Mienskip als basis voor een vitaal Friesland een beschouwing vanuit demografische ontwikkelingen met een verbinding naar het sociale domein Dr. Evelyn Finnema, 12 mei 2016 Werkconferentie samen werken aan de regionale zorgopgave Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd
Even voorstellen Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd Innovatie- en onderzoeksprojecten Zorg voor mensen met dementie HBO ers in de ouderenzorg Innovatieve zorg, bijvoorbeeld Au pair bij ouderen Ehealth toepassingen in zorg en welzijn Eenzaamheid Werkplaats Sociaal Domein Friesland
Waar gaan we het over hebben? Recente demografische ontwikkelingen en transformatie sociaal domein
Om te beginnen Waar of niet waar? In 2040 is het aantal Friese 65+ gestegen met 70% tov 2010 waar
Friesland vergrijst: 2010-2040 bevolking zorggebruik Friese bevolking van 646.000 naar 641.000 65-plussers van 106.792 naar 181.189 (+70%). 75+ verdubbelt - zorggebruik van 17.000 (2010) naar 33.000 zorgvragers (2040) Ook ouderen met goede gezondheid, echter om vitaal te blijven doen ook zij beroep op zorgstelsel (Partoer, 2013)
Ontwikkeling leeftijdsgroepen 2010-2040 Prognose Fryslân 2013
Chronische aandoeningen in Friesland (2012-2030) Indicatie van de zorgvraag in 2030: prognoses van functioneren en chronische aandoeningen Friesland (TNO, 2014)
Verandering in chronische aandoeningen in Friesland (2012-2030) Bron: TNO-rapport Indicatie van de zorgvraag in 2030: prognoses van functioneren en chronische aandoeningen Friesland (TNO, 2014)
Prognose functioneringsproblematiek Friese ouderen met lage, midden of hoge SES (2012-2030) Ernstige dementie Ernstige fysieke problemen Mobiliteit en zelfzorgproblemen Mobiliteitsproblemen Geen problemen Bron: TNO-rapport Indicatie van de zorgvraag in 2030: prognoses van functioneren en chronische aandoeningen Friesland (TNO, 2014)
Bijna een kwart 65-plussers voelt zich vaak eenzaam Waar of niet waar?
Eenzaamheid 10% ernstig eenzaam, 25% wel eens; 7% chronisch Sociale isolatie -> lagere kwaliteit van leven, lagere ervaren gezondheid en hoger sterftecijfer (Croezen, 2010) Subjectief begrip Verlies van naasten speelt belangrijke rol Lastig te bestrijden Social media als hulpmiddel voor contacten op afstand Eenzaamheid aanpakken is uitdaging voor gemeenten
Feiten Ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig wonen, handhaven eigen leven en deelnemen aan samenleving Welbevinden is uitgangspunt Deel van ouderen kan en wil meer zelf betalen voor zorg Professionele zorg kan deels vervangen worden door mantelzorg en vrijwilligerswerk Technologie is een belangrijk hulpmiddel
Woonvorm 55 plussers 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 Thuis Zorg met verblijf 0 55-60 60-65 65-70 70-75 75-80 80-85 85-90 90-95 > 95 Tot
Ondersteunende technologiehttps://www.youtube.com/watch?v=ywanbrmbjmk Technologie, zorg op afstand, robotica, wearables, ter ondersteuning interessant voor dunbevolkte Friesland
Demografische ontwikkelingen in relatie tot stelselwijzigingen Invoering Wmo, participatiewet, transitie jeugdzorg verschuiving van taken en verantwoordelijkheden en kosten, maar = daadwerkelijk een andere manier van denken en doen transformatie Minder individualisme, meer samen leven Haalbaarheid en toekomstbestendigheid van minder verzorgingsstaat naar meer participatiesamenleving Vorm te geven op gemeentelijke schaal
De kern Vraag Hoe doen we dat nu: Werken aan de regionale zorgopgave uitgaande van demografische ontwikkelingen, lokale context en stelselwijzigingen? Antwoord Samen! Met inwoners, cliënten, vrijwilligers, professionals, gemeente-ambtenaren, managers, bestuurders, wethouders, onderwijs, woningbouwcoöperaties, etc. kortom iedereen betrokken bij wonen in de regio. Door te gaan doen! Experimenteren, uitproberen, op zoek te gaan naar nieuwe vormen van samenwerken en samenleven en tegelijkertijd te kijken wat werkt en wat niet
Uitgangspunt ( ) goed zorgen is meer dan kiezen en het nemen van besluiten. Er zal vanuit een relationeel mensbeeld aansluiting moeten worden gevonden bij aspecten van afhankelijkheid en kwetsbaarheid die inherent zijn aan het menselijk bestaan. vrij naar Spekkink & De Lange, 2015 Rekening houdend met de specifieke Friese context: krimp, SES, vergrijzing, ontgroening, voorzieningenniveau
Mienskip
Dit betekent Samen zoeken naar ode vragen achter de vragen Welke ondersteuningsvragen hebben onze inwoners? ode kracht van burgers Welke talenten zetten Friese burgers in voor elkaar en het versterken van hun mienskippen? ohandelingsperspectieven Op welke vraagstukken gaan we af, en hoe? osamenhang Hoe kunnen we vraagstukken in hun onderlinge samenhang met elkaar oppakken?
Dit betekent Samen zoeken naar o scharrelruimte Hoe kunnen we ruimte maken voor uitproberen nieuwe werkwijzen? o successen Hoe kunnen we de resultaten van ons werk zichtbaar maken en elkaar daar op aanspreken? o aanpakken vanuit mienskip / verbinding Hoe kunnen sociaal werkers, vrijwilligers en inwoners elkaar uitdagen om samen vraagstukken aan te pakken?
Voorbeeldproject Werkplaats Sociaal Domein Friesland 1 Verder ontwikkelen sociale teams / transformatie sociale professional 2 Verder ontwikkelen/implementeren van de aanpak van eenzaamheid 3 Verder ontwikkelen/ implementeren van e-health/e-welzijn 4 Integraal samenwerken in de wijk 5 Burgerinitiatieven, verbinding tussen Formeel en Informeel 6 Lokaal maatwerk op individueel en op niveau sociale netwerken Deelnemende gemeenten Leeuwarden, De Fryske Marren, Sudwest Fryslân, Weststellingwerf, Achtkarspelen & Tytsjerksteradiel, Heerenveen, Noardwest Fryslân, Harlingen, Franekeradeel, Menameradeel, Het Bildt, Leeuwarderadeel,Terschelling en Vlieland
voor een vitaal, leefbaar Friesland Mienskip werkt! evelyn.finnema@nhl.nl https://www.youtube.com/watch?v=ju4oa3kkawu&index=149&list=pled8a19b414f44dbf