Beste Collega s Vooraf aan de landelijke werkbijeenkomst Zmolk van 12 november 2105 werden een aantal vragen gesteld door collega s uit het land. Hierbij kort en bondig de antwoorden. Mochten er vragen overblijven dan wel n.a.v. hiervan ontstaan houd je niet in en neem contact op met bartvankessel@glazenkamp.net Hallo Willeke, Vooraf ter info; Wij zijn hebben afgelopen jaar de samenwerking gezocht met de zorg en deze aangegaan met Stichting Landzijde. Een grote zorg(boerderijen) organisatie in Noord-Holland. Het heeft het volgende opgeleverd. Voor Landzijde heeft Rondom onderwijsondersteuning een digitaal educatieve leeromgeving opgezet. Deelnemers in de dagbesteding kunnen op individueel niveau deelnemen aan educatie met chromebooks in een cloud-omgeving. Landzijde biedt plaats aan leerlingen met uitstroomprofiel arbeid of dagbesteding in trajecten van drie maanden voor training stagevaardigheden, training arbeidsvaardigheden en vervolgtrajectbepaling. De casus en vragen; Een 8 jarige leerling met TLV loopt vast op de huidige school die de leerling geen alternatief kan bieden. Het betrokken SWV ziet ook geen mogelijkheid. Ouders willen dagbestedingstraject maar tevens onderwijs/educatie. De zorgorganisatie Landzijde wil deze leerling plaatsen op een zorgboerderij op basis van dagbestedingsgelden. De Spinaker wil educatie/onderwijs verzorgen op basis van onderwijsbekostiging. * Zijn er op basis van de nieuwe wetgevingen mogelijkheden om dit realiseren en welke weg moet hier voor worden bewandeld? * Wat zijn de huidige ontwikkelingen/wet en regelgeving betreft deze casus vanuit overheid, onderwijsinspectie, gemeenten etc.? * De leerling is bij de huidige school in de 1 oktober telling meegenomen. De financiën zouden de leerling moeten volgen. Wat zijn de wettelijke mogelijkheden en verplichtingen? Start voor de oplossing is het formuleren van de ondersteuningsbehoefte van deze leerling. Blijkbaar heeft het speciaal onderwijs ondersteuning van anderen, van partners, nodig om deze leerling van 8 jaar de passende ontwikkeling naar participatie te laten hebben. Ouders vragen niet voor niets een combinatie van onderwijs én zorg. De vraag van deze leerling is het voorbeeld van de wens tot de inrichting van een onderwijszorgarrangement (OZA). Kortste klap zou zijn alle mogelijke partijen die nodig zijn om voor deze leerling en zijn ouders het passende OZA in te richten uit te nodigen bij een overleg van de commissie van begeleiding (CvB) van de speciaal onderwijsschool. Om vervolgens met elkaar op inhoud, organisatie en financieel een passend traject in te richten. Partijen aan de tafel zijn als het goed is op de hoogte van hun eigen (nieuwe) mogelijkheden ook op financieel gebied. Over geld volgt leerling kunnen dan ook afspraken worden gemaakt. Vergeet dus niet ook het SWV, de gemeente, leerplicht en als het nodig is de inspectie uit te nodigen. 1
Het lijkt in eerste instantie een heel gedoe. Maar je hebt iedereen nu eenmaal nodig om de meest creatieve oplossing te krijgen, maar ook om het draagvlak onder die oplossing te realiseren. Bij een volgende keer zal het makkelijker en sneller gaan. en dit soort exercities zijn nu eenmaal nodig om alle transities binnen het onderwijs en de jeugdhulp om te zetten in werkbare, concrete uitvoeringsvormen. Verder zijn er in de tijdelijkheid (max. 3 maanden) mogelijkheden in de vorm van een OPDC, in wat langere trajecten is het te zoeken in de verruimde mogelijkheden van leertijdontheffing, waarbij de school van inschrijving verantwoordelijk blijft, maar de leerling (deels) verblijft op een andere instelling. (zie ook brief van Staatssecretaris van november 2015 over onderwijs op andere locaties ). Bij de start van zo n traject is het aan te bevelen, om contact te hebben met de onderwijsinspectie. Zelfs bij thuiszitters zijn er mogelijkheden voor een school, om dit soort trajecten én te bekostigen (leerling inschrijven) én te begeleiden onder verantwoordelijkheid. Zoals wellicht al bekend heeft Reik sinds een aantal maanden een crisisgroep in Drachten. Daar waar nodig vangen wij voor een aantal weken kinderen en jongeren op die niet langer kunnen blijven op de