Opleidingsoverzicht. Primair. Maak uw keuze uit:

Vergelijkbare documenten
Opleidingsoverzicht. Primair. Maak uw keuze uit:

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie

Bovenschoolse & Meerscholendirecteur

Schoolleider Voortgezet Onderwijs Basisbekwaam

Werken aan kwaliteit oog voor onderwijs in de 21e eeuw

De kunst van het lesgeven

Handelingsgericht werken met taal

Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning

Master Innovation & Leadership in Education

Bovenschools en Meerscholen directeur

Opbrengstgericht taalonderwijs

Strategisch management en onderwijsmarketing

Opbrengstgericht Werken

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT)

Schoolleider Primair Onderwijs - Basisbekwaam

Onderwijskundig ondernemerschap

Een doorgaande lijn van plus naar klas. Goede praktische ideeën en tips, ik heb veel inspiratie opgedaan.

Middenmanagement VO-MBO-HBO

REKENEXPERT PO. Opleiding tot. Voor het lerende kind in een lerend team, met beleid!

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator

Gedragsexpert. Doelgroep

REKENEXPERT PO. Opleiding tot. Voor het lerende kind in een lerend team, met beleid!

Handvatten voor pedagogisch handelen op groepsniveau en voor de individuele leerling

(registeropleiding Post-HBO)

Training Resultaatgericht Coachen

Interim Management onderwijs

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider

Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan van onze Stichting Proo.

Gedragsexpert. Doelgroep

LEARNING LAB. Training: Ontwerp een onderwijskundig sterke e-learningervaring. donderdag 20 oktober van uur

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen

Dyscalculie én meer. Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie

Trainingen en leergangen 2018

In 2015 moet 90% van de basisscholen voldoen aan de norm voor cognitief talentvolle leerlingen. (Bestuursakkoord PO-raad en OCW).

Naar een professionele cultuur

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator

Utrecht Business School

STUDIEGIDS OPLEIDING TALENTBEGELEIDER BASISONDERWIJS - Academie VCO Consent

Competenties directeur Nije Gaast

Acadin voor talenten in uw klas!

Plan passend rekenonderwijs. Invoering ERWD-protocol. Trivium

Integraal HR voor leidinggevenden

E-learning Webinars Essentials

Opleiding Talentbegeleider Thuisstudie Leer alles wat je moet weten om getalenteerde kinderen effectief te begeleiden.

Een Training Die Een Stap Verder Gaat. Donderdag 16 januari 2014, Utrecht

21st Century Skills Training

Taalonderwijs aan dyslectische kinderen

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013

Zorgcoördinator basistraject

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Studiegids training Productiemanager

Inhoud. Inleiding 7. Hoofdstuk 1 Goed rekenonderwijs met het team 12

REMIND. Bij u op SCHOOL?

Schoolondersteuningsprofiel

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

analyse van de opbrengsten.

Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire is op zoek naar een ervaren. Ambulant onderwijskundig begeleider (1 fte)

Trainingen en leergangen zomer en najaar 2019

ALGEMENE INFORMATIEBROCHURE

Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs. Peter Leisink

Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren.

STUDIEGIDS SPECIALISATIEMODULE OPZET VAN EEN PLUSKLAS

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO

KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan SKO Flevoland en Veluwe. Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw

MAATWERK OPLEIDINGEN 10 basisopleidingen 19 Modules Kies & Mix

Trainingen en leergangen voorjaar 2019

Uw producten en diensten in de etalage!

MASTER OF EDUCATIONAL MANAGEMENT (MEM)

Excellente docent in de mbo-praktijk

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding

Leergang Opleidingsmanagement

) en geeft het handvatten om via coaching te werken aan collegialiteit. en professionaliteit (domein 4 ).

Trainingen en leergangen najaar 2018

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.

Locatie Sprang-Capelle Rembrandtlaan ES Sprang-Capelle T Locatie Landgoed Driessen Burgemeester van Casterenstraat GA

Inhoud: Schoolplan Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA

Schoolleider Primair Onderwijs, versnelde opleiding van Basisbekwaam naar Vakbekwaam

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?

Trainingen en leergangen voorjaar 2019

Webpagina Verandermanagement: Erkenning: Schoolleidersregister. Omvang: 56 SBU, 2 EC

Onderwijsinnovatie. Doelgroep

Voortgang implementatie Masterplan Dyscalculie. Rapportage. Mei, s-hertogenbosch

Samenvatting Schoolondersteuningsprofiel. Naam School

Onderwijs wet- en regelgeving

VSLW Themaprofielen. Thema s. Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid

Post HBO opleiding Management in Zorg en Welzijn

Duurzaam talentbeleid binnen uw bestuur

Utrecht Business School

Verkorte opleiding. Leer gedragsproblemen te signaleren, te herkennen en aan te pakken binnen uw school! MODULE 1 MODULE 2

FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Van visievorming tot invoering. Rekenmethode kiezen en implementeren

E-learning biedt perspectief

Onderwijskundig jaarplan GBS Het Talent 1

Docenten effectiever professionaliseren dankzij ICT. Wilfred Rubens

Evaluatie plan van aanpak cbs de Wâlikker schooljaar EVALUATIE. plan van aanpak schooljaar team Wâlikker Pagina 1

Samen. stevige. ambities. werken aan.

Transcriptie:

Opleidingsoverzicht Primair Najaar 2015 Onderwijs Maak uw keuze uit: Rekencoördinator Anti-pestcoördinator Talentbegeleider Intern Begeleider Onderwijskundig (e-)learning Ontwerper Strategisch Onderwijskundig Leiderschap Omgaan met verschillen in de klas Taalexpert Bovenschoolse- & Meerscholendirecteur Blended Learning Design ERWD Diagnostiek Schoolleider PO Gedragsexpert Nr. 1 in onderwijsopleidingen 1. Verrijkt leren 2. Nieuwste inzichten en trends 3. Docenten met hun voeten in de praktijk Alle opleidingen ontwikkelen wij i.s.m. met professionele partners:

