Purmerend, 3. Voor welke doelgroep willen we schuldhulpverlening aanbieden?

Transcriptie

1 Agendanummer: 1109 Registratienummer: Purmerend, Aan de gemeenteraad van Purmerend, Inleiding en probleemstelling: Inleiding De beleidsinzet en de wijze van uitvoering van schuldhulpverlening moeten per 2012 worden heroverwogen. Aanleiding daartoe is enerzijds de afloop van het pilot-project Activa en anderzijds de nieuwe wetgeving die op komst is. Om de schuldhulpverlening effectiever te maken heeft het kabinet de intentie om de taak van gemeenten op het terrein van de integrale schuldhulpverlening wettelijk in te bedden (zie hoofdstuk 2 in het beleidsplan). De uitgangspunten uit het wetsvoorstel en de ambities die erin verwoord staan zijn meegenomen in voorliggend raadsvoorstel. De wet laat veel beleidsvrijheid voor gemeenten maar beoogt ermee dat gemeenten in elk geval goed nadenken over beleid op dit gebied. Zodoende moet er een wettelijke 'bodem' komen. Grotendeels komen de punten uit het wetsvoorstel al overeen met het huidige beleid van Purmerend. Wanneer deze wetgeving daadwerkelijk in werking zal treden is nog onbekend. Centrale vragen waarover een besluit genomen dient te worden zijn de volgende: 1. Vanuit welke visie, doelstelling en uitgangspunten willen we schuldhulpverlening structureel uitvoeren? 2. Welke producten willen we inzetten? 3. Voor welke doelgroep willen we schuldhulpverlening aanbieden? Oplossingsrichtingen: Met dit raadsvoorstel geeft de gemeente een structurele invulling aan het beleid op het gebied van schuldhulpverlening. Daarvoor dient er een besluit te worden genomen over de volgende onderwerpen: het beleidskader, de aangeboden producten en de doelgroep. 1. Vanuit welke visie, doelstelling en uitgangspunten willen we schuldhulpverlening structureel uitvoeren? Onderstaande visie, doelstelling en uitgangspunten sluiten aan op datgene wat in 2007 al is vastgesteld door de Raad. In voorliggend beleidsplan worden ze aangescherpt en opnieuw geformuleerd. Voorgesteld wordt om deze te beschouwen als het beleidskader: Visie Schuldhulpverlening gebeurt vanuit de visie dat iedereen zich moet beseffen dat je niet méér geld kunt besteden dan je inkomen toestaat. Dit is een voorwaarde om te kunnen participeren in de samenleving. Schuldhulpverlening is daarmee onderdeel van het sociaal beleid. Doelstelling Het vergroten van duurzame (financiële en sociale) zelfredzaamheid en participatie van burgers en, indien dit niet mogelijk is, adequate hulp bieden om maatschappelijke uitval te voorkomen. Uitgangpunten 1. Preventieve activiteiten zijn noodzakelijk om de groeiende schuldenproblematiek af te remmen. Voorkomen is beter dan genezen. 2. Prioriteit ligt bij het bevorderen van zelfredzaamheid: van kwetsbaar naar weerbaar. 3. Activeren en werk stimuleren waar dat mogelijk is. 4. Mensen zijn als eerste zelf verantwoordelijk om hun problemen aan te pakken.

2 Agendanr.: Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Registratienr: Door het wegnemen van drempels kan men zijn probleem aanpakken. 6. Maatwerk is een voorwaarde voor een succesvolle schuldhulpverlening. 7. Gemeente Purmerend kiest voor integraal beleid en voert regie op de uitvoering. 8. Eén aanspreekpunt is belangrijk om uitval te voorkomen. 9. Nazorg is belangrijk om terugval te voorkomen en is zodoende een vorm van preventie. 10. Hulp bij schuldenproblematiek is beschikbaar voor inwoners van Purmerend met problematische schulden (richtlijn Gedragscode Schuldregeling NWK, bijlage 3 beleidsplan). 2. Welke producten willen we inzetten? De huidige schuldhulpverlening bestaat uit de producten in onderstaande tabel. Er kan gekozen worden uit een volledig pakket aan diensten en een basispakket. Voorgesteld wordt om te kiezen voor een volledig pakket aan diensten met minder intensieve (minder uren) trajectbegeleiding. Daarnaast om preventieve activiteiten financieel te waarborgen. Product Optie 1: Basispakket Optie 2: Volledig pakket Aantallen 2012 Kosten 2012 WMO- Aanmeldgesprek WMO X X 480 middelen Advies (70%) X Integrale intake X X Stabilisatietraject X X Trajectbegeleiding X X Schuldregeling X X Budgetbeheer X X Budgetbegeleiding X Afgifte WSNP-verklaring X X Nazorg X X Totale kosten Tabel: opties producten schuldhulpverlening en geschatte aantallen 2012 Optie 1: basispakket (geen budgetbegeleiding en/of geen adviestraject) Financiële consequenties: totale besparing Afwegingen voor: Het levert een financiële besparing op Afwegingen tegen: Budgetbegeleiding is voor het afbouwen van budgetbeheer erg belangrijk. Het heeft als doel mensen zelfredzaam te maken. Het is daarom ook een manier om te voorkomen dat mensen niet terugvallen in een schuldensituatie. In praktijk is gebleken dat advies toch nodig is voor mensen om te weten welke stappen zij moeten ondernemen in geval zij (nog) niet in aanmerking komen voor een traject. Optie 2: volledig pakket Optie 2A. Huidige producten ongewijzigd voortzetten Financiële consequenties: kosten Afwegingen voor: De huidige producten blijken in praktijk erg nodig. Het snijden daarin heeft nadelige gevolgen voor de kwaliteit. Afwegingen tegen: Het levert geen besparing op. De besparing kan wel gezocht worden in de mate van intensiviteit van trajectbegeleiding. blz. 3 van 7

