Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

Transcriptie

1 Oog Inleiding De meeste mensen hebben 5 zintuigen. Het gezichtsvermogen om te zien, het gehoor om te horen, de reuk om te ruiken, de smaak om te proeven en het gevoel om te voelen. Met zintuigen maak je contact met de wereld. Om te zien heb je twee ogen. Dankzij de ogen kun je mensen en dingen om je heen herkennen, Bots je bijvoorbeeld niet tegen een boom op en kun je bijvoorbeeld op tijd opzij springen als er een auto op je af komt. Als je niet kunt zien, dan zouden bijvoorbeeld fietsen of een glas limonade drinken veel moeilijker zijn. Probeer maar eens een boterham klaar te maken met een blinddoek om, dan merk je hoe moeilijk het is als je niet kunt zien. Het oog heeft de vorm van een bol. De doorsnede is twee en een halve centimeter. Om het oog zit een stevige witte laag dat heet het oogwit. De voorkant van het oog heeft een doorschijnende laag. Dat is het hoornvlies. Daar achter is de pupil en daar omheen de iris. De iris is het gekleurde deel van het oog. De iris bestaat uit spiertjes, die de pupil groot en klein kunnen maken. De pupil is eigenlijk een gaatje. Achter de iris zit de lens. De lens zorgt ervoor dat alle lichtstralen op het netvlies terecht komen. Het grootste deel van het oog is daarachter en dat heet glasachtig lichaam. Het netvlies vangt al het licht op en stuurt informatie door de oogzenuw naar de hersenen. Hoe werkt het oog De iris en de pupil 1 / 6

2 De iris bestaat uit spiertjes,als het licht is trekken de spiertjes zich samen en word de pupil kleiner. In het donker ontspannen de spiertjes zich en word de pupil groter. De lens en het netvlies; Aan de rand van de lens zitten spiertjes die de lens bol en minder bol kunnen maken. De lens buigt het licht af zodat de beelden op het netvlies komen. Als een voorwerp ver weg is, is de lens plat, om het voorwerp precies op het netvlies te krijgen. Als een voorwerp dichtbij is, is de lens bol, om het voorwerp precies op het netvlies te krijgen Het netvlies bestaat uit twee lichtgevoelige cellen. Het zijn staafjes en kegeltjes. Elk oog heeft 120 miljoen staafjes en 6 tot 7 miljoen kegeltjes. De staafjes kunnen alleen maar zwart wit zien. Als het donker is dan zie je alleen de omtrek van iets of iemand. De kegeltjes zorgen er voor dat je kleuren ziet. Ze zorgen er ook voor dat je kleine dingen ziet en ook precies ziet. Bewegen met je ogen Bij het zien bewegen je ogen dat komt omdat aan de oogbol drie paar spiertjes zitten die de ogen laten bewegen. Beide ogen bewegen altijd samen. Hoe ziet het oog 2 / 6

3 De lichtstraal komt van een voorwerp door de lens in het oog. Het voorwerp komt dan ondersteboven links rechts gedraaid op het netvlies. Via de oogzenuw gaat het beeld naar de hersenen. Die hebben geleerd dat hij het andersom moet terugdraaien. En dan zie je het voorwerp. Maar het licht moet wel precies op het netvlies vallen om het scherp te zien. De oogbol word beschermd door een stevig vlies. Dit vlies gaat over het hele oog en wordt aan de voorkant het hoornvlies. De oogkassen ( dat is de holte waar je oog in zit ) die zorgen er voor dat je o/bij een slag of stoot niet snel worden geraakt.de oogleden beschermen je oog door het oog te sluiten bij een slag De traanklieren (plaatje) zorgen ervoor dat je oog niet uitdroogt en beschermt je oog tegen stof en schadelijke bacteriën. Door het knipperen met je ogen, we doen dat zo,n 20 keer per minuut, wordt het traanvocht over het oog verspreid. Je merkt zelf ook wel als je je oog heel lang openhoudt dat het dan droog wordt en je het weer snel wil sluiten. De wimpers beschermen de ogen tegen vuiltjes en zonlicht. Onze wenkbrauwen zorgen er voor, dat bij het zweten het zweet niet in je oog loopt. De blinde vlek Op de plek, waar de oogzenuw in het oog komt, is er geen netvlies. Op die plek kun je dus niets zien. Dat noemen we de blinde vlek. Diepte zien Met twee ogen kun je diepte zien. Elk oog maakt een beeld van een voorwerp. Bijvoorbeeld: Als je een voorbeeld midden op tafel zet, en dan met je linker oog ernaar kijkt zie je dat het niet hetzelfde is als je met je rechteroog kijkt. De beeldjes verspringen. De hersenen vergelijken de twee beelden van de twee ogen. Als een voorwerp dichtbij staat verschillen de twee beelden meer dan wanneer een voorwerp ver weg staat. Daardoor kun je diepte zien. Een bril dragen 3 / 6

