STATENBRIEF Onderwerp: Projectvoorstellen Digitale bereikbaarheid 2013 ronde 2 Doel van deze brief: Verstrekken lening aan 7 initiatieven aanleg breedbandinfrastructuur Het college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om: Te besluiten conform het ontwerpbesluit Over de inhoud van deze brief te overleggen De inhoud van deze brief voor kennisgeving aan te nemen (informatieplicht) HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH 1 Inhoud voorstel (beoogd resultaat/doel) In deze Statenbrief stellen we u voor om een lening te verstrekken aan zeven projecten voor de aanleg van snel en toekomst-vast breedband (de zogenaamde NGA-netwerken). De dekking voor de leningen worden gevonden in de door u beschikbaar gestelde revolverende middelen voor breedband (zie PS2012-767). Daarnaast stellen we voor om de overige benodigde middelen beschikbaar te stellen uit de huidige begroting voor economie. Het voorstel betreft twee projecten waarin NGA-netwerken op bedrijventerreinen worden aangelegd en vijf projecten gericht op de aanleg van NGA-netwerken in de witte buitengebieden. In de bijlage vindt u meer informatie over de projectvoorstellen. 2 Aanleiding 1 Op 29 juni 2011 is motie 34 'Heel Gelderland digitaal bereikbaar' aangenomen. In een tweetal Statennotities is hieraan vervolgens invulling gegeven (PS 2012-52 en PS 2012-852). In de laatste Statennotitie hebben wij aangegeven voor een faciliterende en een bescheiden investerende rol in de aanleg van breedband in de witte NGA-gebieden te kiezen. Daarnaast zien wij ook een faciliterende en financieel stimulerende rol in de dienstenontwikkeling. In februari van dit jaar heeft u bij het vervolgvoorstel revolverende middelen (PS2012-767) besloten om 2 miljoen revolverende middelen in te zetten voor leningen voor breedbandinfrastructuur op bedrijventerreinen en in de witte buitengebieden. In deze Statenbrief stellen wij voor om zeven projecten haalbaar te maken door het verstrekken van een lening. 3 Bestaand beleid c.q. kader 2 In uw vervolgvoorstel revolverende middelen (PS2012-767) heeft u initiatiefnemers uitgenodigd te komen met goede projectvoorstellen voor de realisatie van NGA-netwerken op bedrijventerreinen en de buitengebieden. Juist omdat er weinig tot geen ervaring is met de aanleg van NGA in deze gebieden heeft u er voor gekozen slechts enkele voorwaarden te verbinden aan de inzet van revolverende middelen. Het gaat dan bijvoorbeeld om revolverende inzet van middelen in de vorm van leningen, uitvoering projecten in 2014, cofinanciering. Bovendien moeten de projecten gericht zijn op realisatie van een open en toekomstbestendig breedbandnetwerk in wit NGA-gebied of op bedrijventerreinen. Dit maakt dat we nu voorstellen om maatwerk in de condities van de leningen te leveren, per project binnen de door u aangegeven randvoorwaarden, om hiermee het project realiseerbaar te maken. U heeft afgelopen juni (PS 2013-513) besloten om aan vier projecten leningen te verstrekken. Het project in Winssen verloopt voorspoedig en de lening is inmiddels ook daadwerkelijk verstrekt. De verwachting is dat op het moment van behandeling van deze Statenbrief met de aanleg is gestart. Inlichtingen bij Martijn Bruil/Carine Verheggen telefoonnummer (026) 359 97 95/359 94 17 e-mailadres: post@gelderland.nl
