Kwaliteitsbeleid 2010 Stichting Arduin Seissingel 4 4333 GV MIDDELBURG Postbus 85 4330 AB MIDDELBURG Telefoon: 0118-434500 Telefax: 0118-434599 E-mail: info@arduin.nl Internet: www.arduin.nl
Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 1 INHOUD INHOUD 2 4 5 8 11 16 VOORWOORD Patty van Belle 2 NIEUWE locaties 13 MISSIE EN VISIE Stichting Arduin 3 KWALITEIT en HERcertificering 14 Stichting Arduin 15 JAAR 4 KLACHTENCOMMISSIE medewerkers Arduin VERNIEUWD 15 VOORTGANG invoering nieuwe persoonsgerichte ondersteuningsmethodiek 5 CIJFERS 16 Academie van KWALITEIT VAN BESTAAN 8 BELANGRIJKE THEMA S - komende jaren 20 DUURZAAM Arduin 11
2 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 3 MISSIE EN VISIE Stichting Arduin VOORWOORD Patty van Belle Beste lezer, Het jaar 2010 stond in het teken van heroriëntatie. Eigenlijk volstrekt logisch, Arduin bestaat 15 jaar, je kijkt terug op datgene dat reeds is bereikt maar bovenal richt je de blik op de toekomst: Wat kunnen we verbeteren? Deze centrale vraag leidde tot een heroriëntatie op de visie, er zijn grote kwalitatieve verbeteringen te realiseren als we naast de cliënt ook zijn of haar persoonlijk netwerk meer centraal stellen in het ondersteuningsmodel Arduin. In 2010 hebben we de eerste koerswijzigingen in deze richting in gang gezet. Heroriëntatie op het gebruik van afzonderingsruimtes en fixatiemiddelen leidde tot verwachtingsvolle initiatieven. In deze brochure willen wij u een indruk geven van de belangrijkste thema s waar Arduin zich op richt met haar kwaliteitsbeleid nu en in de komende jaren. Ik wens u veel leesplezier en stel uw eventuele reacties en bemerkingen over de door ons gekozen richting van het kwaliteitsbeleid zeer op prijs. Met vriendelijke groet, Drs Patty van Belle-Kusse Raad van Bestuur Missie Mensen met ondersteuningsbehoeften, zoals bijvoorbeeld ten gevolge van een verstandelijke beperking, zijn als volwaardige burgers volledig ingebed in de samenleving, leveren daarin hun bijdrage, worden als sociaal kapitaal erkend en gerespecteerd en maken gebruik van maatschappelijke faciliteiten. Arduin wil daarin een faciliterende organisatie zijn. Visie De mens met een ondersteuningsbehoefte, bijvoorbeeld ten gevolge van een verstandelijke beperking, die aangeeft daaraan behoefte te hebben, kan een beroep doen op professionele ondersteuning vanuit de faciliterende organisatie Arduin. Deze professionele ondersteuning wordt geboden vanuit de opvatting: gewoon wat kan, speciaal wat moet. Daarbij kan gedacht worden aan ondersteuning bij wonen in een eigen woning, werken op een reguliere arbeidsplaats en aan dagbesteding. De benodigde ondersteuning en diensten worden door de Stichting Arduin zo verleend dat mensen met een ondersteuningsbehoefte: zelf de volledige regie over hun eigen leven hebben en daadwerkelijk keuzes kunnen maken voor hun levensomstandigheden en persoonlijke toekomst (wonen, werken en recreëren); in samenhang met hun netwerk hiertoe ook waar nodig versterkt worden; op basis van een eigen inkomen in een eigen woning wonen en kunnen deelnemen aan een reguliere arbeidsplaats; behandeld en benaderd worden met respect en waardigheid; kunnen deelnemen aan de samenleving en hieraan een bijdrage kunnen leveren; ondersteuning krijgen die uitgaat van hun mogelijkheden en door middel van deze ondersteuning mogelijkheden verder ontwikkelen en oefenen; relaties kunnen opbouwen en onderhouden met anderen. Zelfbepaling en versterken van het cliëntsysteem zijn hierbij belangrijke begrippen om de mens met ondersteuningsbehoefte deelnemer te laten zijn van een inclusieve samenleving. Visie van Stichting Arduin in de praktijk Het afgelopen jaar zijn er enkele reportages geschreven op verzoek van Patty van Belle- Kusse door freelance journalist Joost van der Gevel. In een aantal verhalen stonden de pijlers van de visie centraal: de persoonlijke ontwikkeling, zoveel mogelijk zelf kunnen kiezen en onderdeel uitmaken van de samenleving. De verhalen zijn gepubliceerd in Arduin Online en kunt u vinden op www.arduin.nl.
