Regio Noordoost-Brabant 1 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn Noordoost-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio Noordoost-Brabant. Waar mogelijk geven we informatie over de afzonderlijke branches. Gezamenlijk geven deze factoren een beeld van de situatie op de arbeidsmarkt in het verleden, heden en de toekomst. Het gaat hierbij om achtereenvolgens: Huidig aantal medewerkers en fte; Ontwikkeling aantal medewerkers en fte; Leeftijdsopbouw; Mobiliteit en flexibilisering. 1.1 Huidig aantal medewerkers en fte In is 13,6% van het totaal aantal banen in de regio Noordoost-Brabant toe te schrijven aan de sector zorg en welzijn. Enkel de sector handel (19,8%) zorgt voor meer banen in deze regio 2. In werken 48.963 personen (29.525 fte) in Zorg en Welzijn in Noordoost-Brabant. De meeste van deze medewerkers zijn werkzaam in de branche. Onderstaand figuur geeft een overzicht van de verdeling van het aantal medewerkers in Noordoost-Brabant over de verschillende branches. 4,5% 2,4% 5,4% Aantal medewerkers Noordoost-Brabant 2,2% 9,2% 14,3% 15,8% 46,2% Huisartsenzorg en gezondheidscentra Figuur 1: Aantal medewerkers Zorg en Welzijn Noordoost-Brabant per branche 1.2 Ontwikkeling aantal medewerkers en fte 1 Hierbij dient opgemerkt te worden dat in 2011 een thuiszorgorganisatie is gevestigd in Noordoost-Brabant. Deze organisatie levert thuiszorg in heel Nederland. Het aantal medewerkers geregistreerd in Noordoost- Brabant bij deze organisatie is dan ook niet helemaal in deze regio werkzaam. 2 Bron: LISA,. Bewerking Transvorm.
In werken 48.963 personen in Zorg en Welzijn in Noordoost-Brabant. De afname ten opzichte van bedraagt daarmee -6,2%. In de periode 2014- bedroeg de afname in aantal medewerkers -5,7%. De voorlopige cijfers van 2016 laten zien de mate van krimp naar verwachting afneemt tot -2,2% in de periode -2016. 60.000 50.000 40.000 Aantal medewerkers en FTE Noordoost-Brabant 30.000 20.000 Aantal medewerkers Aantal FTE 10.000 0 2013 2014 Figuur 2: Ontwikkeling werkgelegenheid Zorg en Welzijn Noordoost-Brabant In onderstaande tabel is de werkgelegenheidsontwikkeling binnen de verschillende branches opgenomen. Een aantal verschillen tussen de branches valt op: Periode -: In de periode - groeide het aantal medewerkers fors in de branche Huisartsenzorg en gezondheidscentra (+13,9%). Ook (4,4%) en WMB (2,8%) groeiden. De andere branches krompen. In deze periode is de afname van het aantal werknemers percentueel gezien groot in de branches (-28,3%) en (-27,4%). Periode 2014- In de periode 2014- groeiden de branches Huisartsenzorg en gezondheidscentra (+6,6%), (6,3%), (+2,0%), (+1,9%) en (+1,2%). De overige branches krompen. In deze periode kende de branche (-25,6%) percentueel gezien de grootste krimp.
Aantal medewerkers 2013 2014 2016 * Noordoost-Brabant 52.182 52.435 51.757 48.963 47.879 10.772 10.591 7.570 7.725 7.461 4.970 5.085 4.768 4.529 4.345 Huisartsenzorg en 1.049 1.087 1.121 1.195 1.198 gezondheidscentra 1.469 1.475 1.433 1.066 1.013 2.806 2.706 2.611 2.642 2.530 21.681 22.498 25.343 22.631 22.329 2.137 2.050 2.065 2.196 2.126 7.298 6.943 6.846 6.979 6.877 Tabel 1: Ontwikkeling aantal medewerkers per branche Noordoost-Brabant * Dit zijn voorlopige cijfers; deze cijfers kunnen nog gecorrigeerd worden. Wat betreft het de ontwikkeling van het aantal fte medewerkers zijn soortgelijke trends zichtbaar. Deze staan weergegeven in onderstaande tabel. Opvallend is het dat aantal fte in de branche in de periode - is afgenomen (-3,9%). Aantal fte 2013 2014 2016 * Noordoost-Brabant 32.078 31.992 30.732 29.525 28.126 7.116 7.117 5.087 5.141 4.976 3.848 3.870 3.624 3.500 3.351 Huisartsenzorg en 564 585 607 637 637 gezondheidscentra 1.176 1.183 1.140 846 804 1.709 1.635 1.562 1.578 1.474 10.939 11.192 12.334 11.263 10.516 1.398 1.317 1.320 1.344 1.218 5.330 5.094 5.057 5.218 5.149 Tabel 2: Ontwikkeling aantal fte per branche Noordoost-Brabant * Dit zijn voorlopige cijfers; deze cijfers kunnen nog gecorrigeerd worden. Ook het aantal uren dat medewerkers gemiddeld werkzaam zijn verschilt behoorlijk per branche. Over alle branches heen werkten medewerkers in Zorg en Welzijn in Noordoost- Brabant in gemiddeld 21,7 uur per week. Zij zijn gemiddeld meer uren gaan werken; in 2014 werkten zij namelijk gemiddeld 21,4 uur per week. In onderstaande figuur worden de brancheverschillen duidelijk. Opvallende bevindingen zijn: Zowel in als in werkten medewerkers in de branches, en gemiddeld de meeste uren; Binnen de branches, Huisartsenzorg en gezondheidscentra en is zowel in als het gemiddeld aantal gewerkte uren lager dan gemiddeld over alle branches heen; Enkel in de branches en zijn medewerkers gemiddeld meer uren gaan werken in de periode -.
