Wierden, 5 juli 2016 Voorzitter, college, raadsleden, medewerkers van de gemeente, pers en inwoners van de gemeente Wierden. De titel van mijn betoog: Veiligheid en Visie De correspondent van een ons niet onbekende regionale krant schreef bij het verschijnen van de NMB dat er ook dit jaar weer weinig financiële ruimte is voor extra plannen. Ook stond er te lezen dat er waarschijnlijk nog wel een paar amendementen en moties zullen volgen; maar die zijn meer voor de bühne. Nijverdalsestraat Inderdaad de ruimte is beperkt, maar het is mooi dat de reconstructie van de Nijverdalsestraat in 2017 wordt gerealiseerd. Inderdaad de afgelopen periode waren er wel een paar CDA moties noodzakelijk, maar die blijken uiteindelijk toch niet voor de bühne. Het is tegenwoordig iets langer volhouden en een kwestie van lange adem. Cofinanciering Het is ook mooi dat dit jaar een motie over cofinanciering niet noodzakelijk is. In de NMB is 50k opgenomen. Dat had van ons iets meer mogen zijn, maar alle beetjes helpen. Ook die moties waren in het verleden dus niet voor de bühne. Dat als inleiding en dan het eerste item: de veiligheid. Veiligheid Voor de CDA fractie een belangrijk punt in deze NMB. De veiligheid van onze samenleving houdt ons allemaal bezig. De aanslagen van de afgelopen periode doen iets met ons. En ondertussen wonen wij nog steeds in één van de veiligste gemeenten van ons land. Volgens Elsevier zijn wij de nr. 1 gemeente in Overijssel als het gaat om de beste gemeente om te wonen; en de nr. 17 in Nederland. Wij gaan hier niet direct over de landelijke en de wereldpolitiek. Maar wij kunnen wel helpen de basis te leggen in de manier waarop wij met elkaar omgaan en samenleven. Veiligheid goederenvervoer per spoor Voorzitter u hebt tijdens de inforonde op vragen van het CDA geantwoord dat de huidige gang van zaken voor u niet acceptabel is. Het vervoer van gevaarlijk stoffen en dan met name de brandbare gassen, gaat alle perken te buiten. We realiseren ons dat vervoer van goederen een gegeven is in onze economie. 1
Het vloeit voort uit de keuzes die wij als maatschappij en consumenten maken. En nog steeds is vervoer per spoor één van de veiligste manieren van vervoer. Maar als vooraf afspraken worden gemaakt over de hoeveelheden die vervoerd gaan worden en die afspraken worden vervolgens met voeten getreden, dan is dat inderdaad onacceptabel. Helemaal als verzuimd wordt de aanliggende gemeenten vooraf te informeren. Voorzitter, u bent immers verantwoordelijk voor die veiligheid en wij als raad zien daar op toe. U gebruikte volgens mij de term schandalig. Wij stemmen dan ook volledig in met uw reactie in de inforonde en de brief die door de Provincie Overijssel, mede namens de gemeente Wierden, is verzonden naar de staatssecretaris. In de NMB stelt u ook een maatregel voor m.b.t. de veiligheid. Namelijk het aanleggen van 4 extra bronnen voor bluswater. Wij steunen dat voorstel. In het optimale scenario is ook nog een Stouweachtige vijver aan de westkant van Wierden noodzakelijk. Maar gezien de overschrijdingen is het misschien wel heel erg noodzakelijk en kunnen wij dat optimale scenario niet afwachten. In de NMB schrijft u dat de realisatie niet kan zonder ondersteuning (cofinanciering) door derden. Wij roepen het college op om hier vaart achter te zetten. En actief op zoek te gaan naar de door u genoemde cofinanciering, misschien wel bij de partijen die zich niet houden aan de afspraken. En wij worden hierover graag geïnformeerd. Brandveiligheid scholen Een ander punt van veiligheid is de brandveiligheid op de scholen. Hier zijn extra maatregelen noodzakelijk. In de inforonde hebben wij hier vragen over gesteld en ook in de media is dit door Wethouder Span toegelicht. Voorzitter de kosten zijn vooralsnog pm opgenomen. Dat mag van ons zo blijven, maar we zien bij de begroting graag hoe dit daadwerkelijk verwerkt gaat worden. Veiligheid/fietspaden Voorzitter, veiligheid in het