De start van de aanleg op de bedrijventerreinen in de gemeente Buren is eind november voorzien. Naar verwachting worden de onderhandelingen met der Rabobank binnenkort positief afgesloten. Op dat moment zullen wij ook aan deze projecten onze provinciale lening verstrekken. Het project in Putten heeft wat vertraging opgelopen. Dat heeft te maken met de techniek van aanleg door het riool. Dit is nieuw (op deze schaal) voor de firma Reggefiber en de gemeente. Maar de verwachtingen ten aanzien van de uitvoering zijn positief bij alle partijen. In uw commissievergadering van 30 oktober hebben wij ons voornemen besproken te onderzoeken of de realisatie van een investeringsmaatschappij breedband waarin de provincie risicodragend participeert haalbaar is (PS2013-822). Dit maakt ook onderdeel uit van de Robuuste Investeringsimpuls, waarin 35 mln. voor dit onderwerp gereserveerd is. We verwachten dat we uit de projecten van de vorige ronde en de nu voorliggende projecten veel kunnen leren. Kennis die we nodig hebben bij de inzet van onze eventueel nieuwe rol als investeerder. 4 Argumenten/afwegingen 3 Nadat in februari van dit jaar uw Staten akkoord zijn gegaan met het beschikbaar stellen van 2 miljoen revolverende middelen (PS 2012-767) zijn actief kansrijke projecten gezocht. Onder meer vanuit de pilots uit 2012, maar ook via de website www.gelderland.nl/breedband. Ook hebben we op 5 april een symposium georganiseerd, waarin is opgeroepen projectvoorstellen in te dienen. De aandacht voor het verlenen van leningen aan de reeds eerder genoemde vier projecten heeft ook anderen aangezet tot het nemen van initiatieven voor ontwikkelen van projecten. Op 1 juli hebben wij in samenwerking met de Vereniging Kleine Kernen (VKK) een bijeenkomst georganiseerd waar vertegenwoordigers van maar liefst 15 initiatieven voor de realisatie van breedband in witte gebieden aanwezig waren. Er zijn met verschillende initiatiefnemers gesprekken gevoerd. Oost NV heeft in opdracht van de provincie de initiatiefnemers met kennis en kunde bijgestaan om te komen tot een haalbare businesscase (met inbegrip van een provincielening). Daarnaast heeft bureau Dialogic in opdracht van de provincie projecten ondersteund met het maken van concrete doorrekeningen en het opzetten van vraagbundeling. Voor bedrijventerreinen wordt hierin voorzien door de subsidiemogelijkheid voor vraagbundelingstrajecten vanuit het (deel)programma fysieke bedrijfsomgeving. We merken dat er veel ondersteuning nodig is om de initiatiefnemers te laten komen tot een goed projectvoorstel. Slechts een enkeling redt het op eigen kracht. En dan spreken we nu over de voorlopers. Tijdens de bijeenkomst op 1 juli gaven verschillende deelnemers aan dat zij zich in willen zetten voor hun projecten. Zij snappen ook dat er een financiële bijdrage van hen gevraagd wordt. Maar vanwege gebrek aan kennis en tijd achten zij zichzelf niet in staat hun projecten ook organisatorisch voor elkaar te krijgen. Dit, in tegenstelling tot de projecten die nu voorliggen. In al deze projecten is er sprake van cofinanciering. Soms door een marktpartij of een commerciële geldverstrekker, maar in alle gevallen door bewoners en/of bedrijven. De ervaring leert ook nu weer dat commerciële geldverstrekkers alleen tot het aangaan van een lening over willen gaan indien zij de risico s kunnen delen met de overheid. Zonder financiële steun van de provincie zouden deze projecten dus geen doorgang vinden. Omdat in alle gevallen de onderhandelingen met de commerciële geldverstrekkers nog lopen noemen we ze hier niet bij naam. We hebben wel positieve intenties van hen ontvangen. We hebben er alle vertrouwen in dat het haalbare projecten zijn. We zullen de uitvoering van deze projecten blijven volgen. We merken bij de reeds gehonoreerde projecten dat deze in de realisatiefase veel ondersteuning nodig hebben. In opdracht van de provincie wordt deze ondersteuning door Oost NV geleverd. We zijn van plan hiervoor ook in 2014 opdracht te verstrekken aan Oost NV. Ook willen we bij deze projecten betrokken blijven omdat we hier veel van leren. Kennis van belang voor het vervolgbeleid van de provincie. 2
