MADE BY YOU Adviesrapport Auteur: Kimberly Buis Studentnummer: 500666892 Hogeschool van Amsterdam (HvA) Amsterdam Fashion Institute (AMFI) Fashion & Management Amsterdam, 13-06- 16
AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 2
VOORWOORD Ter afsluiting van mijn bachelor opleiding Fashion & Management aan het Amsterdam Fashion Institute (AMFI) heb ik het laatste halfjaar een scriptie geschreven, Made By You. De scriptie geeft inzicht in de nodige ontwikkelingen die het 3D printen van kleding moet maken voordat deze gepast kan worden door een modebedrijf in de confectie- industrie. De bevindingen zijn in dit adviesrapport gepresenteerd. Voor het schrijven van de scriptie zijn verschillen onderzoeksmethodes gebruikt. Het eindproduct is een adviesrapport voor startende modebedrijven die actief zijn in de confectie- industrie en die graag iets met 3D printen willen doen. Er is bewust gekozen voor startende bedrijven omdat deze meteen kunnen beginnen met het gebruiken van 3D printers, zij hoeven hun productie niet te veranderen. Het doel van dit rapport is om startende modebedrijven te informeren en adviseren over het implementeren van 3D printen in hun onderneming. Het adviesrapport geeft hier een aantal concrete aanbevelingen voor, op korte en lange termijn. De aanbevelingen op korte termijn richten zich op de strategie, de printtechniek, het materiaal en de nodige kosten. De aanbevelingen op lange termijn richten zich op hoe modebedrijven op de hoogte kunnen blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van 3D printen. Daarnaast worden de kansen en bedreigingen van implementatie beschreven. Kimberly Buis Amsterdam, juni 2016 3 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
Managementsamenvatting Dit adviesrapport is geschreven naar aanleiding van het afstudeeronderzoek Made By You. Uit het onderzoek is naar voren gekomen welke ontwikkelingen er nodig zijn voordat het 3D printen van kleding volwaardig toegepast kan worden door een modebedrijf dat actief is in de confectie- industrie. Indien startende modebedrijven gebruik willen maken van de 3D printtechniek kunnen de aanbevelingen die in dit rapport worden beschreven dienen als advies hoe dit het beste gedaan kan worden. Het implementeren van de 3D printtechniek binnen jouw modebedrijf brengt verschillende kansen en bedreigingen met zich mee. Doordat er steeds nieuwe ontwikkelingen zijn op het gebied van 3D printen zal de marktwaarde hiervan alleen maar toe nemen, wat betekend dat de markt waarin jouw bedrijf opereert steeds groter wordt. Daarnaast geeft 3D printen vormvrijheid aan ontwerpers. Het wordt hierdoor mogelijk om complexte structuren en vormen te produceren. Ook geeft het de consument de mogelijkheid om zelf gepersonaliseerde producten te maken, wat resulteert in een betere consumentenrelatie. Door het combineren van mode en 3D- printen in de confectie- industrie wordt je een pionier op dit gebied en hierdoor kun je je onderscheiden van de andere modebedrijven in de confectie- industrie. Je speelt een actieve rol binnen de ontwikkelingen op het gebied van mode. Tevens zorgt het on demand produceren ervoor dat je geen risico loopt op onverkochte voorraden. Echter zijn door het aanschaffen van een 3D printer de opstartkosten erg hoog. Daarnaast is het met de huidige printsnelheid niet mogelijk om hoge volumes te printen. Ook moet er rekening gehouden worden met de opkomst van thuisprinters. Dit kan ervoor zorgen dat een deel van de productie uit handen genomen