Titel-Titel Beleidsnota informele zorg

Vergelijkbare documenten
Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg

Feiten en cijfers mantelzorg

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent

Manifest. van de mantelzorger

Rapportage Onderzoek Mantelzorg

Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Plan Informele Zorg 2016

gemeente venray Gasenr.

Vraag 1: In 2017 wordt een pilot gestart voor gezinsondersteuning vanuit het sociaal team. Graag willen wij uitleg hoe de pilot eruit ziet?

Manifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg

Werkplan. Versie 30 september 2015

Herijking subsidierelatie ONIS: opdracht aan ONIS

Mantelzorg waardering en ondersteuning

Vrijwilligers in de zorg voor en ondersteuning van ouderen in de nieuwe Wmo. Mieke Biemond

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:

Samen voor een sociale stad

c. Inwoners Ingezetenen van de gemeente Heemskerk volgens de gemeentelijke basisadministratie.

Dé mantelzorger bestaat niet

voorstel Beslisnota voor de raad Openbaar Mantelzorgondersteuning en waardering Versienummer 1


Mantelzorg in de gemeente Groesbeek

MANTELZORG Presentatie voor Netwerk Informeel Overleg Oudewater Ellen Joormann, trainer Mezzo 15 november 2016

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V.

Goed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay

Noorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014

Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning;

Voorwoord. Voortgangsverslag Mantelzorgvriendelijk Weert 2017

Startnotitie. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil! Versie: 21 april

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM

Informele Zorg. Beleidsnota. Definitief. Manon Aarninkhof, MichelleNijdam, Corina Bosma Jos Olde Engberink. datum Juli 2015

Raads inforrnatiebrief

Wij wensen u de komende tijd veel succes met het invullen van prestatieveld 4 van de Wmo, zodat ook uw gemeente in 2012 kan zeggen:

DEEL I: MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN KADERS VOOR VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORGONDERSTEUNING

t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert.

Uitvoeringsplan Mantelzorg Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen

College van Burgemeester en wethouders van de gemeente Helmond

Transformatie in de gemeente Dalfsen. Dichter bij de kern

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2015/41

Vrijwilligerswerk is geen containerbegrip

Algemene vragen(1) Algemene vragen(2)

Deel 1. Beleidsnotitie Mantelzorg. Onze visie op het bindmiddel van onze samenleving

Nieuwsbrief ik zorg voor jou

GESCAND OP 2 7 APR, Page 1 of 3. Zant, Tim j. Van: Ellen Bartels j Gemeente Oostzaan

Sociale netwerken. Waarom en hoe?

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING

Burgemeester en Wethouders 19 oktober Steller Documentnummer Afdeling. A.P. Vrieze 15I Samenleving

Subsidieverlening 2014 Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel

Voorstel voor de gemeenteraad Voorstelnummer RAAD/ Behandelend ambtenaar N.H. Emck Postreg.nr. Tel.nr Datum: 22 juni 2010

Uitvoeringsprogramma Vrijwilligerswerkbeleid Oostzaan

Mantelzorgondersteuning in de oncologische zorg. Voorkom dat er achter de patiënt nog een patiënt opduikt!

Notitie basisfuncties vrijwilligerswerk en mantelzorg. Gemeente Voorst, vakgroep Zorg, februari 2011 ( )

HULPDIENST NIJMEGEN. Beleidsnotitie

Groene Kruis Mantelzorgondersteuning

MANTELZORGBELEID. Mantelzorgbeleid Pagina 1

Groene Kruis Mantelzorgondersteuning

Ruim baan voor informele zorg

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Mantelzorg in Nederland; soorten en maten. Alice de Boer SCP/VU

een helpende hand luisterend oor steun in de rug NETWERK VRIJWILLIGE THUISHULP ZEIST

Menukaart voor mantelzorgers

DE MANTELZORGMAKELAAR. Henny Seiler Mantelzorgmakelaar 19 januari 2016

ContourdeTwern Preventie KrimpenWijzer, informele zorg door vrijwilligersorganisaties en VOG

16 april / n.v.t. wethouder J. (Ans) Otterloo-Ripperda

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland

Mantelzorgbeleid Inovum

Informatiekaart 2. Mantelzorg in de Wmo Gemeenten aan zet. Kennisdossier Mantelzorg en de Wmo

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers

Veranderingen in het Sociaal Domein

Gemeente Hattem - Nota Mantelzorgondersteuning

gemeente Eindhoven Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 april 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Clientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014

Kanteling Wmo Iedereen doet mee

Programma. 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph uur. 2. Presentatie van organisaties uur Pluspunt MEE Activite

Raadsvoorstel. Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen

Presentatie voor cliëntenorganisaties

Mantelzorgbeleid Driezorg

participatiesamenleving

Nota Mantelzorgondersteuning

Mantelzorgers. Mantelzorgen?... Nee hoor, gewoon Liefde!

