Instructie Werkbegeleiders opleiding HBOV Henk Chevalking

Transcriptie

1 1 Instructie Werkbegeleiders opleiding HBOV Henk Chevalking

2 2 1. Algemene informatie Stages nemen een centrale plaats in, in het HBO onderwijs. Voltijdstudenten lopen in totaal 60 weken stage tijdens de opleiding, verdeeld over 4 stages. In het 1 e en 2 e leerjaar staan de basiszorg en het vormen van beeld van HBO verpleegkundige vooral centraal. Jaar 3 en 4 staan in het teken van de meer complexe zorg; de organisatie van de zorg; coaching én het bezig zijn met vernieuwen, innoveren en het bevorderen van deskundigheid. Wat betreft de duale studenten én de studenten in de MBO-HBO variant geldt dat ze een LeerWerkPeriode (verder afgekort met LWP) 1 hebben die het hele jaar bestrijkt. Tijdens alle stages staan twee hoofdzaken centraal in het leren van de student: Leren verplegen (aan de hand van de 10 competenties) Leren leren(waarbij de mate waarin de student dit zelfstandig doet, per stage toeneemt) Concreet betekent dit dat de student, vanuit het competentieprofiel een stageleerplan ontwikkelt tijdens het begin van de stage ( in de eerste twee à drie weken). Zo wordt inhoud gegeven aan het leren verplegen in de brede zin van het woord (vanuit het competentieprofiel). Maar ook dat van de student in toenemende mate initiatief wordt verwacht tot leren. Dit betekent het initiatief nemen in: - vragen stellen tijdens de stage - inzicht geven in het leerproces: duidelijk maken waar men feedbackop wil en feedback vragen - kwaliteit van zorg verbeteren Voor de werkbegeleider is het belangrijk te weten in welk jaar de student zich bevindt. Een 1 e jaars student zal hier meer begeleiding en prikkels voor nodig hebben om bovenstaande uit te voeren; een 4 e jaars student moet zelf het stuur in handen nemen. 2. Stages/LWP Hier volgt een overzicht van de lengte van de stages van de voltijd én deeltijd studenten: Leerjaar Lengte stage in weken Jaar 1 10 Jaar 2 10 Jaar 3 20 Jaar 4 20 Voor de duale studenten zijn dit: Jaar 3 Jaar 4 2 X 26 weken (tot eind augustus) 1 X 40 weken (tot juni). Voor MBO-HBO studenten zijn dit leerwerkperioden van een heel jaar: Jaar 1: half september tot eind juni 1 Praktijkperioden: voltijd én deeltijdstudenten wordt dit aangeduid met STAGE; bij de duale én deeltijdvariant is dit LEERWERKPERIODE (LWP). Daar waar stage wordt gebruikt kan ook LWP worden gelezen.

3 3 Jaar 2: begin schooljaar eind juni Jaar 3: 40 weken begin schooljaar begin juni 3. Aanwezigheid De student is aanwezig gedurende de in de stage overeenkomst vermelde tijden; de stagedagen worden evenwichtig over deze periode verspreid; kan zij om een bepaalde reden niet aanwezig zijn dan bericht zij dit tijdig, zowel de school als de instelling, met opgave van redenen. Het daadwerkelijke aantal stagedagen is afhankelijk van het leerjaar en de studieroute. Terugkomdagen, Studie Loopbaan Begeleiding, etc. vallen buiten de stagedagen. Het aantal uren per stageweek is afgestemd op de binnen de instelling gebruikelijke diensttijden van een fulltime werknemer, t.b.v. het mogelijk maken van een goede werkbegeleiding. De student weet dat hij gevraagd kan worden aanwezig te zijn tijdens avond- en nachtdiensten en in het weekend. 4. Instructie beoordelingsformulieren en stageleerplan (SLP) 4.1 Uitgangspunten beoordeling stage 1. Tijdens de stageperiode richt de student zich op de 3 focusdoelen met daaraan gekoppelde competenties. 2. Tijdens de beoordeling is het uitgangspunt hoe de student tijdens de stage heeft gefunctioneerd t.a.v. de punten zoals die onder de (jaar 1 zijn het 2 focusdoelen) 3 focusdoelen zijn beschreven. De stage opdrachten geven daaraan weliswaar richting en fungeren als ondersteunende bewijslast, maar betreffende competentie wordt wel breder gemaakt (één keer een handeling uitvoeren wil nog niet zeggen dat de student zich dit eigen heeft gemaakt!). 3. De HBO kwalificaties zijn opgenomen in de competenties. Formeel hoeven ze daarom niet gebruikt te worden tijdens de beoordeling. 4.2 Uitgangspunten ontwikkeling en gebruik van het Stageleerplan 1. De student gebruikt het competentieprofiel als naslagwerk voor de competenties. 2. Het stageleerplan(verder afgekort met SLP) functioneert als richtlijn voor het leerproces van de student. Het geeft studenten de gelegenheid om zich bewust bezig te houden met zaken die direct met haar leerproces te maken hebben Werkwijze ontwikkelen stageleerplan Werkwijze van DE STUDENT 1. Deze neemt kennis van het beoordelingsformulier voordat de stage begint. Op die manier focust ze vanaf de start op datgene wat in het formulier als focusdoelen worden omschreven 2. Ze heeft een kennismaking met de stagedocent bij de start van de stage. Dit gesprek heeft als doel de verwachtingen van elkaar te formuleren; afspraken te