Risico s De provinciale leningen worden pas verstrekt op het moment dat aan alle voorwaarden voor een sluitende businesscase voldaan is. Dat betekent dat er voldoende belangstellenden zijn voor het afnemen van een aansluiting en dat de in de businesscase genoemde partijen daadwerkelijk participeren. Er is een risico op faillissement van de coöperaties. Op dat moment wordt het netwerk verkocht. De bank zal dan als eerste haar deel opeisen. De provincie loopt risico haar geleende geld niet (geheel) terug te ontvangen. Het risico wordt ingeschat op 10%. Juridische aspecten De gevraagde steun voor projecten vallen onder de deminimis-vrijstelling waarbij geldt dat het verkregen voordeel een maximum van 200.000,- bedraagt. Bij het verkregen voordeel gaat het bijvoorbeeld om het verschil in rente dat door commerciële geldverstrekkers wordt berekend met de lagere rente die de provincie vraagt. We denken dat deze projecten binnen de deminimisgrens vallen, maar beschikken nu nog niet over alle relevante informatie voor een definitief oordeel. We zullen echter voordat we de lening verstrekken hier door een deskundige naar laten kijken. Onder de deminimis-grens wordt provinciale steun niet als staatsteun aangemerkt door de Europese Commissie. De voorwaarden waaronder de lening zal worden verstrekt, zijn niet marktconform. Aangezien de leningen niet marktconform zijn, moet de beschikbaarstelling van het geld worden gekwalificeerd als een subsidie die wordt verleend onder de voorwaarde dat een overeenkomst van lening wordt aangegaan. Voor het verstrekken van een subsidie is een wettelijke grondslag (een subsidieregeling) vereist. Bij het ontbreken daarvan kan een grondslag in de begroting worden opgenomen door de ontvanger en het maximale subsidiebedrag daarin op te nemen. Het ontwerpbesluit voorziet daarin. Tevens wordt in het ontwerpbesluit voorzien in delegatie van de bevoegdheid om de subsidie te verstrekken aan ons college. Voor het aangaan van de lening zijn wij bevoegd op grond van de Algemene wet bestuursrecht. 5 Financiële consequenties In deze Statenbrief wordt voorgesteld aan 7 breedbandprojecten een lening te verstrekken. De leningen hebben een looptijd van 10 tot 15 jaar, de rente bedraagt 3%. Het totaalbedrag aan de te verstrekken leningen bedraagt 3.074.042,-. In het de Statenbrief (PS 2013-513) heeft u een totaalbedrag beschikbaar gesteld van 650.000,-. Het project Winsen blijkt goedkoper uit te vallen dan voorzien ( 24.500,- in plaats van 50.000,-). Dit maakt dat er een bedrag uit de door u beschikbaar gestelde revolverende middelen (PS 2012-767, 2 miljoen voor het verstrekken van leningen voor de realisatie van NGA-netwerken) resteert van 1.375.500,-. We stellen u voor dit bedrag volledig in te zetten voor het verstrekken van leningen aan de projectvoorstellen die nu voorliggen. Daarbij stellen wij u voor het bedrag van 1.698.542,- (3.074.042 1.375.500) dat we tekort komen beschikbaar te stellen uit de huidige begroting economie, te weten: - 382.700,- uit fysieke bedrijfsomgeving voor de twee projecten gericht op de realisatie van NGA op bedrijventerreinen. - 1.315.842,- uit overig economisch beleid. Het aangaan van de leningen leidt tot een mutatie op de balans van de provincie en gaat buiten de begroting om. Deze administratieve verwerking is ingegeven vanuit boekhoudkundige regelgeving (het BBV). Wel stellen wij uw Staten voor om de gereserveerde middelen voor deze activiteit onder te brengen in de geblokkeerde reserve revolverende middelen om indien noodzakelijk- in de toekomst de lening te kunnen afboeken. Deze werkwijze is staand beleid ten aanzien van de revolverende middelen. 3