Gemiddeld aantal uren 0 5 10 15 20 25 30 Noordoost-Brabant alle branches Huisartsenzorg en gezondheidscentra Figuur 3: Gemiddeld aantal uren en per branche Noordoost-Brabant 2. Leeftijdsopbouw De leeftijdsopbouw van het personeelsbestand in Zorg en Welzijn is de afgelopen jaren aan het veranderen. De gemiddelde leeftijd neemt toe; er zijn relatief steeds meer ouderen en minder jongeren in de sector werkzaam. In dit hoofdstuk wordt meer inzicht gegeven in de leeftijdsopbouw. Daarom worden achtereenvolgens deze onderwerpen gepresenteerd: Ontwikkeling gemiddelde leeftijd; Ontwikkeling leeftijdscategorieën; Ontwikkeling leeftijdscategorieën per branche. 2.1 Ontwikkeling gemiddelde leeftijd In was de gemiddelde leeftijd van medewerkers in Zorg en Welzijn in Noordoost- Brabant 43,5 jaar. Vergeleken met is sprake van een toename van 1,6 jaar; in was de gemiddelde leeftijd 41,9 jaar. 2.2 Ontwikkeling leeftijdscategorieën In zijn 4.787 medewerkers in Zorg en Welzijn in Noordoost-Brabant jonger dan 25 jaar. Dat is een afname van ruim 27% ten opzichte van. Toen waren er nog 6.598 medewerkers in deze leeftijdscategorie in dienst. Ook de andere leeftijdscategorieën in onderstaand figuur laten een afname zien in ten opzichte van, behalve de categorie medewerkers 55-65 jaar. Het aantal medewerkers in deze categorie is in deze periode met maar liefst 21,5% gegroeid tot 9.274 medewerkers in.
Aantal medewerkers per leeftijdscategorie Noordoost-Brabant 0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 14.000 16.000 < 25 jaar 25-35 jaar 35-45 jaar 45-55 jaar 55-65 jaar Figuur 4: Ontwikkeling aantal medewerkers per leeftijdscategorie Noordoost-Brabant en Naast bovenstaand overzicht in absolute getallen, kan het aantal werknemers per leeftijdscategorie ook worden uitgedrukt in percentage van het totaal aantal medewerkers. Dit overzicht laat zien dat het aandeel medewerkers 55-65 jaar in de periode - zijn gegroeid ten koste van de andere leeftijdscategorieën. De omvang van deze groei is 5,2 procentpunt. Pecentage medewerkers per leeftijdscategorie Noordoost-Brabant 55-65 jaar 17,8% 19,3% 21,6% 23,0% 45-55 jaar 28,6% 28,0% 28,5% 28,2% 35-45 jaar 21,1% 20,5% 19,8% 19,4% 25-35 jaar 20,0% 20,2% 19,5% 19,4% < 25 jaar 12,6% 12,0% 10,4% 9,8% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2013 2014 Figuur 5: Ontwikkeling percentage medewerkers per leeftijdscategorie Noordoost-Brabant - Onderstaand figuur laat zien het percentage medewerkers vanaf 55 jaar sinds 2014 groter is dan het percentage medewerkers jonger dan 30 jaar. In was 23,0% van de werknemers 55 jaar of ouder en 20,1% van de medewerkers jonger dan 30 jaar.