MANTELZORG BELEID Door S. Veenendaal THUISZORG COMFORT

Rapportage tot Stichting welzijn Zundert ( SWZ)

Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen

In voor mantelzorg. Bijeenkomst leergemeenschap Transmurale Zorg Cecil Scholten, 14 maart 2016

6. VERLICHTEN. 6.1 Inleiding. 6.2 Werk netwerkgericht en zet in op preventie van

Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid

Wijziging Nadere regels voor subsidieverstrekking Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Roosendaal;

kanker en..hoe gaat het met u?

Gebruiksaanwijzing voor gemeenten

Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten. Informatie voor patiënten

Doen in 2019 en Actuele en correcte registratie van vrijwilligers (jaarlijkse controle).

Gemeenteraad IJsselstein Postbus AA IJSSELSTEIN. Mantelzorgers in IJsselstein. Geachte raadsleden,

Transcriptie:

Titel-Titel Beleidsnota informele zorg 2014-2017

Een boom groeit niet door aan de takken te trekken, maar door de wortels water te geven. (Peter Paul Doodkorte)

Inhoud Wat vooraf ging 4 Kader: Wmo-beleidsplan 2013-2016 4 Beleidsnota informele zorg 2014-2017 4 Proces 4 Informele zorg is... 5 Definities 5 Landelijk beeld 6 Speerpunten landelijk beleid 6 De basis is gelegd 7 Resultaten beleidsnota informele zorg 7 Samenhang met andere beleidsterreinen 7 Gezondheidsbeleid 7 Decentralisatie AWBZ 7 Individuele Wmo-voorzieningen 8 Onze uitdaging 9 Missie: wat is onze opdracht? 9 Visie: wat willen we bereiken? 9 Eigen kracht 9 Niet verplichten maar verlichten 9 Maatwerk 9 Communicatie 9 Doelstellingen: hoe gaan we dat doen? 10 Continuering en doorontwikkeling ondersteuningsaanbod 10 Versterken sociale netwerken 10 Samen staan we sterker 10 Vrijwilligerszorg 10 Buren en vriendenhulp 11 Aandacht voor vier doelgroepen mantelzorgers 11 Subsidies 12 Resultaatindicatoren 13 Financiën 14 Meerjarenbegroting 2014-2017 14 Kosten informele zorg beleid 2014-2017 14 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013 3

Wat vooraf ging Sinds de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2007 is de ondersteuning van mantelzorgers een gemeentelijke verantwoordelijkheid. In 2009 ontwikkelden we hierop beleid, met als resultaat de beleidsnota Informele Zorg (2010-2013): Mantelzorgers en zorgvrijwilligers een onmisbare schakel. In deze nota evalueren we de eerste beleidsperiode Informele Zorg en formuleren we actiepunten voor de periode 2014-2017. Kader: Wmo-beleidsplan 2013-2016 In september 2013 heeft de gemeenteraad het Wmo-beleidsplan 2013-2016: We doen het gewoon samen vastgesteld. Dit beleidsplan is samen met burgers en partijen opgesteld. In dit plan staat onze visie op de taken die via de Wmo aan de gemeenten zijn toebedeeld en voortvloeien uit de huidige maatschappelijke ontwikkelingen en veranderingen. Investeren in vrijwilligerszorg en mantelzorg is één van de opdrachten uit het Wmo-beleidsplan. Beleidsnota informele zorg 2014-2017 Vrijwilligerszorg en mantelzorg zijn nauw met elkaar verweven; de beleidsvelden lopen naadloos in elkaar over. Natuurlijk beseffen we dat een mantelzorger zich in een andere positie bevindt dan een zorgvrijwilliger, maar tegelijkertijd kunnen we de ondersteuning van mantelzorgers niet los zien van ondersteuning van het vrijwilligerswerk in de zorg. Daarom kiest de gemeente Beesel ervoor om met de beleidsnota Informele Zorg 2014-2017 één beleidsnota voor vrijwilligerszorg en mantelzorg te ontwikkelen. De beleidnota Informele Zorg is een uitwerking van het Wmo-beleidsplan met het accent op mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Wij zetten in op een goede ondersteuningsstructuur voor informele zorg en streven naar ondersteuning dichtbij huis. Landelijke ontwikkelingen, onze visie en signalen en wensen uit het veld vormen de basis voor het formuleren van doelen en acties voor de periode 2014-2017. Proces De afgelopen maanden hebben we gebruikt om de huidige beleidsnota te evalueren en deze nieuwe nota te ontwikkelen. We wilden gezamenlijk met mantelzorgers en organisaties de richting bepalen voor het nieuwe beleid. Enerzijds hebben we hiervoor de input gebruikt die we veel partijen hebben gekregen bij de ontwikkeling van de kadernota AWBZ en het Wmo-beleidsplan 2013-2016. Daarnaast hebben we een dynamische klankbordgroep mantelzorg samengesteld. Deze klankbordgroep bestaat uit mantelzorgers met verschillende achtergronden. Hun ervaringen gaven ons inspiratie voor dit beleidsplan. Ten slotte hebben we deze beleidsnota twee keer besproken met de Wmoadviescommissie. Hierna heeft de Wmoadviescommissie haar advies uitgebracht. 4 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