4 Bij sommige mensen kunnen de ogen niet scherp zien. Dan moet je een bril of contactlenzen dragen. Sommige mensen zijn verziend. Dat betekent dat ze over goed zien en dichtbij wazig. Andere mensen zijn bijziend. Dat betekent dat ze dichtbij goed zien en ver wazig. De vorm van een oogbol bepaalt hoe scherp je ziet. Als je verziend bent is je oogbol te kort. Dat betekent dat een voorwerp pas achter je oogbol scherp wordt. Met een bril met bolle glazen kan je dit oplossen. Het bolle glas zorgt ervoor dat de lichtstralen meer naar binnen buigen zodat het voorwerp scherp op het netvlies komt. En als je bijziend bent is je oogbol te lang. Dat betekent dat het voorwerp te vroeg scherp is en dus wazig op het netvlies komt. Met een bril met holle glazen kan je dit oplossen. Het holle glas zorgt ervoor dat de lichtstralen meer naar buiten buigen zodat het voorwerp scherp op het netvlies komt. In plaats van een bril kun je ook contactlenzen nemen ( contactlenzen laten zien) Contactlenzen zijn eigenlijk mini-brilglaasjes die je zo op het oog draagt. Ze werken dus hetzelfde als een bril, alleen is er geen montuur. Hierdoor verandert er eigenlijk niets aan je gezicht, terwijl een bril je gezicht een extra accent geeft. Er zijn verschillende soorten lenzen ; daglenzen zachte lenzen en harde lenzen. De opticiën zegt wel wat het best bij jou past. Met harde lenzen kun je ook voorkomen dat je steeds slechter gaat zien. Oogmeting Bij de opticien gaan ze je oog meten met een oogmeting-apparaat (plaatje) Die krijg je voor je ogen en daar kunnen ze verschillende sterktes glazen in zetten. Je moet dan dit (bord) kunnen lezen. Of een ander bord. Bijvoorbeeld het bord waar je moet zeggen aan welke kant de opening van het rondje zit. Kleurenblind 4 / 6

5 Als je kleurenblind bent kun je bepaalde kleuren niet uit elkaar houden. De kegeltjes van het netvlies zorgen dat je kleur kunt zien. Er zijn drie soorten kegeltjes: blauw, rood en groen. Met die kleuren kun je alle andere kleuren krijgen. Als je kleurenblind bent mis je een van deze soorten kegeltjes. Kleurenblindheid komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Het zit ook vaak in de familie. Vaak komt het voor dat iemand rood en groen niet uit elkaar kan houden. Bijvoorbeeld: Rode appels in een groene boom zien zij niet. Blind zijn Sommige mensen zijn ook blind.zij kunnen niets meer van de wereld zien. Het klinkt heel zielig maar die mensen zijn niet anders gewend. Ze lopen op straat met een blinde geleide hond en met een deze stok ( stok laten zien ) De blinde mensen kunnen als ze tikken met de stok horen of er iets aankomt want dat geluid weerkaatst. Maar de blinde geleide hond doet ook veel werk. Die leidt zijn baasje overal naartoe. Geen oog meer hebben Sommige mensen hebben helemaal geen oog meer. Omdat ze bijvoorbeeld gevaarlijke dingen met vuurwerk zijn gaan doen. Als je geen oog hebt kun je je vast wel voorstellen dat iedereen naar je gaat kijken. Dat is heel erg vervelend. Maar dat hoeft niet want je kunt een glazen oog in laten zetten(glazen oog laten zien ). Zo lijkt het net of je een normaal oog hebt. En zit niet 5 / 6

6 Powered by TCPDF ( Spreekbeurten.info iedereen naar je te staren.waar komen de tranen vandaan als je moet huilen? De traanklieren zitten onder het ooglid in de buitenhoek van elk oog. Ze produceren heel de tijd een heldere, beetje zoute vloeistof. Dit is het traanvocht. Dit traanvocht verdeelt zich over je oogbol en spoelt daarna door twee traanbuisjes naar een holte die we het traanzakje noemen. Van daaruit loopt het traanvocht naar je neusholte. Daarom moet je ook altijd je neus snuiten als je hebt gehuild. Om tranen in je ogen te krijgen, hoef je niet echt te huilen. Wanneer je wel echt huilt (als je verdriet hebt of pijn) maken je traanklieren meer traanvocht dan normaal. Je traanzakjes kunnen die overvloed dan niet verwerken. Op dat moment rollen de tranen uit je ogen en begin je te huilen. Niemand weet hoe het komt dat mensen gaan huilen als ze bijvoorbeeld verdrietig zijn. 6 / 6