HOËRSKOOL MONTANA GRADE 8 SOCIAL SCIENCE EXAMINERS: DATUM: JUNIE 2012 Mr E.P. KLEYNHANS TYD: 1 UUR Mr. L. TAUTE TOTAAL: 100 BEANTWOORD AL DIE VRAE OP LYNTJIES PAPIER. GEEN WERK OP DIE VRAESTEL SAL GEMERK WORD NIE!! LEES ELKE VRAAG DUIDELIK SODAT JY SEKER IS WAT VAN JOU VERWAG WORD (GEE REDES EN VERDUIDELIKINGS INDIEN SO GEVRA) HOU JOU MEET INSTRUMENTE EN SAKREKENAAR GEREED VIR DIE KAARTWERK AFDELING. JY MOET DIE VRAESTEL GENIET! Afdeling A Kaartwerk GEBRUIK BRON A (DIE KAART VAN WHITE MOUNTAIN) OM DIE VOLGENDE VRAE (1 4) TE BEANTWOORD. VRAAG 1 (BRON A) 1.1. Noem die name van drie dorpe op die kaart. (1) 1.2. Buiten vir White Mountain is daar nog drie koppies op die kaart, noem hulle. (1) 1.3. Deur watter een van die koppies is daar n treintonnel? (1) 1.4. Wat is die windrigting vanaf Rockville na die Blue Lake dam? (1) 1.5. In watter algemene rigting vloei die Fish Creek rivier? (1) 1.6. Watter mensgemaakte verskynsel is by A sigbaar? Wat sou jy sê is die rede waarom hierdie verskynsel hier is? (2) 1.7. Gee die moontlike hoogte bo seespieël van punt B op die kaart. (1) 1.8. Watter verskynsel is by C sigbaar? (1) 1.9. Gee twee redes waarom gebied D geskik sal wees vir landbou (bv. Mielielande) (2) VRAAG 2 (BRON A) 2.1. Watter dorp het waarskynlik meer stedelike eienskappe? (met ander woorde meer kernnedersetting, groter bevolking, meer tersiêre bedrywe) Gee een rede vir jou keuse. (2) 2.2. Wat dink jy is die funksie van die dorpie Norton? (Kies uit: Hawestad/ Myndorp/ Dienssentrum/ Kommersiële sentrum) Gee een rede vir jou keuse. (2) VRAAG 3 (BRON A) 3.1. Bepaal die werklike afstand vanaf punt K na punt R. Gee jou antwoord in meter. (4) 3.2. Hoe lank is die tonnel deur Bear Mountain in die werklikheid? Gee jou antwoord in meter (4) VRAAG 4 (BRON A) 4.1. Gee twee moontlike aktiwiteite wat die mense in die omgewing vir ontspanning kan doen. (2) [25]
2
GEBRUIK BRON B (DIE KAART VAN NOUPOORT) OM DIE VOLGENDE VRAE (5) TE BEANTWOORD: 3 VRAAG 5 (BRON B) 5.1. Gee die koördinate van punt C. (2) 5.2. Gee die koördinate van punt D. (2) 5.3. As jy van punt E na punt A sou stap, is dit opdraende of afdraende? (1) [5] BRON B - NOUPOORT
GEBRUIK BRON C (DIE WÊRELDKAART) OM DIE VOLGENDE VRAAG (6) TE BEANTWOORD: 4 VRAAG 6 (BRON C) Benoem die kaart. A Kontinent B Kontinent C Kontinent D Kontinent E Breedtelyn F Lengtelyn G Oseaan H Oseaan I Oseaan J Eiland [10]
5
6 Afdeling B FRANSE REVOLUSIE VRAAG 7 Beantwoord die volgende vrae: 7.1. Van watter tydperk is die Franse Vlag en Volkslied afkomstig? (1) 7.2. Nasionalisme word gesimboliseer deur n landsvlag en volkslied. Verduidelik die term nasionalisme. (1) 7.3. Wie was die koning van Frankryk tydens die Franse Revolusie? (1) 7.4. Wat beteken die term "Revolusie"? (2) 7.5. Wat was die slagspreuk wat die mense in Frankryk gebruik het tydens die Franse Revolusie toe hulle in opstand gekom het teen die Koning? (Die kernbeginsels van die revolusie) (3) 7.6. Verduidelik in jou eie woorde, waarom die Franse kleinboere, wat byna 80% van die Franse bevolking uitgemaak het, in opstand gekom het teen die adelikes. (2) Beskou Figuur 1 en Figuur 2 en beantwoord dan vraag 7.7. 7.9. Figuur 1: 'n Skidlery van die laat 1700's met Louis XVI wat onthoof is. Figuur 2: 'n Geskiedkundige boek wat vir die eerste keer in 1999 gepubliseer was.
