Stage en afstuderen Opleidingen Financieel Management Accountancy Bedrijfseconomie Financial Services Management Fiscaal Recht en Economie Instituut voor Financieel Management
Deze brochure is bedoeld voor uw organisatie die een (meewerk)stage aanbiedt aan derdejaarsstudenten of voor een afstudeeronderzoek dat u laat uitvoeren door vierdejaarsstudenten. De brochure is van toepassing voor de opleidingen Accountancy (AC), Bedrijfseconomie (BE), Financial Services Management (FSM) of Fiscaal Recht en Economie (FRE) van Hogeschool Rotterdam. Deze opleidingen maken deel uit van het Instituut voor Financieel Management (IFM). Hogeschool Rotterdam werkt met het Rotterdams Onderwijs Model (ROM). Dit model zorgt voor een ideale balans tussen drie lijnen: kennis, praktijk en persoonlijke ontwikkeling. De stage en het afstuderen zijn onderdeel van de praktijkgestuurde leerlijn en dragen bij uitstek bij aan het afleveren van vakbekwame (startende) beroepsbeoefenaren, die: 1. ervaring hebben opgedaan met het aanpakken van praktijkvraagstukken; 2. gericht zijn op samenwerking; 3. met een kritisch opbouwende blik een bijdrage leveren aan de verbetering van organisaties (in de regio). Zeker vierdejaarsstudenten worden geacht een concrete bijdrage te leveren aan praktijkvraagstukken waar organisaties mee worstelen. Een meewerkstage of afstudeeronderzoek is niet mogelijk zonder de medewerking van uw bedrijf of organisatie. Deze brochure is bedoeld om ervoor te zorgen dat zowel u, als de student een maximale opbrengst realiseert. Voor de student in termen van leeropbrengsten, voor u in termen van een frisse blik op verbetermogelijkheden in uw organisatie. Uiteraard mag daarbij van een vierdejaarsstudent meer worden verwacht dan van een derdejaarsstudent. Daarom maakt deze brochure ook een duidelijk onderscheid in de derdejaars (meewerk)stage en het afstudeer-onderzoek dat vierdejaarsstudenten uitvoeren. U kunt een rol spelen bij het opleiden van toekomstige professionals (in de regio) en bijdragen aan hun expertise. Bovendien kunt u profiteren van de expertise die studenten al hebben opgedaan. In deze folder wordt zowel de derdejaars (meewerk) stage als het vierdejaars afstudeeronderzoek toegelicht.
Onze opleidingen Accountancy Fiscaal Recht en Economie De opleiding Accountancy leidt studenten op voor beroepen binnen de financieel-administratieve dienstverlening, zoals assistent-accountant of controller. Na het afronden van de studie kunnen ze een belangrijke rol spelen in de financiële analyse, de verslaglegging controleren en de directie adviseren. Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan de communicatie en sociale vaardigheden. Bedrijfseconomie De opleiding Bedrijfseconomie leidt studenten op tot bijvoorbeeld controller, financieel administrateur, treasurer of riskmanager. Na het afronden van de studie kunnen ze financiële analyses (zoals begrotingen, resultatenrekeningen, verslagen, jaarstukken en investeringsplannen) maken en beoordelen, mensen en middelen bij elkaar brengen en de effectiviteit en efficiency van de bedrijfs-processen bewaken. De opleiding Fiscaal Recht en Economie leidt studenten op tot bijvoorbeeld een tax-analist bij een belastingadvies- of accountantskantoor, bedrijfsfiscalist of fiscaal expert bij de Belastingdienst. Na het afronden van de studie kunnen ze ervoor zorgen dat een bedrijf voldoet aan de verplichtingen op het gebied van de fiscale wet- en regelgeving (Tax Compliance). Het indienen en controleren van belastingaangiftes, het geven van adviezen vanuit deze aangiftes, het vertalen van jaarrekeningen naar aangiftes en het geven van fiscaal advies op basis van de aangifte kunnen tot het takenpakket behoren. Financial Services Management De opleiding Financial Services Management leidt studenten op voor verschillende functies in het bank- en verzekeringswezen. Denk bijvoorbeeld aan financieel adviseur voor particulieren of bedrijven. Centraal in de opleiding staat het verwerven van inhoudelijke expertise gecombineerd met (advies) vaardigheden waarbij altijd gekeken wordt naar het belang van de klant. Wensen en doelen van de klant evenals het risico dat de klant bereid is te dragen, worden in het advies betrokken. Maar onze studenten zijn ook breder inzetbaar. Stage- en afstudeeropdrachten gaan vaak over productontwikkeling, het verbeteren van kwaliteit of marktonderzoek. Naast het diploma worden ook de benodigde WFT-certificaten behaald.