4 4 maken rond inleveren (concept) SLP; rol van docent tijdens de hele stageperiode en de beoordelingsmomenten. 3. Ze heeft ook een kennismaking met de werkbegeleider bij de start van stageperiode. Ook hier is het belangrijk om verwachtingen op elkaar af te stemmen. 4. Ze ontwikkelt tijdens de eerste 2 weken doelen vanuit het competentieprofiel en checkt dit met het beoordelingsformulier. Onder elk doel formuleert de student een aantal activiteiten die gedaan dienen te worden om dit doel te bereiken. Tot slot vermeldt de student onder elk doel met welke bewijslast ze denkt te komen om aan te tonen dat betreffend doel is behaald. Dit aan de hand van de PDCA cyclus. 5. Het is essentieel dat de student werkt aan de doelen zoals die staan in het SLP. Dat betekent regelmatig het SLP inzien, dagelijks duidelijk maken aan welke doelen ze werken wil die dag én waarop ze feedback vraagt. Alleen op die manier kan ze feedback verwachten. 6. De student heeft een gesprek met de werkbegeleider ruim voor het beoordelingsgesprek. Hierin komt het SLP aan de orde en verwerkt de student de feedback van de werkbegeleider in haar professionaliseringsverslag. 7. Het professionaliseringsverslag dat de student voor het voortgangsgesprek en eindbeoordeling is een product en proces evaluatie, feedback van de werkbegeleid(st)er en is verantwoord wat de student heeft geleerd. Dit verslag dient minimaal 3 dagen voor het beoordelingsgesprek in het bezit te zijn van de stagedocent. 8. Tijdens het voortgangsgesprek maakt de student duidelijk welke ontwikkelingen ze heeft gemaakt en welke doelen nog afgewerkt dienen te worden. Werkwijze werkbegeleider 1. Deze heeft bij de start een kennismakingsgesprek met de student. Daarin vindt afstemming plaats van verwachtingen rond de begeleiding en de invulling van de stage. Ook wordt afgesproken hoe de continuïteit van de begeleiding wordt vormgegeven bij afwezigheid van de werkbegeleider. En ook mogelijk de vraag beantwoorden hoe de feedback van andere begeleiders, over het functioneren van de student, bij de werkbegeleider terecht komt. 2. Het initiatief voor het maken én het uitvoeren van het SLP ligt bij de student. 3. De werkbegeleider kijkt het SLP na (aan het einde van de 2 e stageweek) op de volgende aspecten: - haalbaarheid: is datgene wat er op de afdeling mogelijk te leren valt aanwezig in het SLP én is de planning realistisch - het niveau: zijn de doelen van het niveau die verwacht mag worden van een 3 e jaars student op deze afdeling. 4. Tijdens de stage zorgt de werkbegeleider voor feedback en draagt deze er zorg voor dat andere collega s feedback aan de student geven. 5. De werkbegeleider heeft een gesprek met de student voorafgaand aan het beoordelingsgesprek. De doelen worden besproken en (opnieuw) van feedback voorzien. (zie werkwijze student punt 6) 6. De werk/praktijkbegeleider is aanwezig tijdens de tussen- en eindbeoordeling. Hij geeft een samenvatting van de feedback en geeft daarbij een beoordeling.

