen af te koersen op een ruime overwinning. Wel nemen de twijfels toe over de aandelenwaarderingen. De aandelenkoersen zijn namelijk sinds begin dit jaar sterker opgelopen dan de winstgroeiverwachtingen. Twijfels over de economische groei(verwachtingen) en over het beleid van centrale banken zullen naar verwachting in de tweede helft van 2017 tot meer volatiliteit (koersbeweeglijkheid) op de financiële markten leiden. Hoofdpunten De groei van de wereldeconomie valt tot nu toe hoger uit dan verwacht Vooral uit de eurozone komen goede economische cijfers De politieke onzekerheid in continentaal Europa is afgenomen Centrale banken houden vast aan hun stimulerende beleid Al met al handhaven we onze neutrale assetallocatie Wel verwachten we het komend half jaar meer volatiliteit De Chinese economie blijft zich goed ontwikkelen, vooral dankzij de toenemende export... dit is ook goed nieuws voor de andere opkomende markten.
Economische groei in Nederland op hoogste niveau sinds 2007 De Europese economie draait prima Voorlopig ziet het er, voor wat betreft Europa, prima uit. De Europese economie draait nog altijd prima. Die van de eurozone is in de eerste drie maanden van dit jaar met 0,6 procent gegroeid vergeleken met het laatste kwartaal van 2016, zo blijkt uit cijfers van Eurostat. De investeringen namen met 1,3% toe. En de index voor het economische sentiment in de eurozone is in mei weliswaar onverwacht een paar fracties gedaald van 109,6 naar 109,2 punten, maar dit niveau is nog steeds erg hoog. De index voor het beleggerssentiment in de eurozone is bovendien gestegen naar het hoogste niveau sinds 2007. Uit eigen land komen helemaal mooie cijfers: volgens de halfjaarlijkse raming van De Nederlandsche Bank bereikte de economische groei in 2017 een piek van 2,5%. Een groeicijfer dat sinds 2007 niet meer is voorgekomen. Grote vraag is hoe de brexitonderhandelingen gaan verlopen Groei in Europa, onzekerheid in het Verenigd Koninkrijk Tegelijkertijd is er op politiek vlak wat meer rust gekomen. Zo is in Italië inmiddels weinig uitzicht op vervroegde parlementsverkiezingen. Daarmee is de kans dat er binnenkort met de populistische Vijfsterrenbeweging een eurosceptische partij aan het roer zal komen, flink afgenomen. In Frankrijk heeft Emmanuel Macron met zijn partij La Republique en Marche een flinke overwinning behaald in de eerste ronde van de parlementsverkiezingen en kan na de tweede ronde waarschijnlijk zijn plannen gaan uitvoeren op basis van een ruime meerderheid in het parlement. Dat is iets waar de Britse premier Theresa May, na het zetelverlies van de regerende Conservatieve Partij, alleen maar jaloers op kan zijn. Tot nu toe leidt haar nederlaag, afgezien van de verdere verzwakking van het Britse pond, tot weinig bewegingen op de beurs - wat de robuustheid van de Europese economie onderstreept. Toch zal de Britse economie de komende tijd volgens ons nog wel wat tikken te verwerken krijgen. Het is nog onduidelijk hoe de brexitonderhandelingen zullen gaan verlopen en wie deze namens het Verenigd Koninkrijk (VK) zullen voeren. De cijfers over de industriële productie van het VK in april vielen door de aanstaande brexit al tegen en de huidige politieke onzekerheid zou kunnen leiden tot een verdere verzwakking van de Britse economie. Ook de koers van het Britse pond komt mogelijk verder onder druk te staan waardoor de inflatie in het VK verder kan oplopen. Maandbericht Beleggen - juni 2017 2