wordt. Tevens maakt 3D printen het ook mogelijk om gemakkelijk producten na te maken. Ondanks dat het 3D printen van kleding nog niet mogelijk is, is de 3D printtechniek momenteel wel al toepassen binnen een modebedrijf in de confectie- industrie. Dit kan gedaan worden door het printen op textiel. Hierdoor kunnen er extra functies of speciale effecten aan een kledingstuk worden toegevoegd. Zo kan een 3d geprint onderdeel dienen als bescherming voor de drager of versteviging van een kledingstuk. Voordat deze techniek geïmplementeerd kan worden binnen jouw modebedrijf is het belangrijk om de strategie hierop aan te passen. Bij de strategie moet rekening gehouden worden met technologische vooruitgangen en deze moeten worden doorgevoerd binnen het bedrijf. Daarnaast is het belangrijk om de juiste doelgroep te kiezen en op de hoogte te blijven van hun behoeftes. Het is verstandig om te richten op een niche groep van mensen die geïnteresseerd zijn in technologische vooruitgang en originaliteit, de early adopters. Als modebedrijf moet je zorgen dat je expert bent op het gebied van 3d printen. Je moet op de hoogte blijven van de mogelijkheden en ontwikkelingen op dit gebied. AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 4
Om het 3D printen op textiel toe te passen kan het best gebruik worden gemaakt van de FDM techniek. Hierbij is het mogelijk om een materiaal op het printbed te leggen en hier iets op te printen. Ongeacht of de print gebruikt wordt voor bescherming, ondersteuning, decoratie of structuur is het harde PLA het meest geschikte materiaal om mee te printen. Dit komt omdat PLA wasbaar is, de kleding waar de print op gedrukt is kan hierdoor gewoon gewassen worden. 3D geprinte onderdelen hebben, ongeacht het gekozen materiaal, de beste hechting op een doek dat bestaat uit een combinatie van katoen en polyester. De kosten en opbrengsten voor het implementeren van 3D printen binnen een modebedrijf zijn in dit adviesrapport weergegeven in een investerings- en exploitatiebegroting. Hierin is te zien dat er vanaf het 3 e jaar een kleine winst gemaakt wordt. De bedoeling is dat jouw modebedrijf meegroeit met de ontwikkelingen van de techniek. Er wordt uitgegaan van een kleine afzet omdat het merendeel van de consumenten nog niet bekend is met het 3D printen op kleding en zij zullen hierdoor eerst nog aan deze ontwikkeling moeten wennen. De afzet en de winst zullen een stijgende groei aannemen naarmate de bekendheid van het merk en de acceptatie van het 3D printen steeds groter worden en de 3D printtechniek zich steeds verder ontwikkeld. 5 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 6
Inhoudsopgave VOORWOORD 3 Managementsamenvatting 4 Inleiding 9 Kansen 10 Bedreigingen 11 KORTE TERMIJN 12 Financieel overzicht 14 LANGE TERMIJN 15 Bijlage 18 7 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 8
Inleiding 3D printen is een productietechniek die in steeds meer industrieën aan het ontwikkelen is. Desondanks wordt deze techniek nog amper gebruikt in de kledingsector. Dit blijkt uit het afstudeeronderzoek Made By You door Kimberly Buis. Hierin is onderzocht welke ontwikkelingen er nodig zijn om het 3D printen van kleding te kunnen toepassen in een modebedrijf. De conclusie van het onderzoek is dat de grootste ontwikkelingen nodig zijn op het gebied van materiaal en de 3D printers zelf. Ondanks dat het 3D printen van kleding in de confectie- industrie op dit moment nog niet mogelijk is kan de 3D printtechniek toch worden toegepast binnen en