5 5 Werkwijze stagedocent 1. De docent heeft een kennismaking met de student (zie onder werkwijze student punt 2) 2. De docent beoordeelt het niveau van het SLP - de stagedocent beoordeelt de mate waarin de student het niveau (zoals vermeldt en meer omschreven in het competentieprofiel) juist heeft geïnterpreteerd in haar doelen. - checkt of de student voldoende bewijslast gaat aanleveren tijdens de beoordeling. 3. Het voortgangsgesprek is een moment waarin de student een juist beeld dient te krijgen van de ontwikkelingen in haar functioneren en welke zaken er mogelijk extra aandacht verdienen. 4. De docent vult het beoordelingsformulier in tijdens beide beoordelingen. Hierbij is het belangrijk dat de student een helder inzicht heeft in de concrete situatie én de betekenis van de kruisjes bij betreffende doelen. 4.4 Aanvullende regels Tijdens de stageperiode krijgt de student gelegenheid tot het verrichten van stage ondersteunende activiteiten, te weten: het opstellen van een stageleerplan en beoordelingsgesprekken met de stagedocent. De stageperiode wordt niet onderbroken door eventuele binnen die periode vallende schoolvakanties en extra vrije dagen i.v.m. algemeen christelijke en/of nationale feestdagen. De planning van de stagedagen en diensttijden binnen de stageperiode vindt plaats in overleg met de direct betrokkenen binnen de instelling en de student, evenals de planning van de stage ondersteunende activiteiten. Schriftelijk uitwerken van (stage) opdrachten valt in principe niet onder stagetijd. Wel krijgt de student tijd om activiteiten te ontplooien (b.v. naslagwerk, overleg met medewerkers, enz) tijdens werktijd. Afspraken rond het stagiaire zijn De student houdt zich aan afspraken m.b.t. dienstkleding, hygiënische voorschriften e.d. De student houdt zich aan de belofte van geheimhouding voor verpleegkundigen. De student verricht alleen die werkzaamheden, waartoe hij zich bekwaam acht én waartoe de stagebegeleider hem verantwoordelijkheid toevertrouwt. De student gedraagt zich als gast in de instelling. De student weet, dat hij geen aanspraak kan maken op een vergoeding voor zijn aanwezigheid, omdat hij geen personeelslid is. Dit voor zover in de Cao s niet anders is vastgelegd. Hetzelfde geldt voor reis- en verblijfskostenvergoeding. (Dit geldt ook voor stages in het buitenland. Hiervoor zijn wel beurzen beschikbaar). Het stagiaire-zijn betekent tevens dat de student in principe niet als extra personeelslid ingepland wordt. Dat geldt niet voor studenten die de duale of MBO-HBO variant doen. 5. Verpleegtechnische vaardigheden in de stage Op school krijgt de student verschillende verpleegtechnische vaardigheden aangeleerd, maar de tijd ontbreekt om alle in de beroepspraktijk voorkomende vaardigheden aan te leren. Daarom is er een selectie van de meest voorkomende gemaakt.