4 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 5 Stichting Arduin 15 JAAR Aan het 15 jarig bestaan van Arduin is ook een prijs verbonden, de Piet van den Beemt prijs. Iedereen, binnen en buiten Arduin, kan in aanmerking komen voor deze prijs. Deze prijs wordt toegekend aan innoverende activiteiten of ontwikkelingen die leiden tot stimulering en versterking van een inclusieve samenleving voor mensen met een beperking. Een beweging die Piet van den Beemt heeft ingezet als grondlegger van de Stichting Arduin. Eénmaal in de 3 jaar wordt de Piet van den Beemt prijs uitgereikt. Eind 2011 wordt het eerste winnende idee bekend gemaakt. In samenspraak met de familie van den Beemt is afgesproken dat de Cliëntenraad de jury vormt voor de selectie van ingebrachte ideeën. Remo Mostert VOORTGANG invoering persoonsgerichte ondersteuningsmethodiek Het jaar 2010 is feestelijk uitgeluid ter gelegenheid van het 15 jarig jubileum. De afgelopen 15 jaar hebben we gevierd door terug te kijken op het door Piet van den Beemt ingezette veranderingsproces met de onthulling van het beeld dat de visie van Arduin symboliseert. Verder waren er de twee Open Space dagen, de open bedrijvendag, het netwerkfeest voor alle cliënten, het relatieontbijt met externe betrokkenen bij Arduin en tot slot het Intratuin-kerstfeest! Daarnaast is er ook veel gesproken over de nieuwe visie en missie van Stichting Arduin. Namelijk van de cliënt centraal naar de cliënt en zijn persoonlijk netwerk centraal. En dat betekent voor de cliënten: jij en je familie en vrienden centraal! In het jaar 2010 is het thema duurzaamheid gevoerd. Het thema is zo belangrijk, dat we duurzaamheid beschouwen als een continu thema voor de komende jaren. In de vorige uitgave van het kwaliteitsbeleid (2009) is uitvoerig geschreven over de invoering van de nieuwe persoonsgerichte ondersteuningsmethodiek. Deze ondersteuningsmethodiek bevat vijf onderdelen (modules). 1. Wensen en doelen Het eerste onderdeel van de ondersteuningsmethodiek is gericht op het verduidelijken van de wensen en doelen die iemand heeft. Over verschillende onderwerpen wordt door de Persoonlijk Assistent met de cliënt gesproken over wat nu de situatie is, hoe die wordt beoordeelt en wat de wens op dat gebied is. 2. Ondersteuningsbehoefte Een volgende stap is het duidelijk maken welke ondersteuning nodig is. Hiervoor gebruiken we de Supports Intensity Scale (SIS ). Aan de hand van dit instrument wordt over veel onderwerpen gevraagd of ondersteuning nodig is, hoeveel ondersteuning nodig is en wat voor soort ondersteuning nodig is. 3. Individueel Ondersteuningsplan Het derde onderdeel is het Individueel Ondersteuningsplan. Op basis van de wensen en doelen die iemand heeft én de ondersteuning die nodig is, worden in dit plan de instructies en leerdoelen opgeschreven aan de hand waarvan de supportwerkers de cliënt ondersteunen. Het plan is opgebouwd volgens de acht domeinen van Kwaliteit van Bestaan: Persoonlijke Ontwikkeling Zelfbepaling Persoonlijke Relaties Sociale Inclusie (erbij horen) Rechten Emotioneel Welbevinden Lichamelijk Welbevinden Materieel Welbevinden >>
6 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 7 4. Voortgang De Persoonlijk Assistent bespreekt samen met de persoon hoe het staat met de wensen en doelen en de ondersteuningsbehoefte. Wordt de gevraagde ondersteuning gegeven, wordt gewerkt aan de wensen en doelen? Op basis hiervan kan het Ondersteuningsplan worden aangepast. 5. Evaluatie Aan de hand van de Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal (POS) wordt gekeken wat de kwaliteit van bestaan van de persoon is. De uitkomsten van het POS gesprek kunnen zorgen voor nieuwe wensen en doelen of andere ondersteuningsbehoeften. Module 1 Wensen, persoonlijke aspiraties en doelen gestructureerd interview Module 3 Individueel Ondersteuningsplan Vervolgens begint het hele proces weer bij stap 1 en zo heb je een continu proces. Uitgangspunt bij alle onderdelen is dat dit zoveel als mogelijk in gesprek met de persoon zelf gedaan wordt. Is de persoon zelf deels of niet in staat, dan wordt zijn familie (of een ander die dicht bij de persoon staat) gevraagd hem/haar te ondersteunen of namens hem/haar te spreken. Module 2 Ondersteuningsbehoefte Supports Intensity Scale Op basis van de wensen, dromen en doelen, de ondersteuningsbehoefte en de domeinen en indicatoren die van belang zijn voor een goede kwaliteit van bestaan wordt een individueel ondersteuningsplan geschreven waarin beschreven staat welke ondersteuning de persoon behoeft om ten volle te kunnen participeren aan de samenleving De mate waarin wensen, dromen en doelen gerealiseerd worden Module 4 Monitor van de voortgang Dialoog met de cliënt Module 5 Evaluatie van het Individueel Ondersteuningsplan Ondersteuningsuitkomsten m.b.t. kwaliteit van bestaan: POS (terugkoppeling naar component 1 en 2) Voortgang m.b.t. Ondersteuningsgebieden SIS Ondersteuningsplan Zoals gezegd, in het ondersteuningsplan staan de wensen en doelen van iemand, alsook de ondersteuningsbehoefte beschreven. Waar nodig is het plan ook voorzien van instructies of leerdoelen. In 2010 zijn verschillende aanpassingen aan dit ondersteuningsplan doorgevoerd. Zo is er bijvoorbeeld een speciale versie gemaakt voor de medewerkers van de woon- en werklocaties. Anders dan in de eerdere versie is de informatie in dit plan beperkt tot het meest noodzakelijke. Dat wil zeggen dat alleen de wensen en doelen worden