Lesbrief bij: Elins huiskabouter

Transcriptie

1 Lesbrief bij: Elins huiskabouter een voorstelling voor groep 1-4 van Poppentheater Jacobus Wieman

2 Inleiding Beste leerkracht Binnenkort gaat u met uw leerlingen kijken naar de voorstelling van Poppentheater Jacobus Wieman: Elins huiskabouter. Deze lesbrief is bedoeld om samen met uw leerlingen vooraf in de juiste stemming te komen en na de voorstelling het beleefde te laten verwerken en te verdiepen. Veel plezier met de voorstelling. Wat er komt kijken bij theaterbezoek Het theatergezelschap heeft al heel wat werk gedaan voordat het publiek de zaal inkomt. Het is wel interessant om daarover na te denken. De speler/technicus heeft s ochtends vroeg de auto ingeladen met het decor, de poppen, kostuum, licht en geluidsapparatuur. Daarna is naar de plek gereden waar gespeeld moet worden. Na het uitladen moet het decor neergezet worden, het geluid en het licht ingesteld en gecontroleerd. En dan pas kan de speler zich gaan verkleden en voorbereiden op zijn spel. Als je naar een voorstelling gaat kijken zijn er regels om je aan te houden, voor jezelf, voor de anderen in het publiek en zeker voor de speler(s). Theater wordt gemaakt waar je bij bent. Dat betekent dat de voorstelling niet zomaar stopgezet kan worden, dat er geen hard/zacht knopje op zit, dat er geen spannende stukken in de herhaling komen Je moet dus gewoon goed opletten, goed luisteren en goed kijken. Praten en eten tijdens een voorstelling is heel storend en dat mag daarom ook niet. Het is voor de concentratie van de speler en het publiek heel storend als iemand even binnenkomt om iets te vragen aan een collega of om een kind uit de voorstelling te halen. Kinderen nemen heel vaak de geïnteresseerdheid van de leerkracht over. vanzelfsprekend : mobieltjes uit! Straf kinderen niet door ze bij de voorstelling weg te houden. Het is fijn als leerkrachten actief helpen bij het op de juiste plek zetten van de kinderen. Leerkrachten kennen de kinderen het beste. 2

3 Over Poppentheater Jacobus Wieman Zodra Koos Wieman begint te spelen, vergeet je dat zijn poppen geen levende wezens zijn. In zijn voorstellingen speelt hij een eigen rol en gaat in discussie met zijn poppen, sust ruzies, moedigt zijn hoofdfiguren aan en lost problemen voor hun op. Dit talent koppelt hij aan zijn grote vermogen om te improviseren. Hierdoor ontstaan voorstellingen waar zowel kinderen als volwassenen van genieten. Er gebeuren vrolijke kleine wondertjes. Als Koos een pop laat zien, al is het maar één enkele handschoen, dan gaat die pop zijn eigen gang. Terwijl Koos vertelt dat hij de baas is over zijn handen en zijn poppen, wordt hij er ook door voor de gek gehouden. De poppen verklappen zijn geheimen en al lijken Koos en zijn poppen geduchte tegenstanders, ze hebben een hele hechte band. Er wordt gespeeld met handpoppen, klapbek-poppen, stokpoppen en marionetten. Poppen gaan hun eigen leven leiden, ze leveren commentaar op hun bespeler en op elkaar. Ze veranderen de loop van het verhaal en soms zingen ze liedjes. Peuters genieten ervan dat Koos fouten maakt of onhandig is waar zij al beter weten. Kleuters volgen ademloos het verhaal. Naarmate de kinderen ouder zijn, wordt het verhaal ingewikkelder en komt er meer nadruk op de theatrale aspecten. Om uiteindelijk als student ingewijd te worden in de verschillende technieken van het poppenspel en de grote kunst van de improvisatie. Koos Wieman ontwikkelt elke productie helemaal zelf. Hij maakt zelf zijn poppen, ontwikkelt soms de muziek, timmert het decor en schrijft het verhaal. Maar hij komt pas echt op stoom als er publiek is, waar zijn poppen op kunnen reageren. Het bijzondere improvisatietalent is dan ook onmisbaar, niet alleen tijdens maar ook bij de aanmaak van zijn voorstellingen. Dat is de reden waarom elke voorstelling anders is, waarom een productie in de loop der tijden verandert. Kortom: het poppentheater van Jacobus Wieman leeft. Elze en Elly 3

