AANBOD 2017 2018 VOOR SCHOLEN
2 Inleiding pag 3 Doe een actie voor Vredeseilanden pag 6 Aanbod Secundaire scholen pag 8 Aanbod Lagere scholen pag 12 Oei, de boeren zijn bijna op! pag 14 Vredeseilanden Summer School pag 16 Good Food @School pag 18 Contact pag 20
Beste leerkracht of onderwijzer(es), Je bent een jonge koffieboer in Peru, je zit op de schoolbanken en droomt weg... Want je wil weg. Weg van thuis, je familie, het platteland. De toekomst ligt volgens jou in de stad, daar hoop je een opleiding, een job, een goed leven te vinden... Een aantal jongeren zijn hun droom gevolgd, maar keerden terug naar het platteland na een zware periode in de stad. Zij hebben een nieuwe droom: de boerenstiel in een moderner, hipper kleedje steken. Vredeseilanden deelt die droom en wil jongeren ondersteunen om dit te realiseren. Voor hun eigen toekomst en die van ons. Want oei, wie zorgt voor ons voedsel in de toekomst als jongeren niet meer willen boeren? De gemiddelde leeftijd van een boer is nu al 60 jaar! Ontdek in deze scholenbrochure de droom die we samen willen realiseren en over hoe we gezond voedsel kunnen produceren met respect voor het milieu én voor de boeren, de oude en de nieuwe generaties. We nemen je mee naar één van onze programma s in Peru waar jongeren het roer stevig in handen nemen. We komen met veel plezier naar jouw school om dit verhaal en heel ons aanbod te bespreken. We werken niet alleen in het Zuiden. Ook hier in België timmeren we aan de toekomst van ons voedsel. We zitten aan tafel met supermarkten, voedingsbedrijven en grootkeukens om ieder bord lekker en duurzaam te maken. Ook scholen spelen hier een belangrijke rol. In dit magazine lichten we al een tipje van de sluier op over onze toekomstplannen. Met GoodFood@School willen we dat tegen 2021 alle scholen een duurzaam voedingsbeleid voeren. Veel leesplezier. Filip, Sarah, An en Dries Regiocoördinatoren Vredeseilanden Blijf op de hoogte en schrijf je in voor onze nieuwsbrief via www.vredeseilanden.be/scholen 3
Wat is Vredeseilanden? Vredeseilanden werkt aan de toekomst van boerenfamilies en van ons voedsel. Gezond voedsel, geproduceerd met respect voor het milieu, waar boeren een degelijk inkomen aan verdienen... Dat is geen luxe, maar een noodzaak willen we een groeiende wereldbevolking voeden, zonder onze planeet uit te wringen. Daarom ondersteunt Vredeseilanden wereldwijd boerenfamilies en hun organisaties zodat ze zich uit de armoede werken en tegelijk de toekomst van ons voedsel veilig stellen. Hoe pakken we dat aan? We timmeren in Afrika, Azië en Latijns- Amerika aan organisaties die kleine landbouwbedrijven groot maken. We verbinden organisaties van kleine boeren met voedingsbedrijven en supermarkten om zaken te doen. We helpen supermarkten en voedingsbedrijven om hun toeleveringsketens opnieuw uit te vinden. We helpen grootkeukens in België om ieder bord lekker en duurzaam te maken. Kunnen we dit alleen? Neen, jaarlijks kunnen we rekenen op duizenden vrijwilligers, scholen, jeugdbewegingen die onze droom delen. Deel jij onze droom ook? www.vredeseilanden.be 4
foto: Tim De Weerdt