Percentage medewerkers 30- en 55+ Noordoost-Brabant 25% 20% 15% 10% 5% Percentage medewerkers vanaf 55 jaar Percentage medewerkers jonger dan 30 jaar 0% 2013 2014 Figuur 6: Ontwikkeling percentage medewerkers 30- en 55+ Noordoost-Brabant - 2.3 Ontwikkeling leeftijdscategorieën per branche Er verschillen zichtbaar in de ontwikkelingen van de leeftijdsopbouw van medewerkers tussen branches. Het grootste aandeel medewerkers onder 30 jaar is in te vinden in de branche (37,1%), terwijl de branche relatief gezien over het kleinste aandeel medewerkers onder 30 jaar beschikt (10,0%). In de meeste branches is het percentage medewerkers jonger dan 30 afgenomen in de periode -. Uitschieter is de branche kinderopvang, waar de afname 6,9 procentpunt bedraagt. De branche (+10,5 procentpunt) laat juist een toename van het percentage medewerkers jonger dan 30 zien. In onderstaande figuur zijn deze ontwikkelingen visueel weergegeven. Percentage medewerkers jonger dan 30 jaar 0% 10% 20% 30% 40% 50% Noordoost-Brabant alle branches Huisartsenzorg en gezondheidscentra Figuur 7: Ontwikkeling percentage medewerkers jonger dan 30 jaar Noordoost-Brabant per branche en
Het grootste percentage 55-plussers in Noord-Brabant in is te vinden in de branche (28,1%), terwijl in de branche het percentage 55-plussers relatief het laagste is (9,2%). In de periode - is in bijna alle branches een groei te zien van het percentage medewerkers vanaf 55 jaar. De groei is het grootste in de branche (+6,9% procentpunt). Enkel in de branche is sprake van een afname (-0,8%). Percentage medewerkers vanaf 55 jaar 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Noordoost-Brabant alle branches Huisartsenzorg en gezondheidscentra Figuur 8: Ontwikkeling percentage medewerkers vanaf 55 jaar Noordoost-Brabant per branche en 3. Mobiliteit en flexibilisering Instroom en uitstroomontwikkelingen geven inzicht in de mate van mobiliteit van medewerkers binnen Zorg en Welzijn in Noordoost -Brabant. In deze paragraaf besteden we aandacht aan: Ontwikkelingen in- en uitstroom; Instroom van medewerkers naar herkomst; Uitstroom van medewerkers naar bestemming. Flexibilisering: tijdelijke en vaste contracten 3.1 In- en uitstroom In waren er in totaal 9.614 instromers in de sector zorg en welzijn in Noordoost- Brabant. In datzelfde jaar stroomden 11.935 mensen uit. Daarmee is in de uitstroom groter dan de instroom.
Instroom en uitstroom Noordoost-Brabant 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 Uitstroom Noordoost- Brabant Instroom Noordoost- Brabant 2.000 0 2013 2014 Figuur 9: Instroom en uitstroom Noordoost-Brabant Het beeld dat de uitstroom in hoger is dan de instroom is ook zichtbaar in de branches,,, en. In de andere branches is de instroom in groter dan de uitstroom. Instroom en uitstroom Noordoost-Brabant naar branche 0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 Huisartsenzorg en Instroom Uitstroom Figuur 10: Instroom en uitstroom naar branche Noordoost-Brabant 3.2. Instroom naar herkomst Om de instroom beter te kunnen duiden is het relevant naar de herkomst van de instromende medewerkers te kijken. Onderstaand figuur laat zien dat in het grootste percentage instromers uit de eigen branche komt (39,3%). Vergeleken met is dit percentage met 2,6 procentpunt toegenomen. Het percentage instromers dat van buiten de sector komt (met name starter buiten de sector en starter op de arbeidsmarkt) is juist afgenomen. Ook landelijk is deze trend zichtbaar in Zorg en Welzijn. Deze ontwikkeling kan mogelijk verklaard worden door een groter arbeidsaanbod binnen de branche dat ontstaan is
door de afgenomen werkgelegenheid 3. Instroom naar herkomst Noordoost-Brabant 0% 10% 20% 30% 40% 50% Aansluitend arbeidsongeschiktheid Aansluitend dienstverband binnen de branche Aansluitend dienstverband buiten de branche Herintreder Starter buiten de sector Starter op de arbeidsmarkt Figuur 11: Herkomst instromers Noordoost-Brabant 3.3. Uitstroom naar bestemming Wat betreft de uitstromende medewerkers maakt onderstaande figuur inzichtelijk waarheen zij uitstromen. In deze figuur is aangegeven welk percentage van het totaal aantal uitstromers naar een bepaalde bestemming uitstromen. In de periode - is het percentage uitstromers buiten de sector zorg en welzijn gegroeid. Bestemming uitstromers Noordoost-Brabant 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Binnen de branche Binnen de sector Zorg en Welzijn Buiten de sector Zorg en Welzijn Ouderdomspensioen Overig Figuur 12: Bestemming uitstromers Noordoost-Brabant 3 AZW 2016. AZW Actueel.
3.4 Flexibilisering: ontwikkeling aantal flexibele (oproepcontracten) en vaste contracten In deze paragraaf worden flexibele contracten gedefinieerd als oproepcontracten. Vaste contracten zijn alle overige dienstverbanden. In had bijna 93% van de medewerkers in Zorg en Welzijn in Noordoost-Brabant een vast contract. Ten opzichte van is er sprake van een toename van 5,4 procentpunt. Het percentage flexibele, oproepcontracten is daarentegen in deze periode afgenomen met 6,0 procentpunt. Er zijn verschillen zichtbaar tussen de branches. Zo is in de branches Huisartsenzorg en gezondheidscentra (+1,0 procentpunt), (+0,9 procentpunt) en (0,8 procentpunt) een toename zichtbaar in het aantal flexibele contracten in de periode -. De andere branches laten een afname zien, met als uitschieter de (-10,8 procentpunt). Percentage medewerkers flexibel contract 0% 5% 10% 15% 20% 25% Noordoost-Brabant alle branches Huisartsenzorg en gezondheidscentra Figuur 13: Ontwikkeling percentage medewerkers flexibel contract Noordoost-Brabant