weergegeven en per domein de aandachtspunten (indicatoren). Van de ondersteuningsbehoefte wordt alleen die behoefte weergegeven waarbij de Persoonlijk Assistent een specifieke instructie of leerdoel heeft geschreven. Voor de overige ondersteuningsbehoefte zijn de betrokken medewerkers ruim voldoende ervaren en professioneel om deze te herkennen en in te vullen. Voor 2011 staat gepland dat de toegankelijkheid van het ondersteuningsplan voor de cliënt en zijn of haar netwerk vergroot gaat worden. Dit zal een bijdrage leveren aan het centraal stellen van de cliënt en zijn of haar netwerk, het thema voor 2011! Voortgang TOP TOP staat voor Team Ontwikkel Plan. Bedoeling van de TOP bijeenkomsten is dat medewerkers inzicht krijgen in welke competenties zij nodig hebben ten aanzien van de ondersteuning aan cliënten. Zijn in voldoende mate kennis en middelen aanwezig om de gevraagde ondersteuning te kunnen geven en te werken aan het realiseren van de beschreven wensen en doelen? In 2010 hebben 36 teams een TOP training gekregen. Deze training is gegeven door medewerkers van TAO, een bureau gespecialiseerd in Training Advies en Organisatie. Volgens planning zullen de overige teams van woningen getraind worden in de maanden januari tot en met juni 2011. Voor de medewerkers van de werklocaties zijn in 2010 twee bijeenkomsten gepland waarin de persoonsgerichte ondersteuningsmethodiek is uitgelegd en waarbij gekeken is naar de vertaling van deze methodiek in de praktijk. Omdat op de werklocaties met verschillende ondersteuningsplannen wordt gewerkt is er voor gekozen de medewerkers op deze manier te informeren in plaats van via de TOP training. Bijscholing De omschakeling van de Informatiekaart naar het nieuwe Ondersteuningsplan is geen vanzelfsprekendheid. Naast het beoogde effect dat de nieuwe ondersteuningsplannen voorzien in het meer methodisch werken aan de kwaliteit van bestaan van de individuele cliënt zijn ook andere effecten zichtbaar. Zo heeft de invoering van deze methodiek het gesprek rond Kwaliteit van Bestaan in een stroomversnelling gebracht! Waar twee jaar geleden veel mensen slechts oppervlakkig hadden gehoord van de term Kwaliteit van Bestaan en de daarbij horende 8 domeinen is dit nu tegenovergesteld. Voor velen is dit inmiddels een bekende term geworden en zijn de domeinen herkenbaar in het alledaagse leven. Werken aan Kwaliteit van Bestaan vraagt om betrokken en deskundige ondersteuning. Om dit belang als organisatie te benadrukken is een bijscholingsprogramma ontwikkeld voor de medewerkers. Dit bijscholingsprogramma is toegespitst op de verschillende functies binnen de organisatie (zoals gastvrouwen / -heren, supportwerkers en persoonlijk assistenten). Vanaf 2011 zal dit bijscholingsprogramma van start gaan. Verwerking POS Uitkomsten In 2008 is de Personal Outcomes Scale (POS) ontwikkeld. Dit is een instrument voor de beoordeling van de individuele kwaliteit van bestaan. De uitkomsten geven inzicht in de sterkere en zwakkere onderdelen van iemands kwaliteit van bestaan. Aan de hand van de POS uitkomsten zal de Persoonlijk Assistent met de cliënt (en eventueel andere betrokkenen) in gesprek gaan. Doel van dit gesprek is te zien wat nodig is om de kwaliteit van bestaan in de toekomst te verbeteren. Vraagt dit een andere ondersteuningsbehoefte? Heeft dit invloed op de wensen en doelen? De uitkomsten van dit gesprek worden vervolgens door de Persoonlijk Assistent beschreven in het ondersteuningsplan. Naast de mogelijkheid deze uitkomsten voor de individuele persoon te verkrijgen is het ook mogelijk deze uitkomsten per woning of zelfs voor de hele organisatie te zien. Interessant hieraan is dat dit het voor Arduin mogelijk maakt te zien op welke domeinen met name een verbetering van de ondersteuning gericht op kwaliteit van bestaan mogelijk is en vervolgens te onderzoeken hoe op organisatieniveau hieraan een bijdrage geleverd kan worden. Zo blijven we continu werken aan het verbeteren van de kwaliteit van bestaan van cliënten.
8 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 9 Petra Varenkamp Academie KWALITEIT VAN BESTAAN Kwaliteit van Bestaan In 2010 zijn de domeinen van Kwaliteit van Bestaan verder geïmplementeerd in het cursusaanbod van de Academie. Er zijn logo s ontwikkeld voor de domeinen, zodat de teksten van de domeinen ook met plaatjes te lezen zijn. In 2011 zal er onderzocht worden hoe het cursusaanbod nog beter kan aansluiten op de uitkomsten van de POS en SIS. Cliëntenparticipatie Vanaf oktober 2010 zijn 8 cliënten gestart met de opleiding voor Cotrainers. In 2011 zullen de Co-trainers stage lopen. Dit kan in cursussen binnen de academie, maar mogelijk ook daarbuiten, afhankelijk van de individuele leerbehoefte. Opleidingshuis Om meer structuur aan te brengen en doelstellingen beter te kunnen verwezenlijken, is het opleidingsaanbod van medewerkers verwerkt in een opleidingshuis. Er is in 2010 een bijscholingsprogramma voor alle medewerkers ontwikkeld dat vanaf februari 2011 van start gaat. Deze functiegerichte scholing is de basis en fundering voor elke medewerker om in de visie en met behulp van de ondersteuningsmethodieken Arduin gestalte te kunnen geven aan de ondersteuning van de cliënten. Alle medewerkers die een specifieke functie uitoefenen doorlopen hetzelfde bijscholingsprogramma. De inhoud van de modules sluit aan bij de betreffende functie en zijn gericht op kennis en bewustwording. Wanneer een medewerker een