3 Agendanr.: Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Registratienr: Optie 2B. Volledig pakket aan producten maar met minder intensieve trajectbegeleiding Het aantal uren trajectbegeleiding kan teruggebracht worden van 9,75 uren naar 7 uren per klant per jaar. Zo wordt de begeleiding minder intensief. Begeleiding licht ten slotte ook bij hulpverlenende instanties. De begeleiding van Activa is vooral gericht op coördinatie en afstemming met de instanties die betrokken zijn bij een klant. Financiële consequenties: besparing Afwegingen voor: Dezelfde diensten kunnen geboden worden tegen minder kosten. De begeleiding die momenteel geboden wordt is uitgebreid vergeleken met landelijke standaarden. Afwegingen tegen: Er bestaat een risico op minder kwaliteit van dienstverlening. Aanvullende optie: preventief maatregelenpakket Financiële consequenties: Tot 2012 loopt de financiering van preventieve vormen van schuldhulpverlening (cursus en thuisadministratie) via het Regiocollege vanuit het budget Volwassen Educatie. Voor is nog geen verdere invulling aan het budget VE gegeven. De oormerking van educatie en de bestedingsverplichting bij het Regiocollege loopt tot en met Vanaf 2013 zijn de middelen dus niet meer geoormerkt en bestedingsverplicht en maakt het integraal onderdeel uit van het participatiebudget. In de meerjaren beleidsnotitie Participatiebudget zullen keuzes moeten worden gemaakt voor besteding van het participatiebudget. 3. Voor welke doelgroep willen we schuldhulpverlening aanbieden? De gemeentelijke schuldhulpverlening is breed toegankelijk voor alle natuurlijke personen van wie redelijkerwijs is te voorzien dat die niet zullen kunnen voortgaan met het betalen van de schulden of die verkeren in een toestand dat zij zijn opgehouden te betalen, onder voorwaarde dat zij gemotiveerd zijn. Het uitgangspunt voor de toelatingscriteria zijn de richtlijnen van de NWK (zie bijlage 1 in de notitie): 18 Jaar of ouder; Inwonend en ingeschreven in de gemeente Purmerend; Gemotiveerd of te motiveren en een problematische schuld volgens de NWKgedragscode. Om in aanmerking te komen voor een traject zijn de volgende aanvullende voorwaarden verbonden: Op tijd de juiste en volledige informatie verstrekken; Er mogen geen nieuwe schulden worden gemaakt; Het inkomen van de schuldenaar moet ten minste het niveau hebben van de bijstandsnorm. Als de cliënt een lager inkomen heeft, dan heeft hij geen afloscapaciteit en valt er geen schuldregeling te treffen met schuldeisers. De schuldenaar moet alle mogelijke inkomsten aanwenden (bijstand, huursubsidie, belastingteruggaaf, kinderkorting, vakantiegeld etc). Waar mogelijk moet vermogen (bijvoorbeeld koopwoning) te gelde worden gemaakt. Pas als dat geregeld is, kan een schuldregeling worden opgezet. Om exact te berekenen of de schuldhoogte en het inkomen voldoen aan de voorwaarden voor schuldregeling, wordt een standaardrekenmethode gebruikt; Als het hebben van een auto niet noodzakelijk is voor beroepsuitoefening of om medische redenen, dan moet deze verkocht worden. Ook andere uitgaven moeten grondig worden getoetst op de noodzaak ervan. De rechten en plichten van de klant liggen vast in een contract. Hierbij wordt onder andere aangegeven welke sanctie er is wanneer de klant zich niet houdt aan het contract en de blz. 4 van 7

