Kiezen voor een STEM-opleiding aan KU Leuven Studiedag voor leraren en studiekeuzebegeleiders 3 e graad secundair onderwijs Donderdag 10 november 2016 KU Leuven Campus Sint-Lucas Gent, Hoogstraat 51, 9000 Gent Programma 9.30 u. Onthaal 10 u. Welkomstwoord door Dag Boutsen Decaan Faculteit Architectuur 10.10 u. Studiesucces in een STEM-opleiding? Knipperlichten in het secundair onderwijs. Maarten Pinxten, coördinator readystemgo-project Het Europese readystemgo-project onderzoekt de belangrijkste determinanten van studiesucces in het eerste jaar van een STEM-opleiding aan de KU Leuven. Bedreigt een 4 uurwiskundeachtergrond in het secundair onderwijs je slaagkansen? Hoe doen studenten met een negatief advies van de klassenraad het in het eerste jaar in een ingenieurs- of wetenschapsopleiding? In welke mate is een hoge mate van uitstelgedrag verbonden met tegenvallende studieresultaten? Maarten Pinxten, coördinator van het readystemgo-project stelt het onderzoek en de bevindingen voor. 11.10 u. Keuzesessie 1 1. Via een schakelprogramma industrieel ingenieur worden: ervaringen en studiesucces Lynn Van den Broeck, doctoraatsstudente Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen 35% van de studenten in een schakelprogramma industrieel ingenieur geeft aan dat hij/zij bij nader inzien beter onmiddellijk gestart was met de academische opleiding in plaats van eerst een professionele bachelor te volgen. Dit is één van de vele vaststellingen in lopend onderzoek rond schakelstudenten aan de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen. In deze sessie zal onder andere ingezoomd worden op het keuzeproces en de positieve en negatieve ervaringen van schakelstudenten. Ze worden ook in vergelijkend perspectief geplaatst met reguliere generatiestudenten. Daarnaast presenteert Lynn Van den Broeck welke variabelen mogelijk bijdragen tot studiesucces bij schakelstudenten en staat ze stil bij lopende en toekomstige interventies. 2. Junior College STEM voor secundair onderwijs Stefaan Vaes, gewoon hoogleraar Wiskunde en coördinator van Junior College STEM Het Junior College van de KU Leuven brengt leerlingen van de derde graad secundair onderwijs via uitdagende en diepgaande lespakketten in contact met actueel onderzoek in diverse wetenschappen. Naast een korte beschrijving van het Junior College zal professor Stefaan Vaes met enkele concrete voorbeelden tonen hoe de lespakketten leerlingen enthousiasmeren voor onderzoek in wiskunde en haar toepassingen.
3. De ijkingstoets: het einde van een oriënteringstraject, de start van een begeleidingstraject Joos Vandewalle, professor-emeritus en een van de geestelijke vaders van de ijkingstoets Riet Callens, studentenbegeleider en inhoudelijk verantwoordelijke van de ijkingstoets burgerlijk ingenieur De ijkingstoets vormt een cruciaal sluitstuk in het keuzeproces voor vele STEMopleidingen in het hoger onderwijs. In deze infosessie geven onderzoekers van de Faculteit Ingenieurswetenschappen een overzicht van de redenen voor het invoeren van deze toets en delen ze hun bevindingen van de voorbije vier jaar (deelnamecijfers, relatie met studiesucces ). De toets peilt niet alleen naar voorkennis, maar vormt ook een startpunt voor het verdere begeleidingstraject in de bacheloropleiding. Er wordt bovendien geregeld een bijscholing georganiseerd voor leerkrachten, die op hun beurt waardevolle input bieden bij de verdere ontwikkeling van de ijkingstoets. 4. Nieuwe werk- en evaluatievormen deel 1 Universitair onderwijs is meer dan passief luisteren. Aan de KU Leuven kiezen we ervoor om studenten actief te betrekken bij hun leren en dagen we hen uit om stil te staan bij wie ze zijn en waar ze naartoe willen. Reflectie stimuleren, geïntegreerd aanbieden van kennis, vaardigheden en attitudes, interdisciplinair werken, werken met het voorbereidings-feedbackmodel: dit zijn slechts enkele voorbeelden om hierrond aan de slag te gaan. Tijdens deze infosessies demonstreren enkele docenten een actuele lesvorm. In deze sessie: Jos Van der Sloten, gewoon hoogleraar Faculteit Ingenieurswetenschappen (doceert o.a. Toegepaste Mechanica in eerste bachelor ingenieurswetenschappen) laat je het flipped-classroom-concept in de cursus Toegepaste Mechanica deel 1 aan de lijve ondervinden. Deze werkvorm wordt sinds een drietal jaar toegepast om studenten tijdens de hoorcolleges te activeren. Nadat studenten de theorie met webcolleges hebben doorgenomen, concentreren de interactiecolleges zich op het oplossen van eenvoudige problemen waarbij de studenten door de docent en een extra lid van het didactisch team op sleeptouw worden genomen. De Faculteit Architectuur rolde recent een vernieuwd ijkingstraject uit in de bacheloropleiding architectuur. Dit traject kent verschillende componenten die zich zowel vooraf als aan de start van het academiejaar situeren. De baksteenproef, één van de componenten van het ijkingstraject, is de eerste oefening die een student uitvoert bij start van de opleiding. Het is een oefening waarbij theorie en praktijk samenwerken, en waarbij architectuurontwerp meer is dan de som van de delen alleen (cultuur, techniek, creativiteit) en haar sleutel vindt in de verbanden. De student ontdekt niet alleen hoe de opleiding de volgende jaren zal verlopen maar ook hoe hij zich in het maatschappelijk debat zal opstellen. Deze ervaring versterkt de motivatie voor deze opleiding. Eén van de leerlijnen in de bacheloropleiding bio-ingenieurswetenschappen is de leerlijn Veiligheid-Gezondheid-Milieu. De faculteit ontwikkelde een webcursus en een e-toetsplatform rond deze leerlijn. Als voorbereiding voor verschillende practica (chemie, microbiologie) moeten de studenten vooraf deze cursus autonoom doorlopen en een toets afleggen. Christine Peeters, hoogleraar Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen, geeft tekst en uitleg bij deze webcursus en de toets.
