Drempels en drijfveren voor participatie Sofie Beunen (Steunpunt Cultuur) An De Meester (Steunpunt Sport)
Niet-participanten cultuur 73% van de respondenten bezocht de laatste 6 maanden geen theater 74% ging niet naar een concert in deze tijdsperiode 64% van de respondenten bezocht de voorbije 6 maanden geen museum
Niet-participanten cultuur (2) Odds om niet (versus wel) te participeren--exp (B) studierichting wetenschap en techniek (versus talen en arbeider (tov bediende) zonder kunsthobby niet-participerende ouders geen cultuureducatie (versus act-rec cultuureducatie) studierichting wetenschap en techniek (versus sociale Niet-sporters lager opgeleiden Kind tussen 0-5jr jongeren (15-17) katholiek praktiserend mannen 2,02 1,93 1,93 1,80 1,78 1,69 1,62 1,46 1,42 1,39 1,31 2,35 0 0,5 1 1,5 2 2,5
Niet-sporters Lager opgeleiden Vooral arbeiders Mensen met een laag inkomen Vrouwen Niet-werkenden Ouderen Gescheiden/weduwnaar/weduwe
Samenhang sportkenmerken en cultuurparticipatie Odds om wel (versus niet) aan cultuur te participeren exp (B) reden sport: sociaal (theater)-ivm 1,5 recreatief sporten (vs competitie) sportwedstrijden bijwonen reden sport: gezondheid (musea)- 1,43 1,42 1,46 reden sport: ontspanning (musea)- op verplaatsing sporten ongeorganiseerd sporten 1,28 1,31 1,31 1,15 1,2 1,25 1,3 1,35 1,4 1,45 1,5 1,55
Participatiedrempels Cultuur
Meest gekozen drempels Musea 47% zegt het interesseert me gewoon niet 37% het aanbod interesseert me niet 32% ik heb er geen tijd voor Theater/podiumkunsten 38% zegt het interesseert me gewoon niet 35% ik heb er geen tijd voor 34% ik blijf liever thuis Concerten 34% zegt het interesseert me gewoon niet 31% ik blijf liever thuis 30% ik heb er geen tijd voor
Drempels naar activiteit Financieel: Hoger bij concerten (23%) Lager bij musea (8%) Desinteresse Hoger bij musea (73%) Lager bij concerten (63%) Informatie: Hoger bij musea (14%) Lager bij concerten (7%) Tijdsdruk Hoger bij theater (42%) Lager bij musea (36%) Geografisch: Hoger bij concerten (21%) Lager bij musea (16%) Sociaal: Hoger bij concerten (16%) Lager bij theater (11%)
Evolutie drempels 80,00% Evolutie drempels theater 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% Geografisch Tijdsdruk Financieel Sociaal Info Interesse 20,00% 10,00% 0,00% 2004 2009 2014
Evolutie drempels voor museumbezoek Evolutie drempels (2) 80% 70% 60% geografisch 50% tijd 40% 30% 20% 10% financien sociaal informatie interesse 70,00% 60,00% Evolutie drempels concerten 0% 2004 2009 2014 50,00% 40,00% 30,00% geografisch tijd financien sociaal 20,00% 10,00% informatie interesse 0,00% 2004 2009 2014
Evolutie drempels (3) Evolutie drempels door wijzigingen in samenleving: samenstelling populatie? Controle voor diploma (meer hoger opgeleiden), leeftijd (meer ouderen), generatie, geslacht -> evolutie in ervaren van drempels ->opleidingsverschillen in drempelkeuze! Geen specifieke evolutie in drempels naargelang opleiding
Profiel van gedesinteresseerden Lager opgeleiden Arbeiders (meer dan bedienden/ambtenaren) Geen kunstzinnige hobby Geen cultuureducatie op school gekregen (theater) Mensen met niet-participerende ouders Mannen Jongeren (15-17 jaar)
Profiel van mensen met tijdsdruk Hoger opgeleiden Voltijds werkenden Hoger bedienden, kader, vrije beroepen en zelfstandigen meer dan bedienden/ambtenaren (leerkrachten minder) Mensen met jonge kinderen (tussen 0 en 11 jaar) Samenwonenden en getrouwden Niet-sporters (theater) Mensen die in meerdere studiedomeinen actief waren/zijn (concerten) Met participerende ouders (concerten) Vrouwen (theater) Stedelingen (theater)
Profielen niet-participanten Practical discourse Niet deelnemen om praktische redenen Kunnen goed beschrijven wat ze al dan niet interessant vinden Absent discourse Cultuur is geen deel van hun leven Staan er niet negatief tegenover, hebben er geen ervaring mee Geen netwerk waarin cultuur aanwezig is Moeilijk om te beschrijven wat ze (niet) leuk vinden
Participatiedrempels Sport
Drempels om niet/minder fysiek actief te zijn
Drempels volgens geslacht 5 4 3 2 1,70 1,68 1,49 1,50 1 Reflectief Verzet Vrouw (n=1503) Oppositioneel Verzet Man (n=1517)
Drempels volgens diploma 5 4 3 2 1,82 * 1,76 * 1,56 1,43 1,51 1,46 1 Reflectief verzet Oppositioneel verzet Geen of Diploma Lager onderwijs (n=364) Diploma Secundair onderwijs (n=1439) Diploma Hoger onderwijs (n=930)
Samenhang drempels sport & cultuur Vaak geen interesse in cultuur wanneer men niet sport Wanneer men drempel ervaart bij sport, heel waarschijnlijk dat men deze ook ervaart bij cultuur, omgekeerd in mindere mate Bv. financiële en geografische drempel Informatiedrempel: geen samenhang Sterkste samenhang bij desinteresse en tijd Ongeïnteresseerd in sport: 90% van hen ook niet geïnteresseerd in cultuur Niet geïnteresseerd in cultuur: 50% van hen ook niet geïnteresseerd in sport 75% van geen tijd om te sporten = ook geen tijd voor cultuur 66% van geen tijd voor cultuur = ook geen tijd voor sport Geen tijd=deels te interpreteren als desinteresse?
