Brochure Seniorencoachopleiding Inleiding De Academie voor Psychodynamica is de meest dynamische opleiding voor Psychodynamisch therapeuten en Coaches in Nederland. Door de individuele en specialistische inbreng van onze ervaren docenten hebben wij een opleiding samengesteld welke breed, vernieuwend, onderscheidend en compleet is. Onze Seniorencoachopleiding is de eerste opleiding op dit vlak in Nederland. Filosofie en Missie Het is onze filosofie en missie hoogwaardige Seniorencoaches op te leiden. Dit houdt in dat er zowel gewerkt wordt aan de persoonlijke ontwikkeling, als aan de opbouw van hoogwaardige theoretische en praktische kennis. Daartoe bieden wij een uitzonderlijk breed, gevarieerd en boeiend lesprogramma. De opleiding Seniorencoach is praktijkgericht. Naast de theorie wordt tijdens de lesdagen veel gewerkt met praktische technieken welke direct toepasbaar zijn. Ook werken wij, waar dat mogelijk is, met senioren als oefencliënten. Een succesvol Seniorencoach heeft het eigen proces voldoende doorgewerkt. Daarom richt onze opleiding zich op verdieping van jouw zelfinzicht en zelfbewustzijn. Oude maskers afwerpen en eindelijk jezelf worden. Als coach en mens zul je hierdoor gelukkiger en zelfbewuster in het leven staan. Docenten De ware kracht van een opleiding zit in de kwaliteit van de docenten. De Academie voor Psychodynamica prijst zich gelukkig met haar team van ervaren specialistische docenten. Elke docent heeft een eigen unieke specialisatie en werkwijze. Vanuit deze verschillende werkwijzen zul jij uiteindelijk jouw persoonlijke werkwijze ontwikkelen. Versie 648 Pagina 1 van 16
Cor van Ewijk Communicatie en verslavingen Nicole van Leeuwen Familieopstellingen Henriëtte Rutten Martine Bleeker Saskia Lemmens Assen van Verandering Levensfase gerelateerde problematiek, omgaan met ziekte Ethische beroepscode en geweldloze communicatie Justin Cooper Mindfulness Radjani Edel Stervensbegeleiding, rouwverwerking en weerbaarheid Seniorencoach Een praktijkgerichte beroepsopleiding tot Seniorencoach, bedoeld voor hen die zich als zelfstandig coach willen vestigen of coachgericht binnen een organisatie willen werken. Het lesprogramma omvat alle basistechnieken welke nodig zijn om coachgerichte persoonlijke vraagstukken van senioren op effectieve wijze te begeleiden. Wij hebben onze coachopleiding opgedeeld in twee modules: Module 1: Seniorencoach Foundation Binnen de module Seniorencoach Foundation leer je alle benodigde basisvaardigheden en kennis, om senioren op professionele wijze en verdiepend te coachen op levensvragen en seniorenproblematiek. Na het afronden van deze module ben je een startbekwaam Seniorencoach. Module 2: Seniorencoach Practitioner Binnen de module Seniorencoach Practitioner doe je verdiepende kennis op van seniorenproblematiek, ga je praktisch aan de slag met senioren en verricht je een onderzoek op een specifiek onderwerp t.a.v. ouderproblematiek. Opleiding Seniorencoach Module 1 - dinsdag start 9 mei 2017 Groep SC04 Start opleiding 9 mei, 2017 Locatie Studiedagen Studiebelasting Toelatingscriteria Module 1 Seniorencoach Foundation Koetshuis Scherpenzeel 11 dinsdagen, verdeeld over 5 maanden. Lesdagen van 10.00 17.00u. 4-6 uur per week HBO werk- en denkniveau. Openstaand voor zelfonderzoek en feedback. Collegegeld 1.550,= Additionele kosten ± 220,= (zie opmerkingen) Versie 648 Pagina 2 van 16
Opleiding Seniorencoach Module 2 - dinsdag start 9 januari 2018 Groep SC04 Seniorencoach Practitioner Start opleiding 9 januari, 2018 Locatie Studiedagen Studiebelasting Toelatingscriteria Koetshuis Scherpenzeel 11 dinsdagen, verdeeld over 6 maanden. Lesdagen van 10.00 17.00u. 4-6 uur per week HBO werk- en denkniveau. Openstaand voor zelfonderzoek en feedback. Collegegeld 1.550,= Additionele kosten ± 400,= (zie opmerkingen) Vroegboekkorting: Als je minimaal drie maanden vóór de start van een module inschrijft, krijg je 100,= korting op het lesgeld voor deze module. Opmerkingen : - Additionele kosten voor studieboeken (± 120,=) en supervisie (± 100,=) in Module 1 en coachsessies (± 400,=) in Module 2, zijn in bovengenoemde kosten niet inbegrepen. - Wij bieden mogelijkheden tot betaling van het lesgeld in vier termijnen, tegen meerkosten. - Het collegegeld is aan een jaarlijkse prijsverhoging onderhevig. - Lesgroepen starten bij een minimum aantal van 10 inschrijvingen. Studiebelasting in SBU s Module 1 Module 2 College (10 lesdagen) 105 105 Intervisie (4 u./mnd.) 48 48 Supervisie & theoretische toetsing 14 14 Leertherapie (4 sessies à 1,5 u.) 12 Praktijkontwikkeling (10 sessies à 1,5 u.) 30 Thuisstudie (syllabus, literatuur en verslagen) 60 120 Totaal SBU s 227 329 Versie 648 Pagina 3 van 16
