LESBRIEF Sneeuwwitje, wat ben je mooi Een voorstelling voor kinderen van 4 tot 7 jaar Bedacht door: Virga Lipman Gespeeld door: Arthur Geesing Regie: Vincent Wijlhuizen Muziek: Joris Erwich Decor en poppen: Laura de Josselin de Jong, Karen van Holst Pellekaan Informatie en boekingen: Theaterbureau Frijns www.theaterbureaufrijns.nl 1
Het thema Sneeuwwitje, wat ben je mooi is een kleutervoorstelling met prachtige poppen waarin een oud verhaal in een nieuw jasje wordt gestoken. Sneeuwwitje werd in de 19 e eeuw opgetekend door de gebroeders Grimm als volksvertelling. Het werd al snel een van de populairste sprookjes uit de verzameling van de heren. Mede door de Disney-interpretatie werd Sneeuwwitje wereldberoemd. Het verhaal van het mooiste prinsesje van de wereld dat door haar stiefmoeder naar het leven wordt gestaan, heeft menig kinderhart gestolen. De zeven dwergen en de magische toverspiegel geven het sprookje een vrolijke en wondere glans. Wij leggen in deze voorstelling de nadruk op het thema mooi zijn, een thema dat in deze tijd in reclame en op televisie volop speelt. Dus ook Sneeuwwitje heeft te maken met een schoonheidswedstrijd, een make-over van het paleis en van zichzelf, met een stiefmoeder die koste wat kost de mooiste van de wereld wil zijn. Het verhaal Was mama mooi? Mama was de mooiste van de hele wereld. Dan wil ik een verhaaltje over de mooiste van de hele wereld. En papa vertelt niet alleen het verhaal, hij speelt ook alle rollen zelf. Het wordt een fantastisch avontuur over Sneeuwwitje, het prinsesje met de gitzwarte haren, de vuurrode lippen en het sneeuwwitte huidje. Er was eens een mooie koningin. Ze had alles al, maar ze wilde zo heel erg graag ook nog een kindje. Een meisje blank als sneeuw, met oogjes zo zwart als ebbenhout en een mondje zo rood als bloed. En ze kreeg een kindje. Een lief klein meisje dat Sneeuwwitje werd genoemd. Maar de koningin sterft en de koning trouwt opnieuw om zijn dochter een nieuwe moeder te geven. Deze nieuwe koningin is echter ijdel en jaloers. De koningin vraagt elke dag aan haar magische toverspiegel wie de mooiste is van het land en de spiegel moet dan antwoorden dat zij dat is. Maar als Sneeuwwitje opgroeit, vertelt haar spiegel haar dat haar stiefdochter de mooiste is en de koningin bedenkt een gruwelijk plan. Ze geeft de jager de opdracht Sneeuwwitje mee te nemen naar het bos en haar daar te doden. De jager kan het niet over zijn hart verkrijgen en zo komt Sneeuwwitje terecht bij de 7 dwergen. Dat zijn vrolijke boertige mannetjes en ze hebben geen enkele spiegel in huis. Als de toverspiegel opnieuw tegen de koningin zegt dat Sneeuwwitje veel mooier is, begrijpt de koningin dat Sneeuwwitje nog leeft. Ze brengt haar een giftige appel. 2
Haar beste vriendje Alfred, die in de paleiskeuken werkt, vindt haar uiteindelijk dood in haar glazen kist. Hij wil haar met kist en al optillen om haar mee te nemen. Maar de kist valt en het stukje appel schiet uit de keel van Sneeuwwitje. Ze gaan trouwen en leefden nog lang en gelukkig, precies zoals dat hoort in een sprookje. Papa, ga jij ook trouwen? Zou je dat willen dan? Alleen als ze heel erg lief is. Ze hoeft helemaal niet mooi te zijn. Ik zal er op letten. Maar jij blijft mijn eigen lieve prinses. Voor altijd. Vormgeving Twee strijkplanken worden omgetoverd van een paleis in een keuken, in het bos en veranderen op het eind in het huisje van de dwergen. De poppen zijn lieve stoffen speelpoppen met voor elke gelegenheid weer toepasselijke kleding. Sneeuwwitje is uiteraard helemaal wit en heeft een kersenrood mondje. De eerste koningin, de echte moeder van Sneeuwwitje is een lieve, warme vrouw, de stiefmoeder daarentegen is zichtbaar gemeen, de koning een ietwat domme, verlegen man die zich geen raad weet met zijn kleine dochter. Arthur Geesing speelt alle rollen. Vooral is hij de kamerheer die alles ziet en altijd Sneeuwwitje terzijde staat. De voorstelling kent een groot aantal rollen die Arthur op ingenieuze wijze allemaal weet te (be)spelen. Vooral de dwergen zijn een lust voor oog en oor. Muziek Omdat de voorstelling grotendeels bijzonder visueel is en er weinig tekst wordt gebruikt, is vrijwel alles op muziek gezet. Deze muziek is geschreven door Joris Erwich. Tussendoor zijn ook enkele korte liedjes te horen. Voorbereiding op school Voordat de kinderen naar de voorstelling gaan kijken kan de leerkracht een aantal voorbereidingen treffen. Vaak gaan de kleintjes voor het eerst naar een voorstelling. Aan de hand van eenvoudige oefeningen kunnen de kinderen leren hoe je je tijdens een voorstelling gedraagt. Ze zijn dan voorbereid op wat er allemaal staat te gebeuren. Een leerkracht kan de volgende onderwerpen aansnijden in de groep: 1. Iedereen moet naar de wc zijn geweest vlak voor de voorstelling. Tijdens de voorstelling kan men niet meer gaan lopen. 