5-daagse opleiding > 23 & 30 september, 7 & 14 oktober, 4 november 2015 > BCN Utrecht CS Schoolleider Primair Onderwijs 5-DAAGSE OPLEIDING 23 & 30 september, 7 & 14 oktober, 4 november 2015 BCN Utrecht CS Schoolleider Met aansluiting op Post-HBO opleiding Primair Onderwijs Effectief leiderschap vanuit een onderwijskundige visie Dé opleiding waar staatssecretaris Dekker u professionaliseringsbudget voor heeft gegeven. Effectief leiderschap vanuit een onderwijskundige visie 1 Ondernemerschap in het onderwijs 2 21st Century skills 3 Onderzoeksvaardigheden 4 Naar een professionele cultuur 5 Leindinggeven aan verandering www.sbo.nl/schoolleiderpo i.s.m. De opleiding gaat in op alle aspecten die u in uw functie nodig heeft: > Sterk persoonlijk leiderschap: iemand die mensen in en rond de school kan inspireren, motiveren en stimuleren. Hen kan leiden, begeleiden en coachen. > Een duidelijke visie: op kwalitatief goed onderwijs waarin effectief wordt omgegaan met verschillen tussen leerlingen > Integraal leiderschap: onderwijskundig leider, begeleider, beheerder, ondernemer: zet de verschillende beleidsterreinen integraal in om te werken aan onderwijsverbetering Registreren in het Schoolleidersregister PO De onderdelen van dit programma dragen bij aan de ontwikkeling van de 5 competenties uit de Beroepsstandaard. Daardoor kunnen zij het begin vormen van een opleidingstraject dat uiteindelijk leidt tot uw registratie in het Schoolleidersregister PO. Ook kunnen zij onderdeel zijn van de verplichte nascholing. De modules uit dit programma leveren vrijstellingen op voor het bijwonen van even zovele modules uit de diverse opleidingsprogramma s van Via Vinci Academy. Dat kunnen modules uit de initiële Schoolleidersopleiding PO zijn, maar ook uit de nascholingsprogramma s. Uw hoofddocent Drs. Bert Peene werkt als kerndocent voor Via Vinci Academy. Zijn werkwijze wordt vooral gekenmerkt door interactiviteit en praktijkgerichtheid. Vanuit een relevant theoretisch kader gaat hij samen met u op zoek naar de manier waarop inzichten en modellen vertaald kunnen worden naar de praktijk waarin u dagelijks werkt. Daardoor krijgt de opleiding een hoog maatwerkgehalte en hebben cursisten al snel het gevoel dat het daadwerkelijk over hun leervragen gaat. Met aansluiting op Post-HBO opleiding 1 Ondernemerschap in het onderwijs > De ondernemende (onderwijs)manager > Toekomstbestendige schoolorganisaties > Effectief (en efficiënt) stakeholdermanagement > Do s and dont s van netwerken > De ontwikkeling van competentie 2: In relatie staan tot de omgeving 2 21st Century Skills > Kenmerken 21st century skills > Hogere orde doelen, de onderzoekende school > Mediawijsheid, flipping-the-classroom en andere ICT-integratie in het onderwijs > Leerling- en leraarcompetenties bij invoering 21st century skills > De ontwikkeling van competentie 3: Vormgeven aan organisatiekenmerken vanuit een onderwijskundige gerichtheid 3 Onderzoeksvaardigheden > Functie en plaats van onderzoek in een lerende en onderzoekende schoolcultuur > Fasen in een onderzoek > Onderzoeksontwerp > Kwantitatieve en kwalitatieve dataverzameling > Data-analyse en interpretatie > Waardering en evaluatie van eigen onderzoek en dat van anderen > Rapporteren en presenteren 4 Naar een professionele cultuur > Het ontstaan van organisatieculturen > Meer en minder effectieve culturen > Een onderzoekende schoolcultuur > Professioneel, professionals en professionaliseren > Lerende Organisatie en Professionele Leergemeenschap > Ontwikkeling van competentie 3: Vormgeven aan organisatiekenmerken vanuit een onderwijskundige gerichtheid en competentie 4: Strategieën hanteren t.b.v. samenwerking. Leren en onderzoeken op alle niveaus 5 Leidinggeven aan verandering > Richtingen in de veranderkunde > Over betekeniseilandjes, betekenisstrijd en het belang van een goed gesprek > Diepgaande verandering bewerkstelligen > Capacity building of Hoe vergroot u het verandervermogen van uw school? > Het belang van transformationeel leiderschap > Weerstand omzetten in veranderbereidheid www.sbo.nl/schoolleiderpo 2

CERTIFICAAT VAN DEELNAME Praktijkcase school voor beter begaafden Projectimplementatie met resultaatverantwoordelijke schoolteams, hoe pakt u dit aan? Bovenschoolse & Meerscholendirecteur in het Primair Onderwijs 5-daagse opleiding > 8 oktober, 5, 12 & 26 november, 10 december 2015 > Meeting Plaza Utrecht Bovenschoolse & Meerscholendirecteur in het Primair Onderwijs 5-DAAGSE OPLEIDING 8 oktober, 5, 12 & 26 november, 10 december 2015 Meeting Plaza Utrecht Met aansluiting op post-hbo opleiding Bovenschoolse & Meerscholendirecteur in het Primair Onderwijs Dé complete opleiding die u in 5 dagen ontwikkelt tot professional in uw uitdagende werkveld! Ondernemerschap, per school een uitdaging Waar liggen kansen voor groei en verbetering, ook in situaties van krimp en bezuinigingen? De relatie tussen het vastgesteld strategisch beleid van het bestuur en de differentiatie die de bovenschools directeur per school moet aanbrengen 1 Onderwijs en innovatie: veranderingen door resultaatverantwoordelijkheid Hoe creëert u binnen het managementteam zowel veranderbereidheid als verandersnelheid? 2 Dé complete opleiding die u in 5 dagen ontwikkelt tot professional in uw uitdagende werkveld! Bepaal de strategische koers van uw onderwijsinstellingen Als Bovenschoolse of Meerscholendirecteur moet u beschikken over diverse competenties om uw onderwijsinstelling(en) succesvol te laten zijn. Naast persoonlijk leiderschap moet u beschikken over ondernemerschap en bent u coach, inspirator, motivator, vertegenwoordiger, beleidsmaker en leidinggevende in één. Ook moet u een efficiënte inzet van tijd, middelen en mensen realiseren, besluiten kunnen en durven nemen en leiderschap kunnen delen. Kortom er wordt enorm veel van u gevraagd en verwacht. Deze complete opleiding leidt u op tot dé Bovenschoolse of Meerscholendirecteur die zijn/haar veelzijdige, dynamische, verantwoordelijke functie optimaal uit kan oefenen. De opleiding biedt u gegarandeerd persoonlijke groei met als einddoel een kwaliteitsverbetering van uw onderwijs! Alle aspecten en competenties die u in uw praktijk nodig heeft worden behandeld zoals: > De relatie tussen ondernemerschap en strategisch beleid > Internal branding: hoe maakt u van uw leerkrachten ambassadeurs? > Het creëren van veranderbereidheid binnen uw onderwijsinstelling > Resultaatverantwoordelijke teams en innovatiekracht > Mogelijkheden om performance- & talentmanagement succesvol te maken 1 Ondernemerschap, per school een uitdaging > Waar liggen kansen voor groei en verbetering, ook in situaties van krimp en bezuinigingen? > De relatie tussen het vastgesteld strategisch beleid van het bestuur en de differentiatie die de bovenschools directeur per school moet aanbrengen > Praktijkcase school voor beter begaafden 2 Onderwijs en innovatie: veranderingen door resultaatverantwoordelijkheid > Hoe creëert u binnen het managementteam zowel veranderbereidheid als verandersnelheid? > Projectimplementatie met resultaatverantwoordelijke schoolteams, hoe pakt u dit aan? 3 Ondernemerschap, per school een uitdaging > Onderscheidend vermogen in het Primair Onderwijs? Iedere school levert toch hetzelfde? > Internal branding ofwel werken aan een collectieve ambitie 4 Ondernemerschap, per school een uitdaging > Hoe balanceert u optimaal tussen kwaliteit en efficiency? > Hoe realiseert u resultaatverantwoordelijke teams en innovatiekracht? 5 Hoe maakt u Performance- & Talentmanagement tot een succes? > Afstemming van de ontwikkeling van professionals en de ontwikkeling van de school leidt tot de beste resultaten > Hoe realiseert u een verbeterde gesprekkencyclus met aandacht voor ambities? Inclusief certificaat Onderwijsmarketing: op zoek naar toegevoegde waarde Onderscheidend vermogen in het Primair Onderwijs? Iedere school levert toch hetzelfde? Internal branding ofwel werken aan een collectieve ambitie Innovatie van de bedrijfsvoering Hoe balanceert u optimaal tussen kwaliteit en efficiency? Hoe realiseert u resultaatverantwoordelijke teams en innovatiekracht? Hoe maakt u Performance- & Talentmanagement tot een succes? Afstemming van de ontwikkeling van professionals en de ontwikkeling van de school leidt tot de beste resultaten Hoe realiseert u een verbeterde gesprekkencyclus met aandacht voor ambities? 3 4 5 Behaal maximaal rendement uit deze 5-daagse opleiding: Iedere module wordt afgesloten met een praktijkcase, waarin u theorie vertaalt naar diverse praktijksituaties. Het is mogelijk uw eigen praktijkcase in te brengen! www.sbo.nl/bovenschools i.s.m. Uw docenten Drs. Bert Peene werkt als kerndocent voor Via Vinci Academy. Zijn werkwijze wordt vooral gekenmerkt door interactiviteit en praktijkgerichtheid. Vanuit een relevant theoretisch kader gaat hij samen met u op zoek naar de manier waarop inzichten en modellen vertaald kunnen worden naar de praktijk waarin u dagelijks werkt. Daardoor krijgt de opleiding een hoog maatwerkgehalte en hebben cursisten al snel het gevoel dat het daadwerkelijk over hun leervragen gaat. Drs. Peter Peene studeerde na de Pedagogische Academie Onderwijskunde aan de Universiteit van Utrecht. Hij werkte als leerkracht en (meerscholen) directeur in het basisonderwijs en als docent onderwijskunde aan de PABO. Sinds 1996 is hij actief in de begeleiding van scholen en besturen en in het trainen en opleiden van onderwijsmanagers. Hij geeft onderwijskundig leiding aan Via Vincy Academy. www.sbo.nl/bovenschools 3