Wij stellen voor aan Gedeputeerde Staten te delegeren om aan hiernavolgende 7 projecten een lening te verstrekken (zie ook het ontwerpbesluit). 1. Gebied buurtschappen Corle, Woold en Brinkheurne, gemeente Winterswijk Een lening te verstrekken aan Netwerkcoöperatie Glasvezel Buitengebied Winterswijk i.o. De lening bedraagt 1.000.000,-; de provincie financiert hiermee 33% van de totale investering, de rest wordt gefinancierd door bewoners, bank en het verstrekken van obligaties aan of onderhandse leningen van vermogende bedrijven of bewoners in het gebied. De provinciale lening heeft tot doel de aanleg van glasvezelinfrastructuur naar woningen en bedrijven in een deel van het buitengebied van Winterswijk. Dit, onder voorbehoud van voldoende belangstelling onder de bewoners en bedrijven in het projectgebied (ten minste 66% van de 1000 aansluitingen) de financiële participatie van de in de businesscase genoemde partijen noodzakelijk voor de realisatie van de businesscase en de oprichting van de netwerkcoöperatie. 2. Buitengebied Bevermeerseweg, Angerlo, gemeente Zevenaar Lening te verstrekken aan coöperatieve vereniging UA Bevermeer i.o. De lening bedraagt 29.342,-, de provincie financiert hiermee 50% van de totale investering, de rest wordt gefinancierd door bewoners en Reggefiber. De provinciale lening heeft tot doel de aanleg van glasvezelinfrastructuur naar woningen en bedrijven in een deel van het buitengebied van Angerlo aan en nabij de Bevermeerseweg. Dit onder voorbehoud van voldoende belangstelling onder de bewoners en bedrijven in het projectgebied (reeds 15 van de 16 aansluitingen hebben toegezegd) de financiële participatie van de in de businesscase genoemde partijen noodzakelijk voor de realisatie van de businesscase en de oprichting van de financieringscoöperatie. 3. Buitengebied Putten 2 Een lening te verstrekken aan Netwerkcoöperatie Glasvezel Buitengebied Putten i.o. U heeft reeds besloten over het verstrekken van een lening aan het initiatief waarin 500 woningen aangesloten worden via het riool op het Reggefiber-netwerk. Het oorspronkelijk initiatief van de bewoners bedroeg 758 woningen. Reggefiber wilde niet verder gaan dan 500 woningen, vandaar dat de bewoners voor het resterende deel een ander project hebben opgezet. De lening bedraagt 412.000,-; de provincie financiert hiermee 50% van de totale investering, de rest wordt gefinancierd door bewoners, bank en het verstrekken van obligaties aan of onderhandse leningen door vermogende inwoners of bedrijven in het gebied. De provinciale lening heeft tot doel de aanleg van glasvezelinfrastructuur naar woningen en bedrijven in een deel van het buitengebied van Putten. Dit, onder voorbehoud van voldoende belangstelling onder de bewoners en bedrijven in het projectgebied (ten minste 65% van de 258 aansluitingen) de financiële participatie van de in de businesscase genoemde partijen noodzakelijk voor de realisatie van de businesscase en de oprichting van de netwerkcoöperatie. 4. Buitengebied rondom de kern Lunteren gemeente Ede Een lening te verstrekken aan Coöperatieve vereniging U.A. Lunteren.net i.o. De lening bedraagt 1.000.000,-; de provincie financiert hiermee 35% van de totale investering, de rest wordt gefinancierd door bewoners, bank en het verstrekken van obligaties of onderhandse leningen. De provinciale lening heeft tot doel de aanleg van glasvezelinfrastructuur naar woningen en bedrijven in een deel van het buitengebied van Lunteren. Dit, onder voorbehoud van voldoende belangstelling onder de bewoners en bedrijven in het projectgebied (ten minste 60% van de 1700 aansluitingen) de financiële participatie van de in de businesscase genoemde partijen noodzakelijk voor de realisatie van de businesscase en de oprichting van de netwerkcoöperatie. 4