Stage in het derde studiejaar Doel Tijdens de stageperiode in het derde jaar is het belangrijk te leren wat werken op hbo-niveau daadwerkelijk inhoudt. Dit doet de student door mee te werken aan activiteiten van financieel economische aard. Afhankelijk van de opleiding maakt een onderzoeksopdracht deel uit voor een derdejaars stage. Voor de opleidingen Accountancy en Bedrijfseconomie is een onderzoek tijdens de derdejaars stage niet verplicht, het betreft voornamelijk een meewerkstage. Werkterreinen Studenten kunnen stage lopen in verschillende typen organisaties van verschillende omvang. De activiteiten die zij daar uitvoeren zijn mede afhankelijk van de opleiding en kunnen bijvoorbeeld liggen op de volgende gebieden: financiële administratie treasury controle- of samenstelpraktijk bedrijfsprocessen risicomanagement belastingadvies financiële planning financieel advies (zakelijk en particulier) hypotheekadvies verzekeringsadvies control audit Duur en startmomenten In het derde jaar van de opleiding lopen studenten 20 weken stage, 32 uur per week binnen een organisatie. Eén dag per week is er een terugkomdag. Op de terugkomdag werkt de student aan een aan de stageplaats gerelateerde onderzoeksopdracht. De student dient minimaal 80 werkdagen te maken. Voor de opleidingen Accountancy, Bedrijfseconomie en Fiscaal Recht en Economie, gelden de volgende momenten om te kunnen beginnen met de stage: september en februari. Voor de opleiding Financial Services Management geldt alleen september als moment om te kunnen starten met de stage. Stagebegeleiding Op de stageplek dient de student begeleiding te krijgen van een vaste bedrijfsbegeleider die minimaal op hboniveau is opgeleid, coachingsvaardigheden bezit en een professional is op het terrein van financieel management. Hij coördineert de dagelijkse werkzaamheden van de student en geeft advies ten aanzien van de beoordeling. De bedrijfsbegeleider of leidinggevende mag geen familie van de student zijn. De taken van de bedrijfsbegeleider zijn onder andere: zorgdragen voor de introductie en inwerkperiode van de student; klankborden bij de opzet en inhoud van het stageverslag; klankborden bij de uitvoering van het stageonderzoek; faciliteren van het leren in de praktijk ; periodiek een voortgangsgesprek voeren met de student; aanwezig zijn bij de voortgangs- en beoordelingsgesprekken van student en stagebegeleider vanuit de hogeschool. Ook krijgt elke student vanuit de opleiding een docent toegewezen die hem begeleidt bij zijn leerproces tijdens de stage. Deze stagebegeleider neemt bij de start contact op met het bedrijf voor de eerste kennismaking met de bedrijfsbegeleider. Tijdens dit overleg zullen ook de werkzaamheden en het stagevoorstel besproken worden. Halverwege de stage komt de stagebegeleider langs op de werkplek voor de eerste beoordeling en maakt afspraken over het vervolg van de stage. Aan het eind van de stageperiode is er een tweede ontmoeting tussen stagebegeleider, bedrijfsbegeleider en student. De student verzorgt een eindpresentatie over de stage en ter afronding van de stage vindt een tweede beoordeling plaats.
