ja 1
Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste Laagste Macroeconomisch Euro zone in deflatie AEX 427.3 420.7 431.7 398.7 USD per EUR 1.087 1.103 1.119 1.083 Olie Brent ($) Front month Elektra (EUR/MWh) Olie omhoog, kolen omlaag 36.57 34.69 37.20 28.60 Hernieuwbare energie goed voor 11% aandeel Cal 17, base, NL 25.80 26.18 30.20 25.80 Cal 17, peak, NL 33.00 33.20 38.78 32.67 Gas (EUR/MWh) Gas beweegt marginaal omhoog Cal 17 13.86 14.11 15.40 13.77 Day Ahead 12.49 12.35 14.77 12.24 2
Macro-economie Afgelopen week Het is vrijwel zeker dat de ECB de komende maand over gaat tot extra maatregelen om de economie kracht bij te zetten door een renteverlaging door te voeren. De prijzen zijn in februari van dit jaar gedaald in de euro zone en daarmee is er weer sprake van deflatie (- 0.2%). Het is nog maar de vraag of de maatregelen op tijd zijn om verdere deflatie een halt toe te roepen. Dit creëert een probleem voor landen in de euro zone, aangezien dalende prijzen de last van hoge schulden doet toenemen. De ECB beschikt daarnaast over steeds minder instrumenten om de economie te stimuleren, nadat de bank al eerder negatieve rentes introduceerde. Eerder in de week werden Europese markten ook geteisterd door aanhoudende zorgen over een mogelijk Brexit en de economische gevolgen die dit kan hebben voor de landen aan beide kanten van het Kanaal. Een bijeenkomst van de G20 leiders in Shanghai was ook weinig vruchtbaar en bracht geen nieuw plan naar voren om de stagnerende wereldeconomie te helpen aan groei. Vooruitblik Verwacht wordt dat er de komende maanden nog wel sprake zal zijn van deflatie voor dat prijzen weer gaan stijgen. Dit hangt ten dele af van wat de olieprijs gaat doen de komende tijd. Al met al zijn de vooruitzichten voor de markten niet te best voor de komende week. Het wachten is vooral op het rentebesluit dat de ECB op 10 maart zal aankondigen. 3
Wisselkoers (dollar per euro) De euro heeft aanzienlijk verloren ten opzichte van de dollar. De dalende prijzen in de euro zone liggen aan deze beweging ten grondslag. Ook hebben de toenemende zorgen over de Brits-Europese verhoudingen hun weerslag op de koers. Dit laatste heeft ook sterke impact op de koers van de Britse pond die zowel ten opzichte van de euro en de dollar minder waard wordt. Wisselkoers USD per EUR GBP per EUR 1.15 0.80 0.79 1.13 0.78 0.77 1.11 0.76 0.75 1.09 0.74 EURUSD 0.73 1.07 EURGBP 0.72 0.71 1.05 0.70 1-feb 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 4
Olie, kolen Afgelopen week Verschillende olieproducerende landen hebben de afgelopen tijd pogingen gedaan om een gezamenlijke strategie te ontwikkelen waar de meeste olieproducenten in OPEC achter kunnen staan. Nu zet Saudi-Arabië een tandje bij in een poging om andere landen zo ver te krijgen om hun strategie van productiebevriezing te volgen. Op deze manier hopen ze stabiliteit te creëren in de markt en productievolumes te dempen nu de markt al tijden lang wordt geteisterd door overproductie. Kolen De kolenprijs is de afgelopen week weer gedaald. De week tevoren is de prijs flink gestegen op nieuws dat er eventueel een staking zou volgen in een van de grootste kolenmijnen in Colombia. Dit heeft vooral zijn weerslag gehad op Europese kolenprijzen omdat Colombia belangrijk is in levering van kolen aan het Europese continent. Andere producenten, onder meer uit Australië en Zuid-Afrika, leveren merendeels kolen aan Aziatische markten. De kolenprijzen zijn daar dan ook stabieler gebleven. Nu dat de kou uit de lucht is en er meer zekerheid is over een vast productiestroom uit Colombia zijn de kolenprijzen weer gezakt. USD/BBL 39 37 35 33 31 29 27 Brent oil, front month Brent Crude USD/BBL Brent Crude EUR/BBL EUR/BBL 39 37 35 33 31 29 27 25 25 1-feb 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb Vooruitblik De onzekerheid van de afgelopen weken over of er een gezamenlijke strategie tot stand komt tussen olieproducerende landen blijft aanhouden. Inmiddels houden hedge fondsen en investeerders al steeds meer long posities aan in olie. De verwachting is dan ook dat de 5