het rekenonderwijs! 5-daagse opleiding > 8 & 22 september, 13 oktober, 10 & 24 november 2015 > Meeting Plaza Utrecht Verkorte opleiding Rekencoördinator PO 5-DAAGSE POST-BACHELOR OPLEIDING 21 april, 12, 28 mei, 11 en 25 juni 2015 Jacobikerk Utrecht VERKORTE OPLEIDING 2 edities januari 2015 volgeboekt, nieuwe data beschikbaar! Rekencoördinator PO Zorg voor kwalitatief goed rekenonderwijs op uw school! Zorg voor kwalitatief goed rekenonderwijs op uw school! Uw docent: Ceciel Borghouts Ruim 25 jaar evaring binnen U gaat naar huis met: Kennis van het landelijk protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie (ERWD) Kennis van enkele belangrijke leerlijnen Kennis over de referentieniveaus Verbeterde didactische en pedagogische kwaliteiten met betrekking tot handelingsgericht werken Belangrijke literatuur op het gebied van rekenonderwijs... en u maakt (een begin van) een beleidsplan voor uw eigen school www.sbo.nl/rekencoordinatorpo Rekenonderwijs op uw school Een belangrijk onderdeel van de opleiding is dat u leert om (onderdelen van) het rekenonderwijs te analyseren. De praktijkopdracht is een analyse van het rekenonderwijs van uw school. Deze analyse maakt u aan de hand van de verschillende huiswerkopdrachten. Aan de hand van de huiswerkopdrachten brengt u de schoolsituatie in kaart (analyse). U geeft per onderdeel aan hoe de huidige situatie is, wat u daar van vindt en waarom u dat vindt. Vervolgens trekt u bij elk onderdeel een conclusie: wat zou er in uw ogen nog gedaan moeten worden op dit terrein / onderdeel. Dit geheel mondt uit in een plan van aanpak voor komende jaren: een meerjarenplan. Dat plan stelt u op in overleg met uw directeur en presenteert u op de laatste middag aan uw medecursisten. Maak nu een professionaliseringsslag in uw rekenonderwijs! Resultaat van de opleiding: > U bent in staat een analyse te maken van het rekenonderwijs op uw school (praktijkopdracht!). U kunt daarbij aangeven waar het rekenonderwijs sterk is en waar het rekenonderwijs nog aandacht behoeft. Op basis daarvan kunt u een aanzet maken voor het rekenbeleid binnen uw school. > U heeft kennis van verschillende leerlijnen, modellen en materialen die gebruikt worden bij het rekenonderwijs > U weet wat de referentieniveaus voor u betekenen > U weet hoe u moet omgaan met leerlingen met rekenproblemen Uw docent: Ceciel Borghouts is als rekenspecialist al bijna 25 jaar actief binnen het rekenonderwijs. Zij is mede auteur van het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie. Zij verzorgt landelijke trainingen over het protocol en over rekendiagnostiek in de lijn van het protocol. Daarnaast is zij ontwikkelaar van rekenmethoden en materialen. Zij geeft vele workshops, lezingen en masterclasses voor o.a. School aan Zet over diverse rekenonderwerpen. Ook verzorgt zij als zelfstandige vele rekenverbetertrajecten. Rekenen is een prachtig vak, maar in de praktijk weerbarstig. De leerkracht speelt een heel belangrijke rol bij de kwaliteit van het rekenonderwijs. Dag 1 Gecijferdheid en Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en dyscalculie Ochtend: De ochtend staat in het teken van gecijferdheid, waarbij het zowel gaat om gecijferdheid van de deelnemers persoonlijk als wel om gecijferdheid op de basisschool. Middag: In de middag maken we een start met het Protocol Ernstige Reken- Wiskunde-problemen en dyscalculie. > Visie en uitgangspunten > Handelingsmodel en drieslagmodel Dag 2 Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en dyscalculie Vervolg van het protocol: > Vier hoofdfasen per leerlijnen > Werken op de sporen (afstemmen) > Werken met groepsplannen volgens het protocol > Stappenplan Elke leerlijn is opgebouwd uit vier hoofdfasen. Een goede leerkracht herkent deze vier fasen en kan op basis daarvan gerichter werken. Hij volgt dan niet meer strak de methode maar kiest activiteiten uit de juiste fase die passen bij de onderwijsbehoeften van de leerling. Dit klinkt eenvoudiger dan het in de praktijk is. Tijdens dag 2 maken we kennis met dit principe en later in de opleiding (dag 4) komen we hier bij de uitwerking van de leerlijnen weer op terug. Dag 3 Referentieniveaus en monitoring Ochtend: In de ochtend bekijken we wat de referentieniveaus rekenen voor u betekenen. Wat betekent dit voor de betere, gemiddelde en zwakke rekenaars? Middag: In de middag gaan we wat dieper in op het monitoren van de rekenontwikkeling. Wat betekent dat in het licht van het protocol (kijkend door de bril van de modellen)? Na deze dag hebt u een bredere en andere kijk op monitoring. En wat betreft de referentieniveaus weet u precies wat er op het niveau van 1F en 1S van de leerlingen wordt verwacht en wat dat voor de rekenlessen betekent. Dag 4 Leerlijnen De leerlijnen rekenen t/m 100, delen en vermenigvuldigen worden besproken volgens de vier hoofdfasen van het protocol. Dit aan de hand van praktijkvoorbeelden en uw vragen. De genoemde leerlijnen worden besproken volgens de vier hoofdfasen. We zoeken bij elke fase activiteiten zodat helder wordt wat de opbouw van de leerlijn zou moeten zijn. Vervolgens krijgt u als huiswerk de opdracht om te kijken of u deze opbouw ook terug kunt vinden in uw methode. Dag 5 Materiaalgebruik en presentatie eindopdracht Ochtend: Materiaalgebruik: welke rekenmaterialen zijn geschikt om in te zetten bij het verbeteren van het rekenonderwijs? En bij welke leerlijn en op welk moment van de rekenontwikkeling? Hoe moet het materiaal worden gebruikt en hoe bouw je het gebruik van het materiaal weer af? Deze en meer vragen zullen we behandelen in de ochtend. Middag: In de middag in groepjes aan elkaar presenteren van de praktijkopdracht. www.sbo.nl/rekencoordinatorpo 4

