Wat is de relatie tussen zuivel en voedingsstoffeninname? Dr. Ir. Joline W.J. Beulens

Wat is de relatie tussen zuivel en voedingsstoffeninname? Dr. Ir. Joline W.J. Beulens

Achtergrond Inname van melk en melkproducten neemt af bij kinderen (Dror & Allen, 2014) Melk en melkproducten rijk aan vitaminen, mineralen, maar leveren ook energie en verzadigd vet Aanbevolen hoeveelheden: 400 ml melk 10 g kaas

Voedselconsumptiepeiling Voedselconsumptiepeiling 2007-2010 bij kinderen: Te lage inname van fruit, groente, vezels Te hoge inname van verzadigd vet Mogelijk te lage inname van vitamine A, E, magnesium en zink (van Rossum, 2011)

Bijdrage aan voedingsstoffen Melkproducten kunnen bijdragen aan deze inname Vervanging van melkproducten? Relatie met inname voedingsgroepen en voedingsstoffen? Hoge inname melkproducten geassocieerd met hoge inname brood, granen en vlees (Rangan, 2012)

Vraagstelling Wat is de relatie van zuivelinname met inname van basisvoedingsmiddelen en voedingsstoffeninname uit zuivel en niet-zuivelbronnen?

Methoden Voedselconsumptiepeiling 2007-2010 1007 kinderen 7-13 jaar Respons 70.9% tot 75.9% Weegfactoren voor demografische factoren en consumptiedagen Voeding, lengte, gewicht, vragenlijst

Meting van voedingsinname Twee 24-uurs recalls Niet opeenvolgende dagen Face-to-face interview met diëtist Zuivelinname Totaal: melk, melkdranken, yoghurt, kaas, melkdesserts Melk: melk en karnemelk Kaas: alle kaasproducten (inclusief verse kaas)

Statistische analyses Niet-gebruikers ten opzichte van tertielen van gebruikers Lineaire regressie over de categorieën Weegfactoren Correctie voor totale energie-inname Correctie voor leeftijd, geslacht en educatie

Studiepopulatie 49.9% 9.9 jaar 20.4% 19.2% 9.6% Geen verschillen op basis van zuivelconsumptie behalve land van afkomst

Zuivelinname 33% gebruikt weinig tot geen melk 30% gebruikt weinig tot geen kaas

Melkconsumptie en inname voedingsgroepen Melk (g/dag) 0 T1: 96.6 T2: 232.4 T3: 459.5 P-waarde Frisdrank 451 ±227 416 ±207 374 ±205 292 ±162 <0.001 Koffie/thee 74 ±83 87 ±81 56 ±75 58 ±78 0.01 Melkdranken 49 ±61 46 ±56 42 ±52 35 ±51 0.04 Vruchtensap 140 ±107 144 ±114 129 ±111 100 ±94 0.009 Yoghurt 158 ±136 111 ±96 86 ±82 89 ±84 <0.001 Groenten 62 ±35 71 ±35 74 ±34 75 ±34 0.02 Fruit 86 ±53 76 ±50 92 ±52 107 ±56 0.002 Granen 173 ±51 172 ±47 180 ±46 190 ±51 0.009

Melkconsumptie en inname macronutriënten Melk (g/d) 0 T1: 96.6 T2: 232.4 T3: 459.5 P-waarde P energiecorrectie Energie (kcal) 2059 ±292 2043 ±305 2104 ±296 2169 ±300 <0.001 Eiwit (g) 62 ±12 63 ±11 67 ±12 76 ±12 <0.001 <0.001 Trans vet (g) 1.2 ±0.4 1.2 ±0.4 1.3 ±0.5 1.4 ±0.5 <0.001 <0.001 Verzadigd vet (g) 28 ±6 28 ±6 30 ±6 32 ±7 <0.001 <0.001 Onverzadigd vet (g) 42 ±9 43 ±10 43 ±10 42 ±9 0.99 <0.001 Koolhydraten (g) 271 ±40 264 ±42 271 ±39 274 ±40 0.39 <0.001 Vezels (g) 16.2 ±3.3 15.9 ±3.0 16.7 ±2.8 16.9 ±2.9 0.05 0.76

Melkconsumptie en inname micronutriënten Melk (g/d) 0 T1: 96.6 T2: 232.4 T3: 459.5 P-waarde P energiecorrectie Calcium (mg) 736 ±200 785 ±193 941 ±174 1256 ±237 <0.001 <0.001 Jodium (μg) 137 ±32 137 ±28 153 ±35 174 ±33 <0.001 <0.001 Kalium (mg) 2334 ±452 2410 ±446 2602 ±394 2973 ±449 <0.001 <0.001 Zink (mg) 7.7 ±1.8 7.8 ±1.6 8.5 ±1.6 9.8 ±2.0 <0.001 <0.001 Vitamine B2 (mg) 1.2 ±0.4 1.3 ±0.4 1.4 ±0.3 1.9 ±0.3 <0.001 <0.001 Vitamine B12 (μg) 2.7 ±1.0 3.0 ±1.1 2.7 ±1.1 4.9 ±1.3 <0.001 <0.001 Vitamine C (mg) 86 ±33 83 ±30 82 ±30 78 ±27 0.08 0.007