plek waar ze op dat moment wonen. Ons probleem is dat zij momenteel hele dagen op de groep zitten, geen onderwijs krijgen, omdat de gemeente (van herkomst) niet voor de kosten van en naar de eigen school wil opdraaien. Soms geeft de eigen school taakjes op en kan er iets aan huiswerk worden gemaakt maar meestal is dit minimaal. Onze Zmlk-school heeft wel altijd jongeren opgevangen op de structuurafdeling die een langdurig traject op behandelsetting in de buurt van de school volgden. En vaak blijven deze leerlingen daarna ook in onze regio wonen. Eerder hebben we samengewerkt met crisisopvang van. Dit bleek niet goed te werken. Het was zeer verstorend voor de kwetsbare structuurklassen om leerlingen tijdelijk op te vangen. Duidelijk is dat jullie de enige onderwijsvoorziening zijn die een antwoord kan bieden. En juist het aanreiken van voorspelbaarheid en structuur is waarschijnlijk de grootste wens van de kinderen en jongeren. Vraag is dus hoe jullie dat zouden kunnen doen. Optie kan zijn extra, andere ondersteuning te vragen aan de collega s van de zorg. M.a.w. komen tot een onderwijs/zorgarrangement waarin inderdaad een kind een plan aan de orde is. En dan niet alleen voor dit ene kind, maar gezamenlijk voor alle leerlingen van de structuurklas en de crisisopvang gezamenlijk. Eventueel als alternatief is het zo dat daar, waar leerlingen even geen onderwijs kunnen volgen, om wat voor reden dan ook, er in toenemende mate mogelijkheden zijn om gebruik te maken van leertijdontheffing. De leerling kan dan ingeschreven blijven op de school, maar wel de begeleiding/ondersteuning ontvangen op een andere locatie. Bij het organiseren van een dergelijke aanpak/afspraak, is overleg met de onderwijsinspectie altijd aanbevolen. Zie ook de brief van de Staatssecretaris van november 2015 over onderwijs op andere locaties Een ander actueel dilemma op leerling niveau waar wij momenteel school voor staan is de volgende. Romy is net 16 jaar en zit al 1/2 jaar thuis. Als optie wordt nu bekeken of Romy naar onze VSO-afdeling van het ZMLK zou moeten en wel naar de structuurafdeling. Maar: er is momenteel geen plaats. We hebben al 61 leerlingen op de 2
structuurafdeling, en zitten echt vol (En de opdracht is, gezien de negatieve verevening, dat we eigenlijk kleiner willen worden). Bovendien we weten als structuurafdeling dat we het meest effectief zijn bij leerlingen die binnen komen voor hun 15 e / 16 e jaar. Daarna kunnen leerlingen vaak niet meer voegen en tot leren en functioneren komen in een klas. Moeten we voor Romy een uitzondering maken? Als dit de enige mogelijkheid is in de regio, is een overleg met de desbetreffende samenwerkingsverband over het zo effectief mogelijk inzetten van de voorziening binnen het dekkende netwerk van het samenwerkingsverband, van belang. Terug- en/of doorgeleiding zijn opties die per leerling zouden kunnen worden onderzocht om ruimte te creëren. Wellicht zijn er mogelijkheden voor uitbreiding, dan wel inzet van zo n structuurafdeling elders, mogelijk ook als uitwijkplaats voor leerlingen uit belendende samenwerkingsverbanden. Voor Romy zou het een optie kunnen zijn om in te zetten op onderwijs/arbeid-dagbestedingsarrangement. Volle dagen naar school is een flinke klus, mogelijk met een arrangement net iets meer speelruimte. Afstemming met alle partners is onontbeerlijk en gericht op het ontwikkelingsperspectief. Een heel praktische vraag: Onze Zmlk-school is begonnen met inventariseren welke ouders nu een extra budget gekregen hebben voor de extra zorg op school. We inventariseren ook de behoefte aan extra begeleiding en ondersteuning bij onze leerlingen. ( de oude " minutenwals") Sommige ouders krijgen meer budget dan we nodig denken te hebben. Wat doe je daar mee? Als ouders deze ondersteuningsruimte hebben gekregen voor het onderwijs (en dus niet minder uren toegewezen hebben gekregen voor ondersteuning in de thuissituatie) op basis van een indicatie (van Gemeente, CIZ of Ziektekostenverzekeraar), dan is met de ouders te overleggen of deze uren ook ingezet kunnen/mogen worden binnen de school voor overige ondersteuning. Voorwaarde is uiteraard, dat het kind de ondersteuning