Raadsinformatiebrief Onderwerp Septembercirculaire 2014 algemene uitkering Inleiding/Aanleiding Gemeenten ontvangen jaarlijks een algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Deze algemene uitkering is een van de belangrijkste inkomstenbronnen voor een gemeente. Naast de algemene uitkering ontvangen de gemeenten uit het Gemeentefonds decentralisatie- en integratie uitkeringen voor specifieke taken. Jaarlijks informeert het Ministerie de gemeenten op drie tijdstippen over de gemeentefondsuitkeringen: in mei (op basis van de Voorjaarsnota), in september (op basis van de Miljoenennota) en in december (op basis van de Najaarsnota). De meicirculaire is voor de gemeente de basis voor de ramingen voor de nieuwe begroting. Direct na het verschijnen van de Miljoenennota op Prinsjesdag 2014 is de septembercirculaire 2014 ontvangen. In dit voorstel informeren wij u over de uitkomsten hiervan en de gevolgen voor de begroting 2014 en de conceptbegroting 2015-2018. Budgetten deelfonds sociaal domein Bij de meicirculaire 2014 hebben we aangegeven dat de gemeenten voor de nieuwe taken uit de decentralisaties sociaal domein integratie-uitkeringen krijgen die in een deelfonds sociaal domein (en ontschot) worden ingezet met een bestedingsplicht aan de nieuwe taken. Inmiddels is door het kabinet besloten dat het wetsvoorstel voor instelling van het deelfonds sociaal domein wordt ingetrokken. Hiermee komt ook de bestedingsverplichting te vervallen. In plaats van het deelfonds komt er nu één integratie uitkering. In onderstaande tabel hebben we de verschillen tussen de mei- en de septembercirculaire 2014 aangegeven. Tabel 1. Te ontvangen integratie-uitkeringen Deelfonds sociaal domein i.v.m. de 3 decentralisaties o.b.v. de meicirculaire 2014 2015 2016 2017 2018 2019 A. Integratie-uitkering AWBZ naar Wmo 1.678.746 1.758.925 1.710.058 1.705.314 1.704.840 B. Integratie-uitkering Jeugdzorg 2.068.851 2.039.434 1.970.436 1.982.738 1.982.738 C. Integratie-uitkering Participatiewet 3.145.264 3.145.264 3.145.264 3.145.264 3.145.264 Totaal 6.892.861 6.943.623 6.825.759 6.833.317 6.832.842 DSPDF_9EB6_31313632343230343539.DOCX/blz. 1
Tabel 2. Te ontvangen integratie-uitkering Sociaal domein o.b.v. de septembercirculaire 2014 2015 2016 2017 2018 2019 A. Onderdeel AWBZ naar Wmo 1.667.372 1.754.287 1.705.549 1.700.818 1.700.345 B. Onderdeel Jeugdzorg 2.068.851 2.028.087 1.968.190 1.968.006 1.968.009 C. Onderdeel Participatiewet 3.354.125 3.153.194 2.962.322 2.808.734 2.706.873 Totaal 7.090.348 6.935.568 6.636.061 6.477.558 6.375.227-197.487 8.055 189.698 355.759 457.615 meer minder minder minder minder Structureel ontvangt de gemeente minder (nadeel oplopend tot 457.165). De uitkering voor de nieuwe taken Wmo wijzigt nog vanaf 2016 omdat deze dan gebaseerd wordt op een objectief verdeelmodeel (nu nog op basis van historische kosten). Bij de decembercirculaire 2014 zal duidelijk worden wat de gevolgend hiervan voor het budget voor 2016 en volgende jaren wordt. Uit de tabel blijkt ook dat de lagere uitkering in 2019 voornamelijk bij het onderdeel Participatiewet ligt. Oorzaak hiervan zijn de maatregelen bij de WSW (geen nieuwe instroom meer maar alleen uitstroom) en de Wajong (herkeuringen om te zien wat de cliënten nog wèl kunnen doen). Uitgangspunt bij de decentralisaties blijft dat we toegroeien naar een budgettair neutrale uitvoering van de nieuwe taken. Voor de overgangstermijn stellen we bij de conceptbegroting 2015-2018 voor een bestemmingsreserve in te stellen, om de tekorten in de eerste jaren op te vangen. Uitkomsten septembercirculaire 2014 voor algemene uitkering De hoogte van de algemene uitkering is gekoppeld is aan de uitgaven van het rijk; geeft het rijk meer uit dan ontvangen de gemeenten ook meer. Deze systematiek wordt ook wel "samen de trap op en samen de trap af" genoemd. Voor 2013 betekent de septembercirculaire een nabetaling in 2014 van 20.997. Voor 2014 zijn de gevolgen voor de algemene uitkering minimaal (zie tabel 3, per saldo voor