Project SO 2020 Medisch handelen Professionaliteit Samenwerking Communicatie met patiënt Maatschappelijk handelen Kennis en wetenschap Organisatie
Project SO 2020
Project SO 2020 De ouderenzorg is in beweging. De specialist ouderengeneeskunde en sociaal geriater zien ontwikkelingen op zich af komen die van grote invloed zijn op het werk in de toekomst. Denk daarbij aan de wet Langdurige Zorg en het aantal verzorgingshuizen dat sluit. Met het project SO 2020 wil Verenso samen met u komen tot standpunten over de rol van de specialist ouderengeneeskunde in de toekomst. Zodat u handvatten heeft om uw praktijkvoering toekomstbestendig te maken en zodat Verenso weet hoe zij die praktijkvoering in de toekomst kan ondersteunen op ieder denkbaar niveau. Deze doelen willen we bereiken met de leden in een collectief project: SO 2020 WAT WILLEN WE MET U DOEN? Graag willen we met u in gesprek over de koers die we samen uit moeten zetten om te zorgen dat de functie van de specialist ouderengeneeskunde stevig verankerd wordt en blijft in de toekomst. In zowel de algemene ledenvergadering in mei als in november gaan we daarover met u in gesprek. Daarnaast stellen we 7 focusgroepen in. Deze focusgroepen krijgen een opdracht mee. Elke focusgroep richt zich op een competentiegebied zoals verwoord in het beroepsprofiel voor de specialist ouderengeneeskunde. Het gaat om de volgende competenties: 1. Medisch handelen 2. Communicatie met de patiënt/vertegenwoordiger 3. Samenwerking 4. Kennis en wetenschap 5. Maatschappelijk handelen 6. Organisatie 7. Professionaliteit 2
Per competentie stellen we een focusgroep samen. Elke focusgroep bestaat uit maximaal 10 geïnteresseerde leden. Deze groepen komen in 2014 een aantal keer bij elkaar en worden begeleid door een voorzitter en een secretaris. Op de volgende pagina s vindt u voor iedere focusgroep de opdracht. PLANNING EN RESULTAAT Op 22 mei krijgen alle leden de kans om over de verschillende thema s mee te praten. In mei, juni, september en oktober komen de focusgroepen bij elkaar. In de ledenvergadering van november wordt de stand van zaken teruggekoppeld. In december sluiten de focusgroepen gezamenlijk hun werkzaamheden af. In de algemene ledenvergadering van mei 2015 worden de resultaten van het project SO 2020 besproken. Het resultaat zal een visiedocument zijn van de specialisten ouderengeneeskunde over de ontwikkeling van hun eigen vak, gericht op de toekomst. DOET U MEE? We nodigen alle leden uit om op 22 mei actief deel te nemen en mee te denken over de koers van de specialist ouderengeneeskunde naar de toekomst. Daarmee neemt u zelf het heft in handen en levert u een belangrijke bijdrage aan de toekomstige rol en positie van de specialist ouderengeneeskunde. 3
Waarom een visiedocument over de rol en positionering van de voor 2020? Met de wet Langdurige Zorg breekt een nieuw tijdperk aan. Verenso wil graag weten wat de leden denken en willen. Hoe kijken de leden naar de toekomst. Hoe ziet het vak er in 2020 uit? Wat is daarvoor nodig? Welke opdrachten geven de leden zich zelf? Wat moet Verenso doen? Wat verwachten wij van ActiZ, de overheid, de huisartsen, et cetera? En wat verwachten zij van ons? HOE GAAN WIJ DAT AANPAKKEN? Het is praktisch niet haalbaar om met alle leden gelijktijdig en met elkaar in discussie te gaan. Vandaar dat wij via ledenvergaderingen en focusgroepen zoveel mogelijk ideeën en meningen willen verzamelen. Deze toekomstverwachtingen worden gebundeld en vormen de kern van het beleid dat wij tot 2020 willen gaan uitdragen. Het doel is om veranderingen in de langdurige zorg niet passief over ons heen te laten komen maar zelf sturing te houden en de discussie aan te gaan met partners in de zorg. Met het visiedocument SO 2020 kunt u zelf aan de slag, gaat Verenso u ondersteunen in het werk en gaan wij naar ActiZ, VWS, ZN en andere relevante organisaties om deze te betrekken bij het realiseren van onze opvattingen en ideeën. Dit visiedocument vormt de agenda voor de periode 2015 2020. 4