Lesprogramma Seniorencoach Module 1: Seniorencoach Foundation Lesdag Lesvak Inhoud Docent Lesdag 1 Intake / Ethiek en wetgeving Inleiding senioren, definities en werkveld Intake gesprek, beroepscode, ethiek en wetgeving SL Lesdag 2 Communicatie (basis) Communicatieve basisvaardigheden Verdiepende gesprekstechnieken Communicatie met dementerende ouderen CVE Lesdag 3 Geweldloze communicatie (Rosemberg) Onderscheid tussen waarnemen en oordelen, gedachten & gevoelens en de onderliggende (on)vervulde behoeften. Het verwoorden van eisen en verzoeken. Compassie voor jezelf en de ander om van daaruit te luisteren en verwoorden. SL Lesdag 4 Systemisch werk Basisbegrippen van het systemisch werk Werken met het Genogram Werken met individuele Familieopstellingen NVL Lesdag 5 Assen van Verandering Begeleiding van innerlijke en uiterlijke veranderingsprocessen middels het model Assen van Verandering HR Lesdag 6 Stervensbegeleiding Aspecten rond stervensbegeleiding De basishouding van de coach Wat zijn verlies en dood vanuit een persoonlijk, maatschappelijk en religieus perspectief? Verlies van het leven en dood begeleiden. Omgaan met angsten en emoties RE Lesdag 7 Rouwverwerking Theorieën in rouwbegeleiding en het eigen rouwproces. Fases van rouwverwerking Begeleidingstechnieken RE Lesdag 8 Levensfase gerelateerde problematiek (Erik Eriksen) Theorie van Erik Eriksen De acht ontwikkelingsfasen Eenzaamheid, depressie en trauma Onomkeerbaarheid van tijd en feiten MB Lesdag 9 Omgaan met ziekte / mantelzorg De vijf vormen van dementie Behandeling en therapie bij Alzheimer en Parkinson Behandeling en therapie bij CVA en TIA MB Lesdag 10 Relatietherapie (EFT & Bowlby) Uitgangspunten van de Emotionally Focused Therapy (EFT) Hechtingstheorie van Bowlby JV Lesdag 11 Examen Seniorencoach Foundation Theorie en praktijkexamen CVE/NVL Versie 648 Pagina 4 van 16
Module 2: Seniorencoach Practitioner Lesdag Lesvak Inhoud Docent Lesdag 1 Systemisch werk 2 Familieopstellingen Interventie idiomen Familie lot NVL Lesdag 2 Stervensbegeleiding en nazorg Begeleiding van nabestaanden voor en na de uitvaart. De uitvaart Ruimte maken voor rouw. Rituelen, woorden en beelden van hoop Troosten Nazorg RE Lesdag 3 Rouwverwerking 2 De Seniorencoach als begeleider bij rouw. Aan bod komt wat jou als begeleider dient, steunt en welke valkuilen op kunnen treden. RE Lesdag 4 Zingeving en levenskunst Mindfulness en meditatie JC? Lesdag 5 Weerbaarheid en mishandeling Weerbaarheid van senioren bevorderen. Signalen en signaleren van mishandeling Omgaan met grensoverschrijdende situaties Dader- en slachtofferschap Misplaatste loyaliteit RE Lesdag 6 Assen van verandering 2 Begeleiding van veranderingsprocessen KS Lesdag 7 Praktijkdag / supervisie Oefenen met gespreksvoering met senioren CVE/NVL Lesdag 8 Verslavingen Herkennen van- en omgaan met verslavingen CVE Praktijkopdrachten Voorbereiding praktijkopdrachten op thema s rond ouder worden Lesdag 9 Seksualiteit en intimiteit Seksualiteit, intimiteit en gesprekvoering MB Lesdag 10 Presentatie praktijkopdrachten Presenteren van onderzoeksuitkomsten n.a.v. praktijkopdrachten CVE/NVL Lesdag 11 Examen Seniorencoach Practitioner Theorie en praktijkexamen CVE/NVL Versie 648 Pagina 5 van 16