Informele zorg is... De Wmo is de eerste wet waarin mantelzorg en vrijwilligerswerk een wettelijke basis kreeg. Met de komst van de Wmo zijn gemeenten verantwoordelijk voor de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligerswerk. Het ministerie van VWS werkt momenteel aan een nieuwe Wmo. Aanleiding hiervoor is de transitie van AWBZ-taken naar gemeenten per 1 januari 2015. De nieuwe Wmo zal meer nadruk leggen op de eigen inzet van burgers. Gemeenten blijven verantwoordelijk voor de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers, maar de positie van de mantelzorger wordt versterkt. Definities Kwetsbare en hulpbehoevende mensen ontvangen het merendeel van de dagelijkse hulp in de thuissituatie van familieleden, vrienden en andere naasten, oftewel mantelzorgers. Mantelzorg thuis omvat vooral ondersteunende activiteiten gericht op het zolang mogelijk (samen) thuis kunnen blijven wonen en op het deelnemen aan de samenleving. Vaak gaat het om activiteiten zoals het doen van boodschappen, het aan kant maken van het huis, maar ook het meegaan naar het ziekenhuis, het regelwerk overnemen, structuur aanbrengen in de dag, uitstapjes maken en het geven van aandacht. Veel mantelzorgers nemen ook een deel van de verzorging voor hun rekening. Bij mantelzorg gaat het om onbetaalde zorg voor een naaste, met een terugkerend karakter. Mantelzorg is hulp/ondersteuning die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de hulp/ondersteuning direct voortvloeit uit de sociale relatie. Naast mantelzorgers zijn er ook vrijwilligers die in zorg en welzijn die ondersteuning bieden aan mensen. Het gaat hierbij om een vrije keuze die voortkomt uit een intrinsieke motivatie om iets bij te dragen aan de samenleving. Vrijwilligers nemen vaak een deel van de taken van mantelzorgers (tijdelijk) over. Er zijn ook vrijwilligers die hulpbehoevende buren of buurtgenoten af en toe een handje helpen of juist als maatje optreden voor mantelzorgers. Vrijwilligerszorg is de praktische, sociale en emotionele ondersteuning gedurende een (relatief lange) periode van mensen met een ziekte of handicap en hun naaste. De vrijwilliger komt niet uit het sociale netwerk van de zorgvrager. Vrijwilligerszorg is onbetaald en onverplicht en vindt meestal in georganiseerd verband plaats. Organisaties voor vrijwilligerszorg zetten vrijwilligers in bij mensen in kwetsbare situaties, waarbij 'meedoen' aan de samenleving centraal staat. Het gaat daarbij veelal over zogenaamd 1- Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013 5