Doe een actie voor Vredeseilanden Geen Vredeseilanden zonder jullie steun! Een actie op poten zetten voor Vredeseilanden? Tof, zo steunen jullie boeren om verder te boeren. Je kan gadgets verkopen, een sponsortocht organiseren, samen met je leerlingen zelf een actie bedenken... Of laat je inspireren door deze scholen. Artikel Oei mysterie Steeds meer mensen vragen zich af hoe het verder moet met onze wereld. Hoe kunnen we de groeiende wereldbevolking blijven voeden? En hoe doen we dat zonder onze planeet op te eten? Dat zijn vragen die Vredeseilanden al geruime tijd bezig houdt. Ook mijn leerlingen van Sancta Maria Leuven en het VTI Leuven hebben er zich het hoofd over gebroken. Ze bedachten zelf het Oei! Mysterie en het resultaat mag er zijn. Niet alleen Leuvenaars, maar ook de regionale pers pikte de gebeurtenissen lustig op. Michiel Crijns, leraar Sancta Maria Leuven en VTI Leuven Gadgetverkoop 2017 De leerlingen van het RHIZO Lyceum OLV Vlaanderen Kortrijk werden warm gemaakt voor Vredeseilanden in de les. En dus trokken we de vrijdag van het campagneweekend er met zijn allen op uit om gadgets te verkopen. Amai, zo n enthousiasme! Zeer snel was alles uitverkocht maar gelukkig konden we bij de vrijwilligers in Kortrijk nieuw materiaal oppikken. Na uren in de kou konden de leerlingen zich verwarmen aan een warme kop chocomelk. Op één lesuur tijd kan ik de leerlingen niet zoveel sociale vaardigheden bijbrengen als tijdens zo n moment. Goedele Durnez, lerares RHIZO Lyceum OLV Vlaanderen Kortrijk Lekkere hapjes tijdens de fietstocht in Heusden-Zolder voor Vredeseilanden. 6
Sponsorwandeltocht In januari organiseerden we een wandelsponsortocht. De kinderen wandelden naar twee melkveebedrijven, den Hamer en het Rosengoed, en bezochten ook de geitenboerderij van een jong gezin met kinderen die bij ons op school zitten. Hoe fier waren ze om de biogeitjes voor te stellen aan hun klasgenoten! Op de verschillende bedrijven kregen de leerlingen een gezonde en duurzame lekkernij. De leerlingen lieten zich per kilometer sponsoren door (groot)ouders, buren, vrienden, Zo sponsoren zij Vredeseilanden omdat zij volledig de kaart trekken van duurzame voeding. Peter Bourguillioen, directie VBS De Weg- Wijzer Zaffelare 7
Aanbod secundaire scholen Jongeren boeren verder! Je bent een jonge koffieboer in Peru, je zit op de schoolbanken en droomt weg... Want je wil weg. Weg van thuis, je familie, het platteland. De toekomst ligt volgens jou in de stad, daar hoop je een opleiding, een job, een goed leven te vinden. Helaas loopt het platteland leeg, want veel jongeren hebben dezelfde droom en ondertussen probeert de oudere generatie thuis verder te boeren. In Pangoa, Peru nemen jongeren het roer in handen! Want ze zien opnieuw mogelijkheden. Koffie en cacao zijn belangrijke exportproducten. Als de kwaliteit goed is, kan je er een inkomen mee verdienen. Maar de uitdagingen zijn groot: oude planten, slechte landbouwtechnieken, klimaatverandering, gebrek aan kennis... om er maar een paar te noemen. Vredeseilanden wil de jonge generatie boeren ondersteunen door in te zetten op kwaliteitskoffie en -cacao. De jongeren van Pangoa staan klaar om de boerenstiel te moderniseren. Nieuwe kortfilm & workshops In het hart van Peru ontmoeten we de ondernemende jongeren van boerencoöperatie CAC Pangoa. Zij geloven in hun toekomst in de koffie- en cacaosector. Ze gaan voor hun passie, nemen ons mee in hun dromen en zetten stappen om deze dromen te realiseren. Laat je inspireren door het verhaal van deze jonge generatie en ontdek dat er veel meer zit in een kopje koffie. Duur kortfilm: 12 minuten De kortfilm is beschikbaar vanaf half september Aantal leerlingen: 10-200 Niveau: alle graden, alle richtingen Vraag een workshop aan via scholen@vredeseilanden.be Bestel de kortfilm (beschikbaar vanaf september 2017) via scholen@vredeseilanden.be. Duur film & workshop: 50 minuten Aantal leerlingen: 10-50 Niveau: alle graden, alle richtingen 8
9
Turnhoutse school ontvangt de titel van voedselambassadeurs. 10