Einddoelen: Als Seniorencoach speel je in op de meest fundamentele hulpvragen van senioren. Je bent in staat om senioren met persoonlijke problematiek, resultaatgericht te coachen vanuit een niet-hiërarchische positie. De Seniorencoach zet verstand en gevoel in, ten behoeve van een resultaatgericht coachproces. De Seniorencoach onderzoekt onderliggende problematiek die aan de coachvraag ten grondslag ligt. De Seniorencoach helpt de senior bij het ontdekken van de persoonlijke kracht biedt mogelijkheden om vanuit wensen en verlangens vorm en inhoud te geven aan wat de senior werkelijk wil in het leven. De Seniorencoach werkt op een persoonlijke manier en is betrokken bij haar cliënten en opdrachtgevers. De Seniorencoach is een gelijkwaardige gesprekspartner die denkt vanuit mogelijkheden en die de senior laat ontdekken wat deze wil en wat bij hem/haar past. De Seniorencoach helpt bij de rouwverwerking van verlies. Niet alleen het verlies van naasten, maar ook door het leven. Verlies van bijvoorbeeld werk, huwelijk, goede vriendschap of van gezondheid. De Seniorencoach begeleidt bij ervaren van de eigen eindigheid van het leven door de senior. De Seniorencoach onderzoekt de interactiepatronen tussen de senior en zijn/haar omgeving. De Seniorencoach herkent en benoemt interactiepatronen tussen de senior en zichzelf. De Seniorencoach geeft de senior feedback op gedrag- en denkpatronen en het effect daarvan. De Seniorencoach kent de grenzen en mogelijkheden als coach en kan indien nodig door verwijzen. Lesvakken: Communicatie Geweldloze communicatie Familieopstellingen De Assen van Verandering Rouwverwerking Relatietherapie (EFT) Stervensbegeleiding en nazorg Mindfulness Levensfase gerelateerde problematiek Omgaan met ziekte, mantelzorg Verslavingen / Praktijkopdrachten Oudermishandeling en weerbaarheid Seksualiteit en intimiteit Beroepsethiek Versie 648 Pagina 6 van 16
Communicatie Communiceren doe je altijd. De hele dag. Maar wanneer doe je het nu goed? Hoe verloopt het communicatieproces? Welke wetmatigheden kunnen we daarin onderscheiden? Goede communicatieve vaardigheden zijn essentieel om optimaal als mens te functioneren. Binnen dit blok leer je bewuster om te gaan met mondelinge communicatieve vaardigheden en gedragskenmerken. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de verbale en non verbale aspecten, maar ook naar de mechanismen die wij hanteren bij communicatie. Door deze mechanismen te ontdekken en waar nodig te veranderen wordt u een prettige gesprekspartner. We staan stil bij non-verbale communicatie en het belang van goed waarnemen. Je gaat leren goed te observeren in plaats van onmiddellijk te interpreteren? Je leert ook hou je krachtiger communiceert door je boodschap non-verbaal te ondersteunen. Ook vragen als; Welke signalen zenden we naar elkaar uit?; Wat is belangrijk als ik luister?; Hoe vat ik het best samen?; Welke vragen moet ik stellen?; Hoe kan mijn gesprekspartner het best met mijn feedback uit de voeten?; En hoe ontvang ik zelf feedback, zonder me aangevallen te voelen? Geweldloze communicatie Gevoelens en behoeften kleuren in hoe we communiceren. Met woorden, gebaren en houding geven we uitdrukking aan wat we denken, voelen en willen. De manier van communiceren is niet altijd duidelijk. We verwarren wat we waarnemen met wat we ervan vinden. We halen gedachten en gevoelens door elkaar. Als we wat vragen doen we dat vaak eisend. We komen niet over zoals we willen of bedoelen. Omgekeerd horen we niet altijd wat de ander bedoelt. Deze lesdag gebruiken we het gedachtegoed van Geweldloze Communicatie van Marshall Rosenberg om onze communicatie te onderzoeken. Je ervaart hoe het is de aspecten van dit gedachtegoed in jouw manier van uiten en luisteren te integreren. De uitdaging van geweldloze communicatie is het je eigen maken van het gedachtegoed en dit te verweven in jouw authentieke manier van communiceren. Systemisch werk (Familie opstellingen) De bedenker van familieopstellingen Bert Hellinger ontdekte dat het mogelijk is om oude pijn en onbegrepen reactiepatronen te ontrafelen zonder alle betrokkenen zelf erbij te halen. Door willekeurige mensen als representant voor familieleden (door generaties heen) op te stellen in een ruimte, wordt duidelijk voelbaar hoe men zich tot elkaar en de vrager (degene wiens familie wordt opgesteld) verhoudt en hoe men elkaar beïnvloedt. Bovendien is het mogelijk om helend te werken door bewust te schuiven met de opstelling en daardoor tot verwerking van oude pijn te komen. De Assen van Verandering De Assen van Verandering is een praktisch model dat is ontwikkeld voor professionals die veranderingsprocessen begeleiden. Het is van oorsprong bedoeld voor coaches maar is ook zeer goed bruikbaar voor therapeuten en trainers. Het model maakt een belangrijk deel uit van een van de meest vooraanstaande coachopleidingen ter wereld (the Meta-Coach Training System ) en is nu voor het eerst toegankelijk in Nederland. De Assen van Verandering is bedacht door de Amerikaanse cognitief psycholoog en NLP/Neurosemantiek trainer Michael Hall. Het is gebaseerd op onderzoek dat Hall heeft gedaan naar mensen, die uit zichzelf (dus zonder professionele hulp) een belangrijke verandering in hun leven Versie 648 Pagina 7 van 16
