Raadsvoorstel VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 15 juni 2010 Agendapunt 4b Aan de Raad van de gemeente Strijen Onderwerp : Standpunt college inzake: Ontwerp begroting 2011 en ontwerp meerjarenbegroting 2012-2014 van de Regionale Sociale Dienst Hoeksche Waard Strijen, 8 juni 2010 Notitie begroting 2011 en Meerjarenbegroting 2012-2014 Regionale Sociale Dienst Hoeksche Waard Inleiding Op 20 april 2010 heeft de Regionale Sociale Dienst Hoeksche Waard de programmabegroting 2011 en de meerjarenbegroting 2012-2014 toegestuurd met het verzoek om deze vast te stellen en eventueel de visie van de raad kenbaar te maken. Inhoud De Regionale Sociale Dienst Hoeksche Waard beoogt het bevorderen van de maatschappelijke en economische zelfstandigheid van de inwoners binnen de Hoeksche Waard, gekoppeld aan een zo hoog mogelijk serviceniveau. Het totale programma omvat het verlenen van bijstand aan personen die niet zelfstandig in hun bestaan kunnen voorzien, het reïntegreren van werklozen (waaronder Niet-Uitkerings- Gerechtigden NUG-gers) en het bieden van een sociaal beleid voor mensen die door omstandigheden in financiële problemen dreigen te raken of zijn geraakt. Hiervoor wordt een sociaal minimabeleid ingezet met daarin een programma bijzondere bijstand. Tevens wordt schuldhulpverlening geboden aan personen die in financiële problemen zijn geraakt en die zonder hulp de ontstane schulden niet op kunnen lossen. Naast een sociaal gezicht voor de doelgroepen die dit hard nodig hebben, is het beleid vooral gericht op het voorkomen dat mensen in de uitkering komen (poortwachterfunctie). Komt men in de uitkering dan is er een streng doch rechtvaardig uitstroombeleid. De programmabegroting bestaat uit de volgende drie programma s: 1. Werk en Activering 2. Inkomen 3. Zorg 1. Werk en Activering Het programma Werk en Activering heeft als doel het bijstandsvolume beter beheersen. Zo kan binnen de financiële kaders van de budgettering worden gebleven. Instrumenten hiervoor zijn: Waleplein 2-3291 CZ Strijen Postbus 5881-3290 EA Strijen Tel. 078 674 82 00 Fax. 078 674 82 95 Email: info@strijen.nl Web: www.strijen.nl
- 2 - a. instroom voorkomen door aan de poort (Frontoffice) direct te bemiddelen, hoogwaardig te handhaven en toepassen van het Work First principe; b. Uitstroom bevorderen door de re-integratieladder optimaal en maatwerkgericht te doorlopen. Uitstroom naar regulier werk is einddoel. Beoogd maatschappelijk effect: vergroting financiële zelfstandigheid van de inwoners van de Hoeksche Waard en vergroting van de werkparticipatiegraad in de samenleving Wat gaan we doen? 1.1. Inzet product reïntegratie. Het doel is om met behulp van trajecten de financiële zelfstandigheid van uitkeringsgerechtigden door uitstroom naar tijdelijk of vast werk te bevorderen Directe bemiddeling 175 30% uitstroom naar regulier werk Werkpool 175 vergroting uitstroomkansen Leer/werkplaats 30 4% uitstroom naar regulier werk VMP (Verplichte Maatschappelijke Participatie) 10 doorgaan in de Re-integratieladder Scholing 120 entreeprogramma + ondersteuning reintegratie loonkosten 20 duurzame arbeidsrelatie No-risk polis 10 duurzame arbeidsrelatie Begeleid werken 10 vergroting mogelijkheden tot duurzame arbeidsinpassing. Psychosociale 10 na begeleiding zijn kandidaten in staat om begeleiding ondanks een psychisch of sociaal toch te kunnen functioneren op een werkplek Mac. Talentenwaard 150 Activering werkzoekenden Traject NUGgers 40 40% arbeid (parttime en voltijds) 10 % scholing 40 % vergroting mogelijkheden tot duurzame arbeidsinpassing 10% uitstroom andere reden (verhuizing enz.) 1.2. Inzet product Inburgering Het doel is om inburgering aan te bieden met als doel een eerste en belangrijke stap naar maatschappelijke participatie en een volwaardig burgerschap te verkrijgen. Samenlooptrajecten 45 60% slaagt voor het inburgeringsexamen Opvoeding en ondersteuning 10 80% volgt de geboden opleiding en ondersteuning Kennisgeving Inburgering 10 tijdige kennisgeving
- 3-1.3. Inzet product volwasseneneducatie. Het doel is het bevorderen van maatschappelijke participatie door het bieden van educatiemogelijkheden om ontbrekende kennis en vaardigheden te verwerven. Instrumenten kwaliteit Avonddeelnemers (voortraject Wi en niveau Deelnemer kan door naar traject Wet verhoging Nederlands) inburgering Dagdeelnemers: Analfabeten / laaggeletterden Deelnemer kan door naar traject Wet voortraject voor inburgering (Wi) inburgering Dagdeelnemer: Verbetering Nederlandse taal Deelnemer verbetert zijn Nederlands na inburgering niveau B en hoger (niveau A2 is inburgeringniveau) Computervaardigheden Deelnemer is in staat om deel te nemen aan het digitale verkeer Laaggeletterde Nederlandstalige Deelnemer is in staat om te lezen en te schrijven op niveau A2 Grip op geld (voor schuldhulpverlening Deelnemer is in staat om zelfstandig cliënten) 1 dagdeel financieel te functioneren Wet- en regelgeving voor klanten Deelnemer is in staat om zelfstandig de weg naar de voorzieningen te vinden en ervan gebruik te maken Stichting MEE (ondersteuningscursussen) De stichting verbreedt de kennis van de deelnemer met de ondersteuningscursus Opvoedkunde Deelnemer is in staat om problemen binnen de opvoeding op te lossen Cursus Wegwijs met financiën Deelnemer is in staat om zelfstandig financieel te functioneren 2. Inkomen Met het programma Inkomen wordt de inkomenswaarborg van de Wet Werk en Bijstand vormgegeven. De wettelijke voorschriften ten aanzien van de Wet Werk en Bijstand zullen naar verwachting de komende jaren geen grote wijzigingen ondergaan. Bij het handhaven van de regels zal telkens gebruik worden gemaakt van de voortschrijdende technische en juridische mogelijkheden ten aanzien van elektronische bestandsvergelijking. Beoogd maatschappelijk effect: Bieden van tijdelijke inkomenswaarborg om zo optimaal mogelijk te kunnen deelnemen aan het maatschappelijke verkeer. Wat gaan we doen? 2.1. Inzet product Inkomenswaarborg Het doel is het realiseren van een doelmatige en rechtmatige uitvoering van de uitkeringsregelingen WWB, IOAW en IOAZ in combinatie met hoogwaardige handhaving.
