Provinciaal blad van Noord-Brabant ISSN: 0920-1408 Onderwerp Beantwoording vragen ex art. 3.2 Reglement van Orde van de Partij voor de Dieren aangaande de begroting 2012 en de najaarsbrief. Provinciale Staten van Noord-Brabant Bijlage(n) - Geacht college, De provincie Noord-Brabant bevindt zich in een ecologische crisis. Nederland is het meest vervuilde land van Europa en de Nederlandse lucht, water en bodem zijn de vieste van heel Europa. Ondanks dat Nederland tot de rijkste landen van Europa behoort, beschermen we onze leefomgeving minder goed dan andere EU-landen. 1 Schone lucht en waardevolle natuur zijn in Nederland een schaars goed. Zeker in gebieden zoals Noord Brabant waar veel dieren opeengepakt leven. 2 Om die reden is het van groot belang om als provincie te werken aan voldoende biodiversiteit. Een middel daartoe is de realisatie van de ecologische hoofdstructuur, de EHS. Vanaf 2014 wordt de provincie inhoudelijk en financieel verantwoordelijk voor de EHS De doelstelling van de provincie was altijd dat de gehele EHS gerealiseerd zou worden. Nu staat er echter in de provinciale begroting voor 2012 dat de provincie voornemens is om een herijkte EHS te realiseren. Ook staat er in de begroting dat de ontwikkelopgave van de EHS zich prioritair zal richten op Natura 2000 en Kader Richtlijn Water gebieden. Dat wijkt af van alle eerdere berichten die we hebben ontvangen van de provincie en dat baart ons grote zorgen. Eerder is de provincie door de Stichting Das en Boom al gewezen op de mogelijke financiële risico's van het huidige natuurakkoord en het niet nakomen van Europese verplichtingen. Het verbaast ons daarom dat er in de begroting geen reserve is opgenomen om mogelijke financiële 1 http://www2.natuurenmilieu.nl/nieuws/perscentrum/20111015-nederland-ismeest-vervuilde-land-van-europa/ 2 http://www2.natuurenmilieu.nl/media/278298/20111012-natuur_milieu-rapportrankingthestars.pdf
consequenties van de herijking van de EHS af te dekken. Te denken valt daarbij aan boetes naar aanleiding van het niet realiseren van natuurdoelen maar ook de verliezen op verkoop van al aangekochte gronden. 3 Middels een motie hebben de Staten u verzocht om te komen tot een spaar- en financieringsfonds om de biodiversiteit te verbeteren. Ten tijde van deze motie was er nog geen sprake van een natuurakkoord met het Rijk. Toch wordt dit aangevoerd als reden om geen begin te maken met dit fonds. Naar aanleiding van de provinciale begroting voor 2012 en de najaarsbrief willen wij u de volgende vragen stellen. Met betrekking tot de herijkte EHS. Hoeveel hectare omvat de door u geplande herijkte EHS? En hoeveel hectares EHS worden er niet gerealiseerd? Betekent de herijkte EHS dat er geen nieuwe EHS hectares bijkomen? Wat bedoeld de provincie met: In 2012 moet de herijkte EHS planologisch vastgelegd worden zodat onnodige planologische schaduwwerking wordt voorkomen? Er van uitgaande dat de provincie niet van plan is de gehele EHS te realiseren, betekent het dat gronden buiten de herijkte EHS aangeboden kunnen worden als agrarische grond of voor bouwdoeleinden? Indien ja, hoe is dat te rijmen met het eerdere voornemen van de provincie om de gehele EHS te realiseren? Hoeveel kosten zijn er naar schatting gemoeid met de juridische verplichtingen naar aanleiding van de herijking van de EHS die uit het restant van de ILG gelden moeten worden betaald? Waarvoor worden deze kosten precies gemaakt? Is er een risicoreserve voorzien voor eventuele EU sancties wanneer de doelen niet (kunnen) worden gerealiseerd? Uit welke stelpost kunnen dergelijke kosten in toekomst worden betaald? In