op-1-contact. De organisaties zorgen voor een zorgvuldige koppeling tussen de hulpvrager en de vrijwilliger. Zorgvrijwilligers worden ingezet voor alleenstaande zorgvragers, maar ook op verzoek van mantelzorgers. In het laatste geval is de hulp van zorgvrijwilligers een vorm van respijtzorg. Landelijk beeld Landelijk zijn er 3,5 miljoen mantelzorgers, waarvan 2,6 miljoen langdurig en/of intensief zorgen. Volgens het SCP onderzoek uit 2010 zijn 450.000 mantelzorgers overbelast. In Nederland zijn 450.000 mensen als vrijwilliger werkzaam in zorgondersteuning. Het vrijwilligerswerk in andere sectoren levert ook vaak een bijdrage aan het welbevinden van mensen. In deze sectoren zijn ruim 5,5 miljoen vrijwilligers actief. Dat is ongeveer 44% van alle volwassen Nederlanders. Mensen zijn bereid om iets voor een ander te doen. Daar zitten wel grenzen aan: de bereidheid is veel kleiner als het gaat om meer intensieve of persoonlijke hulp (persoonlijke verzorging). Aan de andere kant gaan mensen vaak veel verder in het verlenen van mantelzorg dan ze in eerste instantie dachten. Speerpunten landelijk beleid Staatssecretaris Van Rijn formuleert in een brief aan de Tweede Kamer zijn visie op informele zorg. Hij geeft in zijn visie aan dat mantelzorg en vrijwilligerszorg van onschatbare waarde zijn voor een toekomstbestendige zorg in Nederland, maar dat dit niet verplicht mag worden. Ook is het niet de bedoeling dat mantelzorgers en vrijwilligerszorg worden ingezet voor lijfgebonden zorg. De staatssecretaris wil de komende jaren inzetten op het versterken van de positie van mantelzorgers en vrijwilligers, op het verlichten van mantelzorg en vrijwilligerswerk en op het beter verbinden van informele en formele ondersteuning en zorg. Het streven is dat het gemeentelijk- en rijksbeleid mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunt bij hun taken en niet belemmert. 6 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

De basis is gelegd In Beesel gebeurt al veel op het gebied van mantelzorgondersteuning. We hebben een Steunpunt Mantelzorg, dat cursussen organiseert, informatie en advies geeft en begeleiding biedt aan mantelzorgers. Ook de functie van mantelzorgmakelaar wordt via het steunpunt aangeboden. Waardering en erkenning richting mantelzorgers geven we vorm door jaarlijks samen met het steunpunt de Dag van de Mantelzorg te organiseren. Mantelzorgers ontvangen dan en bloemetje. In de ondersteuning van mantelzorgers speelt de zorgvrijwilliger een belangrijke rol. Vrijwillige thuishulp en maatjesprojecten zijn voorbeelden van activiteiten die we financieel ondersteunen, omdat deze onder andere bijdragen aan de ondersteuning van mantelzorgers. Resultaten beleidsnota informele zorg De beleidsnota Informele Zorg 2010-2013 bevat 12 actiepunten over mantelzorg en vrijwilligerszorg. De actiepunten zijn afgeleid van de basisfuncties mantelzorg en vrijwilligerswerk. Bijlage één van deze nota is de evaluatie van de beleidsnota. Als we kijken naar de effectiviteit van het beleid, kunnen we concluderen dat het informele zorgbeleid grotendeels effectief is. Het merendeel van de actiepunten is uitgevoerd met als resultaat dat er is een sterke basis is gelegd voor mantelzorgondersteuning in onze gemeente. het bereik van mantelzorgers aanzienlijk is toegenomen. er een goede samenwerking is ontstaan tussen het Steunpunt Mantelzorg en het Wmo-loket. de samenwerking tussen organisaties op het gebied van informele zorg is verbeterd. In ons lokale gezondheidsbeleid krijgen mantelzorgers extra aandacht binnen de aanpak van eenzaamheid. Samenhang met andere beleidsterreinen Naast de resultaten uit de beleidsnota informele zorg, is er aandacht voor mantelzorgers binnen de volgende beleidsterreinen: het gezondheidsbeleid, de decentralisatie AWBZ en individuele Wmovoorzieningen. Gezondheidsbeleid Mantelzorg heeft een duidelijke plek gekregen in ons lokale gezondheidsbeleid. Vanuit het gezondheidsbeleid stimuleren we organisaties om laagdrempelige preventieve activiteiten en voorzieningen te realiseren, onder andere met het thema eenzaamheid. De netwerkgroep eenzaamheid heeft mantelzorgers expliciet als doelgroep benoemd, omdat zij door de zorg die ze geven vaak minder contacten hebben en hierdoor een gezondheidsrisico lopen. Decentralisatie AWBZ Extramurale begeleiding is één van de taken die per 1 januari 2015 overgaat naar de gemeente. Dagbesteding is een vorm van extramurale begeleiding in groepsverband. In de kadernota decentralisatie AWBZ is dagbesteding genoemd als een vorm van respijtzorg, omdat deelname van de hulpbehoevende aan de dagopvang de matnelzorger(s) ontlast. We streven naar een zo breed mogelijk aanbod van voorzieningen, zo dicht mogelijk bij de woonsituatie. Om hier invulling aan te geven investeren we in Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013 7