Eisen aan de stageplek Het Instituut voor Financieel Management vindt een goede samenwerking met stageorganisaties essentieel voor de beroepsontwikkeling van de student. Organisaties maken het immers mede mogelijk dat onze studenten zich het beroep eigen kunnen maken. Het instituut heeft een aantal criteria opgesteld waaraan de werkplek c.q. stageplaats voor onze hbo-student moet voldoen. De stagecoördinator van de opleiding zal de werkplek screenen aan de hand van deze criteria. Er zijn zeven algemene criteria om te bepalen of de stageplaats over voldoende leerpotentieel beschikt om te fungeren als leer-/werkomgeving in het kader van de opleiding: 1. Relevantie en breedte van de werksituatie: de werksituatie biedt de mogelijkheid om te werken aan de taken/problemen die representatief zijn voor het beroep waarvoor wordt opgeleid. Daarnaast is een minimale grootte van 10 werknemers bij zakelijke dienstverlening en een minimale grootte van 25 werknemers bij productie- en handelsbedrijven gewenst. Of: de organisatie dient van voldoende omvang te zijn om inzicht te krijgen in een complexe werksituatie. 2. Actualiteitswaarde: de werksituatie biedt de mogelijkheid te werken met de hedendaagse inzichten, methoden, apparatuur en instrumenten. 3. Communicatie: de werksituatie biedt voldoende mogelijkheden voor (informele) interactie met bijvoorbeeld collega s, klanten, managers en andere organisaties. 4. Leerklimaat: er bestaat een veilig leerklimaat waardoor experimenteren op de werkvloer mogelijk is evenals reflectie op het werk. 5. Begeleiding op de werkplek. 6. Participatie: de student neemt deel aan overlegsituaties die normaliter tot de functie behoren. Deelname aan de voor de beroepsgroep relevante activiteiten, zoals conferenties en scholing, wordt gestimuleerd. 7. Complexiteitsniveau: Er dient sprake te zijn van beperkt voorspelbare, risicodragende situaties waarbij tijdsdruk een rol speelt en de leidinggevende op afstand sturing geeft. De student kiest zelfstandig procedures, onderneemt actie en initieert. Stageopdrachten Welke stageopdrachten heeft de student? Stagevoorstel In de eerste weken van de stage maakt de student een voorstel waarin hij de werkzaamheden, het onderzoek (indien van toepassing) en de leerdoelen van de stage beschrijft. Stageverslag Aan het einde van de stage levert de student een stageverslag op. De inhoud van het stageverslag is afhankelijk van de opleiding. Eindpresentatie Aan het einde van de stage verzorgt de student een eindpresentatie voor de bedrijfsbegeleider, eventuele collega s en de stagebegeleider vanuit school. Het onderwerp van de presentatie is afhankelijk van de opleiding en wordt vooraf afgestemd met de stage- en bedrijfsbegeleider. Beoordeling Halverwege en aan het einde van de stage geeft de bedrijfsbegeleider advies aan de stagebegeleider vanuit school ten aanzien van de beoordeling. De student wordt beoordeeld op algemene- en opleidingsspecifieke competenties.
Afstuderen in het vierde studiejaar Wanneer is een vierdejaars afstudeeronderzoek aan de orde? Indien in uw organisatie een concreet afgebakend praktijkvraagstuk speelt op financieel-economisch gebied en u wilt dat de student relevante kennis verzamelt om dit vraagstuk aan te pakken. Doel Duur en startmomenten In het vierde jaar laat de student zien het beroep (op starters-niveau) te beheersen. De student toont dit door zelfstandig en met onderbouwing van onderzoek een relatief complex praktijkvraagstuk aan te pakken. Bovenal laat de student zien dat hij kritisch kijkt of wat hij doet effectief is en past bij de doelstelling. Werkterreinen In het vierde jaar van de opleiding rondt de student zijn studie af door het uitvoeren van een zelf te verwerven afstudeeronderzoek. De inspanning voor het afstudeeronderzoek komt neer op 560 uur. Dit betekent dat de student zich gedurende 16 weken, 4 dagen per week volledig richt op het aanpakken van een praktijkvraagstuk, meewerken binnen de organisatie voert dus niet de boventoon. Eén dag per week is er een terugkomdag voor het volgen van onderwijs. Studenten kunnen afstuderen op verschillende financieel-economische