olieprijs zal gaan stijgen naar de tweede helft van het jaar. Wanneer deze stijging inzet is nog zeer onduidelijk. Schalieolie producenten uit de VS hebben aangegeven ook bij een lange termijn prijs van $40 per vat rendabel te zijn. Dit is een bijstelling naar beneden van een eerdere inschatting van $70. De OPEC strategie om deze producenten uit de markt te prijzen lijkt vooralsnog niet te werken. Prijzen zullen weer gaan stijgen als schalie olie producenten de productie gaan stilleggen of als OPEC zijn strategie gaat aanpassen. 6
Gas Korte termijn De koudere vooruitzichten voor het weer hebben gezorgd voor hogere spotprijzen. Er zal zeker wat meer uit de gasvoorraden worden onttrokken wat verder ook een opdrijvend effect voor de zomermaanden heeft. Lange termijn De gasprijs is voor een groot deel meebewogen met de olieprijs. Toch is er ook een drukkend effect van de dalende waarde van de Britse pond, de valuta waarin gas over het algemeen gehandeld wordt. Olie ging dan ook de afgelopen week wat sneller omhoog dan gas volgde. EUR per MWh 15.5 15.0 14.5 14.0 TTF en Zeebrugge gas Zeebrugge Cal17 Cal-17 TTF TTF day-ahead 13.5 13.0 12.5 12.0 11.5 11.0 1-feb 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 7
Vooruitblik Voor de komende week lijkt er wat opwaartse ruimte te bestaan voor gasprijzen, zowel op de korte als de lange termijn. Het koudere weer houdt de komende week nog aan en stuwt de spotprijzen nu toch redelijk wat volumes uit de gasvoorraden worden onttrokken. Tegelijkertijd is de olieprijs meer gestegen dan de gasprijs en is er bij verdere stijging van de olieprijs de verwachting dat er correctie kan volgen op de gasprijs. 8
Elektriciteit Korte termijn (elektra voor morgen en volgende maand) De spotprijzen blijven de afgelopen week vrij stabiel. Ondanks iets kouder weer en minder opwek uit renewables blijven zowel baseload en peakprijzen vrij constant laag. De prijzen in België en Frankrijk zijn met het koudere weer wel wat gestegen, maar de Nederlandse prijzen bleven dankzij de import uit Duitsland toch vrij dicht in de buurt van de Duitse prijzen. Lange termijn De stijging van de kolenprijs van vorige week had weinig effect op de power prijzen. Er bestond ook een lichte druk van de stijgende gasprijzen waardoor zowel base en peakprijzen iets omhoog bewogen, maar de veranderingen zijn marginaal. Het CBS kwam met de laatste cijfers over het aandeel van hernieuwbare energie in de energiemix in Nederland. Daaruit blijkt dat het opgesteld vermogen aan windenergie flink is toegenomen in 2015 (met zo'n 510 MW). Daardoor maakt hernieuwbare energie (zon, wind en biomassa) nu zo'n 11% uit van de totale elektriciteitsgeneratie in Nederland. Zon en wind maken nu zo'n 7% uit van de productie in Nederland. Met de plannen die voortvloeien uit het Energieakkoord zal dat aandeel blijven groeien richting de 25% in 2023. EUR/MWh Elektriciteit 40 38 36 34 Cal17 NL Piek Cal17 NL Basis Cal17 BE Base 32 30 28 26 24 22 1-feb 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb Vooruitblik 9
De opwaartse beweging van de gasprijs en de dalende kolenprijs hebben een tegengesteld effect op de powerprijzen. Mogelijk gaan peakprijzen en baseload prijzen hierdoor iets uiteen lopen. Verder is de verwachting dat prijzen redelijk stabiel blijven de komende week. 10