2-daagse cursus > 11 & 21 september, 1 & 26 oktober, 5 & 13 november 2016 > Meeting Plaza Utrecht Utrecht Taalexpert Word dé taalexpert binnen uw school MEERDAAGSE OPLEIDING 11 & 21 september, 1 & 26 oktober, 5 & 13 november 2015 Meeting Plaza Utrecht Creëer uw eigen taalonderwijs, passend bij de moderne eisen! 1 MODULE www.sbo.nl/taalexpert 3 MODULE Dyslexie Engels Taalontwikkeling van het jonge kind 4 MODULE 2 MODULE 5 MODULE 6 MODULE Creatief met taal Nederlands als Taal & Multimedia tweede taal Met aansluiting Post-HBO! Verkorte opleiding TAALEXPERT De invoering van Passend Onderwijs zorgt ervoor dat van leraren in het regulier onderwijs steeds meer wordt gevraagd. Bijvoorbeeld op het gebied van taalontwikkeling. De verkorte opleiding Taalexpert heeft tot doel om leraren en intern begeleiders zo goed mogelijk toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van taalontwikkeling in de klas en op school. Deze opleiding vergroot uw algehele niveau van lees-taalonderwijs en actualiseert uw kennis. U leert resultaten van het talig leerproces te analyseren en evalueren en komt boven de stof te staan. Daardoor bent u in staat om uw eigen taalonderwijs te creëren, passend bij de moderne eisen. Bijvoorbeeld: gebruik van multimedia, omgaan met anderstalige leerlingen, signaleren van taalstoornissen en/of dyslexie. Iedere module werkt u actief aan verbetering van de opbrengsten van het taalonderwijs in uw groep of school. Deze verkorte opleiding Taalexpert bestaat uit zes keuzemodulen. U verkrijgt een certificaat wanneer u drie modulen met goed gevolg heeft afgesloten. In iedere module staat een ander thema centraal. Aansluiting Post-HBO U kunt ervoor kiezen om na deze verkorte opleiding, aansluitend een gecertificeerd Post- HBO diploma te behalen. Hiertoe biedt Via Vinci Academy een 1-jarige opleiding Taalexpert. Na afronding van de volledige opleiding, ontvangt u het registerdiploma Taalexpert. Uw docenten > Suzan ter Riele > Kathleen Moore > Charlotte van den Oudenalde > José breekveldt > Monique Basten 1 Dyslexie Op iedere school zit wel een leerling met dyslexie. Wat is dyslexie en wat is de rol van de school? Wat betekent dit voor het kind en wat betekent dit voor u als leraar? In de module worden onder ander deze vragen beantwoord. 2 Opbrengstgericht Engels in het basisonderwijs Steeds meer scholen breiden het onderwijs in de Engelse taal uit en starten al in de onderbouw met het (spelenderwijs) aanbieden van Engels. Gebleken is dat dit geen negatieve effecten heeft op het onderwijs in de Nederlandse taal, mits voldaan wordt aan een aantal voorwaarden. 3 Taalonderwijs aan het jonge kind In de module Taalonderwijs aan het jonge kind leert u het lees-en taalonderwijs in de onderbouw vorm te geven, op basis van actuele inzichten en uitgangspunten. 4 Creatief met taal in de groepen 3 tot en met 8 In de module Creatief met taal leert u dat taalonderwijs meer is dan het volgen van een taalmethode. Taal is overal, de hele dag! Bewustwording en reflectie op de taal, die wordt gebruikt, stimuleert en vergroot de taalvaardigheid van leerlingen. 5 Nederlands als tweede taal Op iedere school zitten leerlingen met Nederlands als tweede taal. De leerlingen hebben specifieke onderwijsbehoeften. Hoe beter de school hierbij aansluit, hoe sneller de leerlingen zullen profiteren van het onderwijs op de school. 6 Taalonderwijs en multimedia Kinderen groeien op in een wereld waarin internet, sociale media, smartphones en tablets een steeds prominentere rol spelen. Het onderwijs én de leraar dienen mee te gaan in deze ontwikkeling. Kijk voor de leerdoelen van iedere module op www.sbo.nl/taalexpert www.sbo.nl/taalexpert 5