vraagstukken, bij organisaties van diverse omvang en type. Deze vraagstukken passen bij de opleiding en kunnen bijvoorbeeld liggen op de volgende gebieden: controle- of samenstelpraktijk externe verslaggeving financiering (management) accounting organisatieadvies bedrijfsprocessen informatievoorziening risicomanagement financiële producten financiële planning verzekeringsadvies belastingadvies marktanalyse Studenten worden geacht met een praktijkonderzoek, in hun rol als kritisch handelende professional, een bijdrage te leveren aan een interventie in uw organisatie op een of meer van de bovenstaande gebieden. Een dergelijk onderzoek kan een probleem op een gedegen wijze blootleggen, een diagnose hiervan opleveren, een ontwerp voor een oplossing zijn of juist een implementatie of evaluatie van een gekozen oplossing betreffen. Ook een combinatie van twee of meer van deze interventiestappen is mogelijk. De onderzoeksrapportage levert u als opdrachtgever nieuwe kennis, informatie en/of inzichten op en bij voorkeur praktische adviezen en aanbevelingen. Er zijn vier momenten om te starten met het afstudeeronderzoek: september, november, februari en april. Randvoorwaarden opdrachtverstrekkende organisatie en praktijkvraagstuk Het Instituut voor Financieel Management vindt een goede samenwerking met afstudeerorganisaties essentieel voor de beroepsontwikkeling van de student. Organisaties, met hun praktijkvraagstukken, bieden studenten de kans hun toegevoegde waarde te bewijzen door een bijdrage te leveren aan het aanpakken van deze vraagstukken. Het instituut heeft een aantal randvoorwaarden opgesteld waaraan de afstudeerorganisatie en het praktijkvraagstuk moeten voldoen. De afstudeercommissie van de opleiding beoordeelt in welke mate aan deze voorwaarden wordt voldaan. Onderstaande randvoorwaarden zijn van toepassing op de opdrachtverstrekkende organisatie bij afstuderen: 1. Een minimale grootte van 10 werknemers bij zakelijke dienstverlening en een minimale grootte van 25 werknemers bij productie- en handelsbedrijven. 2. Een veilig leerklimaat waardoor experimenteren op de werkvloer en reflectie op het onderzoek mogelijk zijn. 3. Voldoende mogelijkheden voor (informele) interactie met bijvoorbeeld collega`s, klanten, managers, andere stakeholders en/of organisaties.
4. Voldoende facilitering van mogelijkheden voor begeleiding en reflectie met een door de organisatie aangewezen vaste bedrijfsbegeleider. 5. Een toegewezen vaste bedrijfsbegeleider met minimaal een hbo-opleiding en enige jaren relevante werkervaring. Deze begeleider mag geen familiebanden hebben met betreffende student. 6. Een voldoende geëquipeerde werkplek (of faciliteiten anderszins) voor de student. Internationale afstudeeronderzoeken De voertaal binnen in een het buitenland gevestigde afstudeerorganisatie is Engels, zowel in alle mondelinge als schriftelijke uitingen. In Duitstalige gebieden mag de voertaal Duits zijn (Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland). In Nederlandstalige gebieden mag de voertaal Nederlands zijn (Suriname, Nederlandse Antillen, Aruba, België). Nota Bene Het is, gezien de brede beroepsoriëntatie, aan te raden dat de student bij een andere organisatie afstudeert dan waar hij stage heeft gelopen. De rol van de bedrijfsbegeleider De bedrijfsbegeleider is binnen de opdrachtgevende organisatie verantwoordelijk voor de inhoudelijke begeleiding van de student. Hij voert de supervisie bij de uitvoering van de opdracht en heeft een adviesfunctie in het beoordelingsproces. Van de bedrijfsbegeleider wordt met name verwacht: het goed en helder formuleren van de vraagstelling en het goedkeuren van het gedetailleerd onderzoeksontwerp; het verzorgen van de introductie van de student binnen de opdrachtgevende organisatie; het bekendmaken van de regels binnen het bedrijf; het verzorgen van een werkplek en het verschaffen van de benodigde hard- en software; het leggen van de nodige contacten en het faciliteren van het onderzoek; het regelmatig voeren van begeleidingsgesprekken waarin de voortgang besproken wordt; deelname aan de bedrijfsbezoeken die de afstudeerbegeleider af zal