2. Onder de voorstelling blijven we allemaal op onze plaats zitten. We staan niet op, ook niet om naar de wc te gaan. 3. We houden onze ogen open, onze oren open, maar onze monden dicht. Hierbij kan een uitleg gegeven worden, dat een voorstellig iets anders is dan het kijken naar de televisie. Ook kan men benadrukken dat als er kinderen praten, de andere kinderen dan niets meer horen. Sommige van deze punten lijken voor de hand te liggen, anderen lijken erg streng, het helpt echter allemaal om het genieten van de kinderen te vergroten. De volgende spelletjes kunnen helpen om spelenderwijs te leren hoe je naar het theater gaat. 3
Voorbereidende spelletjes in de klas Deze spelletjes zijn een manier aan de hand waarvan je de kinderen kennis kunt laten maken met theater. Ze helpen bij het juiste gedrag tijdens de voorstelling. Kinderen weten waar ze aan toe zijn en waar ze zich aan moeten houden. Net zoals in de klas zijn er ook in het theater een aantal afspraken waar je je allemaal aan houd. Het is voor kinderen alleen maar fijn als ze weten wat er van ze verwacht wordt. Wat ze wel en wat ze niet mogen doen. 1. Na de voorstelling gaan de spelers een buiging maken voor het publiek. Daarmee laten ze zien dat ze blij zijn dat het publiek er was. Ze bedanken met hun buiging voor het applaus dat ze krijgen. Laat alle kinderen in een kring staan en laat ze een mooie buiging maken. Je hebt allerlei soorten buigingen. Kinderen mogen om de beurt verzinnen wat voor soort buiging de rest van de groep moet maken. Hoe is de buiging in het Land van Ooit? In Japan geven mensen elkaar geen hand maar maken ze een buiging naar elkaar. 2. Als de voorstelling is afgelopen laat het publiek merken dat ze het mooi vonden. Dat doen ze door te klappen. De toneelspelers maken dan een buiging. Kinderen laten klappen. Hard klappen, zacht, overdreven, met stampen, met roepen. Wanneer klap je zo hard, wanneer klap je beschaafd? 3. Om zelf te ervaren wat het is om een toneelstuk te spelen kunnen we in het klein een theatervoorstelling nadoen. Maak een opstelling in de klas als een theatertje, oftewel een schoolse opstelling, alle kinderen kijken dezelfde kant uit. Het kan ook in een kring, als dat veiliger voelt voor de kleintjes. Een van de kinderen mag een liedje zingen. De andere kinderen moeten luisteren. Als het liedje is afgelopen moeten ze applaus geven. Het kind dat gezongen heeft maakt een mooie buiging. Je kunt ze ook een mop laten vertellen of een kort verhaaltje als ze dat durven. 4. Tijdens de voorstelling zijn de spelers aan het praten en spelen. Het publiek moet rustig en stil kijken Darvoor moet je zo stil mogelijk zitten. Alle kinderen moeten stil zitten. Wie het eerst beweegt is af. Wie kan het langst superstil zitten? 4
5. Als de toneelspelers praten moet het publiek zijn mond houden. Anders kan niemand hen meer verstaan. Het is hetzelfde als wanneer de juf iets vertelt. Dan moet je ook luisteren. Nu moet je wel een uur je mond houden. Alle kinderen moeten hun mond houden. Wie het eerst iets zegt is af. Wie kan het langst zijn of haar mond houden? Spelletjes die verband houden met de voorstelling Deze spelletjes kun je zowel voor als na de voorstelling doen met de kinderen. Je gezicht De kinderen zitten in een kring en trekken allemaal hun lelijkste gezicht. Ze kunnen het ook één voor één doen. Dan kunnen de andere kinderen kijken en beoordelen of het echt lelijk is. Vervolgens gaan de kinderen hun mooiste gezicht trekken. Wanneer ben je mooi en wanneer ben je lelijk? Als je een lelijk gezicht trekt, hoe voel je je dan? Voel je je dan boos? En als je een heel mooi gezicht trekt, voel je je dan prettig? Mooi maken Je kunt jezelf proberen mooier te maken dan je bent. Met allerlei lappen en spulletjes maken we van de kinderen feeën, kabouters, heksen, prinsen en prinsessen. Je kunt ook aan de gang gaan met schmink. Kun je jezelf lelijk laten schminken? Zou je dat willen? Wat is mooi schminken? Schoonheidswedstrijd We kunnen in de klas een schoonheidswedstrijd gaan houden. De kinderen maken zich zo mooi mogelijk en leren hoe ze moeten lopen op een catwalk. Ze moeten zich laten zien aan de andere kinderen, die moeten gaan applaudisseren. Je kunt ook nog een jury instellen. Was het leuk om te doen. Wat was het leukst om te doen? Was het eng? 5
kleurplaat 6