De Witbuikegel als huisdier 1 P a g i n a
2 P a g i n a
De Witbuikegel als huisdier 3 P a g i n a
2016 Judith Bos Auteursfoto Gerard Duinkerken ISBN 9789402154894 NUR 413 2016, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ondanks alle aan de samenstelling van dit boek bestede zorg kan noch de uitgever noch de auteur aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade die het gevolg is van enige fout in deze uitgave. 4 P a g i n a
Voorwoord Informatie over Witbuikegels is lastig te vinden. Daarom is dit boek geschreven ter educatie over Witbuikegels. Het boek is gebaseerd op ervaringen en informatie bekend bij liefhebbers van deze soort. Als eerste boek over deze soort is er gekozen voor een boek dat niet rust op wetenschappelijke onderzoeken of studies, omdat er nog volop informatie ontbreekt. Voor een eventuele tweede versie, wordt feedback zeer op prijs gesteld. Er kan contact opgenomen worden door een mail te sturen naar info@hedgeryhighmoors.nl. Disclaimer Auteur is niet aansprakelijk te stellen voor enigerlei schade aan de Witbuikegel, naar aanleiding van informatie weergegeven in dit boek. De informatie is niet wetenschappelijk onderbouwd en bevat informatie die slechts gebaseerd is op ervaringen en informatie, bekend onder liefhebbers van de soort. Wanneer de Witbuikegel schade oploopt wordt geadviseerd naar de dierenarts uit te wijken. Levende dieren kunnen altijd problemen krijgen in hun gezondheid of verwond raken, houdt daarom een oogje in het zeil wanneer u een nieuw product gebruikt in de buurt van de egel. 5 P a g i n a
6 P a g i n a
Inhoudsopgave 1. Algemeen 11 Herkomst 11 Positieflijsten 11 Natuurlijke habitat 12 2. Het lichaam 17 Vorm 17 Poten 17 Vacht & stekels 17 Kop 18 3. Gezondheid 21 Wormen 21 Mijten 21 Ogen & Oren 22 Constipatie 22 Luchtweginfecties 23 Obesitas 23 Diabetes 24 Wobbly Hedgehog Syndrome 24 4. Gedrag 27 Oprollen 27 Speekselen 28 Geluiden 28 Stress 30 5. Verzorging 33 Voeren 33 Hanteren 34 Aaien 35 In bad 36 Nagels knippen 37 6. Voeding 41 Dieet 41 Groente & fruit 43 Vlees & insecten 44 Niet voeren! 45 7 P a g i n a
7. Huisvesting 49 Verwarmen 50 Schuilplaats 51 Loopwiel 52 Voer- & waterbak 53 Speelgoed 54 Bodembedekking 55 Decoratie 56 8. Voortplanting 59 Geslachts- en fokrijp 59 De geschikte combinatie 60 Dekking 61 De dracht 62 Een bevalling 63 Kleine egels groeien op 63 Geslachtsbepaling 66 Voorbereiden op het verhuizen 66 Risico s van het fokken 67 9. Rasstandaard en kleuren 75 Standaard 75 Kleuren 78 10. Tips 85 Het gebruik van oliën 85 Kamillethee en havermout in bad 85 Verlichting zonder warmte 86 Jonge egels in het nest markeren 86 Makkelijk poten wassen 87 11. Termenlijst 91 8 P a g i n a
9 P a g i n a
10 P a g i n a
1 Algemeen De Witbuikegel is een egelsoort die doorgaans vriendelijk van aard is en makkelijk tam te maken. Rond het jaar 1990 zijn de eerste Witbuikegels geëxporteerd vanuit Nigeria naar Amerika. Het zijn zoogdieren uit de familie van de egels. Witbuikegels zijn omnivoren met een voorkeur voor insecten. Wetenschappelijke naam: Nederlandse naam: Engelse naam: Duitse naam: Atelerix albiventris Witbuikegel African Pygmy Hedgehog Weißbauchigel Herkomst Witbuikegels komen van oorsprong uit de gordel van Centraal Afrika. Deze loopt van Senegal tot Somalië, maar Witbuikegels komen nog voor tot aan het