2-daagse cursus > 20 & 27 november 2015 > Meeting Plaza Utrecht Anti-pestcoördinator 2-DAAGSE CURSUS 5 & 12 juni 2015 Meeting Plaza Utrecht Voldoe in twee dagen aan de nieuwe pestwet Anti-pestcoördinatortor Voorkom, herken en reken af met pestgedrag! in het VO U leert: Herkennen van pestgedrag Voorkom, herken en reken af met pestgedrag! Opstellen of actualiseren van pestprotocol voor de school De verschillende vormen van pesten Ouderbetrokkenheid vergroten Samenwerking met de directie en anderen Hoofddocent: Theo Klungers Posicom, professionele aanpak van pesten www.sbo.nl/pestenvo De nieuwe pestwet Het is een kerntaak van scholen om een veilige school te garanderen. De nadruk van dit beleid ligt op het preventieonderdeel. Het nieuwe wetsvoorstel vereist een schoolbrede en structurele pestaanpak; een pestprotocol is verplicht. Scholen die te weinig doen aan het bevorderen van de sociale veiligheid en het tegengaan van pesten, worden door de onderwijsinspectie aangesproken en aangezet tot verbetering. De onderwijsinspectie ziet hier streng op toe. Externe voorlichting, nazorg en ouderbetrokkenheid staan centraal in deze aanpak. Uit het plan van aanpak van staatssecretaris Dekker: In het wetsvoorstel wordt voorgesteld dat iedere school in het funderend onderwijs (a) een effectief anti-pestprogramma gebruikt, (b) de sociale veiligheid op de school monitort, (c) een vertrouwenspersoon annex pestcoördinator heeft, en (d) dat de inspectie hierop toeziet. Wat levert deze opleiding u op? > U gaat naar huis met praktische tools om de volgende dag collega s en leerlingen te helpen > U krijgt handvatten om uw eigen pestprotocol vorm te geven of te actualiseren > U leert pesten signaleren > U kunt pestgedrag zo veel mogelijk voorkomen > U heeft de vaardigheid om pesten adequaat aan te pakken > U bent deskundig aanspreekpunt voor uw leerlingen, collega s en directieleden Uw docent: Theo Klungers is sinds 1996 pestdeskundige bij Posicom en werkt gemiddeld 1,5 dag per week docent. Hij onderzoekt en deelt van wat beter werkt m.b.t. het voorkomen en aanpakken van pesten. Hij heeft ervaring in het basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs. Hij geeft m.b.t. pesten via opleidingsinstituten trainingen aan leraren en verzorgt geaccrediteerde nascholing over pesten aan therapeuten. Ook werd hij uitgenodigd door staatssecretaris Sander Dekker van OCW en Kinderombudsman Marc Dullaert om als expert op het gebied van pesten deel te nemen aan een expertmeeting om te reflecteren over een plan van aanpak m.b.t. pesten op school. Dag 1 > 20 november, 09.00 16.30 uur Dagdeel 1 Verkenning van het probleem > Aanleiding cursus: plannen Dekker en huidige stand van zaken > Taak en positie van de antipestcoördinator > Onderzoek naar pesten > Wat is pesten; verschillen met plagen en ruzie > Vormen van pesten, waaronder cyberpesten > Oorzaken en gevolgen > Groepsdynamiek > Rollen in een groep > Herkennen van pestgedrag Dagdeel 2 Handelingsmogelijkheden voor een veilige leeromgeving > Fleur Bloemen en Tim Ribberink hoe dit soort heftige gevallen te voorkomen? > Preventieve maatregelen: hoe zorg je voor een gezellige klas? > Curatieve maatregelen: hoe handel je als er pesten wordt gesignaleerd? > Effectieve antipestprogramma s Dag 2 > 27 november, 09.00 16.30 uur Dagdeel 1 Juridische kwesties > Pesten en de wet > Aansprakelijkheid > Voorkomen van juridische claims Dagdeel 2 Pestprotocol > Antipestbeleid van de school (pestprotocol): visie, aanpak preventief en curatief, consequenties > Rol van de ouders: samenwerking met ieder een eigen verantwoordelijkheid > Zichtbaar en meetbaar maken van pesten > Implementatie van het protocol, zodat iedereen binnen school weet wat er van diegene wordt verwacht en deze ook in staat is om te handelen > Gespreksvoering met pesters, slachtoffers, meelopers etc. > Gespreksvoering met ouders > Advisering van collega s > Positionering van de antipestcoördinator: wat kan deze, wat doet deze en aan wie legt deze verantwoording af? www.sbo.nl/pesten 6

In 2015 moet 90% van de basisscholen voldoen aan de norm voor cognitief talentvolle leerlingen (Bestuursakkoord PO-raad en OCW). MODULE 1: De 7 uitdagingen van de hoogbegaafde leerling MODULE 2: Klassenmanagement hele land. i.s.m. 4-daagse opleiding > 2, 23 november & 14 december 2015 > Novilo Utrecht Talentbegeleider BO 4-DAAGSE OPLEIDING 30 maart, 24 april, 26 mei & 22 juni 2015 Novilo, Utrecht 2 maart gratis voorlichtingsmiddag, schrijf u vrijblijvend in! Talentbegeleider BO Blijft u de inspectie voor? In 2015 moet 90% van de basisscholen voldoen aan de norm voor cognitief talentvolle leerlingen (Bestuursakkoord PO-raad en OCW). Blijft u de inspectie voor? De inspectie kijkt mee: wat doet u met talent? Als leerkracht met een groep van dertig of meer leerlingen wordt er steeds meer van u gevraagd. Per 1 augustus 2014 is de wet op Passend Onderwijs ingevoerd. In het kader van deze wet worden er steeds meer zorgleerlingen in de klas geplaatst. Een deel van deze leerlingen is meer- of hoogbegaafd: ze hebben veel capaciteiten, maar deze komen niet altijd tot uiting in de klas. Veel van deze leerlingen presteren onder hun kunnen of hebben sociale belemmeringen. Hoe u deze leerlingen herkent en effectief begeleidt, leert u tijdens deze opleiding. Wat levert deze opleiding u op? > Uw school voldoet aan de eisen van de inspectie > U gaat naar huis met praktische tools om de volgende dag leerlingen te helpen en beleid op te zetten > U leert getalenteerde leerlingen signaleren > Structurele oplossingen voor problemen die in het verleden veel ad-hoc tijd kosten > U kunt compacten en verrijken een inhoudelijk passend aanbod geven > U wordt begeleid in het opzetten van een hoogbegaafdenwerkgroep & PLUS-klas > Afstemming binnen het team zodat er een gemeenschappelijke aanpak wat overgang van jaren en het (tijdelijk) overnemen van klassen makkelijker maakt Uw docenten: Tijl Koenderink, Ervaringsdeskundige, oprichter Novilo, voormalig bestuurslid Leonardostichting, expert op het gebied van Leren Leren. Ook is Tijl auteur van twee boeken. Dick Verwij, Trainer en onderwijsadviseur, hoogbegaafdheidsexpert met jarenlange ervaring door het hele land. Marianne van Zetten, Trainer, Productontwikkelaar, Auteur van het boek: Ben jij een cheetah? Specialist Hoogbegaafdheid, Leerkracht Basisonderwijs. Uw ervaren docenten: Tijl Koenderink MODULE 3: Opzetten talentbeleid, talentwerkgroep, PLUS-klas MODULE 4: Beleid, casuïstiek en de werking van de hersenen Ervaringsdeskundige, oprichter Novilo, voormalig bestuurslid Leonardostichting, expert op het gebied van Leren Leren. Ook is Tijl auteur van twee boeken. 1 De 7 uitdagingen van de hoogbegaafde leerling > Talent: een luxe-probleem? > De wereld of het kind aanpassen? > Atrributiestijlen > Signaleren > Wat is begaafdheid/intelligentie? > Hoe herkent u getalenteerde leerlingen in de klas, ook als ze niet excelleren? > Signaleringsmethoden: officiële protocollen en de eigen ervaring > De 7 uitdagingen van de hoogbegaafde leerling > Beperkende overtuigingen, geheugen-of begripsleren, motivatie en verwachtingen > Zelfstandig werken, samenwerken, frustatietolerantie, hiaten in kennis 2 Klassenmanagement > Waarom komt talent niet in beweging? > Hyperparenting: ouders die met goede bedoelingen hun kind teveel beschermen > Zesjescultuur, waarom en wat brengt de toekomst? > Klassenmanagement > Compacten > Verrijken > Gedifferentieerde instructie, gedifferentieerde weektaak > Inrichting dag en weektaak, tweesporenbeleid > Implementatie 3 Opzetten talentbeleid, talentwerkgroep, PLUS klas > Opbouw van beleid > 3 niveaus: Doel Beleid Uitvoering > De beleidspiramide > Moet een kind versnellen? > Onderdelen beleid, doelstelling, signaleren en selecteren > Omgaan met kerndoelen, invulling verrijking, inrichting in de klas > Implementatie 4 Beleid, casuïstiek en de werking van de hersenen > Beleid > Samen doorlopen uitgewerkte beleidsplan > Aanvullende informatie over implementatie > Bespreken casuïstiek > Case kleuters > Case gedragsproblemen > Case leerproblemen > Executieve functies Dick Verwij Trainer en onderwijsadviseur, hoogbegaafdheidsexpert met jarenlange ervaring door het www.sbo.nl/talentbegeleiderbo Marianne van Zetten Trainer, Productontwikkelaar, Auteur van het boek: Ben jij een cheetah? Specialist Hoogbegaafdheid, Leerkracht Basisonderwijs. www.sbo.nl/talentbegeleiderbo 7