7 7.7. Verduidelik die gebeure in figuur 1. (1) 7.8. Watter een van die twee figure (Figuur 1 of Figuur 2) is n sekonêre bron? Verduidelik waarom. (2) 7.9. As jy die ware storie van die Franse Revolusie wil naslaan, watter een van die twee bronne (Figuur 1 of Figuur 2) sal jy verkieslik gebruik. Verduidelik jou keuse. (2) [16] VRAAG 8 Lees die volgende stelling en sê of dit WAAR of VALS is. Indien VALS, gee n rede vir jou antwoord. 8.1. Geskiedkundiges is mense wat historiese feite bestudeer en dokumenteer. (2) 8.2. Lodewyk XVI was 'n voorbeeld van 'n demokratiese leier. (2) 8.3. Visuele bronne wat bestaan het tydens die Franse Revolusie sluit in skilderye, foto s, films, spotprente, kaarte, grafieke en tabelle. (2) 8.4. Die Franse Revolusie was n reeks gebeure wat oor meer as 100 jaar plaasgevind het, en dit het etlike stadiums behels. (2) 8.5. Gewone mense het betrokke geraak en uiteindelik die Franse Revolusie te weeg gebring. (2) 8.6. Die Bastille was op 14 Julie 1889 aangeval deur die volk van Frankryk. (2) 8.7. Die feodale stelsel was n stelsel in Europa in die Middeleeue. (2) [14] Afdeling C NEDERSETTINGS VRAAG 9 Beantwoord die volgende vrae so volledig as moontlik: 9.1 Beskryf wat n Tersiêre ekonomiese bedrywigheid is, en gee n voorbeeld: (2) 9.2 Beskryf wat n Primêre ekonomiese bedrywigheid is, en gee n voorbeeld: (2) 9.3 Beskryf wat n Sekondêre ekonomiese bedrywigheid is, en gee n voorbeeld: (2) [6]
8 VRAAG 10 Beskou die voorbeelde van twee nedersetting, en voltooi die tabel: (ONTHOU OM DIT OP JOU LYNTJIESPAPIER TE DOEN EN NIE OP DIE VRAESTEL NIE.) Tipe nedersetting: Tipe nedersetting: 10.1) 10.2) (2) Beskrywing van hierdie nedersetting: (Dink aan ekonomiese bedrywighede en nedersettingpatroon) Beskrywing van hierdie nedersetting: (Dink aan ekonomiese bedrywighede en nedersettingpatroon) 10.3) 10.4) (4) [6] VRAAG 11 Bestudeer die volgende stedelike nedersettings en noem die hooffunksies van elk. Gebruik die opsies: Dienssentrum, Kommersiële sentrum, Myndorp, Hawestad. 11.1) New York 11.2) Caledon (2)
9 11.3) Port Elizabeth 11.4) Brits VRAAG 12 (2) [4] Lees die onderstaande verhaal en beantwoord die vrae wat daarop volg: Oom Paul en Tannie Breggie woon tans op n plaas 300km van die naaste groot stad. Oom Paul oorweeg om stad toe te verhuis omdat hy met sy gesondheid begin sukkel en hy nader aan die Hospitaal wil wees. Verder het die droogte sy plaas gebreek en hy het net vier beeste oor. Tannie Breggie het n werksgeleentheid in die stad raakgesien en dit dra by tot hul oorweging. Hul familie woon in die stad en hulle wil graag nader aan hulle trek. Na die boer op die buurplaas in n plaasmoord vermoor is, het hulle tog besluit om nou stad toe te verhuis... (to be continued) 12.1. Noem al die Trekfaktore wat jy in die verhaal raaksien. 12.2. Noem al die Stootfaktore wat jy in die gedeelte raaksien. 12.3. Wat word die proses genoem waar mense van die platteland af stad toe trek? 12.4. Watter een van die faktore (in vrae 12.1. en 12.2.) in n fisiese faktor? [7] VRAAG 13 Wette wat nedersetting in Suid-Afrika affekteer: Pas Kolom A by Kolom B se antwoorde, bv. 13.4 F Kolom A Kolom B 13.1) Die Naturelle Grond A) Grondgebied wat deur swart mense Wet no. 27 van 1913 in n blanke gebied besit is 13.2) n Swart kol. B) Mense wat op die verkeerde plek gewoon het, is beveel om te trek. 13.3) Gedwonge verskuiwings C) Klein gedeelte van die grond (7%), van die totale grond, vir swart mense opsygesit om te besit. D) Daar was wette vanaf 1913 wat bepaal het waar swart mense kon woon. [3]
10 VRAAG 14 Lees die stelling en sê slegs Waar of Vals 14.1. Gespesialiseerde dorpe en stede is voorbeelde van multifunksionele nedersettings. 14.2. In n landelike gebied kom daar hoofsaaklik net 1 hoof primêre ekonomiese bedrywigheid voor. 14.3. Stedelike nedersettings het nie baie verskillende funksies nie, en is soms net bekend vir een funksie. 14.4. As grondstowwe soos goud ontdek word, sal dit dikwels tot die ontstaan van n dorp lei. Dit word n fisiese faktor genoem [4] GROOTTOTAAL [100] GENIET DIE VAKANSIE!!!