de begroting is er sprake van een investeringskrediet 86 mln voor voorfinanciering van de EHS. Klopt het dat hier nog niets van is uitgegeven? Blijft dit bedrag gegarandeerd staan voor de aankoop van grond? Kunt u dat verder toelichten? Met betrekking tot het spaar- en financieringsfonds ecologische investeringen. Waarom is er met het spaar- en financieringsfonds ecologische investeringen nog geen begin gemaakt? Hoeveel geld is de provincie voornemens om voor het spaarfonds te reserveren? Wat zijn de doelen van het spaarfonds? Wat is precies de relatie tussen het spaarfonds en het deelakkoord met het Rijk? En de relatie van het spaarfonds en de groene agenda van Aviolanda? De toezegging bij de motie betreffend het spaarfonds was dat het voorstel na de zomer voorgelegd zou worden aan de Staten. Wanneer kunnen we een voorstel van uw kant verwachten? Wat zijn inmiddels de (financiële) vorderingen aangaande het spaarfonds? 3 http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/groen/article/detail/2972443/2011/10/18/eu-tikt- Nederland-op-de-vingers-over-natuurbeleid.dhtml 2/6
Met betrekking tot het reserve van de grondbank. Kunnen deze reserves van de grondbank ook worden aangesproken t.b.v. EHS? Wat betekent het dat de reserve grondbank ingezet wordt als risicoafdekking? Moeten er gronden verkocht worden indien het maatregelenpakket kredietcrisis tegen valt? Zo ja, op welke termijn moeten er gronden verkocht worden? Welke financiële risico's kleven daar aan? Hoe wordt voorkomen dat er bij verkoop verliezen worden geleden? Met vriendelijke groet, ir. Marco van der Wel Partij voor de Dieren Antwoord van Gedeputeerde Staten d.d. 21 november 2011 Vragen met betrekking tot de herijkte EHS. 1. Hoeveel hectare omvat de door u geplande herijkte EHS? En hoeveel hectares EHS worden er niet gerealiseerd? 2. Betekent de herijkte EHS dat er geen nieuwe EHS hectares bijkomen? De doelstelling van de provincie is nog steeds om de EHS doelen te realiseren. Als gevolg van het gewijzigde rijksbeleid ten aanzien van de EHS is de rijksbijdrage voor de realisatie van de EHS (verwerving, inrichting en beheer) echter fors teruggebracht en nadrukkelijk gekoppeld aan de realisatie van EHS die bijdraagt aan de Europese verplichtingen (Natura 2000 en KRW). Van deze Europese verplichtingen wordt een deel gerealiseerd op basis van het onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur. Voor de overige Europese verplichtingen wordt in 2016, bij de overeengekomen evaluatie, bezien hoe deze kunnen worden gerealiseerd. Hoe groot de herijkte EHS in Brabant zal zijn is nog niet bepaald. Deze is afhankelijk van de interprovinciale verdeling van de ontwikkelopgave uit het onderhandelingsakkoord. De grootte van de uiteindelijke EHS is afhankelijk van de ambitie van de provincie. De gerealiseerde EHS op 20 september 2011 zal nog toenemen op basis van de herijking en de provinciale ambitie zoals deze is vastgelegd in het bestuursakkoord 10 voor Brabant. 3. Wat bedoeld de provincie met: In 2012 moet de herijkte EHS planologisch vastgelegd worden zodat onnodige planologische schaduwwerking wordt voorkomen? In het onderhandelingsakkoord IPO rijk is opgenomen dat in 2012 de herijkte EHS in de verordening Ruimte moet zijn vastgelegd, zodat onnodige planologische schaduwwerking wordt voorkomen. Dit uitgangspunt sluit aan bij het bestuursakkoord 10 voor Brabant, waarin wij hebben aangegeven de planologische basisbescherming in gebieden aan te passen, indien deze niet 3/6
