Samenspel. Anatomie oog, lenzen, gele vlek, kegels / staafje 17.2 behind blue eyes

Transcriptie

1 HFST 17 Samenspel

2 Samenspel 17.1 Een ogenblik Anatomie oog, lenzen, gele vlek, kegels / staafje 17.2 behind blue eyes Hersenen, ganglioncellen, bipolairecellen, zichtbaar licht 17.3 Zie je wat je ziet? Kleuren & chromosomen, kleurenblindheid 17.4 Balanceren Evenwichtsorgaan 17.5 Geregeld bewegen Beweging, spieren, pezen

3 Samenspel OGEN

4

5 UV licht Bioscoop kan een Insects elk beeld Apart zien

6

7

8

9

10 Straalvormig lichaam produceert vocht Voor voorste oogkamer

11

12 Focus / accomoderen

13 Focus / accomoderen Beweging netvlies

14 Focus / accomoderen Beweging lens

15 Focus / accomoderen Natuurlijke stand Lens Straalvormig lichaam gespannen Natuurlijke stand Straalvormig lichaam Straalvormig lichaam ontspannen

16 1 Gespannen kringspieren 2 Ontspannen radiale spieren 3 Vernauwde pupil 4 Ontspannen kringspieren 5 Gespannen radiale spieren 6 Verwijde pupil De iris Het diafragma van een camera

17 Focus / accomoderen

18

19 Focus / accomoderen Pupilreflex Accomoderen

20 Focus / accomoderen Bron 3 omgekeerd beeld Verziend? Bijziend? Compensatie?

21 Focus / accomoderen Compensatie Bijziend breking te sterk bril holle lens Verziend breking te zwak bril bolle lens

22 Gele vlek & blinde vlek

23 Gele vlek & blinde vlek Optische as 180 graden 2 graden gele vlek Scherpte zien Boek rechtvoorruit (bron 10) Kegeltjes lichtreceptoren

24 Gele vlek & blinde vlek

25 Gele vlek & blinde vlek A = Staafje Niet gevoelig voor kleur Werkt bij lage lichtintensiteit B = Kegeltje Drie verschillende kleuren. Pas gevoelig bij hogere lichtsterkte. Geconcentreerd in gele vlek.

26 Gele vlek & blinde vlek

27 Gele vlek & blinde vlek Waar komt het licht vandaan?

28 Gele vlek & blinde vlek Staafjes: contrast: zwart wit - grijs

29 Gele vlek & blinde vlek

30 Gele vlek & blinde vlek

31 Huiswerk 3, 4, 5, 6, (7), (8), 9, 10 11, 12, (13), (14), 16, 17, 18

32 17.2 Behind blue eyes Vraag 7 Norm Hoeveelheid Licht op netvlies Effectoren: Kringspiertjes iris Zenuwcellen in hersenstam Verwerking: vergelijken gemeten hoeveelheid licht met de norm en bepalen correctie Receptoren: Zintuigcellen netvlies Effect: samentrekken kringspiertjes (verkleinen pupil)

33 Netvlies lichtprikkels impulsen Oogzenuw hersenen

34 Netvlies lichtprikkels impulsen Oogzenuw hersenen ganglion cellen Bipolaire cellen pigmentlaag vaatvlies Absorptie licht

35 Netvlies lichtprikkels impulsen Oogzenuw hersenen pigmentlaag pigmentlaag vaatvlies Absorptie licht voorkomt weerkaatsing

36 Staafje Lichtgevoelige stof Kegeltjes: 3 typen Fotopsine Blauw max 420nm Groen max 535nm Rood max 565nm Vitamine A Rodopsine + Licht = Retinine + Scotopsine donker Depolarisatie impuls naar hersenen

37 125 miljoen staafjes 7 miljoen kegeltjes 1 miljoen zenuwuitlopers... Probleem??

38 Receptief veld Gele vlek elke individuele kegel of per tweetal heeft zijn eigen zenuwuitloper (ganglioncel) Daarbuiten... Meerdere receptorcellen aan 1 zenuwuitloper (ganglioncel)

39

40

41

42 Visuele schors Beweging Vorm Kleur Contouren

43 Verwerking lichtprikkels

44

45

46

47

48

49

50 Huiswerk 17.1: 11, 12, (13), (14), 16, 17, : 3 t/m 6a & 7

51 Als een persoon `s nachts recht omhoog naar de sterrenhemel kijkt, ziet deze persoon de ster die recht boven hem staat niet. Wat kan hiervoor een verklaring zijn?