specifieke leervraag of verdieping nodig heeft kan gekozen worden uit een groot scala aan verdiepingscursussen. Inclusie In 2010 is er veel aandacht besteed aan het onderwerp inclusie. Eén van de succesvolle activiteiten op dit gebied was de Multiculturele Zomeravond. Verschillende mensen met diverse culturen en achtergronden hebben elkaar deze avond ontmoet. In het voorjaar van 2011 wordt gestart met de Binnenloper. De Binnenloper is een folder met informatie over educatieve activiteiten die de Academie veelal maandelijks organi- seren. Er zijn vier vaste onderwerpen: workshops, leesclub, filmavonden en thema-avonden. Hij verschijnt eens per 2 maanden en wordt op verschillende plekken verspreid, zowel binnen Stichting Arduin als in cafés, bibliotheek, buurtverenigingen etc. Iedere geïnteresseerde kan deelnemen aan de activiteiten. Kennisverspreiding In het kader van kennisverspreiding werd in april 2010 een conferentie de Ouderwordende mens met als sprekers Prof. dr. Tamar Heller en dr. Marian Maaskant georganiseerd. Vele belangstellenden, zowel vanuit de interne organisatie als daarbuiten, zijn op een interactieve wijze met dit thema geconfronteerd. Er werden lezingen en workshops gegeven. Een maand eerder stond John McGee in de Grote zaal van de Academie voor Kwaliteit van Bestaan om te vertellen over Gentle Teaching. McGee illustreerde zijn betoog aan de hand van een film en liet de aanwezigen ervaren zich bewust te zijn van hoe belangrijk ons gedrag is voor een ander. Samenwerking Op 6 juli ondertekenden mevrouw Korten, Raad van Bestuur Stichting KIO en mevrouw van Belle, Raad van Bestuur Stichting Arduin, een overeenkomst waarin is afgesproken dat medewerkers van Stichting KIO scholing, vorming en training kunnen volgen aan de Academie. Stichting KIO is een organisatie die kinderdagverblijven exploiteert en weekend- en vakantieopvang verzorgt voor kinderen en jongvolwassenen met een verstandelijke beperking. Omgaan met Alcohol en Drugs Sinds 2007 wordt op de Academie voor Kwaliteit van Bestaan (toen nog Arduinse School) de Training Beter omgaan met alcohol en drugs gegeven door Magda Westra en Kees de Mooij. Vanaf 2010 wordt er samen gewerkt met Emergis verslavingszorg. Redenen hiervoor: enerzijds het feit dat Arduin heel deskundig is op het gebied van de mens met een verstandelijke beperking, maar in mindere mate op het gebied van de mens met een verstandelijke beperking die hulp nodig heeft bij het minderen/stoppen van het overmatig gebruik van alcohol en/of drugs. Anderzijds heeft juist Emergis een grote deskundigheid op het gebied van de verslavingszorg, voornamelijk bij mensen zonder een verstandelijke beperking. We willen dit product samen met Emergis verder verspreiden onder andere zorgaanbieders in Zeeland zodat nog meer mensen met een verstandelijke beperking hier profijt van kunnen hebben. Omdat dit uiteraard ten goede komt aan hun gezondheid en ook het toekomstperspectief van deze mensen hiermee positief beïnvloed wordt. >>
10 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 11 Opening Academisch Jaar Op 1 oktober werd het nieuwe Academisch jaar 2010-2011 geopend door Professor Jim Thompson uit Amerika en cursist Wilma van Dongen onder belangstelling van cursisten, medewerkers, management en de leden van de Academieraad. Een goed moment om terug te blikken en vooruit te kijken. Iedereen heeft zich op zijn of haar manier kunnen ontwikkelen en daar draait het natuurlijk allemaal om. Zo vertelden Margriet Woltering en Marjan Roling op enthousiaste wijze over de vrouwencursussen en de moeder-kind cursus. Daarnaast werd iets verteld over een nieuwe cursus: Lesgeven dat kan ik ook voor Co-trainers. Er blijken steeds meer cliënten als Co-trainer aan de slag te willen. Ieder heeft zijn eigen specialiteit en kennisgebied. Uit het aantal aanmeldingen blijkt een grote belangstelling. Bij de vooruitblik werd het werken op de Academie vanuit de Kwaliteit van Bestaan benadrukt. Het is belangrijk om goede aansluiting te vinden met de POS (Personal Outcomes Scale, oftewel de Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal). De Academie zal het cursusaanbod nog beter gaan afstemmen op deze uitkomsten. Het komend jaar zal extra aandacht worden besteed aan de vraag: Hoe kunnen we zorgen dat cursisten nog beter het doel bereiken dat zij voor ogen hebben. Cursussen In 2010 hebben weer veel cursisten met succes deelgenomen aan cursussen op de Academie. Uit het aantal aanmeldingen blijkt dat er een grote belangstelling voor het cursusaanbod is. Totaal aantal cliënten: 352 Totaal aantal medewerkers: 2268 Aantal unieke medewerkers die in 2010 1 of meer cursussen heeft gevolgd: 926 Aantal unieke cliënten die in 2010 1 of meer cursussen heeft gevolgd: 185 Aantal unieke externen die in 2010 1 of meer cursussen heeft gevolgd: 61 Verdeling percentages cursussen cliënten op domein Domein 1 Emotioneel Welbevinden: 16 % Domein 2 Materieel Welbevinden: 12 % Domein 3 Lichamelijk Welbevinden: 22 % Domein 4 Persoonlijke Ontwikkeling: 24 % Domein 5 Zelfbepaling: 5 % Domein 6 Interpersoonlijke Relaties: 4 % Domein 7 Sociale Inclusie: 16 % Domein 8 Rechten: 0 % Ontdek wie je bent, een speurtocht naar jezelf De werkgroep seksuele vorming heeft als doel het onderwerp seksualiteit en alles daarom heen meer bespreekbaar te maken. De werkgroep richt zich zowel naar cliënten als naar medewerkers om het belangrijke, heel gewone en toch zo bijzondere thema de aandacht te