binnen afzienbare termijn worden gerealiseerd als EHS. Het doel van de aanpassing is om onomkeerbare aantastingen te voorkomen, maar ondernemers niet onnodig in hun ontwikkeling te blokkeren. De uitwerking van deze aanpassing volgt nog en wordt door Provinciale Staten vastgesteld. 4. Er van uitgaande dat de provincie niet van plan is de gehele EHS te realiseren, betekent het dat gronden buiten de herijkte EHS aangeboden kunnen worden als agrarische grond of voor bouwdoeleinden? Indien ja, hoe is dat te rijmen met het eerdere voornemen van de provincie om de gehele EHS te realiseren? Nee, zoals aangegeven in de eerste vraag gaan wij er nog steeds van uit dat de gehele EHS wordt gerealiseerd. 5. Hoeveel kosten zijn er naar schatting gemoeid met de juridische verplichtingen naar aanleiding van de herijking van de EHS die uit het restant van de ILG gelden moeten worden betaald? Waarvoor worden deze kosten precies gemaakt? Naar aanleiding van de herijking van de EHS ontstaan er geen juridische verplichtingen die tot kosten leiden welke vanuit de ILG gelden moeten worden betaald. 6. Is er een risicoreserve voorzien voor eventuele EU sancties wanneer de doelen niet (kunnen) worden gerealiseerd? 7. Uit welke stelpost kunnen dergelijke kosten in toekomst worden betaald? Ne, er is geen risicoreserve voorzien omdat het Rijk verantwoordelijk blijft voor de realisatie van de Europese verplichtingen. De provincies zijn slechts aanspreekbaar bij nalatigheid. Een risicoreserve achten wij derhalve niet noodzakelijk. 8. In de begroting is er sprake van een investeringskrediet 86 mln voor voorfinanciering van de EHS. Klopt het dat hier nog niets van is uitgegeven? Blijft dit bedrag gegarandeerd staan voor de aankoop van grond? Kunt u dat verder toelichten? De reden voor het aangaan van voorfinanciering was het feit dat er een groot aantal onomkeerbare transacties in procedure waren, dat het beschikbare ILG budget voor grondverwerving oversteeg. De voorfinanciering van de EHS hebben wij dan ook voor een groot deel besteed. Het resterende bedrag hebben wij door de subsidiepauze bevroren. De resultaten van de onderhandelingen met het rijk in het kader van de decentralisatie Natuur vragen om een nadere afweging op welke wijze de resterende middelen nog voor grondverwerving zullen worden ingezet. Vragen Met betrekking tot het spaar- en financieringsfonds ecologische investeringen. 9. Waarom is er met het spaar- en financieringsfonds ecologische investeringen nog geen begin gemaakt? 10. Wat zijn inmiddels de (financiële) vorderingen aangaande het spaarfonds? 11. De toezegging bij de motie betreffend het spaarfonds was dat het voorstel na de zomer voorgelegd zou worden aan de Staten. Wanneer kunnen we een voorstel van uw kant verwachten? 4/6
In het besluit Investeringagenda 1e tranche / Landschappen van Allure van december 2010 is door uw Staten opgenomen dat een deel van investeringen daarvan (gericht op de biodiversiteit en de beleving, indicatief geraamd op ca. 20 miljoen euro) onderdeel zullen zijn van het voornoemde fonds. In dat besluit wordt uitgegaan van cofinanciering vanuit de regio. Daarmee is in feite ook een start gemaakt met het fonds. Het vormen van het spaar- en investeringsfonds is vervolgens ook opgenomen in het bestuursakkoord 10 voor Brabant inclusief Uitvoeringsagenda, dit met een bedrag van 22,4 miljoen euro (voorjaar 2011). Daarin is voorts opgenomen om de verdere vorming van het fonds te betrekken bij de herziening van het natuur en landschapsbeleid. Over die herziening informeren wij u met een startnotitie in de Commissie E&H van 25 november (E&H 0051). Instelling en daarna incorporatie van het fonds in de begroting moet dus nog plaatsvinden. 