Individuele Taak: Opleidingsonderdeel Architectuurtypologie Huis Carpentier 1885-1888 Architect: onbekend Sirien Keeta Faculteit Natuur en Techniek: Vastgoed - Landmeten - 1B1 1
INHOUDSTAFEL 1. Inleiding... 3 2. Bouwstijl en bouwgeschiedenis... 3 3. Exterieur... 4 4. Interieur... 6 5. Ontwerper... 7 6. Vraagprijs... 7 7. Eigen appreciatie... 8 8. Bronnen... 8 2
1. Inleiding Voor het Opleidingsonderdeel Architectuurtypologie kregen we de taak om een bouwwerk naar eigen keuze te bespreken dat gebouwd is in een stijl die we behandeld hebben in de lessen. Ik vind architectuur een belangrijk onderdeel van de opleiding vastgoed, want ook als landmeter moet je kennis hebben over gebouwen, hun stijl en geschiedenis. Deze kennis kan bijvoorbeeld nuttig zijn bij het opmeten van een gevel. Ik ben zeer geïnteresseerd in architectuur en heb dus veel plezier beleefd aan het maken van deze taak. Op zoek naar een gebouw dacht ik onmiddellijk aan Huis Carpentier. Ik had enkele maanden geleden een krantenartikel gelezen over dit gebouw omdat het te koop stond. Ik ken het gebouw bovendien al jaren doordat het telkens in het oog springt als ik er voorbij rijd. Het was dus het perfecte gebouw om voor deze opdracht te analyseren en te bespreken. Ik heb meteen met een vriendin afgesproken die architectuur studeert om samen naar de bibliotheek van Sint-Lucas te gaan en meer informatie te vergaren. Ik ben ook het huis zelf gaan bezoeken en heb contact gelegd met de bewoner ervan. 2. Bouwstijl en bouwgeschiedenis Het gebouw is ontworpen in een neoclassicistische stijl. Het neoclassicisme grijpt terug naar de classicistische architectuur van de Grieken en de Romeinen. De gevels van het gebouw zijn strak ingedeeld en bepleisterd. Het gebouw is heel erg monumentaal, maar overwegend sober. Dit zijn allemaal kenmerken van het neoclassicisme. Het gebouw wordt vaak als neobarok aangezien doordat het op sommige plaatsen op een rijkelijke manier is afgewerkt. Er zijn dan wel vormelementen van de neobarok aanwezig, maar doordat deze niet overwegend aanwezig zijn, wordt het gebouw niet geklasseerd als neobarok. 3
Het bouwwerk leunt zelf aan bij de Second Empire stijl doordat het een mansardedak met een lage koepelvorm heeft. Bovenaan bevat het bouwwerk ook meer sculptuurelementen. De neoclassicistische stijlperiode loopt van de tweede helft 19 e eeuw tot het eerste kwart van de 20 e eeuw. Interessant om te weten is dat het bouwen van het huis niet altijd volgens de plannen gegaan is. De vrouwenhoofden boven de inrijpoort en de leeuwenkoppen waren niet getekend op de oorspronkelijke gevelplannen, maar zijn er desalniettemin toch gekomen bij de afwerking. In 1921 werd het pand verkocht aan de federale staat. Aanvankelijk werd het gebouw beheerd door het Ministerie van Openbare Werken. Gedurende zestig jaar waren de Directies van de Directe Belastingen van het Ministerie van Financiën daar gehuisvest. Na de renovatie in 1996 namen de ambtenaren van het Ministerie van Sociale Zaken hun intrek in het gebouw. Het Huis Carpentier is momenteel beschermd door Monumentenzorg. 3. Exterieur Het volledige gebouw is opgetrokken uit dragend metselwerk. De straatgevels zijn bezet met natuursteen. Onderaan aan de gevels (eerste bouwlaag) langs de straatzijden is het metselwerk bezet met blauwe hardsteen. De tweede bouwlaag langs de straatzijden bestaat uit kalkzandsteen. Aan de hoektravee is deze bezetting hoger wegens het aflopende straatpeil. De koergevel is voorzien van een geschilderde bepleistering met gelijst pleisterwerk. De tweede bouwlaag bestaat uit kalkzandsteen. De attiekverdieping onder het koepeldak is bekleed met natuurleien en voorzien van een zinken platform met een beglaasde lichtkoepel. 4
5