specialist ouderengeneeskunde DE PLANNING IS ALS VOLGT: 22 mei 2014 startbijeenkomst focusgroepen en discussie over de thema s mei en juni 2014 bijeenkomsten focusgroepen september en oktober 2014 bijeenkomsten focusgroepen 27 november 2014 tussenrapportage in algemene ledenvergadering 9 december 2014 afsluiting werkzaamheden focusgroepen 21 mei 2015 eindverslag wordt gepresenteerd in algemene ledenvergadering 5
6
Opdrachten focusgroepen Hieronder vindt u per focusgroep de opdracht. De vragen zijn identiek, maar worden uiteraard gekleurd door de verschillende competenties. Aanvullend worden meer competentie specifieke vragen gesteld in aansluiting op actuele ontwikkelingen. 1. MEDISCH HANDELEN Het hanteren van diagnostische en therapeutische vaardigheden ten behoeve van een doeltreffende, doelmatige en patiëntgerichte zorg in een multidisciplinair zorgproces. Opdracht: 2 schets hoe de specialist ouderengeneeskunde aan deze competentie idealiter vorm geeft om optimale patiëntenzorg te bieden aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken. 2 wat moet deze daar zelf voor doen? 2 hoe kan zij/hij daarvoor optimaal samenwerken met collega s? 2 welke bevorderende en belemmerende randvoorwaarden spelen hierbij een rol? 2 welke ondersteuning zou Verenso daarbij moeten bieden? Ter concretisering van dit thema: 2 waarin onderscheidt de specialist ouderengeneeskunde zich wat betreft het medisch handelen van huisarts en klinisch geriater? 2 hoe maken we dit inzichtelijk voor patiënten, mantelzorgers en verwijzers? 2 hoe ontwikkelt de geneeskunde zich? Is de specialist ouderengeneeskunde er nog in 2020? En hoe ontwikkelen andere specialismen zich? 7
2. COMMUNICATIE MET DE PATIËNT/VERTEGEN- WOORDIGER Het opbouwen van effectieve behandelrelaties met patiënten en hun systeem, het verkrijgen van relevante patiënteninformatie, het bespreken van relevante informatie met patiënten en familie, houdt duidelijke en accurate dossiers bij. Opdracht: 2 schets hoe de specialist ouderengeneeskunde aan deze competentie idealiter vorm geeft om optimale patiëntenzorg te bieden aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken. 2 wat moet deze daar zelf voor doen? 2 hoe kan zij/hij daarvoor optimaal samenwerken met collega s? 2 welke bevorderende en belemmerende randvoorwaarden spelen hierbij een rol? 2 welke ondersteuning zou Verenso daarbij moeten bieden? Ter concretisering van dit thema: 2 schets verstorende elementen in de communicatie met de patiënt. 2 hoe zou de specialist ouderengeneeskunde daarmee om moeten gaan? 8