4-daagse opleiding > 8, 24 september, 13 & 29 oktober 2015 > Meeting Plaza Utrecht Omgaan met verschillen in de klas OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE KLAS Leer differentiëren in didactische en gedragsmatige aanpak! Maak als leraar het verschil! De kwaliteit van het onderwijs is de belangrijkste pijler onder passend onderwijs (Referentiekader Passend onderwijs 2013). Leerkrachten worden geacht goed onderwijs te geven aan alle leerlingen. Maar leerlingen verschillen van elkaar in didactischeen pedagogische onderwijsbehoefte. Om het onderwijs af te kunnen stemmen op de verschillen tussen leerlingen is differentiatie noodzakelijk. In de praktijk blijkt dit voor veel leerkrachten echter een enorme opgave. Vooral jonge leerkrachten lopen hier in de praktijk veelal tegenaan. De toenemende diversiteit aan leerlingen vraagt om een hoge kwaliteit van het onderwijs. Als leraar wil je graag je passie combineren met een aanpak voor het omgaan met verschillen in je klas. Hoe pak je dit nou goed aan vanuit je eigen pedagogisch- en didactische vakmanschap, zodat je als leraar het verschil maakt voor je leerling? In deze 4-daagse opleiding leert u hoe u op een effectieve én haalbare manier ervoor zorgt dat uw leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Zorg ervoor dat uw de basisondersteuning binnen uw school op orde heeft Basisscholen worden geacht om hun basisondersteuning goed op orde te hebben. Criterium hiervoor is het landelijk vastgestelde toezichtkader van de onderwijsinspectie waarin een minimum-norm voor basiskwaliteit wordt genoemd: de leerprestaties van de school zijn tenminste voldoende. Dit vraagt van de leerkrachten dat zij handelings- en opbrengstgericht werken. De centrale vraag is: Wat hebben mijn leerlingen nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen?. Om een kwalitatief goed basisaanbod te kunnen bieden moeten leerkrachten kunnen differentiëren in didactische en gedragsmatige aanpak. Deze onderwerpen komen uitgebreid in deze cursus aan de orde. Uw docent: Karen van Kooten werkt als leerkracht, orthopedagoog en trainer en kent het onderwijs van binnen en van buiten. Karen geeft trainingen en begeleidt leerkrachten, intern begeleiders en directeuren van scholen in het (speciaal) basisonderwijs rond gedragsproblemen. Zij streeft ernaar haar trainingen zo effectief mogelijk te laten zijn: wat op een studiedag wordt gedaan moet de dag erna ook toe te passen zijn in een klas met 30 leerlingen. Daarnaast werkt Karen als redactielid bij JSW, het vakblad voor leerkrachten in het basisonderwijs en Pabo-studenten. www.sbo.nl/verschillen 1 Voorwaarden voor differentiatie: de basis op orde De eerste dag van de opleiding gaan we terug naar de basis: Wat hebben alle leerlingen in uw groep nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen? We brengen uw handelen in kaart, u als leerkracht bent immers de belangrijkste factor voor goed onderwijs! We behandelen de basisvoorwaarden voor een goed leerklimaat in uw klas: > De basishouding van de leerkracht: verschillen tussen leerlingen zijn geen belemmering maar een verrijking. 2 Differentiatie: Didactiek Als de voorwaarden op orde zijn kan goed onderwijs gegeven worden. Op dag 2 bespreken we het handelings- en opbrengstgericht werken en het directe instructie model. De stappen van het model zeggen echter nog niets over de kwaliteit. De kwaliteit is afhankelijk van uw leerkracht handelen. > Directe instructiemodel: de mogelijkheden en veel voorkomende valkuilen. 3 Differentiatie: Gedrag Voor 7-10% van de leerlingen in uw klas is een preventieve gedragsaanpak op schoolniveau onvoldoende. Tips en trucs werken bij deze leerlingen niet of tijdelijk. Op deze dag behandelen we de onderwijsbehoeften van leerlingen met opvallend gedrag. > Vroegtijdige signalering: de sociale ontwikkeling van kinderen en de protectieve en risicofactoren. 4 Gesprekken met leerlingen en hun ouders Op de laatste dag van de opleiding behandelen gaan we dieper in op de communicatie met leerlingen en ouders. Gesprekken over onderwijsbehoeften vragen om een hele andere houding en gespreksvaardigheden: > Drie factoren van gesprekken: jezelf, contact met de ander, heldere boodschap Kijk voor een uitgebreide programmabeschrijving op www.sbo.nl/verschillen 8