succesvol hebben behaald. Hall heeft van al deze 'veranderingsexperts' de achterliggende structuur van hun succesvolle gedrag in kaart gebracht. Uit het onderzoek blijkt dat iedereen die succesvol verandert acht dezelfde aspecten benoemt, die eveneens naar voren komen als fasen binnen het veranderingsproces. Deze aspecten zijn: 1. Ergens weg van willen, iets willen vermijden 2. Ergens naartoe willen, iets willen bereiken 3. Inzicht in de gedachten en gevoelens die het ongewenste gedrag sturen 4. Het besluit nemen te veranderen 5. Binnen jezelf nieuwe, effectieve gedachten en gevoelens creëren 6. Nieuw, effectief gedrag ontwikkelen en dit gedrag uitvoeren. 7. De behaalde verandering erkennen en waarderen 8. De nieuwe strategie kritisch bekijken en testen om deze te verbeteren. Deze acht aspecten heeft Hall onderverdeeld in vier assen: As 1: Motivatie (aspect 1 en 2) As 2: Beslissen (aspect 3 en 4) As 3: Creëren (aspect 5 en 6) As 4: Versterken (aspect 7 en 8) Samen vormen deze vier assen met ieder twee polen de Assen van Verandering. Dit model is een uitstekende kapstok waarlangs een coach of therapeut een veranderingsproces kan begeleiden. Tijdens de lessen leer je: Te herkennen in welke fase van verandering een persoon, groep of organisatie zich bevindt. De juiste vragen te stellen zodat alle fasen van verandering worden uitgediept. Het model toe te passen zodat je nog sneller en effectiever tot goede resultaten kunt komen. Rouwverwerking Inherent aan leven is dat we met verliezen te kampen krijgen. Verliezen in de breedste zin van het woord: verlies van werk (door ontslag of pensionering), verlies van inwonende kinderen, verlies van je partner, familie, vrienden (door de dood of anders), verlies van gezondheid, verlies van perspectief omdat we gaande door het leven dichter bij de dood komen. Iedereen gebruikt gedurende zijn leven manieren om met verliezen om te gaan. Soms is dat om maar net te doen of het niet zo erg is. Maar gaande het leven stapelen de verliezen zich op, vallen er steeds meer mensen weg en komt de eigen eindigheid dichterbij. Om mensen die rouwen te begeleiden is het van belang je eigen manier van rouwen te kennen. Naast je eigen rouwproces komen verschillende werkwijzen die je kunt inzetten bij rouwbegeleiding aan bod, er is aandacht voor individuele begeleiding en groepsbegeleiding. Versie 648 Pagina 8 van 16
Relatietherapie (EFT) De hechtingstheorie van Bowlby geeft aan dat de behoefte aan veilige hechting, je veilig en vertrouwd weten bij een ander mens, zowel voor kinderen als voor volwassenen geldt. Die behoefte aan veiligheid en vertrouwen is soms moeilijk direct te verwoorden, bijvoorbeeld als de verbinding met de ander niet als veilig ervaren wordt. Om de kwetsbaarheid te verbergen of beschermen gaan mensen zich terugtrekken of worden boos. Zo ontstaan er in relaties patronen waarin de partners elkaar niet meer kunnen vinden en niet meer samen gelukkig zijn. Deze lesdag staat in het teken van het herkennen van die patronen en op zoek te gaan naar die onderliggende onvervulde behoeften. Er is ook aandacht voor stellen die pas op oudere leeftijd samenkomen: Hoe doe je dat, als je nooit eerder een relatie gehad hebt of als je voor deze relatie als dertig of veertig jaar samen was met een ander? Stervensbegeleiding en nazorg Denkend aan de dood kan ik niet slapen, En niet slapend denk ik aan de dood (Insomnia - J.C. Bloem) Naarmate we ouder worden komen we dichter bij het definitieve afscheid van het leven. Komen we dichter bij het moment waarop we van alles en allen die ons dierbaar zijn afscheid moeten nemen. Voor sommigen komt de dood plotseling, voor anderen is er tijd om afscheid te nemen. Weer anderen verkiezen een zelfgekozen dood. Hoewel we niet kunnen generaliseren is het sterven voor een oudere en ook voor een ernstig zieke een realiteit. Vaak veel meer dan voor de mensen in de