5. Westelijk buitengebied gemeente Barneveld Een lening te verstrekken aan financieringscoöperatie i.o. De lening bedraagt 250.000,-; de provincie financiert hiermee 15% van de totale investering, de rest wordt gefinancierd door gemeente, bewoners, bank en Reggefiber. De provinciale lening tot doel de aanleg van glasvezelinfrastructuur naar woningen en bedrijven in een deel van het buitengebied van Barneveld. Dit, onder voorbehoud van positieve besluitvorming in de gemeenteraad, voldoende belangstelling onder de bewoners en bedrijven in het projectgebied (ten minste 60% van de 600 aansluitingen) de financiële participatie van de in de businesscase genoemde partijen noodzakelijk voor de realisatie van de businesscase en de oprichting van de een financieringscoöperatie. 6. Bedrijventerreinen De Rieze, IJsselweide, Akkermansweide en Stationsgebied Terborg in de gemeente Oude IJsselstreek (ook deel Akkermansweide gemeente Doetinchem) Een lening te verstrekken aan Netwerkcoöperatie IBOIJfiber i.o. De lening bedraagt 290.000,-; de provincie financiert hiermee 50% van de totale investering, de rest wordt gefinancierd door ondernemers en het verstrekken van onderhandse leningen door drie bedrijven in het gebied. De provinciale lening heeft tot doel de aanleg van glasvezelinfrastructuur op bedrijventerreinen de Rieze, IJsselweide, Akkermansweide en Stationsgebied Terborg en de aansluiting op het netwerk van TrenT. Dit, onder voorbehoud van voldoende belangstelling onder de bedrijven op de bedrijventerreinen (35% van de 180 beoogde bedrijven, reeds 58 hebben toegezegd) de financiële participatie van de in de businesscase genoemde partijen noodzakelijk voor de realisatie van de businesscase en de oprichting van de netwerkcoöperatie. 7. Bedrijventerrein Veesteeg gemeente West Maas en Waal Een lening te verstrekken aan beheervereniging bedrijvenpark Veesteeg. De lening bedraagt 92.700,-; de provincie financiert hiermee 50% van de totale investering, de rest wordt gefinancierd door bedrijven en bank. De provinciale lening heeft tot doel de aanleg van glasvezelinfrastructuur op bedrijventerrein de Veesteeg en de aansluitkosten op de Backbone van KPN. Dit, onder voorbehoud van voldoende belangstelling onder de beoogde bedrijven (ten minste 18 van de 60 bedrijven) de financiële participatie van de in de businesscase genoemde partijen noodzakelijk voor de realisatie van de businesscase. 6 Proces en evaluatie 4 In dit voorstel leggen we u de projecten voor die, inclusief de provinciale bijdrage, haalbare businesscases zijn. Hiermee zijn de door u beschikbaar gestelde middelen voor het verstrekken van leningen voor de realisatie van NGA-netwerken uitgeput. De kennis en ervaring die opgedaan wordt in deze projecten zullen wij gebruiken voor het vormgeven van ons beleid betreffende de realisatie van NGA-netwerken in het buitengebied en op bedrijventerreinen. Arnhem, 12 november 2013 - zaaknummer 2013-016217 Gedeputeerde Staten van Gelderland C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koning drs. P.P.L. van Kalmthout - Secretaris Bijlagen: Ontwerpbesluit Begrotingswijziging Notitie Projectvoorstellen digitale bereikbaarheid 2013 ronde 2 Tekst 5