4 Agendanr.: Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Registratienr: voorwaarden die gesteld zijn om in aanmerking te komen voor schuldhulpverlening. Onder bepaalde omstandigheden kan een sanctie worden opgelegd. De meest reële sanctie is uitsluiting voor een bepaalde tijd (6 maanden) van schuldhulpverlening. Dit houdt in dat een schuldenaar voor een periode van 6 maanden geen toegang heeft tot de diensten van schuldhulpverlening. Deze uitsluiting kan worden opgelegd bij een combinatie van factoren: Bij onvoldoende motivatie en meewerking tijdens het traject; Wanneer blijkt dat opzettelijk onvolledige en onjuiste informatie is verstrekt; Wanneer nieuwe schulden worden gemaakt tijdens het traject; Wanneer fraude is gepleegd; Wanneer nieuwe schulden worden gemaakt na de afloop van een traject (recidive). Meetbare doelstellingen: Uitval uit trajecten: < 10%; Trajecten worden succesvol beëindigd: 70% succesvol; Maximale wachttijd: < 4 weken; Aantal recidivisten neemt af: nulmeting 2012; Aantal aanmeldingen neemt op langere termijn af: afname van 10% vanaf 2014; Klanttevredenheid: 7. Financiële consequenties: In 2009 zijn extra middelen ingezet uit het werkdeel Wwb (participatiebudget). Zoals het er nu naar uitziet is de krimp van het participatiebudget zo groot dat het niet meer mogelijk is de uitname vanuit het participatiebudget te blijven doen. Het voorstel is dan ook om de uitname vanuit het participatiebudget naar 0,- euro terug te brengen. Dit betekent wel dat er een tekort ontstaat om de kosten voor schuldhulpverlening te dekken (zie tabel). Dekking (vast personeel en schuldregeling en budgetbeheer) Kosten Dekking Tekort Tabel: kosten versus dekking huidige schuldhulpverlening Dit tekort kan gedekt worden door te kiezen voor optie 2B (producten). Deze optie levert een besparing op van Tot 2012 worden educatieve preventieve voorzieningen (cursus en thuisadministratie) gefinancierd uit het participatiebudget (VE). De krimp van het participatiebudget maakt de dekking van deze preventieve voorzieningen onzeker. In de meerjaren beleidsnotitie Participatiebudget zullen keuzes moeten worden gemaakt voor besteding van het participatiebudget. Voor preventieve vormen van schuldhulpverlening is een bedrag van nodig. Communicatie: Via afdeling communicatie zal de informatie op de website worden aangepast, evenals folders en posters. Daarnaast wordt gewerkt aan een digitaal loket schuldhulpverlening om mensen met financiële problemen in een vroeg stadium te kunnen voorzien van advies en tips bij schulden. blz. 5 van 7

5 Agendanummer: 1109 Registratienummer: Mon itori ng/eval uatie: Ten minste jaarlijks zal het college van B&W in het jaarverslag aan de gemeenteraad verantwoording afleggen over de uitvoering van het door de Raad vastgestelde plan met betrekking tot integrale schuldhulpverlening. De volgende gegevens zullen worden gerapporteerd: Aantal aanmeldingen; Aantal intakes; Aantal crisisinterventies; Aantal klanten in caseload; Aantallen per product; Aantal succesvol beëindigde trajecten; Aantal recidivisten; Aantal mensen die uitvallen tijdens een traject; Wachttijd. Voorstel: 1. de in het voorstel geformuleerde visie, doelstelling en beleidsuitgangspunten te hanteren als beleidskader voor de daarbij benoemde doelgroep 2. de huidige diensten ongewijzigd voort te zetten (volledig pakket), maar met minder intensieve trajectbegeleiding en met de besparing die dit oplevert de bijdrage voor trajectbegeleiding schuldhulpverlening vanuit het participatiebudget terug te brengen naar educatieve preventieve activiteiten te blijven bekostigen. Bij de heroverweging van de beleidsinzet van het participatiebudget de kosten voor preventie schuldhulpverlening, zijnde een bedrag van , te betrekken. / Bijlage(n): Beleidsplan schuldhulpverlening Advies WMO-Cliëntenraad blz. 6 van 7

6 Agendanummer Registratienummer De raad van de gemeente Purmerend; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 11 januari 2011, nr ; B E S L U I T: 1. de in het voorstel geformuleerde visie, doelstelling en beleidsuitgangspunten te hanteren als beleidskader voor de daarbij benoemde doelgroep. 2 de huidige diensten ongewijzigd voort te zetten (volledig pakket), maar met minder intensieve trajectbegeleiding en met de besparing die dit oplevert de bijdrage voor trajectbegeleiding schuldhulpverlening vanuit het participatiebudget terug te brengen naar educatieve preventieve activiteiten te blijven bekostigen. Bij de heroverweging van de beleidsinzet van het participatiebudget de kosten voor preventie schuldhulpverlening, zijnde een bedrag van , te betrekken. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering d.d. 31 maart 2011 de griffier, de voorzitter,