naaste omgeving, waarvoor de dood vaak nog een taboe is en het praten erover vermeden wordt. Afscheid nemen doen we op onze eigen manier, op basis van onze ervaringen, overtuigingen, verantwoordelijkheden en gevoelens. In het proces van afscheid nemen worden we geconfronteerd met verschillende gedachten, gevoelens en wensen die belangrijk zijn. Als seniorencoach faciliteer je de mogelijkheid om het afscheid nemen hanteerbaar te maken. Deze studiedag richt zich op diverse aspecten die te maken hebben met sterven en afscheid nemen. Als seniorencoach krijg je handvatten vanuit Hoofd (kennis en inzicht) Handen (vaardigheden) en Hart (waarden en verbinding) om met anderen in gesprek te gaan over de (naderende) dood en om naast mensen te staan in de laatste fase van hun leven. Tijdens deze dag komen de volgende onderwerpen aan de orde: Wat betekent sterven en wat betekent stervensbegeleiding? Inzicht in het verliesproces, fasen en symptomen Afscheid nemen Aanwezig zijn Communicatie en omgangskundige interventies Mindfulness I Dit is een vorm van aandachttraining met als uitgangspunt dat lichaam en geest één zijn. Mindfulness is gebaseerd op eeuwenoude oosterse meditatietechnieken uit het Zen Boeddhisme. Jon Kabat-Zinn de bedenker van Mindfulness, heeft deze technieken vertaald naar onze westerse denkwijze en heeft onderzoek verricht naar de praktische toepasbaarheid. In medisch onderzoek ontdekte hij dat meditatie ofwel aandachttraining een zeer effectieve methode is om stress en pijn te bestrijden. Momenteel wordt in Amerika veel gewerkt met deze benadering in Stress-reductie klinieken. Versie 648 Pagina 9 van 16
We hebben van onze ouders meegekregen dat, om gezond te leven, we goed moeten eten, sporten en voldoende nachtrust nodig hebben. Gezien de maatschappij steeds meer eisen stelt en de druk om te presteren hoog is, komen we steeds minder toe aan deze basisvoorwaarden. We hebben niet echt geleerd wat ervoor nodig is om verantwoord met grote druk om te kunnen gaan en tegelijkertijd onze vaardigheden in te blijven zetten en ons verder te ontwikkelen. Veel coachingcliënten hebben stressproblemen of bevinden zich in een crises, waardoor zij zingeving zoeken. Je zou kunnen zeggen dat er een chronisch tekort is aan flow; werkelijk kunnen genieten van wat je doet. Gebleken is dat er drie manieren zijn om nieuwe neurologische verbindingen in de hersenen aan te maken: - Aerobisch sporten; hierdoor wordt veel zuurstof naar je lichaamscellen gestuurd - Aandachttraining/meditatie - Uitdagende nieuwe dingen doen. Met deze nieuwe neurologische verbindingen kunnen we onze emotionele reactierespons wat oprekken en leren we meer flexibel met situaties om te gaan. Door vaardigheid te ontwikkelen in focussen op de aandacht en de adem, komen we meer in contact met ons innerlijke leiderschap. We ontwikkelen van reactief naar pro-actief en op deze wijze komen we in contact met ons Authentieke Zelf. Het wil niet zeggen dat onze emoties er niet meer zijn, maar ze zullen niet langer onze keuzes bepalen. Je gaat voelen dat je kan kiezen voor wat je werkelijk wilt. Je komt zogezegd in contact met wie je in wezen bent, wat je wilt en wat je kunt. Levensfase gerelateerde problematiek Op deze lesdag maak je kennis met de ontwikkelingspsychologie van de laatste levensfasen. Welke thema s spelen er in deze fasen? We gaan hierbij uit van de theorie van Erik Erikson, die meent dat elke levensfase een specifieke uitdaging biedt. In de fase die doorgaans voorafgaat aan pensionering, is de uitdaging openstaan voor verandering versus stagnatie. In deze periode moeten mensen zich leren verhouden met jongere generaties die nieuwe ideeën hebben. Die stroken vaak niet met de ideeën waarmee de oudere generaties zijn opgegroeid. Tegelijk hebben die oudere generaties de levenservaring die jongeren missen en willen ze deze overdragen. Inmiddels lijkt er een tussenfase te ontstaan waarin veel mensen niet meer werkzaam zijn, maar nog wel de energie hebben om actief in het leven te staan. Soms stoppen mensen noodgedwongen - al vroeg met werken. Het kan mensen zwaar vallen om in deze fase invulling te geven aan hun leven. In de laatste levensfase, wanneer de lichamelijke beperkingen toenemen en de echte ouderdom intreedt, is ego-integriteit de uitdaging. Dit houdt in dat men terugkijkt op het leven en de balans opmaakt. Heb ik het goed gedaan? is de vraag die gesteld dient te worden. Versie 648 Pagina 10 van 16