4. Interieur Het karakter van de 19de eeuw is nog steeds behouden in het interieur. Ondertussen werd er wel elektrische verlichting, centrale verwarming en een lift in het gebouw geïnstalleerd. De toegangspoort van de woning is sterk benadrukt door middel van een rondbogige opening. Deze is bovenaan voorzien van een vrouwenhoofd omgeven met bladeren. In de inkomhal staan zes zuilen op een kleine sokkel. De kapitelen zijn korinthisch net zoals die bij de pilasters tegen de muur. De bouwlagen van de gelijkvloers en de eerste verdieping zijn 5 meter hoog. Hierdoor wordt een gevoel van veel ruimte gecreëerd. 6
5. Ontwerper De architect van dit gebouw is niet bekend. In of op de woning staat niets dat een aanwijzing geeft over wie de architect is. Op de gevel staat wel de naam 'Victor Carpentier' gegraveerd. Hij is de opdrachtgever voor de bouw van het huis. Hij was dan ook heel nauw betrokken bij het ontwerpen van het huis. Victor Carpentier was een Gentse nijveraar en had een eigen familiebedrijf. In zijn bedrijf werden ruwe konijnenhuiden tot pels verwerkt. Hij is ook een tijd lang gemeenteraadslid geweest en droeg de titel van ere-kolonel van de Burgerwacht en Ridder van de Orde van Leopold. Hij was ook lid van de kruisboogmaatschappij Willem Tell. (Regie der Gebouwen) Nadat Victor Carpentier stierf in 1914 kwam het huis in handen van zijn vrouw Carolina en later, via erfenis, in handen van de kinderen van Victor en Carolina. 6. Vraagprijs In de krant 'Het Nieuwsblad' stond op 5 juni 2013 een artikel over het Huis Carpentier. Daarin staat te lezen dat het Huis Carpentier te koop aangeboden werd voor 2 miljoen euro in plaats van voor 3 miljoen euro. Het pand stond sinds 2010 leeg en werd in 2011 voor het eerst te koop gesteld. Bij de prijsverlaging in 2013 was de verkoper, de Regie Der Gebouwen, al twee jaar vruchteloos op zoek naar een koper. Dit verklaart meteen de noodzaak van de prijsverlaging. Bijna een jaar later, op 6 mei 2014, is er een nieuw krantenbericht in dezelfde krant verschenen over het Huis Carpentier. In dat artikel staat te lezen dat het huis verkocht is voor de prijs van 2 miljoen euro. De koper is een bouwfirma uit Aalter: Mevaco. Hun plan is om er kantoren in te bouwen. Voor de verkoop van het huis werd het verhuurd aan een aantal (vooral jonge) mensen die er voor een spotprijs, 200 euro per maand, in konden wonen. Het doel hiervan is ervoor te zorgen dat het huis bewoond blijft, zodat verval en inbraak tegen gegaan kan worden. 7
7. Eigen appreciatie Ik herinner mij het gebouw nog van toen ik klein was, tijdens de eindeloze files op de Charles De Kerckhovelaan onderweg naar en terug van de turnles en de cinema. Toen ik in het middelbaar Architecturale Vorming studeerde aan het Kunsthumaniora Sint- Lucas te Gent kreeg ik nog een veel grotere appreciatie voor architectuur. Neoclassisme is ook een stijl die mij heel erg aanspreekt, ik vind het prachtig! Ik ben dan ook heel blij dat ik deze taak over Huis Carpentier heb geschreven want op deze manier ben ik heel veel te weten gekomen over een huis dat altijd al mijn aandacht getrokken heeft. 8. Bronnen Bouwfirma Mevaco koopt imposant huis Carpentier (2014). Geraadpleegd op 16 november 2014 via http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=dmf20140505_01092922) De Inventaris van het Onroerend Erfgoed: Stijlen en culturen (2007-2014) Geraadpleegd op 30 november 20124 via https://inventaris.onroerenderfgoed.be/thesaurus/stijl) Droompand op de stadsring in de solden (2013). Geraadpleegd op 16 november 2014 via http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=dmf20130604_00610483) Regie der Gebouwen. Huis Carpentier [brochure]. Suzanne Van Aerschot (1979). Bouwen door de eeuwen heen: Inventaris van het cultuurbezit in België. (1ste druk). Gent: Snoeck-Ducaju & Zoon n.v. 8