Inflatieverwachtingen ECB naar beneden bijgesteld Tempo rentestappen blijft waarschijnlijk laag Economischeverrassingsindex voor VS duikt omlaag ECB blijft stimuleren Uit de eurozone komen, zoals gezegd, maar weinig negatieve berichten. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft deze maand de groeiverwachtingen voor de eurozone iets naar boven bijgesteld. Tegelijkertijd zijn de inflatieverwachtingen naar beneden bijgesteld, vooral op basis van de lagere energieprijzen en het uitblijven van loonstijgingen. Verder gaat de ECB tot het einde van dit jaar door met het maandelijkse opkopen van 60 miljard euro aan obligaties. Kortom: de economischegroeivooruitzichten van de eurozone zijn prima en de ECB draait de geldkraan voorlopig nog niet dicht. Inflatie in de VS zet maar niet door Ook de Amerikaanse centrale bank, de Fed, heeft voorlopig weinig reden om de beleidsrente in een hoog tempo te verhogen. Net als in Europa lijkt de stijging van de inflatie in de VS maar niet echt te willen doorzetten. De zogenoemde PCE deflator, de favoriete inflatiegraadmeter van de Fed (want berekend op basis van een breder pakket goederen en diensten dan de gewone inflatie), bedroeg in april +0,2% (maand-op-maand). Op jaarbasis bedroeg de prijsstijging volgens deze meetmethode 1,7%. De kerninflatie, dus de inflatie exclusief de sterk schommelende energie- en voedselprijzen, bedroeg 0,2%, respectievelijk 1,5%. We gaan ervan uit dat de Fed vanavond de beleidsrente zal verhogen met een kwart procentpunt. Maar het is vooral van belang wat Fedvoorzitter Janet Yellen in haar toelichting op het besluit zal zeggen over het tempo van volgende rentestappen. Macro-economische cijfers VS blijven tegenvallen Het is in de VS dus wachten op meevallende macro-economische cijfers. In Europa zijn er weinig veranderingen (dit lijkt saai, maar in dit geval is dit voor beleggers goed nieuws), in het Verenigd Koninkrijk is zoals gezegd meer gaande, maar de meeste veranderingen zien we in de VS. Het uitblijven van concrete maatregelen door president Trump en de aanhoudende vragen rond de Russische bemoeienis met de Amerikaanse presidentsverkiezingen blijven onzekerheid met zich meebrengen. Mogelijk zijn dit enkele van de oorzaken waarom het Amerikaanse consumentenvertrouwen in mei iets sterker is afgenomen dan verwacht. De vertrouwensindex van onderzoeksbureau The Conference Board is gedaald van 119,4 naar 117,9 punten, terwijl analisten hadden gerekend op een stijging naar 119,5 punten. Als het nog veel langer gaat duren voordat Trump met maatregelen komt die gunstig uitpakken voor het grootste deel van zijn kiezers (en andere consumenten), neemt de kans toe dat ook beleggers teleurgesteld zullen reageren. Daarnaast vallen veel economische cijfers uit de VS tegen. Zo nam in mei het aantal woningverkopen met 1,3% af in vergelijking met de maand ervoor. Dit, terwijl er werd gerekend op een stijging van 0,5%. Na een reeks van tegenvallende cijfers is de Citigroup Economic Surpise Index, die de verwachte macro-economische data in de VS afzet tegen de daadwerkelijke cijfers, sinds half maart gedaald van +57,9 punten, naar nu -45,3 punten. Voorlopig zien wij dan ook voldoende reden om vast te houden aan onze onderweging van de VS in onze verdeling over de aandelenregio s. Maandbericht Beleggen - juni 2017 3
Aandelen blijven relatief duur Goed nieuws voor de opkomende markten Toenemende kans op meer volatiliteit Tot nu toe blijven de aandelenindices op hoge niveaus en staan sommige op recordhoogte, maar hier zou zomaar verandering in kunnen komen. Vooral omdat de aandelenkoersen sinds begin dit jaar veel sterker zijn gestegen zijn dan de winstverwachtingen van bedrijven. Dit maakt aandelen duurder, wat de kans vergroot dat beleggers winst nemen op aandelen die sterk zijn gestegen. De afgelopen week zagen we al dat de aandelenkoersen van bedrijven in de technologiesector (zoals Google en Facebook) plots flink daalden, na twijfel over de hoog opgelopen waarderingen van technologiebedrijven. Sommige beleggers deden deze aandelen van de hand in ruil voor aandelen uit meer defensieve sectoren als energie en financiële waarden. Op dit moment hanteren we een overweging voor zowel de sector informatietechnologie als de sector financiële waarden in onze beleggingsstrategieën. Wij verwachten niet dat nu een omvangrijke sectorrotatie is gestart van duur geworden aandelen naar achtergebleven goedkopere aandelen, al merken we op dat sommige technologieaandelen wel tot 30% in koers zijn gestegen dit jaar. We verwachten