Tijdens de lesdag bestuderen we de problemen die mensen hierin kunnen tegen komen. Onderwerpen als spijt, rouw en afhankelijkheid worden besproken en uitgediept. Vanzelfsprekend kijken we ook hoe je als coach de cliënt kunt ondersteunen in deze uitdagingen. Je gaat met oefeningen aan de slag om feeling te krijgen met deze onderwerpen. Omgaan met ziekte / mantelzorg Naarmate mensen ouder worden, neemt de kans op ziekte toe. Het omgaan met een chronische en/of progressieve ziekte kan zeer moeilijk zijn. Als seniorencoach zal je waarschijnlijk ook regelmatig te maken krijgen met mantelzorgers. Het zorgen voor een zieke partner kan een zware last zijn, die veel mensen graag goed willen volbrengen, maar die zo zijn specifieke levensvragen met zich mee brengt. Dementie is een snel groeiend fenomeen in onze vergrijzende samenleving. Om mantelzorgers goed te kunnen ondersteunen, is het noodzakelijk om hierover enige basiskennis te hebben. Op deze lesdag besteden we daarom veel aandacht aan de verschillende soorten dementie. Verder wordt stil gestaan bij de ziekte van Parkinson en CVA s (herseninfarcten). Je leert wat deze ziektes in grote lijnen met zich mee brengen en welke psychische/emotionele problemen dat kan veroorzaken bij zowel patiënten zelf, als bij mensen in de omgeving. We besteden aandacht aan de valkuilen waar mantelzorgers in kunnen stappen en welke ondersteuning kan helpen. Verslavingen Ouderen hebben de toekomst in de verslavingszorg. Deze kreet valt op meerdere manieren uit te leggen. Op de eerste plaats blijken steeds meer ouderen de laatste jaren met verslavingsproblemen geconfronteerd te worden, althans als we kijken naar ouderen die daadwerkelijk hulp zoeken in de verslavingszorg. En op de tweede plaats zal door vergrijzing van de Nederlandse bevolking de cliëntenpopulatie van de verslavingszorg verhoudingsgewijs steeds meer uit ouderen bestaan. Daardoor zal de aandacht zich automatisch ook meer op deze doelgroep gaan richten. Hoe gaan senioren om met verslavingen? Hoe kun jij als Seniorencoach verslavingen herkennen en wat doe je er mee? Binnen dit lesblok leer je welke soorten verslavingen er zijn, de verslavingsfases en behandelvormen. Praktijkopdrachten Dit lesblok wordt gebruikt als voorbereiding op het uitvoeren van de praktijkopdrachten. Binnen de lesgroep zal een aantal teams gevormd worden, elk team krijgt een opdracht om op een specifiek onderdeel van seniorenproblematiek een onderzoek te verrichten. De uitkomsten van dit onderzoek zal Door het team gepresenteerd worden op de lesdag Presentatie praktijkopdrachten. Versie 648 Pagina 11 van 16
Ouderenmishandeling en weerbaarheid Een bewoner die zegt dat hij niet gewassen wil worden, zet ik als eerste onder de douche, onder een lekkere koude douche. Je moet ze leren wie de baas is. Uit: In de wachtkamer van de dood van Anne Mei Thé. Er is sprake van ouderenmishandeling wanneer een oudere moedwillig en herhaaldelijk schade (emotioneel, financieel en/of fysiek) wordt toegebracht door iemand die in een persoonlijke of professionele relatie staat tot de oudere. Jaarlijks krijgen één op de twintig ouderen in Nederland te maken met mishandeling door partners, familie, huisvrienden of zorgverleners. Ouderenmishandeling vindt in de beslotenheid van het contact plaats achter de voordeur. Ouderenmishandeling slaat letterlijk en figuurlijk diepe wonden in het persoonlijke leven van slachtoffers, plegers en hun omstanders. Voor veel ouderen, zorg- en hulpverleners is het een moeilijk onderwerp om over te praten. Gelukkig wordt het taboe rondom ouderenmishandeling de laatste tijd meer en meer doorbroken en komt er steeds meer aandacht voor het onderwerp. De seniorencoach is bij uitstek een professional die in staat is om (vermoeden van) ouderenmishandeling te signaleren en met ouderen, zorg- en hulpverleners in gesprek te gaan en doortastend op te treden wanneer de situatie dit vraagt. Tijdens deze lesdag staan we stil bij de verschillende vormen van ouderenmishandeling. Daarnaast krijg je handvatten om vanuit Hoofd (kennis en inzicht) Handen (vaardigheden) en Hart (waarden en verbinding) contact te maken met ouderen, zorg- en hulpverleners over dit onderwerp en te handelen bij (vermoeden van) ouderenmishandeling. Tijdens deze dag komen de volgende onderwerpen aan de orde: Wat wordt verstaan onder ouderenmishandeling? Hoe herken je ouderenmishandeling; symptomen, patronen en dilemma s De dynamiek tussen daders en slachtoffers Juridisch kader en valkuilen Communicatie en omgangskundige interventies Seksualiteit en intimiteit Nog steeds een taboe? Zeker! Vooral als het gaat om ouderen. Veel mensen denken nog steeds dat seksualiteit onder ouderen fors afneemt of niet meer voorkomt. Niets is minder waar. Wel zijn er, juist door taboes, maar ook door lichamelijke veroudering en omstandigheden, vaak problemen op het gebied van seksualiteit. Omdat vrijwel niemand dit onderwerp aanraakt, blijven deze problemen heel vaak onderbelicht. Op deze lesdag leer je welke problemen op het terrein van seksualiteit zich voordoen door de ouderdom en hoe je dit onderwerp wél ter sprake kunt brengen. Beroepsethiek Deze lesdag gaat over ethiek en wetgeving rondom het coachschap. Hier wordt aandacht gegeven aan de ethische gedragscode voor coaches van de Academie voor Psychodynamica en worden de belangrijkste regels en wetten besproken. Naast het tuchtrecht, klachtrecht en beroepsgeheim worden hier tevens dossiervorming, inzage, civiel- en strafrechtelijke aansprakelijkheid, gezondheidsrecht en werken met senioren besproken. Versie 648 Pagina 12 van 16
Toepassingsgebieden Na de beroepsopleiding bestaat de mogelijkheid je te vestigen als zelfstandig Seniorencoach, individueel of aangesloten bij een groepspraktijk, als deel- of voltijd coach. Ben je reeds werkzaam als coach, dan kun je de geleerde technieken goed benutten als aanvulling op je bestaande werkwijze. NOBCO Registratie: Onze coach opleiding is getoetst door de Nederlandse Orde van Beroepscoaches (NOBCO) op verstrekking van juistheid van informatie. Afgestudeerde coaches van onze coachopleiding komen in aanmerking voor een basisaansluiting bij het NOBCO. CRKBO-registratie: De Academie voor Psychodynamica is geregistreerd bij het Centraal Register Kort Beroeps Onderwijs (CRKBO). Dit betekent dat wij ons onderwijsaanbod BTW-vrij mogen aanbieden. De in 2014 uitgevoerde audit ligt in lijn met de beginselen van de kwaliteitscode voor kort beroepsonderwijs: zorgvuldigheidsbeginsel, rechtszekerheidsbeginsel, redelijkheidsbeginsel, betrouwbaarheidsbeginsel en kenbaarheidsbeginsel. Versie 648 Pagina 13 van 16
Toetsing en certificering Persoonlijk Ontwikkelthema POP Aan het begin van de opleiding bepaalt de student een persoonlijk ontwikkelthema waaraan tijdens de opleiding gewerkt gaat worden. Dit thema zal verder uitgediept worden tijdens de lesdagen, in de intervisiegroep en tijdens de leercoaching. Aan het eind van het opleidingsjaar stuurt de student een jaarthema- of POPverslag op naar de mentor van twee pagina s op A4 formaat. Intervisie Aan het begin van de opleiding worden intervisiegroepen samengesteld van vier of meer personen. Doel van deze groepen is het in klein verband oefenen van technieken die op de lesdagen gedoceerd worden. De intervisiegroepen komen minimaal eens per maand samen. Van elke bijeenkomst schrijft één van de deelnemers een verslag, gebruik makend van het intervisieformulier. Dit verslag stuurt de schrijver per e-mail aan de mentor en intervisiegenoten. Je bent verplicht om tijdens de opleiding tenminste tien intervisiebijeenkomsten bij te wonen. Als er vragen ontstaan tijdens de intervisie dan kun je deze inbrengen tijdens de eerstvolgende lesdag. Tijdens de opleiding dienen twee van de twaalf intervisiebijeenkomsten plaats te vinden onder supervisie van een coach uit ons supervisieteam. Uit de lijst supervisoren kun je zelf een supervisor kiezen. In het totaal dient een intervisiegroep tien verslagen in. Examen De opleiding wordt afgesloten met een schriftelijk examen over de gedoceerde lesstof en de verplichte literatuur. Tevens laat je middels een praktijksessie zien dat je een coachingsessie kunt leiden met de geleerde technieken. Beoordeling van de praktijksessie geschiedt door een ervaren coach/supervisor. Om voor het diploma Seniorencoach in aanmerking te komen, dien je zowel het schriftelijk