4 4

5 Het verhaal van: Elins huiskabouter Elin is het liefste mensenkind volgens Tjovik Torgusson, bijgenaamd Kleintje. Kleintje is een van de jongste huiskabouters. Heel veel huizen in Zweden hebben hun eigen huiskabouter. Een paar keer per jaar vieren de huiskabouters feest met elkaar. Dan vertellen ze elkaar verhalen in plaats van dat ze het mensenhuis opruimen en de dieren verzorgen. Op zo n avond luistert Kleintje naar zijn opa die vertelt over de trollen die op deze feestavond in hun grot de gestolen schatten tellen. Kleintje wil zelf gaan kijken. Zo ver is die grot niet. Misschien kan hij voor Elin een ketting vinden... Is dat wel een goed idee? Want trollen zijn misschien wel dom, ze zijn ook heel gevaarlijk. Een spannend verhaal in de poppenkast! Gespeeld met hand- en stokpoppen en halfmarionetten. Koos Wieman liet zich voor zijn poppenspel inspireren door de schitterende illustraties van de Zweedse sprookjestekenaar John Bauer ( ). Spelopdrachten Kringgesprek: Vraag de leerlingen wie er ooit poppenspel gezien heeft. - Waar heb je het poppenspel gezien? - Herinner je je het verhaal nog? - Hoe zagen de poppen eruit? - Door wie werd het gespeeld? - Wie heeft ooit zelf poppenspel gespeeld? 5

6 Poppen tekenen Nodig: viltstiften, krijt of kleurpotlood De poppen uit de voorstelling zijn gemaakt met als voorbeeld tekeningen. De tekenaar is John Bauer uit Zweden. Hij leefde meer dan 100 jaar geleden en tekende heel veel mooie tekeningen bij sprookjes over kabouters en trollen. Op de foto zie je John Bauer met zijn vrouw. Teken je eigen trol of huiskabouter. In de verhalen zijn Trollen gevaarlijk en wonen in grotten en holen. Waar kun je in je tekening aan zien dat de trol gevaarlijk is? Je kunt een tekening heel uitgebreid maken of heel simpel. Vouw een blad dubbel over de korte kant en een keer over de lange kant zodat er vier vakken ontstaan. Teken nu in elk vak met zo weinig mogelijk lijnen een trollen gezicht ogen neus en mond. Soms kun je door alleen ogen te tekenen een trol maken. Hoe minder je tekent hoe meer je fantasie gaat werken als je er naar kijkt. Teken spel Ieder krijgt een blaadje tekenpapier. Maak tweetallen van de leerlingen. Opdracht; zet een lijn op het vel papier van de ander en maak een tekening met de lijn die je kreeg. Die lijn mag kronkelen. Het gaat het best als je snel een krabbel zet. En als je niet te veel nadenkt maar je fantasie laat helpen. Zo ontwikkel je lef om te tekenen. Het is geen wedstrijd. Soms is het handig om als leerkracht de krabbels te zetten zodat er geen verwijten tussen de leerlingen ontstaan. Als dit spel vaker wordt gedaan merk je dat kinderen het steeds leuker vinden. Het is fijn als ze zich vrij voelen. Dat kan ontstaan door niet moeilijk te doen over fouten of slordigheden. De mooiste uitgewerkte krabbel mogen ze kleuren en helemaal af maken als ze dat willen. Voorkom verveling en te veel uitleg. Teken in stilte of met muziek zonder tekst. Namen Elin is de naam van het meisje waar de huiskabouter in huis woont. Ze woont in zweden. Alle kabouters in de voorstelling hebben een bijnaam. Wat is een bijnaam? Zo n naam kan aardig of onaardig zijn. Weet je nog een paar bijnamen uit de voorstelling? Verzin een paar namen. Hoe zou jij genoemd willen worden? We kennen allemaal een paar heel bekende sprookjes waar de hoofdfiguren eigenlijk geen naam hebben maar een bijnaam. Bijvoorbeeld Roodkapje. Noem nog wat namen die een bijnaam zijn. 6

7 De trol telt de schat. Een spel. Maak een kring en ga allemaal hand in hand staan met je ogen dicht. Een kind speelt de trol die om zijn schatkist, de kring loopt. Op het teken van de leerkracht staat de trol stil en tikt een kind zachtjes op de schouder. Dit kind begint met tellen: één Alle anderen tellen ieder op de beurt het volgende getal. Leerkracht geeft stop teken en het laatste kind noemt een getal tussen twee en tien. B.v. drie.de trol neemt de plaats van het kind in die nu voor trol speelt. Dan loopt trol weer om de kring en raakt een kind aan die weer begint met één. Daarna mag steeds het derde kind in de rij hardop tellen. Dus vier, zeven, tien enz. Steeds wisselt het kind dat het getal aangeeft met de trol en wordt zelf de trol. Speel dit zolang het leuk en spannend is. Herhaal eventueel later. Poppentheater Jacobus Wieman Informatie en boekingen: Theaterbureau Frijns 7