het onderdeel algemene uitkering een afwijking van 379). Voor 2015 was een kleine plus verwacht. Dit is niet uitgekomen; weliswaar zijn enerzijds bezuinigingen geschrapt (wat leidt tot hogere rijksuitgaven) maar anderzijds zijn er fors lagere rijksuitgaven door het schrappen van de loon- en prijscompensatie voor de departementen. Per saldo leidt dit tot een lagere algemene uitkering voor 2015 (nadeel) voor Oirschot van 68.257 (zie ook tabel 3). Voor 2016 en volgende jaren is het beeld wel positief voor de gemeenten en is de algemene uitkering hoger dan bij de meicirculaire 2014 berekend. Per saldo betekent het voor Oirschot meerjarig een hogere algemene uitkering (voor 2016 50.920 oplopend tot 277.738 voor 2019, zie tabel 3). DSPDF_9EB6_31313632343230343539.DOCX/blz. 2
Decentralisatie uitkering Koopkrachttegemoetkoming Op 8 juli jl. heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel koopkrachttegemoetkoming aangenomen. Deze wet is aangenomen om de lage inkomens tegemoet te komen in maatregelen waarbij zij meer worden getroffen dan hogere inkomens. Lage inkomens kunnen onder andere te maken krijgen met beperking zorgtoeslag, bevriezing van bedragen in het kindgebonden budget en kinderbijslag en het afschaffen van de tegemoetkoming Compensatie Eigen Risico (CER) en de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (WTcg). Huishoudens met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum hebben in 2014 recht op een koopkrachttegemoetkoming. Voor Oirschot bedraagt de uitkering 41.471. Dit verwerken we budgettair neutraal in 2014 (tegenover deze uitkering staat de uitbetaling in 2014). Huishoudelijke Hulp toelage Voor zowel 2015 als 2016 stelt het kabinet 75 miljoen beschikbaar voor het stimuleren van de vraag naar huishoudelijke hulp, teneinde zoveel mogelijk volwaardige werkgelegenheid te behouden. De verdeling van de gelden over de gemeenten wordt in de decembercirculaire 2014 bekend gemaakt. Een gemeente moet aan een aantal voorwaarden voldoen om voor het bedrag (dat in principe voor elke gemeente beschikbaar is) in aanmerking te komen. Er dient in ieder geval een plan ingediend te worden vóór 15 oktober 2014. Suppletie-uitkering door groot-onderhoud verdeelstelsel In de raadsinformatiebrief (RIB) van 24 juni 2014 hebben we u geïnformeerd over de suppletie-uitkering die Oirschot in 2015 eenmalig ontvangt als compensatie voor het wegvallen van de woonruimten op de kazerne. Deze uitkering was berekend op 912.000. Nu is deze herrekend en komt deze uit op 890.000. Met het nieuwe bedrag houden we rekening bij het dekkingsplan bij de begroting 2015 (in de begroting is nog geen rekening gehouden met de suppletie-uitkering). In de RIB van 16 september 2014 hebben we gemeld dat de minister onlangs aan de kazernegemeenten heeft toegezegd dat er een aanvullende (eveneens eenmalige) compensatie komt vanwege het relatief grote nadeel dat zij ondervinden. Dit zal in de decembercirculaire 2014 concreet worden gemaakt. We wachten de informatie hierover af. Integratie uitkering Wmo (oude taken) Voor de huidige ( oude ) taken van de Wmo ontvangt de gemeente jaarlijks een integratie uitkering. Uit de doorrekening van de septembercirculaire blijkt dat deze uitkering: voor 2013 alsnog met 22.119 wordt verlaagd; voor 2014 met 23.849 wordt verhoogd; voor 2015 per saldo met 1.032 wordt verlaagd. Deze mutaties nemen we mee in de doorrekening van deze circulaire. Op het budget is door het rijk vanaf 2015 al fors bezuinigd. In de conceptbegroting 2015 e.v. hebben we daarom, op basis van de beschikbare informatie, al rekening gehouden met een verdere verlaging van deze DSPDF_9EB6_31313632343230343539.DOCX/blz. 3