geven die het verdiend. Certificaatuitreiking restaurant Di-vers Er zijn meer als 40 certificaten uitgereikt door het ROC Zeeland. Met deze certificaten kunnen de medewerkers van Di-vers hun horecadiploma halen voor de bediening of de keuken. Henk Koole DUURZAAM Arduin Binnen Stichting Arduin, zowel bij cliënten als bij medewerkers, wekt het thema duurzaamheid steeds meer interesse op. Zowel als individu als organisatie kun je hierin natuurlijk veel betekenen. Duurzaamheid is een actueel thema omdat mensen en organisaties zich er steeds meer bewust van worden dat natuurlijk hulpbronnen (en dat zijn alle in de natuur aanwezige stoffen die van economisch nut kunnen zijn, denk onder ander aan grondstoffen, zoet water, lucht en bos) op kunnen raken. Duurzaamheid gaat dus over schaarste van de natuurlijke hulpbronnen. Indien we onbeheerst omgaan met de natuurlijke hulpbronnen kunnen deze opraken en dat heeft direct invloed op de welvaart die wij nu kennen, zowel nu maar zeker in de toekomst. Door verantwoord om te gaan met de natuurlijke hulpbronnen kunnen we ervoor zorgen dat de natuurlijke hulpbronnen beschikbaar blijven voor zowel de huidige als toekomstige bewoners van de aarde. Het is dus van groot belang dat zoveel mogelijk bewoners, organisaties, regeringen, bedrijven enz. zich hiervan bewust worden en hier actie op ondernemen. Ook Stichting Arduin wil zich hier verder in ontwikkelen en profileren. Een eerste aanzet is eind vorig jaar gegeven tijdens de Open Space bijeenkomst. Hieruit is een projectgroep Duurzaam Arduin ontstaan, die gaat proberen om zoveel mogelijk cliënten en medewerkers bewust te maken van hun leefomgeving en hoe daar zo efficiënt mogelijk mee om te gaan. Door het geven van voorlichting wil zij de eerste stappen zetten in het bewustwordingsproces. De projectgroep ziet bewustwording en er vervolgens naar handelen als eerste stap. Daarna kan er mogelijk een verdieping plaats vinden. Mogelijke thema s zijn: efficiënt omgaan met energie (gas, water en elektra): Bijvoorbeeld alleen gebruik van energie indien nodig. Dus geen onnodige verlichting laten branden enz.; efficiënt vervoer. Bijvoorbeeld alleen vervoer indien echt >>
12 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 13 nodig, samen reizen, meer fietsen of lopen, meer gebruik maken van het openbaar vervoer in plaats van taxi. Taxibussen op aardgas of elektra toepassen/gebruiken enz.; efficiënt omgaan met schoonmaakmiddelen en -producten. Bijvoorbeeld schoonmaken met verantwoorde producten; efficiënt omgaan met producten: bijvoorbeeld afval scheiden en samenpersen; efficiënt omgaan met voeding. Eigen groente/fruit kweken, fruit- en groente zoveel als mogelijk uit eigen omgeving halen (ecologische voetstap); samenwerking zoeken met andere projectgroepen buiten Stichting Arduin. Denk bijvoorbeeld aan Gemeenten en de provincie, Delta (energiebedrijf) en andere duurzaamheidinitiatieven; gebruik van duurzame materialen. Denk bijvoorbeeld aan gebruik van duurzaam geproduceerd hout, gebruik van verf op water basis in plaats van synthetische verf, gebruik van aardwarmte in plaats van aardgas, gebruik van zonnecollectoren voor elektrische energie enz. Al deze maatregelen moeten leiden tot een meer duurzame organisatie voor zowel cliënten als medewerkers en mindere belasting van de woonomgeving en de natuurlijke hulpbronnen. Lesgeven aan de politie van Zeeuws-Vlaanderen Eind 2009 is een van de lijnmanagers, Marije Delfsma, benaderd door de politie Zeeland of zij wilde meewerken aan een informatiebijeenkomst voor politieagenten die werkzaam zijn in Zeeuws-Vlaanderen. Thema van de bijeenkomst was jongeren met een lichte verstandelijke beperking. In totaal waren 80 agenten aanwezig. Marije verzorgde deze themabijeenkomst samen met Eric Bosch (ervaringsdeskundige). TCR Om naar werk-/dagactiviteitlocaties te rijden maken veel cliënten gebruik van de TCR taxibus. Stichting Arduin is samen met TCR continue op zoek naar mogelijkheden tot verbetering. Zo willen beide partijen het vervoer vriendelijker en minder belastend voor het milieu maken. In januari 2010 heeft een proef plaatsgevonden met een taxibus op aardgas. Volgens de auto-/busverkoper was dit de eerste taxibus in Nederland voor het vervoer voor mensen met een verstandelijke beperking. Arduin en TCR zijn voornemens de ingeslagen weg van DUURZAAMHEID in het vervoer te vervolgen. NIEUWE locaties In 2010 is dagcentrum Het Zwin geopend. Dit dagcentrum aan de rand van Middelburg biedt cliënten een zinvolle daginvulling. Daarnaast zijn er diverse woningen aangekocht in Koudekerke, Middelburg, Goes, Clinge en Nisse. In Westkapelle is een multifunctioneel Behandelcentrum officieel in gebruik genomen. Dit centrum richt zich op de behandeling van jongeren (LVG) van 16 jaar en ouder en werkt volgens een nieuw concept van fasegewijze behandeling welke gericht is op rehabilitatie en het bieden van een nieuw toekomstperspectief aan jongeren met een licht verstandelijke beperking. Sportiefste Zorginstelling van Nederland Stichting Arduin is in 2010 uitgeroepen tot de Sportiefste Zorginstelling van Nederland. Dit is een initiatief van de Cruyff Foundation. Als prijs is op kosten van de foundation, de VGN, VWS en Eigenspel.NL een Cruyff Court aangelegd in Middelburg-Zuid. De prijs werd uitgereikt door toenmalig staatssecretaris Jet Bussemaker in Madurodam. Het Cruyff Court werd op 23 september feestelijk geopend in aanwezigheid van Johan Cruijff.