- 4 - Inkomen WWB uitkering 550 bijstandsvolume op jaargemiddelde beperken tot 500, in ieder geval beter scoren dan de landelijke toe/afname WWB aanvragen 260 100% tijdig afhandelen WWB toekenning 200 100% afhandeling binnen gestelde termijn Aanvragen Langdurigheidstoeslag 150 Bezwaar en beroep 3% maximaal 3% van de besluiten (prognose 2800 besluiten) lijdt tot bezwaar en beroep, waarvan 1% gegrond verklaring. Recherche onderzoek 10 onderzoeken beperken (Max.10) door hoogwaardig handhaven Klachten ombudsman 0 3. Zorg Met het programma Zorg wordt uitvoering gegeven aan de taak om er voor te zorgen dat inwoners actief deel kunnen nemen aan onze samenleving. Voorlichting aan inwoners is een instrument om doelgroepen te bereiken en te wijzen op de mogelijkheden de financiële positie te verbeteren en de maatschappelijke participatie te behouden dan wel te vergroten. Daarnaast worden preventieve activiteiten ingezet om te voorkomen dat burgers in de problemen komen vanwege schulden. Beoogd maatschappelijk effect Het minimabeleid garandeert een basisniveau in de Hoeksche Waardse samenleving en een vangnet voor financiële noodhulp wanneer voorliggende voorzieningen niet toereikend zijn. Wat gaan we doen? 3.1. Inzet product Tegemoetkoming Bijzondere Kosten (TBK) Het doel is het verbeteren van de inkomenspositie van minima en het verbeteren van problematische leef- en of levensomstandigheden door het leveren van individuele of collectieve bijstandverlening. Bekendheid met producten xtra Waard Hoeksche Waard Digitale dienstverlening via website Actief Inkomensondersteuningsbeleid budgetniveau Op basis van gegevensuitwisseling (Inlichtingenbureau) op
- 5 - Budget maximalisatie maat ondersteuning en informatievoorziening leveren. Beschikbaar budget maximaal inzetten en de ruimte van de debiteurenopbrengsten voor 100% benutten. 3.2. Inzet product Schuldhulpverlening Het doel is het bieden van schuldhulpverlening (bemiddeling, regeling en sanering van schulden) en budgetadvies aan de inwoners van de Hoeksche Waard en het bevorderen van de financiële zelfstandigheid. Wettelijke bewindvoering WSNP 15 Slagingspercentage 85% Schuldregeling 75 Slagingspercentage 60 % Inzet budgettrainingen 30 Deelname aan cursus Grip op geld, tegengaan van terugval in schuldenproblematiek na sanering. Budgetbeheer 120 Tijdelijk overnemen van administratie om klanten weer tot rust te laten komen, daarna budgettraining. Saneringskrediet 10 Schuldeisers krijgen gelijk een deel van het geld tegen finale kwijting. 3.3. Inzet product Wmo Het doel is het uitvoeren van het backoffice Wmo in de Hoeksche Waard. Verzorgen van het financiële verkeer, applicatie beschikbaarstelling/beheer en interne Wmo-controle. Verwerken klantdossiers 7500 Betaling en controle binnen termijn gerealiseerd Managementinformatie leveren 4 Kwartaalrapportage in geld en aantallen Uitvoering backoffice Tevreden klant Interne Controle rapportage 20 Rapport van bevindingen per kwartaal en per gemeente Financiële consequenties De begroting 2011 en verder van de RSD HW is gebaseerd op de voorspellingen van het CPB en vertaald naar de Hoeksche Waard. De financiële jaren 2010 en 2011 geven een negatief saldo op de programma s. De budgetten van het rijk zijn voor de Hoeksche Waard berekend volgens het geldende rijksbudgetteringssysteem: het jaarbudget WWB-inkomen is gebaseerd op de lasten van 2 jaar geleden. Om te voorkomen dat bijna alle gemeenten een