modebedrijf, namelijk door te printen op textiel. In dit adviesrapport worden aanbevelingen gegeven aan jou, als startend modebedrijf, over hoe je het 3D printen op textiel kunt toepassen en welke kosten en opbrengsten hierbij komen kijken. Ook worden de kansen en bedreigingen van implementatie beschreven. Daarnaast worden er aanbevelingen gegeven over hoe je op de hoogte kunt blijven van de technische status van het 3D printen van kleding. De vastgestelde kansen en de aanbevelingen die in dit adviesrapport genoemd worden geven je de juiste informatie om een weloverwogen keuze te maken over het implementeren van 3D printen in je modebedrijf. 9 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
K ansen Doordat er steeds nieuwe ontwikkelingen zijn op het gebied van 3D printen zal de MARKTWAARDE hiervan alleen maar toe nemen, wat betekend dat de markt waarin je bedrijf opereert steeds groter wordt. 3D printen geeft VORMVRIJHEID aan de ontwerpers. Het geeft je de mogelijkheid om complexte structuren en vormen te produceren. De consument de mogelijkheid geven om zelf gepersonaliseerde producten te maken zorgt voor een betere CONSUMENTRELATIE. Door het combineren van mode en 3D- printen in de confectie- industrie word je een PIONIER op dit gebied en hierdoor kun je je onderscheiden van de andere modebedrijven in de confectie- industrie. ON DEMAND produceren maakt het mogelijk om geen risico te lopen op onverkochte voorraden. Je speelt een ACTIEVE ROL binnen de ontwikkelingen op het gebied van mode. AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 10
Bedreigingen Door het aanschaffen van een 3D printer zullen de OPSTARTKOSTEN erg hoog zijn. De opkomst van THUISPRINTERS zou een deel van de productie uit handen kunnen nemen van jou modebedrijf. 3D printen maakt het makkelijk om NAMAAK producten te maken. Momenteel is de PRINTSNELHEID erg traag waardoor het niet mogelijk is om een hoge volumes te produceren. 11 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
KORTE TERMIJN Ondanks dat het 3D printen van kleding nog niet mogelijk is, kun je de 3D printtechniek momenteel wel al toepassen binnen je modebedrijf in de confectie- industrie. Dit kan gedaan worden door het PRINTEN OP TEXTIEL. Hierdoor kunnen er extra functies of speciale effecten aan een kledingstuk worden toegevoegd. Zo kan een 3D geprint onderdeel dienen als bescherming voor de drager of versteviging van een kledingstuk. Tevens kan het 3D printen ook gebruikt worden voor decoratie of voor het personaliseren van een kledingstuk. Je geeft consumenten hierdoor de vrijheid om zelf hun kleding aan te passen en te personaliseren. Strategie Om 3D printen te implementeren binnen je modebedrijf moet je niet alleen je productie hierop aan passen maar ook je strategie. Het is belangrijk om hierbij rekening te houden met TECHNOLOGISCHE VOORUITGANGEN en deze door te voeren binnen je bedrijf. Echter moet hierbij wel rekening gehouden worden met de consument. Deze moet de tijd krijgen om deze vooruitgangen op te nemen, je bedrijf moet TOEGANKELIJK blijven voor je consumenten. Daarnaast is het belangrijk om de juiste DOELGROEP te kiezen en op de hoogte te blijven van hun behoeftes. Het is verstandig om te richten op een niche groep van mensen die geïnteresseerd zijn in technologische vooruitgang en originaliteit, de EARLY ADOPTERS. Het is hierbij wel belangrijk om je te blijven ontwikkelen en steeds vernieuwingen en innovaties aan te bieden. Tevens is het belangrijk dat jij EXPERT wordt op het