3. SAMENWERKING Het bijdragen aan effectieve interdisciplinaire samenwerking en ketenzorg, onder meer in de medische as. Het doelmatig overleggen met: de artsen onderling over (afgestemd) medisch beleid en wijze van praktijkvoering; het multidisciplinair team over het zorg-/behandelplan; collega s uit de eerste of tweede lijn over de medische situatie van de patiënt; zorgverleners van andere instellingen over de medische en algemene zorg (therapeutisch leefklimaat et cetera) voor de patiënt. Opdracht: 2 schets hoe de specialist ouderengeneeskunde aan deze competentie idealiter vorm geeft om optimale patiëntenzorg te bieden aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken. 2 wat moet deze daar zelf voor doen? 2 hoe kan zij/hij daarvoor optimaal samenwerken met collega s? 2 welke bevorderende en belemmerende randvoorwaarden spelen hierbij een rol? 2 welke ondersteuning zou Verenso daarbij moeten bieden? Ter concretisering van dit thema: 2 noem voorbeelden waaruit blijkt dat de specialist ouderengeneeskunde een centrale positie inneemt binnen de organisatie, de spin is in het web waar niemand aan voorbij gaat. 2 behoeft de herkenbaarheid van de specialist ouderengeneeskunde voor de huisarts, het managementteam of de afdeling ook verbetering? 2 welke rol moet de vakgroep spelen als het gaat over samenwerking en communicatie? 9
10
4. KENNIS EN WETENSCHAP Een kritische beoordeling van medische informatie van het eigen vakgebied ten behoeve van de eigen klinische oordeels- en besluitvorming. Ontwikkelen en onderhouden van een persoonlijk bij- en nascholingsplan. Verbreding bevorderen en ontwikkelen van wetenschappelijke vakkennis door het meewerken aan onderzoek, kwaliteitsborging of ontwikkeling van richtlijnen. Bevorderen van de deskundigheid van betrokkenen bij de gezondheidszorg via onderwijs, voorlichting en publicaties. Opdracht: 2 schets hoe de specialist ouderengeneeskunde aan deze competentie idealiter vorm geeft om optimale patiëntenzorg te bieden aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken. 2 wat moet deze daar zelf voor doen? 2 hoe kan zij/hij daarvoor optimaal samenwerken met collega s? 2 welke bevorderende en belemmerende randvoorwaarden spelen hierbij een rol? 2 welke ondersteuning zou Verenso daarbij moeten bieden? Ter concretisering van dit thema: 2 hoe zouden (vak)groepen specialist ouderengeneeskunde idealiter hun kennisbeleid vorm moeten geven om te zorgen dan hun expertise past bij de behoefte van hun (toekomstige) patiëntenpopulatie? 2 hoe kunnen specialisten ouderengeneeskunde bestuurders motiveren hen voldoende te faciliteren? 2 moet onderzoek altijd vanuit een universiteit plaatsvinden? 11
5. MAATSCHAPPELIJK HANDELEN Het kennen en herkennen van de determinanten van de gezondheid van patiënten om de gezondheid van patiënten en de volksgezondheid te bevorderen. Herkennen van en reageren op die kwesties waar belangenbehartiging namens patiënten, beroepen of de samenleving gewenst is. Opdracht: 2 schets hoe de specialist ouderengeneeskunde aan deze competentie idealiter vorm geeft om optimale patiëntenzorg te bieden aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken. 2 wat moet deze daar zelf voor doen? 2 hoe kan zij/hij daarvoor optimaal samenwerken met collega s? 2 welke bevorderende en belemmerende randvoorwaarden spelen hierbij een rol? 2 welke ondersteuning zou Verenso daarbij moeten bieden? Ter concretisering van dit thema: 2 hoe zou de specialist ouderengeneeskunde zich als belangenbehartiger van de patiënt moeten manifesteren? 12
6. ORGANISATIE Het effectief en doelmatig binnen een gezondheidsorganisatie of als zelfstandige beroepsbeoefenaar werken. Opdracht: 2 schets hoe de specialist ouderengeneeskunde aan deze competentie idealiter vorm geeft om optimale patiëntenzorg te bieden aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken. 2 wat moet deze daar zelf voor doen? 2 hoe kan zij/hij daarvoor optimaal samenwerken met collega s? 2 welke bevorderende en belemmerende randvoorwaarden spelen hierbij een rol? 2 welke ondersteuning zou Verenso daarbij moeten bieden? Ter concretisering van dit thema: 2 hoe zou de specialist ouderengeneeskunde zijn regie in de zorg voor kwetsbare ouderen vorm moeten geven? 2 bestaat in 2020 het verpleeghuis nog? 13