overig verkeer is een ander issue. De afgelopen periode hebben wij veel gesproken over de F35, de fietssnelweg. Maar in de NMB dreigen nu een aantal andere fietspaden naar de achtergrond te verdwijnen. Dat zijn de Goorseweg in Enter, de Ypeloweg (Enter Almelo) en de Wierdenseweg / Enterweg. Ze komen niet meer voor in het wensenboek. Nieuw geld vanuit de overheid voor infrastructuur gaat inmiddels niet meer naar de regio Twente, maar naar de provincie. En het lijkt ons een goede zaak wanneer het college zich inspant om middelen voor deze projecten te bemachtigen. En even voor alle duidelijkheid. Een fietspad langs bijvoorbeeld de Ypeloweg heeft voor het CDA een hogere prioriteit dan de F35. Voorzitter wij verzoeken het college hier werk van te maken en de raad daarover te berichten. 2
Dan het tweede punt: de Visie en daaraan gekoppeld de kernwaarden van het CDA. Visie en kernwaarden Voorzitter, we zitten midden in het proces voor de totstandkoming van de toekomstvisie voor onze gemeente. Veel inwoners hebben geregeerd op de stelling op de website. Inmiddels zijn we aanbeland in de 2 e fase. Voor het CDA is belangrijk dat onze kernwaarden terugkomen in de NMB en straks ook in de nieuwe toekomstvisie. Gespreide verantwoordelijkheid Het is aan de overheid om ruimte te geven, zodat mensen en organisaties zelf verantwoordelijkheid en initiatief kunnen nemen. Een belangrijke opdracht voor ons allen is de huisvesting van vergunninghouders. Vluchtelingen die in Nederland mogen blijven. De raad heeft ingestemd met versnelde huisvesting, maar huisvesting is slechts het begin. Van groot belang is een warm welkom en een goede integratie. Dat is in ons aller belang met het oog op een blijvende gezonde basis van onze samenleving. Daarvoor worden door inwoners en organisaties initiatieven ontplooid. Maar gezien de geweldige uitdaging en het grote belang is het goed dat de gemeente dit coördineert en faciliteert. We zijn benieuwd naar de huidige stand van zaken en welke middelen beschikbaar zijn. Zit er ruimte in de gereserveerde 150k? Publieke gerechtigheid Wij staan pal voor de rechtsstaat als onmisbare voorwaarde voor de bescherming van de menselijke waardigheid. Eigenlijk de basis voor de andere 3 kernwaarden. Die rechtsstaat staat onder druk en ook daarom is vol inzetten op saamhorigheid en begrip voor elkaar zo belangrijk. Solidariteit Verbondenheid met de medemens, met de inwoners. Omzien naar de ander, gelukkig nog steeds een belangrijke basis onder onze samenleving in de gemeente Wierden. Goed om te zien dat in de NMB de woonservice verder wordt uitgebouwd. Goede zorg voor elkaar, maar ook met eigen verantwoordelijkheid. Steeds meer een vangnet. Ook hier steeds meer nadruk op de eigen verantwoordelijkheid van inwoners. De gemeente garandeert de vloeren van de sociale zekerheid; het fundament. De 3 decentralisaties WMO, Jeugdzorg en participatie zijn in gang gezet. Maar overduidelijk is dat het allemaal te snel moest. Een voortdurend punt van aandacht van het CDA. Het blijkt ook uit onze jaarrekening 2015. Wierden heeft zijn zaken best op orde. Maar daar waar derden iets moeten aanleveren is het droeftoeterij met de Sociale Verzekerings Bank voorop. 3
Tijdens de inforonde heeft de wethouder toegelicht dat recente uitspraken van het College van Beroep nog wel gevolgen kunnen hebben voor onze aanpak van de zorg / de 3 D s. Dat wordt momenteel verkend. Voor ons was de beantwoording door de wethouder voldoende en wij wachten de uitkomsten van de verkenning af. Bij solidariteit hoort ook de Regio Twente genoemd te worden. Op het terrein van de zorg is al veel gezamenlijk gedaan. De nieuwe regio Twente staat inmiddels in de steigers en in de komende maanden staat de Agenda van Twente op de rol. Voorzitter wij hechten veel waarde aan de samenwerking in de regio. Zelf doen waar je goed in bent en samenwerken bij wat je niet alleen kunt. Maar we zullen op moeten passen voor