gebied van 3D printen. Je moet op de hoogte blijven van de mogelijkheden op dit gebied. Het is daarom verstandig om toonaangevende ontwerpers en onderzoeksbedrijven op het gebied van 3D printen van kleding in de gaten te houden. Printtechniek Voor deze toepassing van 3D printen kan het best gebruik worden maken van de FDM TECHNIEK. Omdat het bij deze techniek mogelijk is om een materiaal op het printbed neer te leggen en hier iets op te printen. Ongeacht of de print gebruikt wordt voor bescherming, ondersteuning, decoratie of structuur is het harde PLA het meest geschikte materiaal om mee te printen. PLA is wasbaar en is hierdoor een geschikt materiaal om te gebruiken op kleding. Echter moet er bij het printen van decoratie en structuur wel opgelet worden dat het harde materiaal het draagcomfort van de drager niet belemmerd. 3D geprinte onderdelen hebben, ongeacht het gekozen materiaal, de beste hechting op een doek dat bestaat uit een combinatie van KATOEN EN POLYESTER. Voor het printen op textiel kan dus het best gekozen worden voor een doek bestaat uit een combinatie van katoen en polyester zodat de print het best blijft zitten tijdens het dragen. AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 12
Kosten Om indicatie te geven van de kosten en opbrengsten is een investerings- en exploitatiebegroting gemaakt. Hierbij is uitgegaan van een modebedrijf dat gericht is op vrouwen. Het bedrijf biedt T- shirts en sweaters aan met een door de consument ontworpen 3D geprinte bedrukking en zal zich alleen online aanbieden. Het financiële overzicht is op de eerst volgende pagina weergegeven. Zoals in het financiële overzicht te zien is wordt er vanaf het 3 E JAAR een kleine winst gemaakt. De bedoeling is dat je meegroeit met de ontwikkelingen van de techniek. Er wordt uitgegaan van een KLEINE AFZET omdat het merendeel van de consumenten nog niet bekend is met het 3D printen op kleding en zij zullen hierdoor eerst nog aan deze ontwikkeling moeten wennen. Daarnaast is er rekening gehouden met de printsnelheid en mogelijke complicaties die zich tijdens het printen zouden kunnen opdoen. Door van een kleine afzet uit te gaan geeft de onderneming zichzelf ruimte en tijd om te zorgen voor kwalitatief GOEDE PRODUCTEN. De winst zal een STIJGENDE GROEI aannemen naarmate de bekendheid van het merk en de acceptatie van het 3D printen steeds groter worden en de 3D printtechniek zich steeds verder ontwikkeld. 13 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
Financieel overzicht Investeringsbegroting Vaste&Activa Website (17.500 Gebouw (3.300 Inventaris (300 Printers (2.299 Computerapparatuur (1.529 Totaal(Vaste(Activa (3.828 Vlottende&Activa Voorraad(grondstoffen (1.755 Voorraad(kleding (1.298 Kas,(bank,(giro (10.000 Totaal(vlottende(activa (13.053 Totaal(investering (16.881 Exploitatiebegroting Omzet 1e#jaar 2e#jaar 3e#jaar 4e#jaar Omzet #5.343 #5.725 #6.488 #6.869 Totale#omzet #5.343 #5.725 #6.488 #6.869 Kosten Grondstoffen #1.229 #1.316 #1.492 #1.580 Inkoopkosten #909 #974 #1.104 #1.169 Huisvesting #3.300 #3.300 #3.300 3300 Inventaris #300 #0 #0 0 Rente#en#bankkosten #200 #200 #200 #200 Afschrijvingen #283 #283 #283 #283 Totale#kosten #6.220 #6.073 #6.378 #6.531 Netto#winst M #877 M #348 #110 #338 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 14
