Emotionele ontwikkeling van personen met een verstandelijke beperking Een vormingspakket van SEN vzw ontwikkeld in samenwerking met regiegroep SEN-SEO
Emotionele ontwikkeling van personen met een verstandelijke beperking? De voorbije decennia groeide het begrip emotionele ontwikkeling uit tot een sleutelbegrip in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking (met of zonder bijkomende gedrags- en/of psychische problemen). Vooral Anton Došen leverde hierin met zijn ontwikkelingsdynamische benadering een grote bijdrage. Met de groeiende interesse voor deze benadering en de inspanningen om ze in de praktijk om te zetten, werd ook de nood aan bijkomende hulp voor het werkveld duidelijk. Ondersteuning is nodig, zowel bij de inschatting van het emotioneel ontwikkelingsniveau van mensen met een verstandelijke beperking, als bij de vertaling van inzichten naar de concrete ondersteuningspraktijk. Met het Vlaamse project SEN-SEO (2009-2011) werd bestaande knowhow gebundeld, breder uitgedragen en verspreid, om zo tegemoet te komen aan de vele vragen, noden en behoeften in het werkveld. Dit resulteerde in een aantal publicaties die de verschillende producten van dit project rond (de Schaal voor) Emotionele Ontwikkeling (SEO) bij mensen met een verstandelijke beperking bundelen. Deze bieden achtergrond bij en inzichten in emotionele ontwikkeling.
Een vormingspakket!! Om de implementatie van de projectresultaten en het gedachtegoed rond emotionele ontwikkeling op lange termijn met de nodige zorg aan te pakken, rekenen we op organisaties, begeleiders, orthopedagogen, psychologen, artsen, studenten, familie en andere netwerkleden van mensen met een verstandelijke beperking. Daartoe werkte het SEN vzw i.s.m. de regiegroep SEN-SEO een vormingspakket uit, en werden praktijkdeskundigen opgeleid tot SEN-SEO trainers. Het vormingspakket bestaat uit zeven modules en heeft als doel een basisvorming rond emotionele ontwikkeling aan te bieden. Het vormingspakket is een proeven van het gedachtegoed, een aanzet om er daarna verder mee aan de slag te gaan binnen de eigen organisatie. 1. Conceptualisering rond emotionele ontwikkeling 2. Zelfevaluatie-instrument 3. van inschatting naar ondersteuning 4. de schaal (SEO-R) 5. co-morbiditeit 6. familie en netwerk 7. integratief kader
Welke modules vraag je aan? Vanuit het project SEN-SEO zien we de inhouden van de eerste vier modules als minimaal noodzakelijk om terdege aan de slag te kunnen rond emotionele ontwikkeling. Het professioneel en kwaliteitsvol werken vanuit het kader van Emotionele Ontwikkeling is een totaal verhaal waar visie en beleid (zelfevaluatie-instrument), kennis (conceptualisering), instrumenten (SEO-R), concrete aanpak, ondersteuning en mandaat begeleiders (VINO), elk hun belang en plaats hebben, en liefst allemaal samen. De laatste drie modules renderen het best als er al vrij veel kennis van emotionele ontwikkeling aanwezig is binnen de organisatie. De aanvragende organisatie is het best geplaatst om in te schatten hoe ver men staat in het werken vanuit Emotionele Ontwikkeling, en welke modules er het best aangevraagd worden. Bij aanvraag van de vorming wordt gevraagd naar motivatie bij de keuze van de verschillende modules. Tijdens de inhoudelijke voorbereidingen van de vorming tussen trainer en organisatie, wordt daar dan verder op in gegaan. Op die manier zetten we de organisatie aan tot minimale kritische zelfreflectie, en (proberen we te) vermijden dat er verkeerde verwachtingen ontstaan ten aanzien van de effecten en resultaten van de vorming.
Wie geeft de vorming? Praktijkdeskundigen in het werken met mensen met een verstandelijke beperking, met bijzondere aandacht voor emotionele ontwikkeling, werden opgeleid tot trainers. Ze kregen een intensieve training en worden blijvend inhoudelijk en methodisch opgevolgd vanuit SEN i.s.m. de regiegroep SEN-SEO. Voor wie? Dit pakket is speciaal ontwikkeld voor organisaties die ondersteuning bieden aan mensen met een verstandelijke beperking (ongeacht de sector), en die het concept van emotionele ontwikkeling wensen te implementeren in hun werking. Initiatiefnemers Steunpunt Expertisenetwerken SEN is erkend en gesubsidieerd door het VAPH en coördineert en stimuleert de ontwikkeling en de verspreiding van expertise inzake preventie, diagnose en behandeling van mensen met een handicap. SEN brengt professionelen met elkaar in contact zodat ze hun expertise verder kunnen ontwikkelen of delen en uitwisselen met anderen. Meer info : www.senvzw.be.
Regiegroep SEN-SEO In kader van het project SEN-SEO, werkt het SEN vzw samen met de regiegroep SEN-SEO. De regiegroep SEN-SEO neemt het thema van emotionele ontwikkeling ter harte, houdt de vinger aan de pols en volgt het geheel van evoluties, nieuwe ideeën en instrumenten met betrekking tot dit thema op. De groep stimuleert initiatieven op dit terrein, inventariseert en verspreidt i.s.m. SEN voor handen zijnde expertise. Leden van de regiegroep: Lien Claes (vakgroep Orthopedagogiek van de Universiteit Gent), Cindy Stevelinck (themaverantwoordelijke emotionele ontwikkeling SEN vzw), Leen De Neve (orthopedagoge P.C. Caritas - Outreach De Steiger - De Meander), Bea Jonckheere (ortho-agoog/diensthoofd diagnose- en ondersteuningsdienst vzw Tordale), Filip Morisse (orthopedagoog P.C. Dr. Guislain Outreach De Steiger - De Meander), Els Ronsse (psychologe en integratief therapeute), Trees Vangansbeke (coördinator West-Vlaamse consulentenwerking Ampel). Praktische informatie De vorming kost 300 euro per module + verplaatsingsonkosten trainer. Meer informatie via de activiteitenplanner van SEN vzw.