Leer in 4 dagen hoe u de leerlingenzorg optimaal vormgeeft. Bekijk de opleidingsprogramma s in de brochure > > > Motiveren, managen en aansturen van uw collega s i.s.m. José Raves Nu met aansluiting op Post-HBO Opleiding Startende Intern Begeleider > start 5 oktober 2015, Edux Ulvenhout-Breda Ervaren Intern Begeleider > start 6 oktober 2015, La Vie Utrecht Intern Begeleider Startende intern begeleider 9, 16 en 31 maart, 13 april 2015 > La Vie Utrecht Ervaren intern begeleider 12 en 24 maart, 9 en 23 april 2015 > Edux Ulvenhout-Breda Verkorte opleiding voor de intern begeleider De Wet Passend Onderwijs nu van kracht! NIEUW! Opleiding op maat Voor een optimale aansluiting op uw persoonlijke kennis- en ervaringsniveau bieden we de opleiding voor zowel de startende als ervaren intern begeleider aan. Tijdens de opleiding voor de intern begeleider leert u: Effectief invulling geven aan uw nieuwe taken en verantwoordelijkheden Succesvol implementeren van handelingsgericht procesdiagnostiek (HGPD) Verkorte opleiding voor de intern begeleider Leer in 4 dagen hoe u de leerlingenzorg optimaal vormgeeft De Wet Passend Onderwijs is nu van kracht! Bent u voldoende voorbereid om kinderen met een handicap of met gedragsproblemen op te vangen? Zijn uw collega-leerkrachten en uw schoolleider voldoende betrokken bij alle veranderingen? Uw rol als intern begeleider is cruciaal om voor iedere leerling de beste onderwijszorg te geven op uw school en in uw regio. Leer tijdens deze opleiding in slechts 4 dagen hoe u Passend Onderwijs succesvol implementeert in uw school. Opleiding op maat Voor een optimale aansluiting op uw persoonlijke kennisen ervaringsniveau bieden we de opleiding voor zowel de startende als ervaren intern begeleider aan. Bekijk de opleidingsprogramma s op de website > > > www.sbo.nl/ib U leert in slechts 4 dagen: > Hoe u effectief invulling geeft aan uw nieuwe taken en verantwoordelijkheden voor > De vormgeving van passend onderwijs op uw school > Hoe u uw collega s coacht en begeleidt in het pedagogisch handelen > Hoe u HGPD kunt inzetten als instrument voor begeleiding van leerkracht en leerling > Hoe u de zorgroute en zorgstructuur in uw school effectief vormgeeft > Hoe u de kwaliteit borgt van de zorgprocessen en zorg-structuren op uw school Met deskundige docenten van Edux Onderwijsadvies, gespecialiseerd in leerlingenzorg, Alle docenten zijn adviseur én werkzaam in de praktijk van het primair onderwijs. Met aansluiting op Post-HBO opleiding Startend Intern Begeleider Vormgeven van de zorgstructuur, profielkeuze en zorgroute Kwaliteitsborging van de onderwijszorg Deze opleiding is speciaal voor degenen die op korte termijn willen gaan starten als intern begeleider of die recent zijn aangesteld als intern begeleider. De intern begeleider als spil binnen de zorgstructuur > Uw rol en verantwoordelijkheden als IB er binnen de zorgplicht > Positionering binnen uw onderwijsinstelling > Verantwoordelijkheid naar leerlingen, ouders en collega s Begeleiden/coachen van collega s bij pedagogisch handelen > HGPD: met pedagogisch optimisme aansluiten bij werkproblemen van leerkrachten > Denken vanuit beschermende en belemmerende factoren, > De rol van intern begeleider in het kader van de HGPD Profielkeuze & handelingsgericht werken (HGW) > HGPD Zorgroute model gebaseerd op de 1-Zorgroute > Verkennen van de cyclus Handelingsgericht Werken > Werken vanuit een transactioneel referentiekader De intern begeleider als kwaliteitsbewaker > Kwaliteitsbewaking van de zorg & zorgstructuur > Opbrengstgericht werken Ervaren Intern Begeleider Deze opleiding is speciaal voor intern begeleiders die al enkele jaren ervaring hebben en een verdere groei willen realiseren op persoonlijk functioneren, binnen het team, de school en de regio. Effectief leidinggeven vanuit uw rol als intern begeleider > Het vergroten van uw persoonlijke effectiviteit (Stephen R. Covey ) > Doelgerichte samenwerking door effectieve gesprekstechnieken Begeleiden en coachen van collega s bij het pedagogisch handelen > Inzetten van klassenconsultatie met video > Handelingsgerichte procesdiagnostiek (HGPD) als instrument voor leerkrachten Zorgstructuur & Handelingsgericht Werken (HGW) > Kennis maken met de HGPD Zorgroute > Handelingsgericht Werken binnen de 1-Zorgroute > De groep- en leerlingbespreking gericht op effectief leerkrachtgedrag Het vergroten van de kwaliteit als beleidsdoel > Kwaliteitsbewaking van de zorg en zorgstructuur > Relatie met inspectiekader > Het uitzetten van beleidslijnen binnen de school volgens de PDCA-cyclus Uw experts: Ellen Compen Inge Bloemers Gespecialiseerd in leerlingzorg, Edux Onderwijsadvies Voor elke deelnemer: De beroepsstandaard van LBib www.sbo.nl/ib www.sbo.nl/ib 9