LANGE TERMIJN Zoals eerder vermeld is het 3D printen van kleding in de confectie- industrie nog niet mogelijk. Echter vinden er vele ontwikkelingen en vernieuwingen plaats op het gebied van 3D printen. Als je gebruik wilt maken van 3D printen of dit in de toekomst wilt gaan doen is het interessant om deze ontwikkelingen in de gaten te houden. monitoren Om OP DE HOOGTE te blijven van de status van de 3D printtechniek moet je de ontwikkelingen op het gebied van 3D printen volgen. Dit kan gedaan worden door regelmatig te monitoren in GESPECIALISEERDE WEBSITES op het gebied van 3D printen. Hieronder zijn twee gespecialiseerde websites gegeven: www.3d- printmagazine.com: Na aanmelding bij de nieuwsbrief krijgt u elke week een email met daarin de nieuwe ontwikkelingen rondom 3D printen. Daarnaast staat de site ook vol met ontwikkelingen en nieuwsberichten. www.ground3d.nl: Ground3d is een platform voor 3D- printen dat 3D- printen bij een breed publiek introduceert door middel van evenementen, exposities, onderzoek en partnerships met diverse media platforms. Ook is op hun site veel informatie te vinden over de laatste ontwikkelingen op het gebied van 3D printen. samenwerken Als je toch nu al wilt EXPERIMENTEREN met het 3D printen van kleding is het naast het monitoren van gespecialiseerde websites ook mogelijk om EEN DEAL te sluiten met een onderzoeksinstituut als Saxion of een 3D print software leverancier als Materialise. Er zijn al verschillende ontwerpers en modebedrijven die samenwerking met bedrijven als deze zijn aangegaan om zo haute couture kledingcollecties te printen of te experimenteren met het 3D printen van kleding. Bij deze SAMENWERKINGEN wordt de creatieve kennis van modebedrijven en ontwerpers gecombineerd met de technische kennis van onderzoekers en gespecialiseerde mensen tot nieuwe ontwikkelingen en indrukwekkende creaties. Voor modebedrijven die op dit moment graag haute couture kleding willen printen of willen helpen en/of experimenteren met het 3D printen van kleding is het daarom aan te raden om aan te kloppen bij een van deze bedrijven. 15 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 16
Bronnenlijst Apple. (2016). Koop een imac. Geraadpleegd op 07-06- 16 via http://www.apple.com/nl/shop/buy- mac/imac. Coolblue. (2016). 3D- printers. Geraadpleegd op 08-06- 16 via http://www.3dprinterspecialist.nl/product/692004/ultimaker- 2.html?_ga=1.191368618.1828566853.1461585706. FlexOffiz. (2016). Kantoorruimte FlexOffiz Hoofddorp. Geraadpleegd op 07-06- 16 via http://flexoffiz.nl/kantoorruimte- huren/kantoorruimte- flexoffiz- hoofddorp/. Ikea. (2016). Werkplek. Geraadpleegd op 07-06- 16 via http://www.ikea.com/nl/nl/catalog/categories/departments/workspaces/. Marketing Portaal. (2016). Websites. Geraadpleegd op 07-06- 16 via https://www.marketingportaal.nl/websites. Shirts4all. (2016). Dames. Geraadpleegd op 07-06- 16 via http://www.shirts4all.com/index.php/dames- kleding.html. Ultimaker. (2016). Cura Software. Geraadpleegd op 08-06- 16 via https://ultimaker.com/en/products/cura- software. 17 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
Bijlage Bijlage 1 Uitleg financieel overzicht Investeringsbegroting Vaste Activa Website Website 17.500 (www.marketingportaal.nl) Eenmalig Totaal 17.500 Gebouw Kantoorpand in Hoofddorp 275 (www.flexoffiz.nl) Per maand Totaal 3.300 Inventaris Kantoorartikelen 300 (www.ikea.nl) Totaal 300 Printers Ultimaker 2+ 2.299 (www.coolblue.nl) Totaal 2.299 Computerapparatuur imac 1.529 (www.apple.com) Software Cura Ultimaker 0 (www.ultimaker.com) Totaal 1.529 Vlottende Activa Voorraad grondstoffen PLA Filament 1,75 mm 1kg 19,50 (www.123inkt.nl) 15 kleuren 6x per jaar aanvullen Totaal 1.755 Voorraad kleding Shirt V neck 3,19 (www.shirts4all.com) Shirt R neck 2,09 Sweater 10,95 4 kleuren per style 5 maten per style (XS, S, M, L, XL) 4 seizoenen per jaar Totaal 1.298,40 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 18