eerder dat de binnen alle sectoren de volatiliteit (koersbeweeglijkheid) zal toenemen. Meer hierover kunt u lezen in de update van onze Beleggingsvisie 2017. De weging van zakelijke waarden (zoals aandelen) in onze vermogensverdeling houden we neutraal ten opzichte van vastrentende waarden (obligaties). Opvallend is dat small- en midcaps (aandelen van bedrijven met een relatief kleine beurskapitalisatie) de laatste weken iets aan populariteit winnen. Wij houden deze ontwikkeling nauwlettend in de gaten. Goede exportcijfers uit China Binnen onze verdeling over de aandelenregio s houden we de opkomende markten op overwogen. Uit China, de grootste opkomende markt, komen goede cijfers. De export is er in mei (in USD gemeten) met 8,7% (jaar-op-jaar) gegroeid. Dat is meer dan de plus van 7,2% die werd verwacht. De import is met maar liefst 14,7% gestegen, veel meer dan de verwachte +8,3%. Deze cijfers duiden op een positieve ontwikkeling van de Chinese economie en betekenen goed nieuws voor de wereldeconomie en die van de andere opkomende markten. Wij vinden sowieso dat de economische en financiële fundamenten in de opkomende markten er over het algemeen redelijk goed uitzien. Bovendien is er in een aantal opkomende markten ruimte voor de centrale banken om de economie te stimuleren. Maandbericht Beleggen - juni 2017 4
Treasuries wel al vier maanden op rij gestegen Staatsobligaties minst populair Voorlopig gaan zowel de Europese als de Amerikaanse centrale bank nog niet over tot het radicaal afbouwen van hun stimuleringsprogramma s. Ook blijven de beleidsrentes voorlopig nog wel even laag. Tezamen met de afnemende politieke risico s en de aanhoudende economische groei maakt dit dat beleggers eerder geneigd zijn om afscheid nemen van veilig geachte staatsobligaties, ten gunste van meer risicovolle beleggingscategorieën zoals aandelen. Dit brengt lagere obligatiekoersen en hogere obligatierentes met zich mee. Overigens zijn de koersen van Amerikaanse staatsobligaties nu wel al vier maanden op rij gestegen (en is de obligatierente dus gedaald). Dit mede door het uitblijven van stimuleringsmaatregelen door de regering-trump, een lagere olieprijs en twijfels over de groei van de Amerikaanse economie. Wij gaan er nog steeds vanuit dat de 10-jaarsrente in zowel de VS als in de eurozone tegen het einde van het jaar hoger zal zijn dan het huidige niveau. Binnen obligaties hanteren we daarom een onderweging (ten opzichte van een neutrale positie) van staatsobligaties. Verder hanteren we binnen staatsobligaties een korte duratie (gemiddelde resterende looptijd), waardoor de rentegevoeligheid van het vastrentende deel van de beleggingsstrategieën relatief laag is. Dat maakt deze beleggingen minder kwetsbaar voor koersverlies in het geval van rentestijging. Door een overweging van hoogrentende bedrijfsobligaties en obligaties uit opkomende markten in onze obligatieportefeuille streven we naar een hoger rendement op de vastrentende beleggingen dan dat van staatsobligaties. Maandbericht Beleggen - juni 2017 5
Meer weten? Kijk op ing.nl/beursnieuws Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door en uitgebracht door ING Bank N.V. op 14 juni 2017 om 11:50 uur. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. ING Bank N.V., noch enig andere rechtspersoon of onderdeel dat tot de ING Groep N.V. behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook, voortvloeiend uit het gebruik van de bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan kunnen van invloed zijn op de juistheid van de in deze beleggingsaanbeveling gestelde feiten en verstrekte opinies. Door te klikken op deze link kunt u zien welke maatregelen ING neemt om belangenverstrengeling met betrekking tot aanbevelingen te voorkomen en te vermijden. Beleggen brengt risico s met zich mee. De waarde van uw belegging kan fluctueren. U kunt uw gehele inleg kwijtraken. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM). ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V.