14
7. PROFESSIONALITEIT Het leveren van hoogstaande zorg op een integere, oprechte en betrokken wijze. Het uitoefenen van de geneeskunde naar de gebruikelijke ethische en juridische normen van het beroep. Opdracht: 2 schets hoe de specialist ouderengeneeskunde aan deze competentie idealiter vorm geeft om optimale patiëntenzorg te bieden aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken. 2 wat moet deze daar zelf voor doen? 2 hoe kan zij/hij daarvoor optimaal samenwerken met collega s? 2 welke bevorderende en belemmerende randvoorwaarden spelen hierbij een rol? 2 welke ondersteuning zou Verenso daarbij moeten bieden? Ter concretisering van dit thema: 2 hoe kan de specialist ouderengeneeskunde met de te verwachten bezuinigingen verantwoorde zorg leveren? 2 waar stopt de verantwoordelijkheid van de specialist ouderengeneeskunde bij een falend management? 15
Trends en ontwikkelingen Er zijn vele maatschappelijke trends en ontwikkelingen die invloed kunnen hebben op het handelen van de specialist ouderengeneeskunde. Het is belangrijk om je bewust te zijn van maatschappelijke trends en ontwikkelingen. Wij maken hier allemaal deel van uit. Hieronder schetsen we die trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op het (professioneel) functioneren van de specialist ouderengeneeskunde. 16 2 Aanbodgedreven zorg wordt geleidelijk vervangen door vraaggedreven zorg. 2 Veiligheid staat hoog op de agenda. Dit komt door toegenomen transparantie. Steeds vaker komt onbedoelde schade boven tafel. 2 Verzakelijking en de toename van marktwerking en ondernemerschap is een brede trend in de gehele publieke sector. 2 Hoge prioriteit aan preventie. In het licht van toenemende kosten geldt: voorkomen is beter dan. 2 Transparantie in de samenleving en in het bijzonder in de zorg neemt snel toe. 2 Digitale uitwisseling van kennis en gegevens neemt toe. Ook digitale hulpmiddelen en domotica zijn van invloed op de zorg. 2 Meer individualisme doet de vraag naar zorg op maat en eigen regie toenemen. 2 Doe-het-zelf-zorg. Hoge eigen bijdrage, meer beroep op het informele circuit (mantelzorg) en eigen zorgvoorzieningen (Thomas-huizen) bepalen de vraag naar zorg. 2 Vaker chronisch ziek. In 2020 heeft 55% van de bevolking één of meer chronische ziekten. 2 Meer vraag, meer kosten. Steeds vaker zal kritisch gekeken worden naar nut en noodzaak van zorg en zal het gaan over de afweging tussen individuele of collectieve lasten. 2 Zijn er wel genoeg werkende mensen beschikbaar om aan de vraag naar zorg te voldoen? 2 Het moet wel leuk zijn. Bezoek aan een zorginstelling moet een prettige ervaring zijn. Nadruk op persoonlijke wensen en behoeften en kwaliteit van leven.
COLOFON VERENSO ALS BELANGENBEHARTIGER Zo n 1.550 specialisten ouderengeneeskunde en sociaal geriaters hebben zich verenigd in Verenso. Wij ondersteunen hen bij de beroepsuitoefening en behartigen de beroepsinhoudelijke belangen. Daarbij richten we ons op positionering, kwaliteitsbeleid en deskundigheidsbevordering. Verenso, maart 2014 TEKST Verenso ONTWERP Het Lab ontwerp + advies, Arnhem DRUK Rikken Print bv Gendt
Mercatorlaan 1200 3528 BL Utrecht Postbus 20069 3502 LB Utrecht T 030 28 23 481 F 030 28 23 494 info@verenso.nl www.verenso.nl