kortzichtigheid. Soms kun je dingen best alleen, maar is de opbrengst voor de samenleving in onze regio veel groter als je samen optrekt. Daarbij hoort wel een winstwaarschuwing. En dat is de noodzaak van kostenbeheersing en beperken van bureaucratie. Voorzichtig het voorstel voor de kosten voor het op te richten Twentebedrijf. Een beetje alert en eigenwijs moeten we wel blijven. Rentmeesterschap We hebben de aarde in bruikleen, maar het is wel de bedoeling dat volgende generaties er ook mee verder kunnen. Duurzaam op vele fronten; met meer oog voor de lange dan voor de korte termijn. Volgens Greenpeace heeft Wierden een voldoende duurzaam energiecontract en de mogelijkheid voor zonnepanelen op de Weuste is een mooi vervolg. Het beleid voor windenergie volgt nog in 2016. En dat is ook dringend noodzakelijk. Want alleen met zonnepanelen komen we er niet. De verantwoordelijkheid voor de volgende generaties. De positie van het kind; de jongere. Opvallend is dat Nederland in 2016 in de KidsRights Index is gezakt van een 2 e plek naar een 13 e plek. De verklaring daarvoor: Prof. Karin Arts van de Erasmus Universiteit (ISS): Met het feit dat Nederland uit de top 10 valt, weerspiegelt de KidsRights Index de zorgen van het Kinderrechtencomité, bijvoorbeeld over kinderen in Nederland die in armoede leven, en over bezuinigingen die ook gezinnen en kinderen die van een mimuminkomen moeten rondkomen treffen. Door de recente decentralisatie van de jeugdzorg in Nederland verschillen het aanbod en budget per gemeente, waardoor kinderen in Nederland mogelijk ongelijke toegang tot die jeugdzorg hebben. Dit laat maar weer eens zien dat ook ontwikkelde landen zoals Nederland nog veel werk te doen hebben om het Kinderrechtenverdrag uit te voeren. 4
De problematiek rond de jeugdzorg is bekend en in Nederland leven bijna 400.000 kinderen onder de armoedegrens. En ook in Wierden leven gezinnen en dus de kinderen in die gezinnen in armoede. Gelukkig op beperkte schaal, maar alertheid blijft geboden. Misschien goed om bij de formulering van onze toekomstvisie ook de Duurzame Ontwikkelingsdoelen 2030 van de VN te betrekken. Die gelden ook voor Nederland. Rentmeesterschap gaat ook over financieel beleid. En die basis blijft ook met deze NMB goed. Een solide beleid. Zeker gezien de naweeën van de crisis, waar we nog mee te maken hebben. Voorzitter het is ook goed nog eens te benadrukken dat er dan wel weinig middelen over blijven voor nieuwe initiatieven. Maar de ruimte die in het verleden ontstond door meevallers moest vaak ook gebruikt worden voor dringende zaken. Ik noem het huisvesten van Passie en het saneren van asbestwegen. De noodzakelijke bezuinigingen lopen op koers. Daarnaast ligt het geld voor de aanleg van de N35 inmiddels ook op de plank. Daarna rest er dan inderdaad niet veel ruimte meer voor nieuw zaken, maar iets positiever, dan het er is geen ruimte mag het ook wel worden verwoord. Kortom een goede basis om de discussie over het voorzieningenniveau aan te kunnen gaan. Voorzitter de 4 kernwaarden zijn ook terug te vinden in de 6 thema s van de nieuwe visie. En toch missen we iets. Het belang van de economie en dan met name het belang van de agrarische sector voor de economie en de leefomgeving in onze gemeente. Uw antwoord zal waarschijnlijk zijn: u bent er zelf bij als de nieuwe visie tot stand komt. En dat zal dan ook ons uitgangspunt zijn. 5
Voorzitter, tot slot onze complimenten voor de NMB en dank voor het vele werk dat daarvoor weer is geleverd. Aan het eind van mijn betoog nog even geen amendementen en moties. De NMB is een prima basis voor 2017. Wat ons betreft laten wij het hierbij en vervolgen wij onze discussie bij de behandeling in het najaar van de toekomstvisie en de komende begroting. En ik sluit af met een uitnodiging, een oproep aan de inwoners van de gemeente Wierden. Pak uw kans om nu mee te praten over de toekomst van onze mooie gemeente. Ik dank u voor uw aandacht. 6