examen als de praktijksessie met een voldoende af te sluiten. Leercoaching Tijdens het opleidingsjaar volgt de student minimaal vier coachsessies bij een gediplomeerd coach/therapeut. Doel is het persoonlijk jaarthema (POP) uit te diepen en bekend te raken met de praktische werkwijze van coaches. De student verwerkt de ervaringen in het verslag van het jaarthema. De keuze van de coach wordt vooraf gemeld aan de mentor o.v.v. naam en telefoonnummer. Praktijkontwikkeling Tijdens de opleiding begeleidt de student met één cliënt van buiten de opleiding minimaal vier coachsessies. Het doel hiervan is dat je door de praktijkervaring je eigen leerpunten als coach duidelijk krijgt. Meteen na elke sessie stuur je een verslag via e-mail naar de mentor voor feedback Deze feedback gebruik je voor de volgende sessie. Voor vakgerichte vragen kun je contact opnemen met de desbetreffende docent, bij voorkeur tijdens de lesdagen. Na afronding van de vier sessies wordt een samenvatting van 2 pagina s op A4 formaat ingeleverd bij de mentor Literatuurlijst Geweldloze Communicatie Marshall Rosenberg ISBN 9789047703617 Lessen voor levenden Elisabeth Kubler-Ross ISBN 9789026319648 Afscheid nemen Riekje Boswijk Hummel ISBN 9789060207796 Renske van Berkel Mindfulness in coaching ISBN 90 24401542 Manu Keirse Helpen bij verlies en verdriet ISBN 9789020950519 Irvin Yalom Tegen de zon inkijken ISBN 9789460033889 Versie 648 Pagina 14 van 16
Examen & Supervisie Aan het eind van de opleiding wordt een schriftelijk examen afgenomen over de gedoceerde lesstof, de syllabus en de verplichte literatuur. Tevens laat je middels een supervisiesessie zien dat je een coachsessie kunt leiden met de geleerde technieken. Je krijgt daarbij feedback op drie aspecten: kennis van de lesstof, vaardigheid in het toepassen van geleerde technieken en de houding als coach. Om voor het diploma Seniorencoach in aanmerking te komen dienen het tentamen en de supervisiesessie met een voldoende afgesloten te worden. Examenregels: * Schriftelijk examen met voldoende afgesloten * Supervisiesessie met voldoende afgesloten * Studieboeken gelezen * Vier coachsessies met oefencliënt van buiten de opleiding * Vier leercoachingsessies ondergaan bij een erkend coach * Alle verslagen ingediend * Minimaal 18 lesdagen bijgewoond * Minimaal 10 intervisiebijeenkomsten bijgewoond Bij een onvoldoende is één herkansing mogelijk middels een herexamen. Certificering Wanneer Module 1 van de Seniorencoachopleiding met goed gevolg wordt voltooid, wordt dit bekroond met een diploma Seniorencoach-Foundation. Wanneer Module 2 van de Seniorencoachopleiding met goed gevolg wordt voltooid, wordt dit bekroond met een diploma Seniorencoach-Practitioner. Syllabus & literatuur De syllabus vormt het basisdocument behorend bij de opleiding. De syllabus omvat per lesdag en lesvak separate lesstof. Daarnaast wordt de student geacht tijdens de opleiding de studieboeken te lezen zoals aangegeven in de literatuurlijst. Vrijstellingen Vanwege de specifieke inhoud van het lesprogramma voor de coachopleiding, worden in principe geen vrijstellingen verleend. Versie 648 Pagina 15 van 16
Zorg voor onze studenten: Elke lesgroep word begeleidt door een mentor en assistent(en), om zeker te stellen dat wij elke student voldoende persoonlijke begeleiding kunnen geven. Wij bieden een prettige, veilige plek om te experimenteren en te leren, goed verzorgd en uitgebreid lesmateriaal, deskundige studiebegeleiding en we creëren een sfeer waarin iedereen tot zijn of haar recht kan komen. Leslocatie: Onze opleidingslocatie bevindt zich in Scherpenzeel, praktisch het geografisch centrum van Nederland. Ons pand is een landelijk gelegen koetshuis op het landgoed 'Kasteel Huize Scherpenzeel'. Ondanks de rustige ligging is het centrum van Scherpenzeel slechts enkele loopminuten verwijderd. We zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer, de buslijn Amersfoort-Veenendaal stopt bij ons voor de deur. Tevens beschikken we over gratis parkeergelegenheid op het landgoed. Contact Onze opleidingslocatie en administratieadres is : Academie voor Psychodynamica Burgemeester Royaardslaan 3 3925 GG Scherpenzeel Tel. 033-2778873 E-mail : info@psychodynamica.nl Website: www.psychodynamica.nl Versie 648 Pagina 16 van 16