Dark spread en spark spread De spreads zijn over de afgelopen week nauwelijks veranderd. De spark spread is licht gedaald omdat powerprijzen gedrukt worden door de dalende kolenprijs, terwijl gasprijzen juist iets toenemen. EUR/MWh 12.0 Dark spread, Spark spread 10.0 8.0 6.0 Darkspread Base Cal17 Sparkspread Peak Cal17 4.0 2.0 0.0 1-feb 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 11
Emissies De CO2 prijzen blijven vrij stabiel de afgelopen week. Er lijkt voorlopig een einde te zijn gekomen aan de dalende trend die vanaf het begin van het jaar te zien is geweest. EUR per ton CO 2 7.0 Emissierechten 6.5 6.0 CO2 Cal16 5.5 5.0 4.5 4.0 1-feb 8-feb 15-feb 22-feb 29-feb 12
Weer Celsius 10 Temperatuurvoorspelling - De Bilt 8 6 4 2 0-2 -4-6 Huidige temperatuurvoorspelling Normaal gemiddelde 13
Legal Disclaimer De informatie in de Essent Marktinformatie is bedoeld als informatie in algemene zin ten behoeve van professionele partijen en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De Essent Marktinformatie geeft een verwachting van de marktontwikkelingen en dient niet beschouwd of gebruikt te worden als een (beleggings)advies of een voorstel of aanbod tot het kopen en/of verhandelen van financiële instrumenten in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Beslissingen op basis van informatie uit de Essent Marktinformatie zijn uw eigen verantwoordelijkheid en komen voor uw rekening en risico. Essent heeft de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het samenstellen van de Essent Marktinformatie en de daarin vermelde informatie. Niettemin kan Essent niet garanderen dat alle informatie in de Essent Marktinformatie altijd actueel, juist en/of volledig is. Aan de informatie in de Essent Marktinformatie kunnen geen rechten worden ontleend. De informatie in de Essent Marktinformatie kan onderhevig zijn aan wijzigingen. Essent is niet verplicht om u hierover te informeren. Essent is niet verplicht om de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. Essent sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele schade (direct danwel indirect) die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie in de Essent Marktinformatie of het gebruik daarvan. Verwijzingen De Essent Marktinformatie kan verwijzen naar door derden verstrekte informatie, al dan niet door middel van hyperlinks. Essent heeft dergelijke informatie niet beoordeeld en geverifieerd op redelijkheid, juistheid, volledigheid of actualiteit. Essent staat niet in voor de inhoud en het functioneren van websites van derden. Essent sluit iedere aansprakelijkheid voor schade ten gevolge van deze verwijzing (-en) uit. Intellectuele eigendomsrechten Essent is exclusief rechthebbende op alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de in de Essent Marktinformatie gepresenteerde inhoud, inclusief maar niet beperkt tot alle auteursrechten en merkrechten op alle teksten, logo's, illustraties en foto's, of is gerechtigd tot gebruik door derde rechthebbenden. Niets van de Essent Marktinformatie mag zonder schriftelijke en voorafgaande toestemming van Essent worden gereproduceerd of gebruikt, anders dan het downloaden en het bekijken daarvan op een enkele computer en/of het printen van de benodigde hardcopies ten behoeve van bedrijfsmatig gebruik binnen uw eigen onderneming. Online communicatie Essent garandeert niet dat naar haar gestuurde e-mails of andere elektronische berichten tijdig worden ontvangen en verwerkt. Essent sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele schade ten gevolge van het niet of te laat ontvangen ervan. Toepasselijk recht Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing. De rechtbank te s-hertogenbosch is bij uitsluiting bevoegd te oordelen over eventuele geschillen die in verband met deze disclaimer kunnen ontstaan. 14