Kijken met je hersenen

Kijken met je hersenen Prof. Johan Wagemans Laboratorium voor Experimentele Psychologie, KU Leuven

Welkom Goed geslapen? Hersenen goed uitgerust? Ogen en oren goed gewassen? Vijf zintuigen? Wat we doen Waarmee we het doen Zintuig Kijken en zien De ogen Het zicht Horen en luisteren De oren Het gehoor Ruiken De neus De geur Proeven en smaken De tong De smaak Voelen De huid De tast

Eerste les Kijken en zien doen we met onze ogen en onze hersenen Enkele demonstraties

Overzicht Ogen Hersenen Algemeen: wat onze ogen en hersenen samen doen = ongelooflijk Soms gaat het ook minder goed

Meerdere delen maar geen perfect optisch instrument (geen fototoestel)

Lichtgevoelige cellen achteraan Kegeltjes vooral centraal Staafjes meer perifeer Centraal zicht vooral goed voor details (kleur en vorm), bij voldoende licht Perifeer zicht vooral goed voor beweging, ook s nachts

Staafjes minder goed voor details

Wat je ziet kan afhangen van de grootte

Wat we denken te zien

Wat er op het netvlies echt te zien is

HERSENEN

Een beetje anatomie

De grote stappen 1 = ventrale (inferieur-temporale) stroom voor wat informatie (bvb. herkenning) 2 = dorsale (pariëtale) stroom voor waar informatie (bvb. visueel gebaseerde actie) Verdere opdeling in verschillende modules, bvb. - kleur, vorm, beweging - gezichten - huizen,

Gigantisch complex

Enkele interessante weetjes Totaal aantal hersencellen: 100 miljard Elke cel heeft ongeveer 50.000 verbindingen Elke dag verliezen we ongeveer 85.000 hersencellen Eén derde van de hersenen verwerkt visuele info Totaal gewicht?

Gewicht Voor volwassenen: 1 à 1,5 kg Maar: verbruikt 20% van de totale energie Levensloop: 350g 50% 60% 90% 95% 100% (1à1,5kg) 0 m 6 m 1 j 6 j 10 j Volwassen

Andere zoogdieren

Tweede les Wat onze ogen en onze hersenen samen doen is ongelooflijk Enkele demonstraties

Illusoire figuren

Ambigue figuren in 2D

Ambigue figuren in 3D

Onmogelijke figuren

Gezihctsbedrog in foto s

Hol masker

Schaduwen en helderheid

Toepassingen

Derde les Goed rondkijken en je zal meer (en anders) zien

SOMS GAAT HET MINDER GOED

Niet alles (juist) zien Bril of lenzen om beter te zien (ver of dichtbij) Amblyopie ( lui oog ) Slecht kleurzien Leukere demonstraties

Amblyopie ( lui oog ) Een oogprobleem waardoor je slecht ziet met één oog 3% van de kinderen heeft dit Dit probleem ontstaat voor je 2 jaar bent Oorzaak: beide ogen niet perfect op elkaar afgesteld (bvb. scheelkijken) één oog scherper beeld dan het ander

Amblyopie ( lui oog ) Normaal zicht (fusie van twee beelden) Eén zwak oog (wordt onderdrukt) Twee duidelijke beelden vanuit beide ogen Wazig beeld vanuit zwakker oog

Wat zie je dan? Amblyoop oog Normaal oog

Oplossing Goed oog afdekken zodat het lui oog wat harder moet werken en zich mee ontwikkelt

Slecht kleurzien Meestal niet kleurenblind Normaal kleurzien: 3 soorten kegeltjes voor rood (R), groen (G), blauw (B) Bij slecht kleurzien: meestal problemen met rood-groen (8% van de mannen) meestal één type kegeltje minder goed meestal getest met Ishihara kleurplaten

Slecht kleurzien Normale kijker Normaal zicht Protanoop zicht (R-) Deuteranoop zicht (G-) Tritanoop zicht (B-)

Visuele illusies

Visuele illusies, ook in het echte leven Futura Building in New York, V.S.

Venster van Ames live demonstratie essentie: trapezium = verondersteld rechthoekig langere zijkant = als dichter waargenomen wisseling tussen voor- en achterkant i.p.v. 360 rotatie filmpje: nieuwe onmogelijke figuur: onmogelijke gebeurtenis

Blindheid door beweging

Blindheid voor veranderingen

Vierde en vijfde les Er is nog zoveel meer te weten en te onderzoeken Nieuwsgierigheid is de basis van de wetenschap Niet enkel wat? (weetjes) Ook hoe en waarom? (inzicht) Bedankt voor jullie aandacht!

Interessante websites http://www.neok12.com/nervous-system.htm goede korte documentaires over de hersenen http://www.michaelbach.de/ot/ interessante visuele fenomenen (o.a. illusies) http://www.gestaltrevision.be onze eigen website