voorliggende collectieve voorzieningen. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van een nieuwe vorm van dagbesteding in Beesel, georganiseerd door vrijwilligers in samenwerking met de Zorgaanbieder. Individuele Wmo-voorzieningen In het Besluit Maatschappelijke Ondersteuning hebben we een apart hoofdstuk opgenomen met mantelzorgondersteunende regels. Aan de hand hiervan kunnen we een (tijdelijke) individuele voorziening vertrekken ter ondersteuning van de mantelzorger. Ik zeg vaak tegen mantelzorgers: 'Als u omvalt, zakt het hele kaartenhuis in elkaar'. (Vera Jacobs, Steunpunt Mantelzorg Beesel) 8 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

Onze uitdaging We zitten in een periode waarin de overheid pas op de plaats maakt en de inwoner zelf meer verantwoordelijkheid krijgt voor zijn of haar welbevinden en dat van naasten. Uit de Wmo inspiratiebijeenkomsten blijkt, dat veel inwoners en professionals hier kansen zien, maar tegelijkertijd waarschuwen zij ervoor, dat er grenzen zitten aan mantelzorg en vrijwilligerswerk. We vragen steeds meer, maar moeten waken voor overbelasting. Eén van de actiepunten in het Wmo-beleidsplan 2013-2016 is het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. In dit hoofdstuk beschrijven we onze missie, visie, doelstellingen en resultaatindicatoren voor de periode 2014-2017. Missie: wat is onze opdracht? We zien het als onze opdracht om de komende jaren vanuit onze regierol bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van een ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers en (zorg)vrijwilligers. Visie: wat willen we bereiken? We willen voorkomen dat mantelzorgers overbelast raken. We willen meer van onze inwoners stimuleren om hun talenten in te zetten voor mensen in hun omgeving. Hiermee ondersteunen we niet alleen mantelzorgers, maar bevorderen we ook de sociale samenhang en leefbaarheid (een ander actiepunt uit het Wmobeleidsplan 2013-2016). Eigen kracht In deze visie is de eigen kracht van onze inwoners het startpunt. We gaan uit van het principe 'niet leunen maar steunen' en spreken inwoners en hun netwerk meer aan op hun verantwoordelijkheid. Daar waar de eigen kracht van onze inwoners en hun netwerk ophoudt, moet er een vangnet zijn. Dat vangnet wordt in eerste instantie geboden door de gemeenschap zelf en in tweede instantie door professionals. Niet verplichten maar verlichten Informele zorg is een belangrijke factor voor het succes van ontwikkelingen als de Kanteling, Welzijn Nieuwe Stijl en de transities in het sociale domein (AWBZ, Jeugdzorg, Participatiewet). We willen mantelzorg niet verplichten. Hetzelfde geldt voor het geven van lijfgebonden zorg door mantelzorgers. Dit is een keuze van de zorgvrager en zijn mantelzorger(s). Wij willen onze inwoners stimuleren om elkaar te ondersteunen op een manier die bij hen pas. We dragen de boodschap uit dat mantelzorg en vrijwilligerswerk niet alleen geven is, maar dat je er ook veel voor terugkrijgt. Daar waar nodig faciliteren we vrijwilligers en mantelzorgers bij het uitvoeren van hun werk. Maatwerk Uit het voorgaande blijkt dat de uitkomst van een ondersteuningsvraag van mantelzorgers en (zorg)vrijwilligers uniek is. Iedere situatie vraagt om een passende oplossing. Maatwerk is daarom naast eigen kracht een sleutelwoord bij de uitwerking van deze visie. Communicatie Met het communicatietraject 'Gewoon Samen' vergroten we de bekendheid van de Wmo. We sluiten met onze communicatie over informele zorg aan bij dit traject. Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013 9