- 6 - claim bij het ministerie gaan leggen om de kosten boven de 10% van het inkomensbudget vergoedt te krijgen is de verwachting dat het landelijk budget voor de WWBinkomensverstrekkingen zal worden verruimd. Voor de begroting 2011 van de RSD HW is begroot met de nu bekende feiten en dat betekent dat de gemeente een risico voor 2011 en verder moet inschatten. Het eigen risico voor de gemeente in relatie tot de RSD HW bestaat uit drie onderdelen: 10% van het gemeentelijk budget WWB-inkomen (budget voor de bijstandsuitkeringen) De organisatiekosten die kunnen stijgen door toename van WWB klanten en schuldhulpverlening. Het rijk heeft nog niet bevestigd of er een extra bijdrage wordt verleend omdat schuldhulpverlening een wettelijke taak is geworden voor de gemeenten. De RSD HW verwacht voor schuldhulpverlening in 2011 extra inzet van personeel nodig te hebben om de wachtlijsten zoveel mogelijk te voorkomen dan wel te beperken. De kosten bijzondere bijstand zijn vanaf 2007 fors gestegen, conform het beleid om onderbenutting tegen te gaan. Wanneer dit zich blijft voortzetten in de komende jaren zal de bevroren gemeentelijke bijdrage structureel omhoog moeten gaan of het beleid moet worden aangepast. De kosten lagen de afgelopen jaren op een niveau van zo n 750.000,--. In deze begroting 2011 wordt uitgegaan van een eigen bijdrage van de gemeenten van 450.000,- met een last van circa 1.000.000,- voor de bijzondere bijstand. Vanuit de RSD HW worden bezuinigingsvoorstellen voor de bijzondere bijstand gedaan die naar verwachting in 2011 door middel van een begrotingswijziging zullen worden verwerkt. De besluitvorming in het AB wordt in het najaar 2010 verwacht. Voor de begroting 2011 vraagt de RSD HW van de gemeente Strijen de volgende bijdragen: 1. Organisatiekostenbegroting 325.560,-- 2. Decentralisatie-uitkering inburgering 32.000,-- 3. Inkomensondersteuningsbeleid 48.015,-- 4. WMO uitvoeringskosten 16.005,-- 5. Extra bijdrage 113.960,-- In totaal wordt van de gemeente Strijen een bijdrage voor 2011 gevraagd van 535.540,-- Ad 1 Organisatiekostenbegroting In de meerjarenbegroting 2012-2014 geeft de RSD aan dat het bedrag voor de organisatiekosten te laag is maar zij houden voorlopig rekening met de vaste afspraak van een jaarlijkse stijging van 1,5%. Jaarlijks blijft er een bedrag van ongeveer 300.000,- aan geraamde organisatiekosten over die niet gedekt worden door de bijdragen van de gemeenten in de exploitatie van de RSD HW. Er is in 2011 geen verwachte terugverdiencapaciteit zoals in het verleden gehanteerd werd. Omdat de liquiditeitspositie van de RSD is verslechterd zal het saldo van de financieringsfunctie geen mogelijke dekkingsmiddel meer zijn. Sinds 2004 is het uitgangspunt dat de RSD haar taken uitvoert met 38 fte. Het vaste aantal fte is vanaf 2004 niet verhoogd. Voor tijdelijke ondersteuning voor wettelijk verplichte extra taken wordt personeel ingehuurd.
- 7 - In de meerjarenbegroting 2011-2014 van de gemeente Strijen is voor 2011 rekening gehouden met een organisatiekostenbudget van 325.560,--. Voor 2012 is dit 330.443,--. Dit budget is toereikend om de organisatiekosten van de RSD te bekostigen. Ad 2 Decentralisatie uitkering inburgering In de meerjarenbegroting 2011-2014 van de gemeente Strijen is geen rekening gehouden met de 1 op 1 doorbetaling van dit deel van de algemene uitkering naar de RSD HW. Voorheen maakte dit deel uit van de uitkering Wet Inburgering. Met de voeging van middelen in het participatiebudget heeft het Ministerie besloten de specifieke uitvoeringskosten inburgering niet in het participatiebudget mee te nemen maar dit apart in de algemene middelen te storten. De RSD HW voert de inburgering namens de gemeente uit. In Turap-I 2010 is dit bedrag bijgeraamd voor de jaren 2010 en volgende. Ad 3 Inkomensondersteuningsbeleid (bijzondere bijstand) In de meerjarenbegroting 2011-2014 van de gemeente Strijen is rekening gehouden met een bedrag van 48.015,-- voor het inkomensondersteuningsbeleid. Het in de begroting geraamde bedrag is toereikend. Ad 4 Wmo-uitvoeringskosten