14 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 15 KWALITEIT en HERcertificering KLACHTENCOMMISSIE medewerkers Arduin VERNIEUWD Vanaf 2004 heeft Stichting Arduin een goed functionerend Kwaliteitsmanagementsysteem. Het systeem is bedoeld als hulpmiddel om op permanente en structurele wijze aandacht te kunnen besteden aan de organisatie- en kwaliteitsontwikkeling binnen Stichting Arduin. Anders gezegd: Het is een hulpmiddel om de dienstverlening aan cliënten en de ondersteuners van cliënten -de medewerkers- permanent te verbeteren, uitgaande van de visie dat cliënten maximaal ondersteunt worden in hun streven naar volwaardig burgerschap. Het kwaliteitsbeleid van Stichting Arduin is vastgesteld in het Kwaliteitshandboek. In het Kwaliteitshandboek zijn de missie en visie van Stichting Arduin vastgelegd evenals de verantwoordelijkheidsstructuur, organisatiestructuur, functiebeschrijvingen, communicatiestructuur en de beschrijving van alle bedrijfsprocessen. De bedrijfsprocessen binnen Arduin zijn: besturing strategie financiën organisatie personeel dienstverlening accommodaties externe relaties Het kwaliteitshandboek wordt jaarlijks geëvalueerd en opnieuw vastgesteld door het managementteam. Jaarlijks wordt aan de hand van uitkomsten van managementreviews, de audits, managementteamoverleg en andere overlegsituaties verbeterpunten opgesteld. Tussentijds bestaat er natuurlijk altijd de mogelijkheid tot het treffen van maatregelen ter verbetering van de kwaliteit van de processen binnen Stichting Arduin. Het ontwikkelde registratie- en risicobeheerssysteem ISO Track Arduin is een geautomatiseerd beheerssysteem, waarin onderverdeeld naar de bedrijfsprocessen al het vigerende beleid zoals visie en missie,wet- en regelgeving, protocollen, afspraken, beleid, etc. zijn opgenomen. Elk opgenomen document is/wordt voorzien van een eigenaar, risicobepaling en een evaluatiedatum. Sinds 2004 is Stichting Arduin ISO 9001 gecertificeerd. Van 2004 tot 2010 ISO 9001:2000 en sinds 2010 ISO 9001:2008. Daarnaast is Stichting Arduin in de periode van 2007-2010 HKZ-Gehandicaptenzorg gecertificeerd geweest. Omdat Stichting Arduin en haar visie een internationale belangstelling geniet, is bewust gekozen voor het ISO 9001 certificaat. Omdat in de Nederlandse gezondheidszorg voornamelijk het HKZ keurmerk gangbaar was heeft Stichting Arduin zich in 2007 voor een periode van 3 jaar laten toetsen en certificeren op ISO 9001 en HKZ-Gehandicaptenzorg. De afgelopen jaren heeft TNO- Certification / TÜV Rheinland halfjaarlijks de externe audits gehouden ten behoeve van deze certificaten. Na deze periode van 3 jaar heeft Stichting Arduin in 2010 bewust weer de keuze gemaakt om alleen op te gaan voor de ISO-hercertificering. De ISO benadering van principle based sprak Stichting Arduin in 2004 en thans nog steeds meer aan; deze benadering is gebaseerd op visie en vakmanschap, waarin meer vrijheid aan de zorgorganisaties zelf wordt gegeven om naar eigen inzicht organisatie en zorg- en bedrijfsprocessen in te richten opdat men optimaal aan de wensen en eisen van de ondersteuning van de klant kan voldoen. Externe Kwaliteitsevaluaties In 2010 zijn door externe organisaties zoals Perspectief, Zeg t Ons en LFB onderzoeken verricht naar de kwaliteit van ondersteuning van cliënten. Medewerkers binnen Stichting Arduin hebben een grote inzet en betrokkenheid bij hun werk. Ook al doen de medewerkers hun werk met plezier en voldoening er kunnen zaken voorkomen die niet goed gaan. Ondanks alle inzet is Stichting Arduin een grote werkorganisatie, waar alles kan gebeuren, wat in iedere organisatie kan gebeuren. Mensen kunnen onenigheid met elkaar krijgen, kunnen problemen met hun leidinggevende krijgen, kunnen niet voldoende gewaardeerd worden op hun werkplek of anderszins problemen ervaren binnen hun werkkring. In het algemeen kan een probleem of conflict het best worden opgelost op de plaats waar dit is ontstaan. Door met elkaar in gesprek te gaan, samen of met behulp van een derde persoon, kan de lucht vaak worden geklaard. Maar niet altijd is een gesprek of een bemiddeling voldoende om een klacht van een medewerker over een probleem binnen de werksituatie op te lossen. In dat geval kan een medewerker zich wenden tot de klachtencommissie. Deze klachtencommissie bestond voorheen uit drie mensen die allen werkzaam waren binnen Stichting Arduin. Nadat er twee leden gingen stoppen met deze werkzaamheden zijn, mede op verzoek van de OR, twee externe leden hiervoor in de plaats gekomen. Dit zijn Bert Henderikse, orthopedagoog, en Annelies Liem, arts en jurist. Op dit moment bestaat de klachtencommissie dus uit twee externe leden, die onafhankelijk zijn van de organisatie Arduin en een intern lid, Corrie Mesie, die goed op de hoogte is van alle omstandigheden in en om Stichting Arduin. Daarmee kan de commissie beschikken over onafhankelijkheid van buitenaf en voldoende kennis van binnenuit. Na hun installatie als klachtencommissie hebben de leden een aantal locaties van Arduin bezocht. Zij hebben zo een beeld kunnen vormen van de praktijk en de ondersteuning vanuit Stichting Arduin aan de cliënten. De klachtenregeling medewerkers is te vinden op de website van Stichting Arduin. Aantal ontvangen en behandelde klachten Klachtencommissie Cliënten 2007 5 ontvangen, 3 behandeld 2008 3 ontvangen, 1 behandeld 2009 0 ontvangen 2010 3 ontvangen, 1 behandeld
16 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 17 CIJFERS CIJFERS personeel personeel Aantal medewerkers 2007 1050 medewerkers 2008 1119 2009 1141 2010 1184 Verzuimpercentage Arduin (exclusief zwangerschap) 2007 4,38 % 2008 4,83% 2009 5,33% 2010 5,09% Aantal FTE s personeel 2007 610 FTE 2008 654 2009 706 2010 691 *FTE = full time eenheid Verdeling man vrouw 2009 16 % man 84 % vrouw 2010 16 % man 84 % vrouw In - en uitstroom medewerkers 2010 in dienst 185 medewerkers in dienst 138,31 FTE 2010 uit dienst 129 medewerkers uit dienst 87,08 FTE Leeftijdsopbouw 2010 2009 25 jaar en jonger 18,2 % 18,0 % 26 t/m 35 jaar 21,4 % 21,5 % 36 t/m 45 jaar 22,7 % 22,9 % 46 t/m 55 jaar 25,8 % 26,9 % 56 jaar en ouder 12,0 % 11,2 % Betreft medewerkers en oproepkrachten, excl. vakantiekrachten en stagiaires. Cijfers exclusief interne doorstroom medewerkers en contractverhogingen/-verlagingen vast personeelsbestand.