52 de ster valt precies op de gele vlek; in de gele vlek zitten met name kegeltjes; er valt te weinig licht op deze kegeltjes om waargenomen te worden. Staafjes, die met name buiten de gele vlek voorkomen, hebben een veel lagere drempelwaarde en nemen het licht van de sterren wel waar

53 Randen minder fel? Verklaring?

54 Kleurenblindheid - testen

55 17.3 Groen-rood blindheid: 7-8% van de mannen X-chromosomaal Gen voor blauw pigment chromosoom #7

56 17.3 Groen-rood blindheid: 7-8% van de mannen X-chromosomaal Gen voor blauw pigment chromosoom #7

57 17.3 Groen-rood blindheid: 7-8% van de mannen X-chromosomaal Gen voor blauw pigment chromosoom #7 Bron 25 verklaring? Stereogrammen? Werking?

58 Huiswerk 17.2: 3 t/m 6a & : 3a, 4a, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12 & 13

59 17.4 Gehoor & evenwichtsorgaan Evenwichtsorgaan Werkt samen met oogzintuig wagenziekte Beweging klopt niet met het beeldregistratie Ogen blijven stilstaan tov beweging hoofd Geluidsgolven impulsen naar hersenen Beweging omgezet in impulsen voor orientatie

60

61 Halfcirkelvormige kanalen gevuld met endolymfe Cupula voor registreren Beweging (zelf of bijv in auto) Maculae: orientatie mbv zwaartekracht

62 Maculae: gehoorsteentjes (otholieten) rechtlijnige bewegingen

63

64

65

66 Hoge tonen Lage tonen

67 Adequate prikkel Lage drempelwaarde voor juiste Prikkel geluid horen, licht zien etc Hoge drempelwaarde voor onjuiste Prikkels sterretjes zien bij harde klap

68 22 April PW hfst : 3a, 4a, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12 & : 3, 4, (5), 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13

69 17.5 Zintuigen Oog, Oor, Evenwichtsorgaan Spierspoeltjes Beweging Sensorische neuronen Schakel neuronen Motorische neuronen Zintuig Spierspoeltjes in spieren Sensoren in pezen Adequate prikkel = lengte van middenstuk spierspoeltje

70 17.5 Zintuig Spierspoeltjes in spieren Sensoren in pezen Beweging / fixatie Adequate prikkel = rek / lengte van middengedeelte van spierspoeltje (Bron 36) Antagonist Bovenbeenspier rekt iets uit Exciterende transmitterstof Inhiberende transmitterstof Samentrekken uiteinden middengedeelte langer

71 17.5 Zintuig Spierspoeltjes in spieren Sensoren in pezen Zintuig: Peeslichaampjes Pees rekt uit wanneer Spier eraan trekt Beweging / fixatie Adequate prikkel = rek / lengte van middengedeelte van spierspoeltje (Bron 36) Bovenbeenspier rekt iets uit Exciterende transmitterstof Inhiberende transmitterstof Samentrekken uiteinden middengedeelte langer

72 Extra info

73 17.5 Receptoren in je lichaam Meer inspanning gevolgen bloed?

74 17.5 Receptoren in je lichaam Meer inspanning gevolgen bloed? po2 laag pco2 hoog ph omlaag Waargenomen In receptoren: Halsslagader Aortaboog Bron 39 Ademhalingscentra Ademhalingsspieren Mechanoreceptoren (voelen, beweging etc) Chemoreceptoren (O2, CO2, glucose, aminozuren etc) Thermoreceptoren (temperatuur) norm? Gewenning? verandering

75 22 April PW hfst : 3, 4, (5), 6, 7, 8, 9, 10, 12, : 1, 3 t/m 14

76 22 April PW hfst : 11, 12, (13), (14), 16, 17, : 3 t/m 6a & : 3a, 4a, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12 & : 3, 4, (5), 6, 7, 8, 9, 10, 12, : 1, 3 t/m 14