Zelf-determinatietheorie (Deci & Ryan) ik zie het nut van FA/sport niet in omdat anderen van mij verwachten dat ik aan FA doe omdat ik moet tonen hoe goed ik kan sporten omdat ik de gezondheidsvoordelen ervan inzie omdat ik FA/sport leuk vind Futloos, ontmoediging, faalangst Straf, beloning, verwachting Schaamte, schuld, zelfwaarde persoonlijke relevantie, zinvol Geboeidheid, interesse, plezier Gebrek aan motivatie, intentie Externe druk Interne druk Persoonlijk belang Interesse, plezier AMOTIVATIE GECONTROLEERDE MOTIVATIE AUTONOME MOTIVATIE
Motieven sport
1,77 2,20 3,23 3,41 4,89 4,72 4,79 4,78 Motieven volgens geslacht 7 6 * 5 4 3 2 * * 1 Sociale factoren Competitie Lichaam & Gezondheid Vrouw (n=994) Man (n=1075) Plezier & Ontspanning
1,97 1,96 1,87 3,44 3,36 3,12 4,30 4,77 4,94 4,47 4,77 4,88 Motieven volgens diploma 7 6 5 4 3 2 1 Sociale factoren Competitie Lichaam & Gezondheid Geen of Diploma Lager Onderwijs (n=149) Diploma Secundair onderwijs (n=936) Diploma Hoger Onderwijs (n=740) * * Plezier en Ontspanning
Conclusie sport Vlamingen sporten voornamelijk omwille van lichaams- en gezondheidsgerelateerde motieven plezier- en ontspanningsgerelateerde motieven Verschillen tussen subgroepen gering Motieven om niet te sporten minder doorslaggevend
Geen tijd, geen interesse Practical discourse <-> absent discourse Cultuur is geen element van de leefwereld, maar geen afkeer Cultuur introduceren in leefwereld Evolutie drempels Conclusie cultuur
Alexander Vander Stichele (Faro) Stafmedewerker participatie & veldanalyse Delphine Hesters (Kunstenpunt) Coördinator podiumkunsten & medewerker onderzoek en beleid Tatjana Van Driessche (Demos) Lokale Netwerken en Sport Discutanten
Gespreksonderwerpen Uitbreiden publiek Desinteresse Voorgestelde maatregelen Financiële drempel Focus op etnische minderheidsgroepen
Vertrouwen in de mogelijkheid om participatie uit te breiden en bepaalde doelgroepen te overtuigen: Hoe groot is dit vertrouwen bij jullie? Wie zou er nog overtuigd kunnen worden? Op welke manier? Discussie
Discussie Moeten gedesinteresseerden overtuigd worden om aan sport en cultuur deel te nemen? Waarom wel/niet? Hoe?
Discussie Wat denken jullie van volgende maatregelen: Cultuur/sport op school en op de werkvloer Combineren met sociaal gebeuren? (bv. feest) Combineren met sociale media
Discussie Vanuit het beleid is er altijd veel aandacht geweest voor de financiële drempel. Terecht of niet?
Focus op etnische minderheidsgroepen: Ervaren ze dezelfde drempels? Of ook andere zoals aanbod, taal, uitsluiting in het algemeen? Hoe kan je daarmee omgaan? Discussie
Is desinteresse in essentie desinteresse? Welke andere factoren spelen mee? Want, is het echt mogelijk dat mensen in geen enkele culturele of sportieve activiteit geïnteresseerd zijn (gegeven het uitgebreide aanbod)? Hoe lossen we dit op? Discussie
Discussie Zijn er mogelijke kruisbestuivingen tussen sport en cultuur? Wat werkt drempelverlagend in beide disciplines? Zijn er activiteiten die sport en cultuur (kunnen) combineren? Is dat nuttig? Waarom wel of niet?
Bedankt!