zuidelijker gelegen land Zambia. Vermoedelijk zijn de eerste dieren vanuit Noord Nigeria geëxporteerd naar Amerika en zijn de dieren vervolgens door de loop der jaren heen, wereldwijd verhandeld. Tegenwoordig worden ze in veel landen als huisdier gehouden. In Nederland worden ze sinds medio het jaar 2000 gehouden. Een exacte datum is helaas niet bekend, omdat het houden van deze dieren een taboe was en dat misschien nog steeds wel is. Dit komt vooral door de Europese egel, die van nature in ons land voorkomt en beschermd is. Positieflijsten Ondanks de grote verschillen in uiterlijk en karakter worden Europese egels en Witbuikegels vaak verward. Zoals te verwachten, nemen veel mensen aan dat ook Witbuikegels beschermd zijn en 11 P a g i n a
niet als huisdier gehouden mogen worden. Dit is niet volledig juist. Sinds februari 2015 is in Nederland de Wet Dieren van kracht, waaronder ook de Positieflijst valt. Deze lijst bestaat uit drie tabellen, die bepalen of een dier als huisdier mag worden gehouden, of juist niet: Tabel 1 geeft de soorten weer die zonder aanvullende eisen als huisdier mogen worden gehouden. Tabel 2 weergeeft de soorten die na beoordeling, met aanvullende houderij-eisen gehouden mogen worden. Tabel 3 geeft de soorten weer die na beoordeling ongeschikt zijn bevonden als huisdier. De Witbuikegel staat op de eerste tabel van de Positieflijst Zoogdieren en mag zodoende sinds februari 2015 zonder aanvullende houderij-eisen worden gehouden. Echter, kenners van de soort geven aan dat Witbuikegels beter gehouden kunnen worden onder omstandigheden waarin rekening wordt gehouden met hun natuurlijke habitat. Zeker omdat de soort nog relatief jong is, de soort is immers nog maar 25 jaar geleden geëxporteerd in geïntroduceerd als huisdier. Natuurlijke habitat Witbuikegels komen van nature voor in halfwoestijnen en steppegebieden. In Centraal-Afrika ligt de temperatuur overdag gemiddeld tussen de 30 en 40 graden Celsius. Witbuikegels zijn nachtdieren en slapen overdag in holen, zodat ze weinig last hebben van deze extreme hitte. In de nog warmere zomers houden ze een zomerslaap. In de nachten, wanneer de Witbuikegel tevoorschijn komt, kan de temperatuur dalen tot ca. 17 graden Celsius als koudste temperatuur. De temperatuur daalt geleidelijk richting de winterperiode en de Witbuikegel kan dan een kleine winterrust 12 P a g i n a
houden. De koude duurt in Centraal-Afrika niet lang en vanzelfsprekend zal een Witbuikegel slechts een winterrust hebben van enkele dagen. Dit gedrag hebben ze in gevangenschap veelal niet en bij te koude temperaturen (onder 20 graden Celsius), kunnen ze het koud krijgen en in een shock raken waarna ze kunnen overlijden als er niet tijdig wordt ingegrepen. Sommige landen in de gordel van Centraal Afrika kennen een regenseizoen. Door gebrek aan onderzoek is er geen informatie bekend over het gedrag van Witbuikegels in deze seizoenen, maar het vermoeden bestaat dat de dieren trekken naar een drogere habitat. Echter, in gevangenschap merken we dat egels graag door ondiepe wateren lopen. Het is gebruikelijk om de egels dan ook te wassen, mede om stekels en vacht te ontdoen van speeksel en vuil. Een permanent waterbad is af te raden om een hoge luchtvochtigheid in het verblijf te vermijden. 13 P a g i n a
14 P a g i n a
- 15 P a g i n a
- 16 P a g i n a