Bouwen op e gronden. In ons land moet helaas in toenemende mate gebouwd worden op gronden die daarvoor minder geschikt zijn. Een juiste situering van de woongebieden is echter van groot belang om de technische verbeteringsmaatregelen tot een minimum te beperken. / De hoedanigheid van de bodem en de ontwateringstoestand vormen hierbij een belangrijk beoordelingscriterium. In een te realiseren' bestemmingsplan (woongebied) krijgen de werkzaamheden die direct met de grond en de woonomgeving te maken hebben vaak onvoldoende aandacht. De gevolgen - vooral in gebieden met hoge grondwaterstanden - zijn bijvoorbeeld: Bodemkundiglhydrologische maatregelen zijn noodzakelijk om nieuwe woongebieden leefbaar te maken. De Heidemaatschappij heeft de tot nu toe gevolgde werkwijze bij het realiseren van bestemmingsplannen met betrekking tot de woonomgeving geanalyseerd. In bepaalde situaties bleek het nodig te zijn de organisatie van het totale werk, om bodemkundige redenen, anders op te zetten. Het technische vraagstuk is dus tevens een organisatorisch probleem. Het optimaal realiseren van een bestemmingsplan vereist derhalve een geïntegreerde aanpak. In de in deze brochure opgenomen analyse krijgen de aspecten "grond en water", die veelal nog onderbelicht werden, bijzondere aandacht. water onder de vloeren van huizen; te natte tuinen; struktuurbederf tijdens de aanleg van groenstroken; slechte groei van beplantingen.
Analyse bodemkundige/ hydrologische van struktuur- begeleiding en bestemmingsplannen. Stadia Methode van onderzoek Toepassingsmogelijkheden Bestuderen van bestaande bodem- Indelen van het gebied in bodem- I struktuurplan kundige en hydrologische gegevens. kundige landschappen (t.b.v. Verrichten van een oriënterend landschapstypologie ). bodemkundig/hydrologisch onderzoek. Globale situering van diverse Maken van oriënterende bodem- en bestemmingen op bodemgeschiktbodemgeschiktheidskaart inclusief heidskaart. (bebouwing/industrie/ rapport. wegen en recreatie) 2 bestemmingsplan Verrichten van gedetailleerd Integratie van bodemkundige bodemkundig/hydrologisch onderzoek landschappen in het stedebouwkundig (inclusief eventueel kwelonderzoek). ontwerp. a. ontwerpfase Maken van gedetailleerde kaarten Aangeven van geschiktheid c.q. zoals: potentiële geschiktheid voor: (eventueel haalbaarheidsstudie en bodemkaart / bodemtypenkaart; woningbouw; exploitatie-opzet) grondwatertrappenkaart; industrie; bodemgescbiktheidskaart; wegen; samenstellen rapport (zie recreatie / groenvoorzieningen. toepassingsmogelij kheden). Adviseren over: afwatering; ontwatering (eventueel situering waterpartijen); bodemverbeteringen; terreinophogingen; te verwachten zettingen. (veen en klei); zandwinningsmogelijkheden. b. planfase Aanvullend bodemkundig/ Adviseren over: hydrologisch onderzoek, gericht op hoogteligging van terreinen; Bouwrijp maken van terreinen onderdelen van het plan en het maken verbeteren afwatering (eventueel (egalisatie/waterhuishouding/wegen en van het bestek. bemaling); riolering) verbeteren van ontwatering Grondmechanisch onderzoek. (drainage/diepdrainagelbronnering); Woningbouw!Utiliteitsbouw (diepboringen en sonderingen) methode van grondverwerking/ grond bewerking; Recreatieve voorzieningen en ontgraven van wegencunets; groenaanleg. ontgraven van bouwputten; funderingen (bouwobjecten en riolering); grondverbetering en bemesting (t.b.v. recreatieve voorzieningen en groenaanleg). c. uitvoeringsfase Eventueel begeleiden van de Adviseren over: directievoering bij bodemkundige volgorde werkzaamheden (i.v.m. aspecten. weersomstandigheden); tijdelijke maatregelen t.b.v. begaanbaarheid en ontwatering (bronnering/drainage/open bemaling); detail drainageplannen.
Bodemkaart en bodemdoorsnede. Bodemgeschiktheid voor: Bebouwing en wegen Sportvelden en groenvoorzieningen Open water Aanvullende maatregelen: Drainage Ophoging A zeer slecht geen C matig plaatselijk ± 0.40 m D slecht matig zeer intensief B matig geen geen 15.00+ - 14.00+ - 13.00+ - 12.00+ - 11.00+ - 10.00+ - Hoge zandgronden (esgrond) Humeuze bovengrond I----------l Lage zandgronden Klei I----------l Veengronden (max. 1.00 m veen) Veengronden (1.00-2.50 m veen) F'«'«'«:'«'«1 Ophoging (zand) ------------ Grens onderzocht terrein.j!i.l Te sparen beplanting Bebouwing + fundering (schematisch) -I
Bodemgeschiktheidsen drainagekaart. Geschikt voor: Open water A Zeer Goed Slecht B Goed Goed Matig Matig Goed Goed Slecht Matig Zeer Maatregelen: Drainage Ophoging Geen Geen Geen Geen Plaatselijk ± o.ao m Intensief ± o.8om
Stedebouwkundig ontwerp waarbij geen rekening is gehouden. met de bodemgeschiktheidskaart. In dit ontwerp kan het voorkomen dat woningen worden gesitueerd in een gebied met een slechte ondergrond. Dit maakt overvloedig heien noodzakelijk. Een groenpartij compleet met vijvers in een hoog gedeelte van het plangebied werkt kostenverhogend, omdat extra voorzieningen nodig zijn die het water op zijn plaats moeten houden. Water blijft nu eenmaal beter staan in een laagte. Een lemige ondergrond is wel geschikt voor een waterpartij maar veel minder om er een weg op aan te leggen. Die weg zal later ongetwijfeld meer onderhoud vergen. ~ heidemij nederland bv lid van de Heidemij Groep
Stedebouwkundig ontwerp waarbij rekening is gehouden met de bodemgeschiktheidskaart. In dit ontwerp staan woningen op e bouwplaatsen, dus geen hoge kosten voor extra funderingen enz. Door waterpartijen te situeren in lage gedeelten van het plan wordt veel grondverzet vermeden. Natuurlijke strukturen kunnen vaker worden gespaard. Kortom: rekening houden met de bodemgeschiktheid bij het opstellen van stedebouwkundige plannen betekent: kostenbesparing; plannen zijn vaker haalbaar; meer voorzieningen bij gelijkblijvende exploitatiekosten zijn mogelijk. ~ heidemij nederland bv lid van de HeidemijGroep
Hoofdkantoor: Koningsweg 35 c, Arnhem, Telefoon 085-454141. Regionale kantoren: Ceylon 21-23, Haarlem, Telefoon 023-339100. Beurdsestraat 30, 's Hertogenbosch, Telefoon 073-123131. Vaart Z.Z.73, Assen, Telefoon 5920-26000. ~ heidemij nederland bv I,clV'1l1 do HE',dc-:. Groep