leggen; aanwezigheid bij de afstudeerzitting welke plaats vindt op Hogeschool Rotterdam (niet mogelijk bij het buitenland, tenzij video conference overeen gekomen wordt); het opstellen van een adviesbeoordeling voor de examinator. De rol van de afstudeerbegeleider De afstudeerbegeleider is de docent die de student tijdens het afstudeeronderzoek vanuit de opleiding begeleidt. Hij adviseert de student tijdens de uitvoering van zijn afstudeerproject. In het geval van een afstudeeronderzoek in het buitenland verloopt dit via e-mail, telefoon en/of video conference. Van de afstudeerbegeleider kunt u verwachten dat hij: functioneert als contactpersoon en eerste aanspreekpunt voor de bedrijfsbegeleider en de student; adviseert en ondersteunt bij het goed en helder formuleren van de vraagstelling en het onderzoeksvoorstel goedkeurt; begeleidingsgesprekken voert met de student waarin de voortgang besproken wordt; de student van vakinhoudelijke en/of procesmatige adviezen voorziet; tenminste eenmaal de opdrachtgevende organisatie bezoekt (niet bij een in het buitenland gevestigde organisatie); aanwezig is bij de afstudeerzitting welke plaatsvindt op Hogeschool Rotterdam (niet mogelijk bij het buitenland, tenzij video conference overeen gekomen wordt); een adviesbeoordeling opstelt voor de examinator. Eindbeoordeling De examinator, door de examencommissie benoemd, vormt zelfstandig zijn oordeel en laat daarbij de adviezen van de bedrijfsbegeleider en afstudeerbegeleider meewegen.
Praktische Zaken Vergoeding Veel bedrijven vinden het redelijk om een stagiair of afstudeerder als blijk van waardering een vergoeding te geven voor de geleverde inspanningen. Er bestaan echter geen regels voor het geven van een vergoeding. Ervaring leert dat een gemiddelde vergoeding tussen de 250 euro en 350 euro per maand bedraagt. Vertrouwelijkheid/ geheimhouding Voorafgaande aan de stage of het afstuderen kunt u als bedrijf verlangen dat de verslagen als vertrouwelijk materiaal behandeld worden en/of dat er een geheimhoudingsverklaring ondertekend wordt. HBO Kennisbank Waar mogelijk wordt het afstudeerrapport beschikbaar gesteld op HBO Kennisbank. Dit is een online databank die toegang biedt tot de resultaten van onderzoeken van hogescholen. Hiermee vergemakkelijkt de uitwisseling tussen onderzoek, onderwijs, bedrijfsen beroepsleven en maatschappij. De belangrijkste voorwaarde is de toestemming van het bedrijf. Overeenkomst Een stage-/ afstudeerovereenkomst is geen arbeidsovereenkomst. Een dergelijke stage- of afstudeerovereenkomst dient altijd voorafgaande aan de stage- of afstudeerperiode afgesloten te worden. Hogeschool Rotterdam biedt een standaardcontract aan. Dit model sluit aan bij de aansprakelijkheidsverzekering die de hogeschool voor studenten heeft afgesloten. Het is aan te raden gebruik te maken van dit standaardcontract. De student kan hiervoor zorgdragen. PraktijkLink Binnen het Instituut voor Financieel Management is PraktijkLink een digitaal volgsysteem voor stage en afstuderen. Zodra een student is aangenomen, vragen wij de student een koppeling met u en de organisatie te maken. Dit zorgt ervoor dat alle partijen betrokken zijn bij de voortgang van de student en op de hoogte wordt gehouden over de vorderingen die hij maakt gedurende de stage of het afstuderen. Naast een volgsysteem is PraktijkLink ook het digitale platform voor stage- en afstudeervraagstukken. PraktijkLink is het digitale platform waar bedrijven en studenten elkaar ontmoeten en een match kunnen maken. U hebt via praktijklink.hr.nl de beschikking over relevante informatie en u kunt stage en/of afstudeervraagstukken ter beschikking stellen of wijzigen. Studenten hebben toegang tot deze informatie en dienen zelf te reageren. Op PraktijkLink kunt u ook aangeven of u belangstelling heeft voor projecten en/ of gastcolleges. Contact Hebt u nog vragen of wilt u meer informatie, neem dan gerust contact op met: Hogeschool Rotterdam Instituut voor Financieel Management (IFM) Bureau Externe Betrekkingen Kralingse Zoom 91 3063 ND Rotterdam T: 010 794 6230 E: beb-ifm@hr.nl I: praktijklink.hr.nl I: hogeschoolrotterdam.nl