Grondbedrijf Introductie voor nieuwe raadsleden
Grondbedrijf Yvonne Verkleij Paul van Die Rik Tuitert Planning & control Juridica (privaatrecht) Planeconomie
Agenda Taken Beleid Financiële instrumenten Juridische instrumenten Waar komt u ons tegen?
Wat doet het Grondbedrijf? Beleid Financieel verantwoordelijk projecten Checks & balances (wethouder financiën & projectwethouder) Advisering: juridica & financiën
Beleid: kaders en uitvoering Sturing Grondbeleid Nota grondbeleid 2013-2017 Nota financiële beleidskaders Grondbedrijf (2009) Kaders Kaderbrief Grondprijsbeleid 2010-2014 Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen (2010) Uitvoering Paragraaf Grondbeleid/ Weerstandsvermogen Actualisatie grondexploitaties Grondprijzenbrief Risicomonitor Grondbedrijf
Grondbedrijf financieel Instrument = grondexploitaties Overzicht kosten en opbrengsten Kosten: verwerving, bouw- en woonrijp maken, plankosten, financieringskosten Opbrengsten: grondverkoop, exploitatiebijdrages, subsidies Fasering Parameters (rente, index)
Actief grondbeleid Gemeente verwerft, maakt bouwrijp en geeft uit: voert grondexploitatie Raad stelt grondexploitatie vast Kosten b.v. aankoop grond, bouwrijp maken, inrichting openbaar gebied, opstellen bestemmingsplan en ambtelijke inzet Verrekening kosten met uitgifteprijs Voorbeeld: De Buitenplaats Valleipark
Faciliterend grondbeleid Ontwikkelaar verwerft, maakt bouwrijp en geeft uit Raad stelt interne grondexploitatie vast Gemeentelijke kosten: b.v.: opstellen bestemmingsplan en ambtelijke inzet Locatie-eisen Voorbeelden: - De Plantage - Groot Agteveld b.v.: inrichting openbare ruimte, fasering en woningbouw-categorieën
Grondbeleid: beleidskader BELEIDSKADER 1 De gemeente kiest per ruimtelijke ontwikkeling welke vorm van grondbeleid ze wil voeren. Daarbij hanteert ze de volgende kaders: - Bij initiatieven die uit de samenleving komen, neemt de gemeente een faciliterende houding aan. - Actief grondbeleid is alleen aan de orde als: Eigen initiatieven van de gemeente voor ruimtelijke ontwikkeling niet worden opgepakt door de samenleving. Ter ondersteuning van door de samenleving ontplooide initiatieven die niet of onvoldoende van de grond komen. - Voorwaarde voor het voeren van actief grondbeleid is dat dit alleen gebeurt als de gemeente hierdoor geen onaanvaardbare financiële risico s loopt. De keuze voor een meer faciliterende of meer actieve houding wordt expliciet vastgelegd in de besluitvorming rondom de desbetreffende ontwikkeling.
Grondbedrijf juridisch Taken: Nota Grondbeleid Juridisch advies gebiedsontwikkeling Inzet juridisch instrumentarium
Actief grondbeleid De gemeente verwerft de gronden, maakt bouwrijp en levert aan de ontwikkelaar Kostenverhaal via de uitgifteprijs Instrumenten: a. Minnelijke verwerving b. Onteigeningswet c. Wet voorkeursrecht gemeenten d. Strategische grondaankoop
Minnelijke verwerving Aankoopplan Inzet rentmeester: taxatie en onderhandelingen College is bevoegd tot aangaan koopovereenkomst Raad stelt kaders en controleert (budgetrecht) Informatieplicht college: ingrijpende gevolgen a. Verstrekken informatie b. Vragen bedenkingen Voorbeelden: a. Buitenplaats b. Verlegde Maanweg c. Fietspad Leusden - Achterveld
Onteigeningswet Uiterst middel De Leusdense + (2008): tijdige en zorgvuldige communicatie Start procedure: raad verzoekt Kroon Langdurige procedure: begin tijdig Voorbeelden: - De Schammer - De Biezenkamp
Wet voorkeursrecht gemeenten Werking van het instrument Eigenaar: geen aanbiedingsplicht Gemeente: geen afnameverplichting Voordelen: a. Regie: meer kans op aankoop gemeente b. Voorkomen prijsopdrijving Vestiging bevoegdheid raad Voorbeelden: - Coöperatieterrein project Groot Agteveld - Bankgirocentrale en SBBO locatie
Strategische grondaankoop Geen concrete ontwikkeling Functiebeëindiging Redenen: a. Ontwikkeling middellange termijn b. Ruilobject Risico s: a. Langdurig beslag financiële middelen b. Geen haalbare ontwikkeling
Strategische grondaankoop: beleidskader BELEIDSKADER 5 De gemeente Leusden gaat niet over tot strategische verwervingen, tenzij er één of meerdere zwaarwegende strategische doelen zijn te benoemen en de financiële risico s tegen die achtergrond acceptabel zijn. Het college legt de raad in voorkomende gevallen een (geheim) voorstel voor, waarin de raad beslist of er budget voor de aankoop beschikbaar wordt gesteld.
Faciliterend grondbeleid De ontwikkelaar verwerft de gronden en maakt zelf bouwrijp Kosten ontwikkelaar: aankoop grond, bouwrijp maken en inrichting openbaar gebied. Gemeentelijke kosten: opstellen bestemmingsplan en ambtelijke inzet Wettelijke eisen: Kostenverhaal en locatie-eisen a. Anterieure overeenkomst b. Exploitatieplan
Anterieure overeenkomst Onderhandelen over kosten en locatie-eisen Vastleggen in privaatrechtelijke overeenkomst Samenwerkingsovereenkomst Voorbeelden anterieure overeenkomsten: Samenwerkingsovereenkomsten voor grote projecten, zoals Tabaksteeg, Biezenkamp en Groot Agteveld Koppeling aan vaststelling bestemmingplan door raad
Verplichte onderdelen Exploitatieplan Kaart exploitatiegebied, omschrijving werken en werkzaamheden bouwrijp maken en inrichting openbare ruimte en exploitatieopzet. Vaststelling door raad (ten tijde van bestemmingsplan) Afrekening bij omgevingsvergunning Rechtsbescherming Jaarlijkse herziening Voorbeeld: Exploitatieplan Coöperatieterrein Groot Agteveld
Voorkeur anterieure overeenkomst Voordelen anterieure overeenkomst: - Ontwikkelaar en gemeente weten waar ze aan toe zijn - Een exploitatieplan opstellen is kostbaar en tijdrovend - Vertraging door instellen beroep
Anterieure overeenkomst: beleidskader BELEIDSKADER 7 Bij faciliterend grondbeleid streeft de gemeente ernaar door middel van anterieure overeenkomsten met eigenaren binnen een toekomstige bouwlocatie afspraken te maken over het kostenverhaal en waar mogelijk het tijdvak, de fasering, de locatieeisen en de woningbouwcategorieën. Wanneer dit niet mogelijk blijkt, wordt teruggevallen op het regelen hiervan in een exploitatieplan.
Beleid Waar komt u ons tegen?
Waar komt u ons tegen? Projecten (kaderstellend) Grondexploitaties/Samenwerkingsovereenkomst Onteigening Vestigen voorkeursrecht Exploitatieplan