6 6 In principe kan in de stage, de vaardigheden die op school zijn behandeld en geoefend, worden geoefend. Wat definitief kan worden aangeleerd wordt in overleg met de stage verlenende instelling bepaald. Vaardigheden die (nog) niet op school zijn aangeleerd of getoetst Over deze vaardigheden worden afspraken gemaakt met de werkbegeleider. Deze mogen wat de opleiding betreft worden aangeleerd mits de student zich voldoende voorbereidtdoor o.a. de theorie te bestuderen. Ook dan is de Wet BIG van toepassing. 6. Faciliteren van het leren op de werkplek 1. Eisen werkbegeleiding vanuit de Christelijke Hogeschool Ede a. Voor elke student is er een ondertekende leer-werkovereenkomst b. De student krijgt voldoende mogelijkheden om te leren op de werkplek (onder andere het werken aan opdrachten en de eigen leervragen te formuleren en daaraan te werken). Een richtlijn hierbij is: i. De student heeft een contract van minimaal 18 uur en maximaal 32 uur (waarbij bij 32 uur de eis geldt dat minimaal 4 uren per week worden vrijgesteld voor studie) ii. De zorginstelling is verantwoordelijk voor een goed leerklimaat waarbij de organiseerbaarheid, de belastbaarheid en het aantal beschikbare gekwalificeerde begeleiders bepalend is voor de kwaliteit van de stageplek c. De werkbegeleider die de student begeleidt heeft voldoende werkervaring en is deskundig op het terrein van begeleiding en beoordeling en onderhoudt deze deskundigheid. Dat betekent: i. Werkbegeleiders hebben 2 jaar praktijkervaring als uitvoerend ii. iii. verpleegkundige Werkbegeleiders hebben een Hbo-diploma. Werkbegeleiders zijn bereid om deel te nemen aan de instructiebijeenkomst en de cursus Werkbegeleiding voor werkbegeleiders die vanuit de CHE aangeboden zal worden d. Bij de duale en MBO-HBO varianten is het erg belangrijk dat de werkbegeleider in de rol van begeleider staat. De student zal nl. een ontwikkeling moeten doormaken die haar naar het niveau brengt als HBO verpleegkundige. Het gevaar bestaat dat deze gewoon als werknemer doorgaat met waar ze altijd mee bezig is geweest. De werkbegeleider zal extra alert moeten zijn dat inhoud gegeven wordt aan de doelen die ontwikkeld zijn in het SLP.

7 7 7. Rollen en taken werkbegeleider De werkbegeleider vervult tijdens de Leerwerkperiode van de student verschillende rollen, zoals hieronder benoemd: 1.1. Facilitator: Zorgt voor voldoende momenten met student (meelopen; evaluatie, gesprek) Zorgt voor voldoende begeleiding voor de student en continuïteit in de begeleiding (bij meerdere begeleiders) Zorgt voor het juiste niveau tijdens begeleiding 1.2. Coach: Volgt de student in diens leerproces Weet wat student nodig heeft; welke eisen er gesteld mogen wordenen nodigt uit om te leren Stimuleert en prikkelt de student waar nodig 1.3. Deskundige: In de organisatie: checkt of de doelen die de student stelt praktijkproof zijn Op het gebied van het vak van HBO verpleegkundige Op het gebied van begeleiden Biedt kader aan waarbinnen de student kan ontwikkelen Verstaat de kunst van feedback geven Helder in het communiceren: waar liggen ruimte en grenzen voor eigenmening van studenten 1.4. Beoordelaar: Beoordeelt het conceptleerwerkplan van de student op haalbaarheid in de praktijk Kan eindproduct beoordelen a.d.h.v. eisen die gesteld zijn in de Stagenota Kan het proces van de Leerwerkperiode beoordelen Geeft bruikbare feedback voor een vervolg Leerwerkperiode

8 8 Bijlage: competentiematrix stages Jaar 1 Competentiematrix VTO/ DTO/Duaal/MBO -HBO Competentie 1 Competentie 2 Competentie 3 Competentie 4 Competentie 5 Competentie 6 Competentie 7 Competentie Competentie 9 Competentie 10 Coachen Zorg verlenen Adviseren Zorg Zorgprogramma formuleren Kwaliteitszorg Coachen taken beroep innoveren deskundigeheid Voorlichten coordineren ontwikkelen verpleegbeleid zorgdomeinen bevorderen Stage Jaar 2 Stage Jaar 3 Stage Jaar 4 Afstudeerwerkstuk en stage Eén op niveau 3, overige minimaal niveau 2 Eén op niveau 3, ander niv Voor de MBO-HBO studenten geldt - jaar 1: alle competenties op niveau 1 - jaar 2: alle competenties op niveau 2 - jaar 3: alle competenties op het niveau zoals vermeld hierboven bij jaar 4

9 9