12. Hoeveel geld is de provincie voornemens om voor het spaarfonds te reserveren? Er zijn nog geen besluiten genomen over de hoogte van het fonds, zowel instelling als hoogte van het fonds is een bevoegdheid van Uw Staten. 13. Wat zijn de doelen van het spaarfonds? Het fonds is ten behoeve van ecologische investeringen in het bijzonder gericht op de natuur (biodiversiteit) zoals voor de realisering van de ecologische hoofdstructuur en ecologische verbindingszones. Investeringen waar een provinciaal belang én rol aan de orde is. De opzet van het fonds moet nog uitgewerkt worden. Het fonds kan voor de provincie een mogelijkheid zijn om op termijn op verschillende manieren te kunnen participeren in de uitvoering van natuurbeleid. Niet alleen subsidiëren maar ook vormen zoals garantstelling en lening kunnen toegepast worden. Een fonds maakt reserveringen mogelijk. Het fonds biedt mogelijkheden om meer maatwerk (in inhoud en tijd) te kunnen leveren bij de uitwerking en uitvoering van het natuurbeleid. Dit gebaseerd op de richting in het koersdocument Transitie Brabantse Stadteland. In dat verband kan bij de toepassing van het fonds het aantrekken van het investeringenvermogen van andere partners ook een mede bepalende factor zijn. 14. Wat is precies de relatie tussen het spaarfonds en het deelakkoord met het Rijk? Ten tijde van de motie van Provinciale Staten met betrekking tot het vormen van een spaar- en financieringsfonds ecologische investeringen (juli 2010) was er nog geen sprake van Decentralisatie, deelakkoord Natuur met het Rijk. Er was in die zin geen relatie. De noodzaak van een provinciaal spaarfonds is - met de komst van het deelakkoord natuur - in het ander daglicht komen te staan. Dit zal bij de instelling worden bezien. 15. En de relatie van het spaarfonds en de groene agenda van Aviolanda? Bij de ontwikkeling van Aviolanda wordt ook geïnvesteerd in groen (de groene agenda, deels gefinancierd vanuit de ontwikkeling van Aviolanda). Er is geen relatie tussen het spaarfonds en de groene agenda van Aviolanda. 5/6
Vragen met betrekking tot het reserve van de grondbank. 16. Kunnen deze reserves van de grondbank ook worden aangesproken t.b.v. EHS? Nee, de reserve grondbank kan, conform het vastgestelde beheersstatuut Ontwikkelbedrijf, niet worden ingezet voor de EHS. 17. Wat betekent het dat de reserve grondbank ingezet wordt als risicoafdekking? De inzet van de reserve, binnen de kaders van het beheersstatuut Ontwikkelbedrijf, heeft tot gevolg dat er minder middelen beschikbaar zijn voor risicoafdekking voor bestaande en nieuwe projecten binnen het ontwikkelbedrijf. 18. Moeten er gronden verkocht worden indien het maatregelenpakket kredietcrisis tegen valt? 19. Zo ja, op welke termijn moeten er gronden verkocht worden? Welke financiële risico's kleven daar aan? 20. Hoe wordt voorkomen dat er bij verkoop verliezen worden geleden? De geactiveerde EHS-gronden kennen een eigen financiering, namelijk het ILG budget EHS en het extra gevoteerde provinciale EHS-krediet. Hierdoor is er geen relatie met het maatregelenpakket kredietcrisis. Op moment dat voor het maatregelenpakket de ingestelde risicoreserve onvoldoende blijkt te zijn zullen andere provinciale dekkingsmiddelen moeten worden ingezet. Echter, op dit moment wordt ingeschat dat de omvang van de risicoreserve voldoende is om de risico s af te dekken. Voor een nadere uiteenzetting verwijzen wij naar de Tweede Voortgangsrapportage Ontwikkelbedrijf 2011 (bijlage bij de Najaarsbrief 2011). : 2836827 Uitgegeven 22 november 2011, De secretaris van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, drs. W.G.H.M. Rutten 6/6