Overzicht Analysemethodes Musculo-Skeletale Aandoeningen Rug en Bovenste Ledematen Unité Hygi J. Malchaire Hygiène et Physiologie du Travail, U.C.L. D. Delaruelle Ergonoom Moeilijkheid aanpak, methode, Preventiestrategie Expertise Analyse Observation Observatie PREVENTIE Dépistage Opsporing 1 Aantal werksituaties of aantal risicofactoren 2 Rangschikking 37 methodes volgens 4 niveau s van de strategie Rangschikking 37 methodes volgens 4 niveau s van de strategie Opsporing SOBANE Opsporing Observatie SOBANE Observatie BORG FIOH HSE (deel( 1) Lifshitz Kilbom OSHA Australie HSE QEC Keyserling Silverstein Strain index 3 4
Rangschikking 37 methodes volgens 4 niveau s van de strategie Rangschikking 37 methodes volgens 4 niveau s van de strategie Analyse SOBANE Analyse Expertise SOBANE Expertise NIOSH WMSD OCRA PEO TRAC HARBO HAMA ARBAN ERGO OWAS VIRA OREGE Keyserling video Armstrong Wells Radwin Ravainosoa 5 6 Expertise Analysis Analyse Observation PREVENTION PREVENTION Checklist voor Opsporing Risico s Overbelastingsletsels : Applied Ergonomics 26(3),1995,199-206. 206. Screening 7 8
Checklist te gebruiken op werkvloer voor bepalen van risicofactoren (voor ganse lichaam) 2 stappen Methode Voorafgaande Observatie werkpost Gesprek met werknemers bepalen van situaties bijkomend onderzoek Bepalen representatieve werkperioden Bepalen taken met risico Eenvoudig en snel toepasbaar Identificatie risicofactoren Met checklist, risicofactoren lichaamszone 9 10 Methode Methode 17 risicofactoren - 35 vragen 5 lichaamszones Oncomfortabele houdingen Vermoeiende handelingen Onaangepaste werktuigen of arbeidsposten Omgevingsfactoren Organisatorische factoren Nek - schouders - bovenste rug Ellebogen - voorarm - handen Voeten Heup - knieën - benen Lage rug 11 12
Checklist Checklist Is de werkruimte te beperkt om werkhandelingen uit te oefenen of om materiaal te behandelen? Zijn de werktuigen of de machines onvoldoende aangepast aan de werknemer of aan de uit te voeren taak? Is de werkhoogte voor de werknemer slecht ingesteld? Is de werkstoel slecht ontworpen of slecht ingesteld? Dienen lasten te worden geduwd, getrokken, gedragen; frequent, langdurig, moeilijk? Wordt repetitief werk met voorarm en hand uitgevoerd met Draaibewegingen Kracht tijdens bewegingen Ongemakkelijke posities hand Gebruik van schakelaars of toetsenborden 13 14 Interpretatie Voordelen Kwalitatief Niet in functie van score De Observaties dienen als basis voor Toekomstige verbeteringsvoorstellen Ergonomische problemen te bespreken Bepalen van gerichte vorming voor werknemers Makkelijk te begrijpen en te gebruiken Toepasbaar in alle sectoren Ook psychosociale factoren en werksfeer Interfereert niet met activiteit werknemers 15 16
Nadelen Noodzakelijk Kennis ergonomie Praktische vorming Interventie preventieadviseur Vaststellingen Expertise Analysis Analyse Observation Screening PREVENTION 17 18 Mcatamney l., Corlett E.N. (1993) Rapid Upper Limb Assessment (): a survey method for the investigation of work-related related upper limb disorders. Applied ergonomics,24(2),1993,91,24(2),1993,91-99. Snelle, eenvoudige evaluatie werkomstandigheden met risico Opsporen van werknemers met risico Identificatie van belangrijke spierinspanningen Te integreren in algemene evaluatiemethode 19 20
Methode Scores - schouders Schouders Ellebogen Score A Score C Polsen Houding + Spier + Kracht = Torsie pols Nek Score B Score D Romp Houding + Spier + Kracht = Benen Globale score Score Schouder tussen 20 in flexie en 20 in extensie 1 Schouder tussen 20 en 45 in flexie of in meer dan 20 in extensie Schouder tussen 45 en 90 in flexie 3 Schouder in meer dan 90 in flexie 4 2 Indien opgetrokken schouder +1 Indien schouder in abductie tov lichaam +1 Als operator steunt of de arm ondersteund wordt -1 21 22 Scores - polsen Scores Onderarm (elleboog) Torsie van de pols Score Neutrale positie van de pols 1 Pols tussen 0 of 15 in f lexie of in extensie 2 Pols meer dan 15 in flexie of in extensie 3 Pols in ulnaire of radiale deviatie +1 De nek De romp De benen 23 24