Doelstellingen: hoe gaan we dat doen? In deze paragraaf beschrijven we de beleidsdoelstellingen voor het informele zorgbeleid. De concrete actiepunten per doelstelling beschrijven we in de bijlage: 'Werk in uitvoering'. Continuering en doorontwikkeling ondersteuningsaanbod Sinds 2010 hebben we in Beesel geïnvesteerd in informele zorg en de ontwikkeling van een ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers. Het Steunpunt Mantelzorg Beesel vormt hierbij een basisvoorziening en is de spilfunctie in onze ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers. Ook de coördinatie van de Vrijwillige Thuishulp en dementievrijwilligers gebeurt van hieruit. Het Steunpunt Mantelzorg heeft bekendheid verworven en inwoners zijn tevreden over de dienstverlening. Deze basis van mantelzorgondersteuning continueren we de komende jaren en we ontwikkelen de mantelzorgondersteuning door in de richting die past bij de landelijke en lokale ontwikkelingen. Hierbij bieden we ruimte voor initiatieven in de ondersteuning van mantelzorgers, die hun waarde hebben bewezen en passen binnen de gewenste ontwikkeling van de ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers in Beesel Versterken sociale netwerken Veel zorgvragers durven geen hulp te vragen aan familie, vrienden of mensen uit de buurt (vraagverlegenheid). Daarnaast raken mantelzorgers overbelast, omdat de zorg niet wordt verdeeld, maar op één persoon terecht komt. Het gevolg van een onvoldoende bekend of niet benut netwerk is dat inwoners onnodig een beroep doen op individuele voorzieningen, bijvoorbeeld hulp bij het huishouden. Om overbelasting van mantelzorgers te voorkomen zetten we in op het versterken van het sociale netwerk van zorgvragers en mantelzorgers. Samen staan we sterker Mantelzorg, vrijwilligerswerk en professionele zorg hebben ieder een eigen dynamiek, een eigen kracht en eigen kwaliteit. Het is een misverstand dat deze vormen van informele zorg en formele zorg van elkaar gescheiden zijn, of professionele zorg begint waar mantelzorg stopt. De professionele zorg vraagt soms om deskundigheid, opleiding en ervaring die niet door informele zorgverleners kan worden overgenomen. Andersom kunnen mantelzorgers en vrijwilligers persoonlijke aandacht en ondersteuning geven, die formele zorg niet op die manier kan bieden. Daarom is het belangrijk dat beide vormen van zorg elkaar aanvullen. Goed samenspel tussen formele en informele zorg is noodzakelijk, om onze inwoners in staat te stellen hun autonomie en zelfredzaamheid zo lang mogelijk te behouden. Wij vinden het vanzelfsprekend dat de formele zorg inspeelt op en rekening houdt met de behoefte van de zorgvrager, zijn of haar persoonlijke situatie, maar ook met de mensen die daar informele zorg verlenen. Wij verwachten dat zij er oog voor hebben dat de mantelzorger niet overbelast raakt, dat zij op de hoogte zijn van het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers en dat zij hier naar doorverwijzen. Samen met onze partners onderzoeken we wat er nodig is om de samenwerking tussen formele en informele zorg in Beesel te versterken. Vrijwilligerszorg Zonder vrijwilligerszorg zou een groot deel van de mantelzorgondersteuning niet uitvoerbaar zijn. Zorgvrijwilligers spelen een rol bij sociaalemotionele ondersteuning aan mantelzorgers, bijvoorbeeld door huisbezoeken. Ook bieden de vrijwilligers praktische ondersteuning. Denk hierbij 10 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