18 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 19 CIJFERS woon-/ werk- en dagbesteding Arduin bood in 2010 op meer dan 220 locaties ondersteuning in de woon-/ werk- en dagbestedingssfeer. Dit betrof op basis van de geactualiseerde toelatingen: - 24-uurs zorg (Intramuraal VG) 490 ft-cliënten (inclusief 84 SGLVG-verblijf - 24-uurs zorg (Intramuraal LVG) 20 ft-cliënten - Dagcentrum (DVO) 71 ft-cliënten - Kinderdagcentrum (KDC) 20 ft-cliënten Van alle woonlocaties binnen Arduin zijn er door de Inspectie Gezondheidszorg (IGZ) een aantal van 11 stuks in het kader van de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet Bopz) benoemd als Bopz voorziening. Dit heeft geresulteerd in: - Aantal intramurale cliënten per 31 december 2010 493 - Aantal extramurale cliënten per 31 december 2010 103 - Aantal extramurale dagdelen dagactiviteiten over 2010 38.053 Kwaliteitsindicatoren Door Arduin is gekozen voor de ontwikkeling van een eigen set van Kwaliteitsindicatoren waarmee de kwaliteit van de ondersteuning, dienstverlening en bedrijfsvoering op een objectieve wijze kan worden aangetoond aan belanghebbende partijen. Arduin ontwikkelt deze kwaliteitsindicatoren in overleg met andere partijen en betrokkenen zoals Vilans, Inspectie voor de Volksgezondheid, VGN en collega organisaties. Om aansluiting te maken met de door Arduin ontwikkelde ondersteuningsmethodieken als SIS en POS heeft Arduin er voor gekozen om haar eigen concept voor Kwaliteitsindicatoren verder te ontwikkelen en niet mee te doen aan de door de VGN ontwikkelde methodiek. CIJFERS Stagiaires Arduin Schooljaar 2008 / 2009 20 snuffelstages vanuit verschillende Middelbare scholen uit de omgeving: Calvijn College (Middelburg, Goes, Krabbendijke), CSW, Edudelta, Nehalennia, Ostrea Lyceum, Scheldemond College Deze stages variëren van slechts 1 dag tot 3 maanden lang 1 dag per week. 8 studenten vanuit de Hogeschool Zeeland liepen hun wereldoriëntatie bij Arduin, deze bestaat uit 10 x 4 uur. 125 studenten/scholieren liepen hun reguliere stage bij Arduin. Waarvan 100 leerlingen van het MBO, 20 van het HBO en 5 Universiteit. Duur van de stages varieert van 10 weken tot een heel schooljaar. Schooljaar 2009 / 2010 36 snuffelstages vanuit verschillende Middelbare scholen uit de omgeving: Calvijn College (Middelburg, Goes, Krabbendijke), CSW, Edudelta, Nehalennia, Ostrea Lyceum, Scheldemond College Deze stages variëren van slechts 1 dag tot 3 maanden lang 1 dag per week. 12 studenten vanuit de Hogeschool Zeeland liepen hun wereldoriëntatie bij Arduin, deze bestaat uit 10 x 4 uur. 125 studenten liepen hun reguliere stage bij Arduin. Waarvan 99 MBO en 26 HBO leerlingen. Duur van de stages varieert van 10 weken tot een heel schooljaar. Schooljaar 2010 / 2011 31 snuffelstages vanuit verschillende Middelbare scholen uit de omgeving: Calvijn College (Middelburg, Goes, Krabbendijke), CSW, Edudelta, Nehalennia, Ostrea Lyceum, Scheldemond College Deze stages variëren van slechts 1 dag tot 3 maanden lang 1 dag per week. 24 studenten vanuit de Hogeschool Zeeland liepen hun wereldoriëntatie bij Arduin, deze bestaat uit 10 x 4 uur. 122 studenten liepen hun reguliere stage bij Arduin. Duur van de stages varieert van 10 weken tot een heel schooljaar. *Let op, dit is een onderverdeling in schooljaren en niet in kalenderjaren. Samenwerking Het afgelopen jaar is er weer een intensieve samenwerking geweest met prof. Bob Schalock en prof. Jim Thompson. De samenwerking staat continue in het teken van onderzoek naar het verbeteren van kwaliteit van bestaan van cliënten. Studenten uit Duitsland, België en Spanje bezochten Arduin voor werkbezoeken. Vanuit verschillende landen, Italië, Spanje, Duitsland, Hongarije en Taiwan, is belangstelling getoond voor de SIS en de POS en zijn nadere contacten gelegd voor de verspreiding van de methodieken. Binnen Zeeland zijn de externe contacten met Gemeenten, collega organisaties en bedrijfsleven versterkt door o.a. een relatieontbijt dat in het teken stond van toekomstige ontwikkelingen in de ondersteuning van medeburgers met een beperking. Cliëntenraad bezoekt locaties Stichting Arduin In april was de Cliëntenraad (CR) uitgenodigd voor een introductiedag van Arduin. Negen van de twaalf CR leden en Angela Kaptein (cliëntencoach vanuit Arduin) bezochten diverse locaties waaronder het behandelcentrum in Westkapelle en diverse werk-/dagbestedingslocaties. Ze waren onder de indruk van de mogelijkheden voor de cliënten en de kwaliteit van het geleverde werk.