Schouders 2 Ellebogen 3 Polsen 2 Torsie pols 1 Score A? + Spier + Kracht = Score C Nek Score B Score D Romp Houding + Spier + Kracht = Benen Methode Globale score Scores : Houding Epaule Coude Poignet 1 2 3 4 Torsion du poignet 1 2 1 2 1 2 1 2 1 1 2 2 2 2 3 3 3 1 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 2 3 3 3 3 3 4 4 1 2 3 3 3 3 4 4 4 2 2 3 3 3 3 3 4 4 4 3 3 4 4 4 4 4 5 5 1 3 3 4 4 4 4 5 5 3 2 3 4 4 4 4 4 5 5 3 4 4 4 4 4 5 5 5 1 4 4 4 4 4 5 5 5 4 2 4 4 4 4 4 5 5 5 3 4 4 4 5 5 5 6 6 1 5 5 5 5 5 6 6 7 5 2 5 6 6 6 6 7 7 7 3 6 6 6 7 7 7 7 8 1 7 7 7 7 7 8 8 9 6 2 8 8 8 8 8 9 9 9 3 9 9 9 9 9 9 9 9 25 26 Schouders 2 Ellebogen 3 Polsen 2 Torsie pols 1 Score A 4 + Spier + Kracht = Score C Nek Score B Score D Romp Houding + Spier + Kracht = Benen Methode Globale score Aanbevelingen Score van 1 of 2: niveau 1 Risico is klein Wordt als aanvaardbaar aanzien Indien inspanning niet aangehouden wordt of repetitief is gedurende een lange periode Score van 3 of 4: niveau 2 Meer uitgebreide studie is aangewezen Aanpassingen kunnen vereist zijn 27 28
Aanbevelingen Voordelen Score van 5 of 6: niveau 3 Een meer uitgebreide studie Aanpassingen zijn noodzakelijk in nabije toekomst Toepasbaar in alle sectoren Interfereert niet met activiteit werknemer Score van 7: niveau 4 Een meer uitgebreide studie Aanpassingen onmiddellijk 29 30 Nadelen Noodzakelijk Kennis ergonomie Praktische vorming Interventie preventieadviseur Tijdrovend Vaststellingen Kwantificaties Expertise Analysis Analyse Observation Screening PREVENTION 31 32
Functionele werkpostanalyse Functionele werkpostanalyse S. H (1992) A functional job analysis techniques. Occupational medicine : state of the art reviews,, 7 (4),1992,679-711. 711. Semi-kwantitatieve analysemethode Nagaan of arbeidsposten Een belangrijke vermoeidheid van verschillende spiergroepen veroorzaken Nood hebben aan interventies en verbeteringen of een bijkomende analyse 33 34 2 stappen Methode Observatie & bepalen 3 belangrijkste risicofactoren Niveaus van inspanningen Duur van de inspanningen Frequentie van de inspanningen Interpretatie Risicofactoren Niveaus van inspanningen subjectieve schaal 3 niveaus per lichaamszone Duur van de inspanningen < 6 secondes score = 1 6-20 secondes score = 2 > 20 secondes score = 3 Frequentie van de inspanningen < 1/min score = 1 1-5/min score = 2 > 5-15/min score = 3 35 36
Lichaamszones Niveau inspanningen Nek Schouders Armen / ellebogen Polsen / handen / vingers Rug Benen / knieën Enkels / voeten / tenen Voorbeeld schouders Score 1: laag» Armen licht verwijderd van lichaam» Armen in extensie met ondersteuning Score 2: gemiddeld» Armen verwijderd van lichaam zonder ondersteuning» Armen boven hoofd Score 3: hoog» Krachtinspanning of gewicht dragen met armen verwijderd van lichaam of boven het hoofd 37 38 Risicofactoren Niveaus van inspanningen subjectieve schaal 3 niveaus per lichaamszone Duur van de inspanningen < 6 secondes score = 1 6-20 secondes score = 2 > 20 secondes score = 3 Frequentie van de inspanningen < 1/min score = 1 1-5/min score = 2 > 5-15/min score = 3 Verzamelblad gegevens Lichaamszone Niveau Duur Frequentie Prioriteit Nek/ Schouders R L Rug Armen/ Ellebogen Polsen/handen/ vingers Benen/Knieën Enkels/ Voeten/Tenen R L R L R L R L 39 40
Interpretatie Voordelen Pri o r ite iten v a n a an p as s in g Matig 123 132 213 222 231 232 312 Hoog 223 313 321 322 Zeer hoog 32 3 331 332 Toepasbaar in alle sectoren Interfereert niet met de activiteit van de werknemer 41 42 Nadelen Noodzakelijk Kennis ergonomie Praktische vorming Interventie preventieadviseur Tijdrovend Vaststellingen Kwantificatie Expertise Analysis Analyse Observation Screening PREVENTION 43 44
EMG EMG 45 46 EMG Algemene conclusie Voldoende methodes Gericht naar vaststellingen Epidemiologische studies Niet praktijkgericht Moeilijk te verwerken Langdradig, tijdrovend Niet participatief 47 48