op school én thuis krijgt, wat het nodig heeft. Maar soms krijgen we al het aanbod van ouders: "We hebben xxx gekregen voor school, kunnen we t even overmaken? Prachtig, maar hoe breng je daar systeem in? In ieder geval door de extra ondersteuning zo te organiseren, dat het passend is voor de groep (niet al te veel vreemde specialisten in de groep); mogelijk kan dat door vanuit de school gebruik te maken van een vaste flexibele schil van ondersteuners, dan wel van een vaste zorgaanbieder met een beperkt aantal vaste krachten. De inzet zal uiteraard in samenspraak met de ouders vorm moeten krijgen. Daarvoor is een intensieve vorm van communicatie vanaf de eerste dag gewenst. Het is overigens een veelgehoord probleem van scholen. Uitwisseling van ervaringen/aanpak is hierbij geboden. De Twijn heeft te maken met verschillende doelgroepen en geldstromen: WLZ, jeugdwet en zorgverzekeraars. En dan nog de samenwerkingsverbanden, 13 stuks. 3
En iedereen met zijn eigen regels en formulieren... Heel veel administratief gedoe... Hoe krijgen we het weer werkbaar? Zie boven De andere kant is er ook: ouders zijn niet direct bereid om geld in school te steken, omdat ze bang zijn om het dan thuis tekort te komen. En dan nog de zorg in natura: hebben we straks 5 verschillende zorgbegeleiders in de klas rondlopen? Vinden we niet wenselijk... Zie boven Of ouders zeggen: je krijgt geld van ons, dus willen we ook bepalen wat er mee gebeurt. Er kan wel een tandje bij! Terwijl we in totaal niet meer geld gaan krijgen... In samenspraak met ouders, kunnen uiteraard ook vanuit de school de nodige garanties worden besproken, om het onderwijs hanteerbaar en verantwoord, te kunnen laten zijn. Nogmaals: wat uitwisseling van ervaringen/aanpakken van diverse scholen, zou hierbij handig kunnen zijn. Een hele zoektocht, en hoop ervaringen uit te kunnen wisselen, en tips te krijgen. ( en te geven natuurlijk) In een van de volgende landelijke werkbijeenkomsten zal de organisatie en financiering van een onderwijs/zorgarrangement in en rond de klas een kernthema zijn. Sorry voor de vertraging. Mocht het nog kunnen worden opgenomen dan hebben wij de volgende vraag: Onze leerlingen die nu te goed worden bevonden voor de dagbesteding maar te veel begeleiding nodig hebben in een arbeidstraject vallen tussen wal en schip. Hier is bijna geen stage en/of werk voor te vinden. Heeft iemand hier ook ervaring mee, of creatieve oplossingen? Met vriendelijke groet, Er zijn goede voorbeelden van arbeidsmatige dagbesteding. Je zou even contact kunnen opnemen met dhr. Jelle Bosch van Edunova, die voor LECSO de zogenaamde KAN-bijeenkomsten begeleidt. Hij heeft goed zicht op deze mogelijkheden binnen de wettelijke kaders. Beste Willeke, Hierbij nog een aantal vragen die ons als school in Damwoude (Friesland) bezig houden. Hoe kunnen we de geldstromen in zorg en onderwijs stromen om een passend antwoord te kunnen geven op de hulpvraag van deze leerlingen? Er zijn op dit moment veel partijen die allemaal zoekende zijn. Wie neemt hier de regie? Zijn er voorbeelden van good practice? Ik wil de regie wel nemen maar loopt daar in tijd ook vast. Wie kan ondersteunen? 4
Welke geldstromen kunnen aan onderwijs gekoppeld worden. ( oude AWBZ, WLZ, Jeugdzorg, zorgverzekeringsmiddelen?) Om wat helderheid te scheppen voor scholen/leerlingen/ouders bij het voor elkaar krijgen van de juiste ondersteuning/zorg op scholen met hulp van regelingen vanuit Samenwerkingsverbanden, Gemeenten, Wet Langdurige Zorg of Ziektekostenverzekeraars (Intensieve Kind Zorg), is door de Ministeries van OCW en VWS een stroomschema gemaakt. In de meeste gevallen zijn de ouders aan zet, om hiervoor indicaties aan te vragen. Samenwerking/afstemming met de school is hierbij heel belangrijk. Bij indicatieproblemen ondersteunt Het Juiste Loket (een één-loket vanuit de organisatie Per Saldo) bij afstemmingsproblematiek tussen ouders en school ondersteunt de Onderwijszorgconsulent, een nieuwe loot aan de stam van de onderwijsconsulenten. Ook in de regio Fryslân zijn deze OZC s actief ze kunnen ook helpen bij de regie-vraag. Ellis Elzinga en Kees Bouma zijn in het Noorden actief op dit terrein. 5