Voor de Wmo uitvoeringskosten zal naar verwachting ruimte zijn binnen het totale Wmobudget. De bijdrage in de Wmo-uitvoeringskosten is afhankelijk van het op te stellen contract in 2010. In dit contract moet worden opgenomen hoe in geval van overschrijdingen wordt gehandeld. De RSDHW vindt dat hieraan nog een risico is verbonden van 50.000,- en heeft daarom dit bedrag meegenomen in de risicoparagraaf. Nu er sprake is van een apart privaatrechtelijk contract is het niet noodzakelijk dat dit in de risicoparagraaf wordt meegenomen. Immers, door middel van het contract zijn de afspraken tussen de gemeente en de RSDHW (financieel) gewaarborgd. Voorgesteld wordt om aan het AB van de RSDHW mee te geven dat dit risico niet wordt opgenomen in de risicoparagraaf. Over de begroting 2011 en verder met betrekking tot de uitvoeringskosten Wmo wordt apart gerapporteerd aangezien het hier om een privaatrechterlijk contract gaat en geen onderdeel is van de gemeenschappelijke regeling en daarmee begroting 2011. In de begroting van de gemeente Strijen is rekening gehouden met 25.000,-- voor Wmo-uitvoeringskosten. De feitelijke kosten bedragen volgens de begroting van de RSDHW 16.005,--, zodat onze begroting met 7.000,--- kan worden afgeraamd. Ad 5 Extra bijdrage Voor de noodzakelijke extra bijdrage van de gemeente (Strijen 113.960,-- voor 2011), wordt de gemeenteraad voorgesteld akkoord te gaan met een onttrekking uit het vrije deel van de algemene reserve. De extra bijdrage van de gemeenten is benodigd om de begroting 2011 van de RSDHW sluitend te maken. Het tekort wordt met name veroorzaakt door de t-2 regeling voor het WWB inkomensdeel, de bijzondere bijstand en de schuldhulpverlening. De extra bijdrage zal in 2012 24.271,-- bedragen, in 2013 9.177,-- en zal in 2014 nog 4.231,-- zijn. De verwachting is dat deze extra bijdragen noodzakelijk zijn om de exploitatie dekkend te krijgen. Het niveau van de weerstandscapaciteit van de RSDHW is in een apart algemeen bestuur besluit vastgesteld op 10% van de programmabegroting. Voor dit bedrag is in de afgelopen jaren een weerstandsreserve gevormd. De verwachting is dat aan het begin van het jaar 2011
- 8 - deze weerstandsreserve nihil is. Dit wordt veroorzaakt door de toename van het aantal uitkeringen, de verhoogde uitgaven bijzondere bijstand en de schuldhulpverlening. Het AB heeft inmiddels besloten om het weerstandsvermogen de komende jaren niet op te bouwen. De begroting 2010 van de RSD HW zal afhankelijk van de ontwikkeling van de programma s geactualiseerd worden. Voor 2011-2014 kan het mogelijk zijn dat de RSDHW een rentedragende lening aangaat met een rentetypische looptijd van minder dan 1 jaar. Voor de vertaling van de begroting 2011-2014 van de RSDHW zal bij het opstellen van de programmabegroting 2011 van de gemeente Strijen een lastenverzwaring meegenomen moeten worden van 113.960,-- waarvoor geen dekking is binnen de begroting van de gemeente Strijen. De lastenverzwaring zal ten laste moeten komen van het vrije deel van de algemene reserve. Meerjarig zal in 2012 met een lastenverzwaring van 24.271,-- rekening gehouden moeten worden. In 2013 zal de lastenverzwaring 9.177,-- zijn en in 2014 4.231,--. Bezuinigingen Op 23 maart 2010 is er bij de RSD HW een brief binnengekomen met het verzoek om in de begroting 2011 bezuinigingsvoorstellen mee te nemen. Ten tijde van het verzenden van de brief was de begroting 2011 van de RSD HW al bijna gereed. In de begroting 2011 is de brief van 23 maart daarom niet als zodanig verwerkt. VOORSTEL: Instemmen met de standpunten van het college t.a.v. de ontwerp begroting 2011 en ontwerp meerjarenbegroting 2012-2014 van de Regionale Sociale Dienst Hoeksche Waard o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o