Kaasconsumptie en inname voedingsgroepen Kaas (g/dag) 0 T1: 9.8 T2: 24.3 T3: 57.2 P-waarde Aardappelen (g) 92 ±45 85 ±43 76 ±45 66 ±40 <0.001 Groenten (g) 63 ±34 69 ±33 73 ±38 76 ±34 0.01 Granen (g) 154 ±45 167 ±41 180 ±47 221 ±53 <0.001 Vlees (g) 89 ±36 88 ±36 81 ±32 81 ±34 0.03 Dranken (g) 933 ±244 963 ±232 977 ±245 1032 ±278 0.03 Zoet beleg (g) 17 ±13 12 ±9 12 ±9 11 ±10 0.002

Kaasconsumptie en inname macronutriënten Melk (g/d) 0 T1: 9.8 T2: 24.3 T3: 57.2 P-waarde P energiecorrectie Energie (kcal) 2054 ±291 2008 ±277 2057 ±281 2256 ±323 <0.001 Eiwit (g) 63 ±12 63 ±12 65 ±11 77 ±12 <0.001 <0.001 Trans vet (g) 1.1 ±0.5 1.1 ±0.4 1.3 ±0.4 1.6 ±0.6 <0.001 <0.001 Verzadigd vet (g) 27.0 ±6.1 27.7 ±5.8 29.3 ±4.9 35.5 ±7.2 <0.001 <0.001 Onverz. vet (g) 43.0 ±9.6 42.1 ±9.6 41.0 ±8.6 44.2 ±9.9 0.38 <0.001 Koolhydraten (g) 270.8 ±39.9 259.5 ±36.4 267.9 ±42.1 281.5 ±42.9 0.04 <0.001 Vezels (g) 16.0 ±3.1 16.1 ±2.9 16.0 ±2.9 17.5 ±3.2 0.007 0.92

Kaasconsumptie en inname micronutriënten Kaas (g/d) 0 T1: 9.8 T2: 24.3 T3: 57.2 P-waarde Natrium (mg) 2107 ±404 2191 ±429 2269 ±388 2722 ±493 <0.001 Calcium (mg) 769 ±186 796 ±208 902 ±199 1223 ±251 <0.001 Jodium (μg) 141 ±31 138 ±29 147 ±30 173 ±38 <0.001 Zink (mg) 7.6 ±1.7 7.8 ±1.6 8.2 ±1.7 9.9 ±1.9 <0.001 Selenium (μg) 33.1 ±8.4 33.3 ±7.4 33.3 ±7.1 38.6 ±8.8 <0.001 Fosfaat (mg) 1159 ±198 1157 ±216 1216 ±213 1477 ±231 <0.001 Vitamine B2 (mg) 1.4 ±0.4 1.3 ±0.4 1.4 ±0.4 1.6 ±0.4 <0.001 Vitamine B12 (μg) 3.3 ±1.3 3.1 ±1.1 3.4 ±1.1 4.2 ±1.2 <0.001 Retinol act. (μg) 564 ±300 613 ±343 657 ±337 742 ±308 <0.001

Totaal zuivelconsumptie Vergelijkbaar met melkconsumptie Niet-gebruikers van zuivel slechts 17 kinderen

Totaal zuivelconsumptie Macronutriënten geeft vergelijkbare resultaten met melkconsumptie Micronutriënten combinatie van melk- en kaasconsumptie

Additionele analyses Correctie voor leeftijd, geslacht en educatie had weinig effect op de resultaten Verklaarde voor een deel verbanden met granen, vruchtensap, aardappelen.

Conclusie Hogere melk- en zuivelconsumptie gaat samen met Lagere inname van frisdranken, koffie/thee, maar ook vruchtensap Hogere inname van groente, fruit en granen Dit reflecteert ook in de inname van nutriënten zoals vezels, vitaminen, mineralen Hogere zuivel- en melkconsumptie gaat ook samen met hogere inname energie, verzadigd vet en natrium

Discussie Bijdrage van zuivel van belang voor adequate inname nutriënten Voor zuivel-nutriënten, maar ook andere nutriënten als vitamine A of zink Bijdrage aan te hoge inname van energie en verzadigd vet Overgewicht Toekomstig risico op chronische ziekten

Sterkten en zwakten Sterkten Groepsgrootte en representatieve steekproef Gedetailleerde meting voedingsinname Zwakten Slechts 2 dagen voedingsinname Geen directe vervanging onderzocht

Take home message Zuivelconsumptie levert een bijdrage aan inname van vezels, vitaminen, mineralen Niet alleen door nutriënten uit zuivel, maar ook via associatie met inname van basisvoedingsmiddelen Bijdrage van zuivelconsumptie aan energie, verzadigd vet en natrium is aandachtspunt

Met dank aan: UMC Utrecht Marjo E. Campmans-Kuijpers MSc FrieslandCampina Cécile Singh-Povel PhD Jan Steijns PhD Deelnemers en medewerkers Voedsel Consumptie Peiling Financiële ondersteuning van FrieslandCampina