Reportage met debat: De prijs van goedkoop eten Merk je ook de vele kortingen op voeding in supermarkten, de reclamefolders in je brievenbus en de reclameboodschappen op tv? De prijs van ons eten is laag en dat heeft veel te maken met de concurrentieslag tussen de supermarkten. In de reportage van Panorama De prijs van goedkoop eten zien we dat deze prijzenslag dodelijk is voor de boeren, maar ook voor ons want vaak gaat de prijzenslag ten koste van de kwaliteit van ons eten. Na de reportage is er mogelijkheid tot een groepsgesprek, een debat of op aanvraag kunnen we gastsprekers uitnodigen. Duur: minimum 100 minuten Aantal leerlingen: 50-200 Niveau: tweede en derde graad, alle richtingen Download de lesmap Download de lesmap met boeiende lessen over Vredeseilanden, Peru, jonge boeren wereldwijd, ons voedsel Speeddate Via een speeddate kan je op korte tijd in contact komen met verschillende mensen die bezig zijn met duurzame voeding. Dit is exact onze opzet. We dompelen leerlingen onder in het thema duurzame voeding/ landbouw, want wat is dit eigenlijk? Aan de hand van korte gesprekken maken de leerlingen kennis met lokale boeren, bedrijven, het lokale beleid, winkels, organisaties en consumenten die werk maken van de toekomst van ons eten... Na de speeddate formuleren we samen met de leerlingen oplossingen voor de toekomst. Duur: 50-100 minuten Aantal leerlingen: 10-200 Niveau: tweede en derde graad, alle richtingen Een aanbod op maat? Scholen nemen steeds vaker concrete initiatieven rond duurzame voeding. Dat kan gaan om meer gezonde voeding op school, het oprichten van een duurzaamheidsgroepje met de leerlingen, leerkrachten en directie, het starten van een schooltuin... Wil je met je school ook een concreet initiatief nemen? We werken samen met jou een aanbod op maat uit. Contacteer ons via scholen@vredeseilanden.be 11
Aanbod lagere scholen De gemiddelde leeftijd van een boer is de leeftijd van jullie grootouders! Waar blijven de jongeren? Waarom zou je geen boer willen zijn? Zing maar eens het liedje 10 kleine boeren, je komt er snel achter. Wie zorgt er dan dat er lekker en gezond voedsel op ons bord ligt? In Peru staat een groep jongeren klaar die het werk van hun ouders en grootouders wil verderzetten. Zij slagen er niet alleen in om een beter inkomen te verdienen, zij redden ook nog eens de toekomst van ons voedsel. Luister, leer en zing mee Dit was het liedje van de voorbije januaricampagne. Je kan onze radiospot op youtube beluisteren: https://www.youtube.com/ watch?v=7qcdignqzu0v Tien kleine boeren Die zaten zonder regen Eentje kon er niet meer tegen Toen waren ze nog met negen Acteur Jeroen Van Dyck zingt voor de radiospot van Vredeseilanden het liedje 10 kleine boeren Vraag een animatie aan via scholen@vredeseilanden.be Duur workshop: 50 minuten Aantal leerlingen: 20-50 Niveau: alle graden Download de lesmap Surf naar www.vredeseilanden.be/scholen en ga aan de slag in je klas. Wat vind je in de lesmap? Tips & tricks om rond Vredeseilanden te werken in de klas Een campagneles jongeren boeren verder in Peru opgebouwd rond de kortfilm (5de-6de leerjaar) Een campagneles jongeren boeren verder in Peru opgebouwd rond het fotoverhaal (1ste-6de leerjaar) Een kookles Negen kleine boeren Hadden aan làater gedacht Eentje had geen nageslacht Toen waren ze nog met acht Acht kleine boeren Hadden eigenlijk geen leven Eentje heeft het opgegeven Toen waren ze nog met zeven Zeven kleine boeren Zaten met inséctenstress Eentje die ging op de fles Toen waren ze nog met zes Zes kleine boeren Hadden een éénmansbedrijf Eentje die zijn rug werd stijf Toen waren ze nog met vijf Vijf kleine boeren Leenden geld bij een bankier Eentje boerde achteruit Toen waren ze nog met vier Vier kleine boeren Die zaten in de kòffie De winst die ging toen ribbedebie Dus waren ze nog met drie Drie kleine boeren Die maakten vruchtenthée Dit jaar viel de prijs niet mee Toen waren ze nog met twee Twee kleine boeren Raapten al hun moed bijeen Eentje vond geen grond te leen Toen was er nog maar één 12