20 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 Kwaliteitsbeleid Stichting Arduin 2010 BELANGRIJKE THEMA S komende jaren Voor 2011 staat gepland dat de toegankelijkheid van het ondersteuningsplan voor de cliënt en zijn of haar netwerk vergroot gaat worden. Dit zal een bijdrage leveren aan het centraal stellen van de cliënt en zijn of haar netwerk, het thema voor 2011! Het verbeteren en verfijnen van het beleid met betrekking tot BOPZ met aandacht voor beleid inzake dwangbehandeling, gebruik afzonderingsruimtes, fixatiemiddelen en vrijheidsbeperking in het algemeen. In 2011 zullen de nog in gebruik zijnde Zweedse banden worden afgebouwd en zal er gekeken worden naar alternatieven. Naar aanleiding van overleg met Inspectie en TÜV Rheinland (de ISO certificerende organisatie) wordt het beleid ten aanzien medicatie verstrekking herzien waarbij nieuwe verstrekkingwijzen voor medicatie zullen worden onderzocht en worden geïmplementeerd om medicatiefouten terug te dringen. In 2011 zal de implementatie en verdere verfijning plaatsvinden van het Kwaliteitsindicatorensysteem Arduin. Implementeren van de POS als instrument voor management informatie in functie van outcome based en evidence based werken. Het stimuleren van gezond bewegen en gezond eten zal een centraal thema zijn in 2011 en verdere jaren. Onderzoek naar de optimalisering van administratieve processen binnen Stichting Arduin. Roeien is een fijne sport, óók voor mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking. In het midden Heleen Pikkaart. De komende jaren zal een in- en extern communicatiebeleid worden ontwikkeld om de positionering van Arduin in de sector en de maatschappij te verbeteren. In 2011 zal een aanvullend scholingsprogramma starten met als uitgangspunt dat alle medewerkers eenmaal per drie a vier jaar een uitgebreide en intensieve functiegerichte bijscholing zullen ontvangen teneinde de professionele ontwikkeling van medewerkers te ondersteunen. Op basis van kwaliteitauditresultaten zal in 2011 een nader onderzoek worden gedaan naar het kwaliteitsbewust maken van een aantal locaties binnen Stichting Arduin. Actie! Sinds medio 2010 heeft Stichting Arduin een samenwerkingsovereenkomst met gehandicaptensport Nederland. De afgelopen maanden is hard gewerkt om een goed Projectplan te schrijven. Dit is gelukt; het project ACTIE! gaat de komende jaren binnen Arduin draaien. De hoofddoelstelling van het project ACTIE! is dat Arduin cliënten meer Kwaliteit van Bestaan wil bieden door het stimuleren van gezond bewegen en gezond eten. Medezeggenschap binnen Stichting Arduin Cliëntenraad De Cliëntenraad bestond in 2010 uit 11 leden: Dhr. J.W. van Akkeren Dhr. P. van Tatenhove Mevr. D. van den Bos Dhr. J.F. Eeftens Dhr. E. Lerech Mevr. I. Goetheer, secretaris Mevr. L.M. Klapwijk-Reitsema Dhr. F.J. Maijs Dhr. A. Ouwerkerk, voorzitter Dhr. H.M.A. Tanihatu Dhr. Q.W.W. Witkam Er is 1 vacature. Meer informatie over de cliëntenraad is terug te vinden op de website: http://www.arduin.nl/clienten/clientenraad/index.asp Ondernemingsraad De Raad bestond in 2010 uit elf leden: Cocky Bakhuizen (lid) Louis van Beekum (lid) Patrick van Dijk (lid, vanaf februari 2010 voorzitter) Willeke de Groot- Geelhoed (lid) Wies Meeusen (lid) Mariska Passchier (lid, secretaris van januari tot en met mei 2010) Jeanet Priester (lid, vanaf juni 2010 secretaris) Huib van Rijn (lid) Nella van Stee (lid vanaf 1 februari 2010) Marti Versteeg (lid) Piet Vogelezang (lid) De heer Leen Vogelaar, lid en voorzitter, is tijdens het verslagjaar afgetreden per 28 januari 2010. De ambtelijke ondersteuning werd tot en met januari 2010 uitstekend verzorgd door Marian Marlissa. Per 15 juni 2010 is Angelique Lapré in dienst getreden als ambtelijk secretaris. Meer informatie over de ondernemingsraad is terug te vinden op de website: http://www.arduin.nl/or/index.htm Jos van Loon naar Taiwan In april reisde Jos van Loon op uitnodiging van de Taiwan Community Living Consortium naar Taiwan om een lezing te geven over de deïnstitutionalisatie en hoe Arduin ondersteuning biedt. In Taiwan was men zeer geïnteresseerd over hoe de ondersteuning van mensen met een beperking in Nederland georganiseerd is, in de financiering van de zorg en de organisatie van de sociale huisvesting. Na afloop van het congres heeft Jos ook nog een paar instellingen bezocht. De situatie in Taiwan staat ten opzichte van die bij Arduin nog in de kinderschoenen, met name qua inclusie en aandacht voor Kwaliteit van Bestaan. Nog slechts circa 350 cliënten wonen in de samenleving te midden van de 10 miljoen inwoners van Taiwan, verspreid over kleine aantallen in gewone huizen, met meer persoonlijke aandacht en begeleiding. Rijn Murre gestopt als lijnmanager Rijn Murre is na 42½ jaar werken bij Stichting Arduin, voorheen Vijvervreugd, gestopt. Rijn gaat genieten van haar welverdiende vrije tijd. Rijn is opgevolgd door Mirjan de Heus.