12.15 u. Lunch 13.20 u. Keuzesessie 2 1. Studeren aan de KU Leuven: vrijheid en flexibiliteit of bewaking en strenge regels? Bart Dejonghe, studieadviseur Dienst Studieadvies KU Leuven Tijdens deze sessie wordt ingegaan op de systemen die de voortgang van studenten helpen stimuleren en bewaken. Naast het leerkrediet zijn er de eigen KU Leuvenmaatregelen, met begrippen als cumulatieve studie-efficiëntie (CSE), bindende maatregelen en de 30%-maatregel. De regels zijn in de eerste plaats een middel in de begeleiding van studenten doorheen hun hele studietraject. KU Leuven-studenten kunnen daarvoor van bij de start tot het afstuderen terecht bij studieloopbaanbegeleiders, zowel op de faculteit als bij centrale diensten. 2. Innovation Lab: Ingenieu(r)ze Stem-projecten voor het secundair onderwijs Els Thys, communicatiemedewerker Innovation Lab Innovation Lab biedt secundaire scholen volledig uitgewerkte STEM-projecten aan die uitgevoerd kunnen worden op de eigen school, door de eigen leerkrachten. De leerlingen kunnen op die projectdagen zelf experimenteren, onderzoeken en praktisch werken. Ze gebruiken hiervoor telkens een mix van wetenschappen (fysica, chemie, informatica en/of biologie) en wiskunde. Op dit moment heeft Innovation Lab drie volledig uitgewerkte projecten ter beschikking, waarvoor het bijscholingen organiseert en kosteloos experimenteerkoffers uitleent. In deze workshop kunt u met elk project kort kennismaken en zelf aan de slag gaan met het katapultproject, het energievraagstuk en het EOGexperiment (computermuis elektronisch aansturen met je ogen).
3. Zomercursussen als voorbereiding op de start: aanpak en doelgroep Carolien Van Soom, diensthoofd Monitoraat Wetenschappen Tobias Labarque, praktijkdocent eerstejaarstudenten architectuur Sinds vele jaren organiseren de Faculteiten Wetenschappen, Ingenieurswetenschappen, Bio-ingenieurswetenschappen, Industriële Wetenschappen en Architectuur zomercursussen. Die cursussen richten zich meestal op verschillende profielen van kandidaat-studenten. Voor wie zijn deze voorbereidende cursussen zinvol? Voor studenten die een beter beeld willen van de verwachte voorkennis? Studenten die denken een achterstand te kunnen bijwerken? Studenten die nog twijfelen tussen enkele opleidingen? Aan de hand van twee concrete voorbeelden krijg je antwoord op deze vragen. Carolien Van Soom geeft een overzicht van de aanpak, doelgroep, deelname aan en evaluatie van de zomercursussen wiskunde en chemie (voor studenten aan Faculteiten Wetenschappen, Ingenieurswetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen). Tobias Labarque geeft meer achtergrond over de zomercursus architectuur, een atelieropdracht die loopt over 5 dagen en waarin alle fases van een ontwerpopdracht aan bod komen. 4. Nieuwe werk- en evaluatievormen deel 2 Universitair onderwijs is meer dan passief luisteren. Aan de KU Leuven kiezen we ervoor om studenten actief te betrekken bij hun leren en dagen we hen uit om stil te staan bij wie ze zijn en waar ze naartoe willen. Reflectie stimuleren, geïntegreerd aanbieden van kennis, vaardigheden en attitudes, interdisciplinair werken, werken met het voorbereidings-feedbackmodel: dit zijn slechts enkele voorbeelden om hierrond aan de slag te gaan. Tijdens deze infosessies demonstreren enkele docenten een actuele lesvorm. In deze sessie: Inge Holsbeeks, docente Campus Groep T Leuven, vertelt hoe binnen de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen aan geïntegreerd werken wordt gedaan. Iris Peeters, stafmedewerker onderwijsontwikkeling en kwaliteitszorg aan de Faculteit Wetenschappen, licht toe hoe activerend onderwijs de voorbije jaren een prominente plaats kreeg binnen deze faculteit. Zo werd met het OASEsysteem een stimulerende leeromgeving uitgebouwd binnen het eerste jaar wiskunde en fysica, met oog voor voorbereiding, feedback en evaluatie tijdens het leerproces.
14.25 u. Studenten aan het woord Als afsluiter van de studiedag laten we de echte ervaringsdeskundigen aan het woord. Studenten uit STEM-opleidingen aan KU Leuven vertellen tijdens een panelgesprek over hun studiekeuze, hun studietraject, hun twijfels, het volgen van een zomercursus, de hulp van het monitoraat of studiebegeleiders, een keuze voor een schakelprogramma kortom over hun eigen ervaring met thema s die die tijdens de studiedag aan bod kwamen. 15.00 u. Slotwoord door Georges Gielen Vicerector Groep Wetenschap en Technologie 15.15 u. Receptie Na het slotwoord van vicerector G. Gielen nodigen we iedereen uit op de receptie, waar je nog kunt napraten met de sprekers en de studenten.