aan het begeleiden van uitstapjes, klusjes, aanwezigheidshulp etc. Voldoende zorgvrijwilligers zijn van belang voor de zorgvrager en de mantelzorger. In onze gemeente is een breed aantal organisaties actief op het gebied van vrijwilligerszorg: Zonnebloem, Humanitas Maatjes, Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ), Wel.kom (vrijwillige ouderenadviseurs, klussendienst), Zorgondersteuner (vrijwillige thuishulp, dementievrijwilligers). Wij willen dit gevarieerde aanbod aan vrijwilligerszorg behouden. Daarnaast willen we dat deze organisaties met elkaar samenwerken. Bij deze samenwerking ligt de nadruk op het bekend maken van vrijwilligerszorg bij de doelgroepen zorgvragers, mantelzorgers en (potentiële) vrijwilligers en het organiseren van gezamenlijke activiteiten op het gebied van deskundigheidsbevordering van zorgvrijwilligers. Buren en vriendenhulp Steeds meer mensen in kwetsbare posities worden nog meer afhankelijk van zorg van hun sociale omgeving, omdat de langer thuis blijven wonen en minder worden gecompenseerd met professionele zorg. We willen niet dat mensen aan de zijlijn komen te staan. Daarom is het nodig dat onze inwoners durven vragen om een helpende hand, maar dat buurtgenoten ook een reikende hand bieden. We willen inzetten op de ontwikkeling van ongeorganiseerde informele hulp, in de vorm van buren -en vriendenhulp. We gaan onze inwoners ervan bewust maken welke rol zij kunnen spelen bij informele zorg. Alleen als inwoners zaken oppakken, doen professionele organisaties een stapje terug, als het gaat om de collectieve en individuele ondersteuning van mantelzorg en informele zorg. Vanuit het belang van de kwetsbare doelgroepen vinden wij het niet vanzelfsprekend om deze ondersteuning zondermeer los te laten en bij onze inwoners terug te leggen. Aandacht voor vier doelgroepen mantelzorgers Het beleid is ondersteunend aan alle mantelzorgers uit onze gemeente, maar we geven speciale aandacht aan de zwaarst belasten. Om ervoor te zorgen dat we maatwerk kunnen leveren, schenken we extra aandacht aan de volgende vier doelgroepen: Werkende mantelzorgers Veel mantelzorgers moeten werk en mantelzorg combineren. Dat is geen makkelijke klus. Ook bij werkgevers moet mantelzorg op de agenda. Veel mantelzorgers zijn bijvoorbeeld erg geholpen met flexibele werktijden. Maar ook begrip en een luisterend oor zijn vaak al de sleutel voor veel oplossingen. Wij willen daarom een organisatie zijn met een aantoonbaar mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Dit gaan we bekrachtigen met het verwerven van de erkenning 'Mantelzorgvriendelijke organisatie'. Daarnaast gaan we als rolmodel naar buiten treden en actief andere organisaties stimuleren om een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid te ontwikkelen. Jonge Mantelzorgers Jonge mantelzorgers zijn een verborgen groep. Zij identificeren zichzelf niet als mantelzorger en maken daarom geen of weinig gebruik van ondersteuningsmogelijkheden. Jongeren die mantelzorg verlenen hebben een groter risico op o.a. overbelasting. Om jonge mantelzorgers de kans te bieden om gezond en krachtig op te groeien is het belangrijk dat we aandacht besteden aan deze doelgroep. Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013 11

Allochtone mantelzorgers Net als jongeren lopen allochtone mantelzorgers een groter risico op overbelasting dan anderen. Het gaat dan om mensen die voor hulpinstanties moeilijk bereikbaar zijn, omdat zij bijvoorbeeld een andere taal spreken. Daarnaast spelen culturele verschillen vaak een rol. Vooral Turkse en Marokkaanse Nederlanders zijn gewend om intensief voor familie te zorgen. In de komende periode willen we hier meer zicht op krijgen op de behoefte van allochtone mantelzorgers, zodat we onze ondersteuningsstructuur daar waar nodig op kunnen aanpassen. Subsidies De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van de algemene subsidieverordening besloten dat we voortaan in elke beleidsnota een hoofdstuk subsidies opnemen. Subsidie zijn een middel om uitvoering te geven aan beleid. In deze beleidsnota staan onze doelstellingen voor het informele zorg beleid. Met het verstrekken van subsidies faciliteren we organisaties die een bijdrage leveren in de ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg en stimuleren we de ontwikkeling van buren -en vriendenhulp. Op basis van deze doelstellingen herzien we de Uitvoeringsregel Informele Zorg. Mantelzorgers voor mensen met dementie Nederland telt 250.000 mensen met dementie. De verwachting is dat dit aantal in 2050 is verdubbeld. Mensen met dementie worden vaak verzorgd door mantelzorgers. 65 procent van de mensen met dementie woont namelijk thuis. Volgens Alzheimer Nederland kampt 80 procent van de mantelzorgers van mensen met dementie met overbelasting. We blijven deze doelgroep met ons informele zorgbeleid ondersteunen. 12 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