exploitatiebegroting 1 e jaar Omzet Geschatte marge 2,5 Geschatte verkoop voorraad 70% Totaal 5.343,45 Kosten Grondstoffen PLA Filament 1,75 mm 1kg 19,50 (www.123inkt.nl) 15 kleuren 6x per jaar aanvullen 70% verkocht Totaal 1.228,50 Inkoopkosten Shirt V neck 3,19 (www.shirts4all.com) Shirt R neck 2,09 Sweater 10,95 4 kleuren per style 5 maten per style (XS, S, M, L, XL) 4 seizoenen per jaar 70% verkocht Totaal 908,88 Huisvesting Kantoorpand in Hoofddorp 275 (www.flexoffiz.nl) Per maand Totaal 3.300 Inventaris Kantoorartikelen 300 (www.ikea.nl) Totaal 300 Rente en bankkosten 20% rente op een geleend bedrag van 10.000 Terugbetaaltermijn van 10 jaar Totaal 200 Afschrijvingen Printer 2.299 Levensduur 8 jaar Afschrijving 179,90 Computerapparatuur 1.529 Levensduur 8 jaar Afschrijving 102,90 Totaal 282,80 19 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
exploitatiebegroting 2 e jaar Omzet Geschatte marge 2,5 Geschatte verkoop voorraad 75% Totaal 5.725,13 Kosten Grondstoffen PLA Filament 1,75 mm 1kg 19,50 (www.123inkt.nl) 15 kleuren 6x per jaar aanvullen 75% verkocht Totaal 1.316,25 Inkoopkosten Shirt V neck 3,19 (www.shirts4all.com) Shirt R neck 2,09 Sweater 10,95 4 kleuren per style 5 maten per style (XS, S, M, L, XL) 4 seizoenen per jaar 75% verkocht Huisvesting Kantoorpand in Hoofddorp 275 (www.flexoffiz.nl) Per maand Totaal 3.300 Rente en bankkosten 20% rente op een geleend bedrag van 10.000 Terugbetaaltermijn van 10 jaar Totaal 200 Afschrijvingen Printer 2.299 Levensduur 8 jaar Afschrijving 179,90 Computerapparatuur 1.529 Levensduur 8 jaar Afschrijving 102,90 Totaal 282,80 Totaal 973,8 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 20
exploitatiebegroting 3 e jaar Omzet Geschatte marge 2,5 Geschatte verkoop voorraad 85% Totaal 6.488,48 Kosten Grondstoffen PLA Filament 1,75 mm 1kg 19,50 (www.123inkt.nl) 15 kleuren 6x per jaar aanvullen 85% verkocht Totaal 1.491,75 Inkoopkosten Shirt V neck 3,19 (www.shirts4all.com) Shirt R neck 2,09 Sweater 10,95 4 kleuren per style 5 maten per style (XS, S, M, L, XL) 4 seizoenen per jaar 85% verkocht Huisvesting Kantoorpand in Hoofddorp 275 (www.flexoffiz.nl) Per maand Totaal 3.300 Rente en bankkosten 20% rente op een geleend bedrag van 10.000 Terugbetaaltermijn van 10 jaar Totaal 200 Afschrijvingen Printer 2.299 Levensduur 8 jaar Afschrijving 179,90 Computerapparatuur 1.529 Levensduur 8 jaar Afschrijving 102,90 Totaal 282,80 Totaal 1.103,64 21 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis
exploitatiebegroting 4 e jaar Omzet Geschatte marge 2,5 Geschatte verkoop voorraad 90% Totaal 6.869,25 Kosten Grondstoffen PLA Filament 1,75 mm 1kg 19,50 (www.123inkt.nl) 15 kleuren 6x per jaar aanvullen 90% verkocht Totaal 1.579,50 Inkoopkosten Shirt V neck 3,19 (www.shirts4all.com) Shirt R neck 2,09 Sweater 10,95 4 kleuren per style 5 maten per style (XS, S, M, L, XL) 4 seizoenen per jaar 90% verkocht Huisvesting Kantoorpand in Hoofddorp 275 (www.flexoffiz.nl) Per maand Totaal 3.300 Rente en bankkosten 20% rente op een geleend bedrag van 10.000 Terugbetaaltermijn van 10 jaar Totaal 200 Afschrijvingen Printer 2.299 Levensduur 8 jaar Afschrijving 179,90 Computerapparatuur 1.529 Levensduur 8 jaar Afschrijving 102,90 Totaal 282,80 Totaal 1.168,56 AMFI Adviesrapport Kimberly Buis 22