Oei, de boeren zijn bijna op De boeren stoppen ermee. Wereldwijd evolueert de gemiddelde leeftijd van boeren naar 60 jaar. Jongeren beproeven liever hun geluk in de stad. Waarom stoppen ze? Een laag inkomen, hoge investeringen en de klimaatopwarming zet de boeren steeds meer onder druk. En dan? Wie voedt in 2050 9 miljard mensen op een gezonde en duurzame manier? Hoe lossen we dat op? Samen met supermarkten, voedingsbedrijven, boeren en met jou helpen we boeren verder boeren. Boeren wereldwijd stoppen ermee. Ze komen te veel problemen tegen. Als boeren stoppen dan is onze voedselzekerheid in gevaar, want wie zorgt er dan nog voor ons eten? Ook hier bij ons hebben jongeren die willen beginnen boeren het heel moeilijk. Het vinden van grond is bijvoorbeeld iets wat hen tegenhoudt. De druk op de grond in Vlaanderen is groot. Er is niet meer veel over. Kristien De Boodt Boerin van De Plukboerderij in Schelle 14
Kristien trok in januari mee de campagne samen met de Sint-Lutgardis school in Schelle 15
16
Vredeseilanden Summer School Vredeseilanden Summer School Voor de uitbouw van ons scholenwerking zijn we op zoek naar actieve vrijwilligers met een pedagogische achtergrond die zich willen specialiseren in de thema s van Vredeseilanden. Nog voor het nieuwe schooljaar begint, geven wij jou een volledig Vredeseilandenbad en werken we samen aan een lesmap met boeiende lessen voor de lagere en secundaire scholen. Op het programma? Een preview van de campagnefilm en boeiend verhalen over jonge boeren in Peru, een speeddate met lokale boeren en mensen uit de voedingssector, duurzame voeding en landbouwsystemen, oplossingen om de groeiende steden van voedsel te voorzien en wat is de rol van Vredeseilanden in dit alles? We blijven hiervoor geen twee dagen op een stoel zitten, het is immers zomer! We gaan in de buurt van onze locatie op zoek naar duurzame voorbeelden! Specialisten uit de duurzame voedingssector zorgen voor verdieping in deze thema s. We gebruiken jouw sterktes en feedback om dit alles te vertalen naar de leerlingen van de lagere en secundaire scholen. Na de Summer School kan je zelf workshops begeleiden in lagere en/of secundaire scholen. Meer weten? Mail naar scholen@vredeseilanden.be Datum Summer School: 26-27 augustus 2017, in de regio van Leuven. Programma: - 2 boeiende dagen over globale voedselthema s, contacten en uitwisseling met specialisten uit de voedingssector - Aanmaak lesinhouden op basis van je eigen talenten Max 25 deelnemers - Attest van deelname Vredeseilandencafés en ambassadeursreis Geprikkeld door dit weekend? Dan nemen In het voorjaar 2018 organiseren we we je graag verder mee op onze andere een reis voor al onze ambassadeurs naar trajecten. een regio waar we boeren ondersteunen. Kom naar één van onze Vredeseilandencafé s, een ontmoetingsplaats voor wie zich nog meer wil verdiepen in de globale voedselthema s en werking van Vredeseilanden. Interesse in onze Vredeseilandencafés of ambassadeursreis? Mail naar scholen@vredeseilanden.be 17