Resultaatindicatoren In de vorige paragraaf beschreven we de doelstellingen voor het informele zorg beleid voor de periode 2014-2017. De concrete actiepunten die hieruit volgen staan in de bijlagen in hoofdstuk 'Werk in uitvoering'. In de tabel op de volgende pagina staan de resultaten die we met deze acties willen behalen. Acties Steunpunt Mantelzorg Nieuwsbrief mantelzorg Mantelzorgsalons Lotgenotencontact Waardering en erkenning Netwerkcoaches Sociale kaart Vrijwilligerszorg Buurt en vriendenhulp Klankbordgroep mantelzorg Werkende mantelzorgers Jonge mantelzorgers Allochtone mantelzorgers Mantelzorgers voor mensen met dementie Subsidies Resultaatindicator Binnen het Steunpunt Mantelzorg Beesel worden de functies van mantelzorgconsulent en mantelzorgmakelaar ingevuld door één medewerker. De nieuwsbrief mantelzorg verschijnt vier keer per jaar. Het Steunpunt Mantelzorg organiseert twee keer per jaar een Mantelzorgsalon. Het Steunpunt Mantelzorg organiseert in de periode 2014-2017 minimaal twee mantelzorgsalons in samenwerking met vrijwilligersinitiatieven. Het Steunpunt Mantelzorg biedt ondersteuning aan inwoners bij het opzetten van lotgenotencontacten. Mantelzorgers ontvangen jaarlijks een bloemetje tijdens de Dag van de Mantelzorg. Eén keer per twee jaar organiseert het Steunpunt Mantelzorg tijdens de Dag van de Mantelzorg een lokale activiteit. In 2014 worden twee vrijwilligers opgeleid tot netwerkcoach en krijgen twee mantelzorgers begeleiding van een netwerkcoach bij het opbouwen van een sociaal netwerk. Deze aantallen voor de periode 2015-2017 stellen we bij op basis van de evaluatie van 2014 De sociale kaart voor informele zorg is beschikbaar via onze website en is aanwezig in het Wmo-loket. We formuleren subsidiegrondslagen voor professionele en vrijwilligersorganisaties op het gebied van informele zorg. We stellen een jaarlijks uitvoeringsbudget beschikbaar voor het Informele Zorg Overleg Beesel. We stellen een jaarlijks stimuleringsbudget beschikbaar voor initiatieven op het gebied van buurt en vriendenhulp. We gaan minimaal één keer per jaar in gesprek met de klankbordgroep mantelzorg. We krijgen in 2015 de erkenning Mantelzorgvriendelijke organisatie. In de periode 2015-2016 informeren en stimuleren we ondernemers om mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid te ontwikkelen. In 2017 heeft minimaal één ondernemer uit de gemeente Beesel de erkenning Mantelzorgvriendelijke organisatie. We brengen het thema Jonge Mantelzorgers onder de aandacht tijdens een netwerklunch van het CJG. In 2014 leggen we contacten met sleutelfiguren uit de allochtone gemeenschap om inzicht te krijgen in de ondersteuningsbehoefte van deze doelgroep. We faciliteren de coördinatie en opleiding van dementievrijwilligers. Na vaststelling van het kader uit deze beleidsnota formuleren we nieuwe grondslagen op basis waarvan we de komende beleidsperiode subsidie gaan verstrekken. Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013 13

Financiën Meerjarenbegroting 2014-2017 Fcl Ecl Naam 2014 2015 2016 2017 662035 42033 Informele zorg 18.056 18.056 18.056 18.056 662035 42039 Mantelzorg 60.000 60.000 60.000 60.000 Totaal 78.056 78.056 78.056 78.056 Kosten informele zorg beleid 2014-2017 Mantelzorg 2014 2015 2016 2017 Steunpunt Mantelzorg 33.485 33.485 33.485 33.485 Nieuwsbrief en dag van de mantelzorg 2.000 2.000 2.000 2.000 Mantelzorgondersteuning doelgroepen: - mantelzorgers voor mensen met dementie subsidie vrijwilligerzorg subsidie vrijwilligerzorg subsidie vrijwilligerzorg - werkende mantelzorgers pm pm pm pm - jonge mantelzorgers pm pm pm pm - allochtone mantelzorgers pm pm pm pm Deskundigheidsbevordering Wmo-loket pm pm pm pm subsidie vrijwilligerzorg Klankbordgroep mantelzorg 500 500 500 500 Subtotaal 35.985 35.985 39.485 39.485 Vrijwilligerszorg 2014 2015 2016 2017 Subsidies vrijwilligerszorg 19.000 19.000 19.000 19.000 Uitvoeringsbudget IZO Beesel 1.500 1.500 1.500 1.500 Netwerkcoaches 5.000 5.000 5.000 5.000 Initiatieven buurt -en vriendenhulp 5.000 5.000 5.000 5.000 Subtotaal 30.500 30.500 30.500 30.500 Informele zorg: algemeen Sociale kaart 1.000 1.000 1.000 1.000 Samenwerking formele en informele zorg pm pm pm pm Subtotaal 1.000 1.000 1.000 1.000 Totaal 67.485 67.485 67.485 67.485 Beschikbaar voor pm posten 10.571 10.571 10.571 10.571 14 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

444 Uitgave Gemeente Beesel Postbus 4750 5953 ZK Reuver T 077 474 92 92 F 077 474 58 88 www.beesel.nl info@beesel.nl Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013 15