uitkering met 134.097. Dit blijkt nu 151.940 te worden. Het (extra) nadeel van 17.843 voor 2016 (oplopend tot 20.531 in 2019) hebben we nu meegenomen. Inclusief de bezuiniging uit de tweede tranche is nu totaal 40% gekort op het budget. Verdeelsleutel kosten brandweer Zoals u bekend is hebben Oirschot, Best en Gemert-Bakel als enige drie gemeenten in de regio bezwaar gemaakt tegen de verdeelsleutel van de kosten voor de brandweer (nà regionalisering). In de raadsvergadering van november 2014 komen we met een voorstel over de actuele stand van zaken met betrekking tot het voorgestelde bekostigingsmodel inclusief de financiële gevolgen hiervan voor de begroting. Risico s Met name de uitvoering van de nieuwe taken uit de 3 decentralisaties zijn een risico voor de komende jaren. Financieel Gevolgen septembercirculaire 2014 In onderstaande tabel hebben we de gevolgen van de septembercirculaire 2014 voor de begroting gespecificeerd. Hoewel het begrotingsjaar 2019 geen deel uitmaakt van de komende meerjarenbegroting nemen we deze (net als bij de meicirculaire 2014 en de scenario s bij het dekkingsplan 2015-2018) voor het meerjarenperspectief van de algemene uitkering mee. Tabel 3. Uitkomsten septembercirculaire 2014 2014 2015 2016 2017 2018 2019 A1. Algemene uitkering o.b.v. de september- circulaire 2014 (excl. suppletieuitkering 2015) 12.575.770 10.740.610 10.915.127 10.917.490 10.884.416 10.955.298 A2. Raming op basis van de meicirculaire 2014 12.576.149 10.808.664 10.846.861 10.770.047 10.657.664 10.657.664 Verschil t.o.v. meicirculaire 2014 A 379 68.054-68.266-147.443-226.752-297.634 nadelig nadelig voordelig voordelig voordelig voordelig B. AF: Overige mutaties: a. Nabetaling 2013 door hogere uitkeringsfactor -20.997 b. Lagere Wmo-uitkering 2013 22.119 c. Hogere Wmo-uitkering 2014-23.489 d. Hogere aanvullende korting Wmo-uitkering 1.032 17.843 21.029 20.531 20.531 e. Overige mutaties -829-829 -497-416 -445-635 Subtotaal overige mutaties septembercirculaire B -23.196 203 17.346 20.613 20.086 19.896 voordelig nadelig nadelig nadelig nadelig nadelig Totaal gevolgen septembercirculaire 2014 A + B -22.817 68.257-50.920-126.830-206.666-277.738 voordelig nadelig voordelig voordelig voordelig voordelig DSPDF_9EB6_31313632343230343539.DOCX/blz. 4
Gevolgen septembercirculaire 2014 voor begroting 2014 De doorrekening van de septembercirculaire 2014 levert voor de begroting 2014 per saldo een voordeel op van 22.817. Dit verwerken we in de jaarrekening 2014. Wat betekent dit nu voor de begroting 2015-2018? Uit de doorrekening van de septembercirculaire 2014 voor de komende begroting blijkt dat deze nadelig is voor 2015 en voor 2016 en volgende positief uitvalt. De uitkomsten betrekken we bij de behandeling van het dekkingsplan bij de begroting 2015-2018 op 28 oktober 2014. In onderstaande tabel geven we aan wat de saldi voor de komende begroting zijn nà de septembercirculaire 2014 (net als bij de scenario s voor het dekkingsplan nemen we hier ook het begrotingsjaar 2019 mee). Tabel 4. Gevolgen voor begroting 2015-2018 Saldi 2015-2018 incl. septembercirculaire 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Structureel tekort conceptbegroting 2014 1.244.600 986.400 1.246.300 1.325.300 1.325.300 Doorwerking Burap september 2014 155.501 96.032 96.089 96.279 96.279 Tekort volgens raadsvoorstel scenario's 1.400.101 1.082.432 1.342.389 1.421.579 1.421.579 Gevolgen septembercirculaire 2014 68.257-50.920-126.830-206.666-277.738 Risico dat taken decentralisaties niet budgettair neutraal verlopen Structureel tekort inclusief Burap september 2014 en septembercirculaire 2014 pm pm pm pm pm 1.468.358 1.031.512 1.215.559 1.214.913 1.143.841 Besluit Op 7 oktober 2014 heeft ons college het volgende besluit genomen: 1. In te stemmen met de doorrekening van de septembercirculaire 2014; 2. De gevolgen hiervan voor 2013 en 2014 mee te nemen in de jaarrekening 2014; 3. De gevolgen hiervan voor 2015-2018 mee te nemen bij de begrotingsbehandeling op 28 oktober 2014; 4. De raad via een raadsinformatiebrief informeren over de gevolgen van de septembercirculaire 2014. Bijlagen ter inzage Septembercirculaire 2014 Oirschot, d.d. 7 oktober 2014 Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders, Joost Michels, Secretaris Ruud Severijns, Burgemeester DSPDF_9EB6_31313632343230343539.DOCX/blz. 5