GoodFood@School Groene Goesting in Ter Groene Poorte Brugge Afgelopen schooljaar werkte hotelschool Ter Groene Poorte in Brugge, en dan vooral de afdeling Grootkeuken, rond het thema duurzame voeding. Met het project de Groene Goesting zorgden ze voor meer verse, seizoensgebonden en lokale groenten en fruit op het bord van de 1300 leerlingen van de school en ze verminderden hun vleesporties. Tijdens de duurzame dag in december toverden ze een lekkere biosoep, een bijvangstvisburger en groentenfrietjes op tafel. Zeker voor herhaling vatbaar! De leerlingen van de richting Grootkeuken gingen ook op bezoek bij Bioboerderij De Zaaier en maakten daar via een speeddate kennis met een aantal organisaties die zich specialiseerden in een duurzaamheidsaspect (Inagro, Stad Brugge en Vredeseilanden). De leerlingen, de koks van de toekomst, engageerden zich bovendien om een actie te doen voor Vredeseilanden door (hoe kan het ook anders?) een duurzame maaltijd op het bord van de leerlingen te toveren! Ook zo n speeddate organiseren? Contacteer jouw regionale coördinator. Good Food @ School: naar een duurzame toekomst met de generatie van de toekomst! Duurzame voeding op alle Vlaamse scholen. Op het bord, in de brooddozen, in de automaten, maar ook in de lessen, tussen de lessen, in het schoolbeleid én thuis! Zin om hieraan mee te werken? Zin om te experimenten in de klas, in de keuken en in het schoolbeleid? Zin om de hele school te betrekken? Van leerling tot directeur, van ouder tot chefkok? Wij gaan aan de slag met meer dan 60 scholen doorheen Vlaanderen en jij kan je hiervoor kandidaat stellen! Meer info? Stuur een mailtje naar myrthe.peijnenborg@vredeseilanden.be Engageer je met je school voor een duurzame toekomst: Vraag aan je schoolkok of cateraar te focussen op: 1. Gezonde gerechten die voedzaam zijn en geen teveel aan calorieën bevatten. 2. Het verminderen van vlees en rood vlees zoveel mogelijk vervangen door gevogelte. 3. Een variëteit aan groenten en fruit, zoveel mogelijk lokaal geteeld en van het seizoen. 4. Een evenwichtig vegetarisch aanbod, en op regelmatige basis speciale aandacht voor een vegetarische schotel. 5. De aankoop van zoveel mogelijk producten afkomstig uit duurzame landbouw. 6. Duurzame eerlijke handelsrelaties, gebaseerd op een correcte prijs voor alle schakels binnen de voedselketen van producent tot consument. 7. De aankoop van duurzame vis. Binnen het schoolbeleid, in en buiten de klas: Binnen het schoolbeleid, in en buiten de klas: 1. Julie gaan allen samen actief verspilling tegen, jullie beperken het voedselafval op school en het gebruik van wegwerpproducten en schrijven dit in het schoolbeleid in. 2. De school voorziet gratis kwaliteitsvol kraantjeswater voor alle leerlingen. 3. De school voert in de klas en daarbuiten een actief educatiebeleid over alle aspecten van duurzame voeding. Hier wordt aan gewerkt zowel binnen de vakken als vakoverschrijdend. 4. Communiceer naar personeel en leerlingen over genomen initiatieven. 18
19
HOOFDKANTOOR VREDESEILANDEN Blijde Inkomststraat 50, 3000 Leuven tel. ++32(0)16/31 65 80 fax ++32(0)16/31 65 81 E-MAIL EN WEBSITE: info@vredeseilanden.be www.vredeseilanden.be REKENINGNUMMER: BE64 0000 0000 5252 Contact Meer info: scholen@vredeseilanden.be of neem rechtstreeks contact op met de coördinator van je regio. Limburg en Vlaams-Brabant An Kindermans 0484 29 16 51 an.kindermans@vredeseilanden.be West-Vlaanderen Dries Aelter 0491 37 14 57 dries.aelter@vredeseilanden.be Antwerpen Filip Cuypers 0485 57 54 66 filip.cuypers@vredeseilanden.be Oost-Vlaanderen Sarah Wulbrecht 0472 93 85 65 sarah.wulbrecht@vredeseilanden.be