040-2 974 837 b.van.den.berk@sbo.nl Betty van den Berk Opleidingsadviseur Lesdagen op locatie: 28 september, 12 oktober, 9 en 23 november 2015 > BCN Utrecht (Daltonlaan) Online seminars: 5 oktober en 16 november 2015 Optionele video-module: 7 en 14 december 2015 Onderwijskundig (e-)learning Ontwerper De opleiding die zélf een krachtige leerbeleving is! De beste cursus die ik ooit gehad heb. Waarom? Inspirerend, het zet je wereld op zijn kop en het geeft je veel energie om het geleerde toe te passen. Het is een goede stap om je organisatie verder te professionaliseren. Een stap naar de toekomst. Marijn Bierhof, Dienst Uitvoering Onderwijs Hoe ontwerpt u een leerbeleving die plakt? Online leren heeft een vaste plaats veroverd in bedrijven, zorginstellingen, scholen en overheidsorganisaties. Als onderwijsprofessional is ontwerpen van blended leren steeds meer een onderdeel van uw taak. Maar hoe zorgt u ervoor dat online leren bijdraagt aan effectiever leren? Herkent u de volgende vragen: > Hoe maak ik mijn huidige lesmateriaal beter? > Hoe kan ik formeel en informeel leren optimaal inzetten? > Welke tools helpen mijn leerlingen verder? > Hoe richt ik mijn organisatie en processen in om de leerdoelen te bereiken? > Hoe relevant zijn werkvormen als gamebased learning? > Wanneer zet ik welke vorm van multimedia in? > Koop ik e-learning content van uitgevers of ontwikkel ik zelf? > Hoe ontwerp ik een krachtige en motiverende leerbeleving? Dan is deze opleiding een absolute must voor u! Uw hoofddocent: Marcel de Leeuwe zelfstandig e-learning specialist. Beoordeeld met een 8,6 voor zijn aanpak! Intensieve opleiding Op maandag 28 september, 12 oktober, 9 en 23 november 2015 & twee online seminars op maandag 5 oktober en 16 november 2015 Extra optionele videomodules op maandag 7 en 14 december 2015 Onderwijskundig (e-) Learning Ontwerper De opleiding die zélf een krachtige leerbeleving is! 1 2 3 4 5 6 Ontwerpen van een blended leertraject Krachtige tools en inzet van multimedia Implementeren innovatieve leertrajecten Inzet waardevolle werkvormen Online seminars Extra optionele module: Optimale inzet van video in (e-)learning Uw hoofddocent: Marcel de Leeuwe, zelfstandig e-learning specialist Marcel de Leeuwe wordt beoordeeld met een 8,6 voor zijn aanpak! Meer informatie en reacties van deelnemers, bekijk video via: www.sbo.nl/e-learningontwerper Reserveer snel een plaats via mij! Contactdag 1 Ontwerpen van een blended leertraject Welke factoren zorgen ervoor dat uw leerlingen echt iets leren en hierdoor geïnspireerd raken. Tijdens deze dag (her-)ontwerpen we een bestaand leertraject op basis van een bewezen methode. U kunt het direct gebruiken op de eigen ontwerpen. > Wat verstaan we onder leren, e-learning en e-learningcontent? > Anders denken over de rollen binnen leren. > Optimale mix van concepten (superblended learning). Contactdag 2 Krachtige tools en inzet van multimedia Er is een groot aantal verschillende tools. Waar let u op? En als u deze tools inzet om multimediaal te leren; wanneer levert het een hoog leerrendement op? > Overzicht van bruikbare e-learningtools, met veel tips > Beoordelen, kiezen en selecteren van geschikte tools. > Waarde bepalen van een tool voor uw organisatie. Contactdag 3 Implementeren innovatieve leertrajecten Concept-ontwerp is één. Maar hoe stimuleer je het gebruik en het rendement? Een heldere aanpak, voorbeelden en inzicht in processen. > Wat is innovatieve e-learning? > Wat zijn de noodzakelijk stappen om te komen tot een succesvol resultaat van je innovatieve leertraject? > Welke externe partijen betrek je er bij? Waar let je op? > Nieuwe ontwikkelprocessen als scrum en agile. Contactdag 4 Inzet waardevolle werkvormen Welke didactische werkvormen zijn er en wat is de relevantie hiervan voor uw organisatie? Hoe kiest u de juiste werkvorm? > Gamebased learning en gamification. > Gepersonaliseerd leren en learning analytics. > Performance support en agile leren. > Inzetten van mix van formeel én informeel leren. Online seminars: Thema wordt in onderling overleg bepaald. Eerder werdgekozen voor: agile ontwikkelen, open badges, mobile leren, performance support. Extra optionele module: Optimale inzet van video in (e-)learning Maandag 7 en 14 december 2015 09:30-17:00 uur > Op welke manieren u video kunt inzetten binnen leren. > Wat de onderwijskundige waarde is van video. > Wanneer u kiest voor video in plaats van anderemultimediavormen. > Welke technische aspecten en keuzes belangrijk zijn (formaat, streaming, etc.) > Welke software en hardware u nodig hebt. > Hoe u goed kunt filmen en wat de principes zijn bij montage. www.sbo.nl/e-learningontwerper 10

Jaarplan i.s.m. Jaaropleiding > start 23 november 2015 > Utrecht Jaaropleiding Erkend Hogeschool Post Bachelor Strategisch Onderwijskundig Leiderschap Start maandag 30 november 2015 Utrecht Jaaropleiding Erkend Hogeschool Post Bachelor Strategisch Onderwijskundig Leiderschap Resultaatgerichte bedrijfsvoering in het onderwijs! Met vrijstellingen 1 Strategie en Visie Hoe realiseert u een sterke positionering in de markt? Welke diensten en producten gaat u aanbieden en wat vraagt dat aan de resources van uw organisatie? voor de Fontys- Master Leadership in Education! 2 3 Onderwijsinnovatie en Kennismanagement Hoe begeleidt u als leidinggevende uw medewerkers bij het vernieuwen van onderwijs? Hoe zet u de docent in als spil in optimale kennistransfer? Verandermanagement en Organisatieontwikkeling Hoe ontwerpt u een goede veranderstrategie en hoe geeft u daar sturing aan? Hoe ontwikkelt u capaciteiten van de organisatie, groepen en individuen? Na de succesvolle start van de eerste editie is het nu mogelijk om aan te melden voor deze jaaropleiding Erkend Hogeschool Post Bachelor in 2015. Studieprogramma 4 5 6 7 Onderwijslogistiek en Onderwijspaden Aandachtsgebieden van logistiek in het onderwijs: instroom, doorstroom en uitstroom Logistieke prestatie-indicatoren en herontwerp van logistieke processen Onderwijs Finance Financieel beleid interpreteren en dienstbaar laten zijn aan het onderwijs Beslissen, sturen, anticiperen en verantwoorden op basis van financiële middelen Leiderschap en Persoonlijke Effectiviteit Positionering en ondernemend gedrag in eigen team en afdelingsoverstijgend Macht en invloed, leidinggeven aan zelfsturing en empowerment Management Game Wheels of Change Kwaliteit van directie en managers, samenwerking, synergie, innovatievermogen, inspelen op de omgeving etc. Individueel Jaarplan voor uw eigen organisatie(-onderdeel) U studeert 50% in uw eigen tijd met 100% resultaat voor uzelf en uw werkgever! www.sbo.nl/onderwijskundigleiderschap Uniek: Met persoonlijke Management Coach! Dè jaaropleiding Post Bachelor voor de onderwijsmanager van de toekomst! Het onder wijs van de toekomst vraagt managers in het onderwijs die het een uitdaging vinden om op verschillende niveaus te schakelen. Ook buiten functioneel bepaald leiderschap worden steeds meer docenten in de praktijk geconfronteerd met projectmanagement en opzetten van teams in verschillende vormen. Op alle niveaus moeten medewerkers kunnen omgaan met verandering en implementatie van nieuwe werkvormen en processen. De jaaropleiding Strategisch Onderwijskundig Leiderschap wil daar een bijdrage aan leveren door gekwalificeerde en bedrijfskundig ingestelde managers in het onderwijsveld op te leiden. De jaaropleiding leert u om bedrijfskundige principes en -modellen concreet te maken voor de eigen onderwijspraktijk. U leert in deze leergang uw eigen visie te ontwikkelen en deze uit te dragen in uw organisatie. Na deze jaaropleiding kunt u moeiteloos anderen overtuigen van uw ideeën en uw visie uitdragen. Dè stap voor snelle afronding van de Fontys Master Leadership in Education. Deze Post Bachelor sluit u af met een getuigschrift. Op een later tijdstip kunt u dit getuigschrift verzilveren voor vrijstellingen voor de NVAO-geaccrediteerde Fontys Master Leadership in Education. U kunt daarmee de titel Master in Educational Leadership voeren en u voldoet aan de eisen van het schoolleidersregister. Kom naar de gratis voorlichtingsbijeenkomst Wilt u meer weten over deze inspirerende jaaropleiding Post Bachelor? U bent van harte welkom bij één van onze gratis voorlichtingsbijeenkomsten op maandag van 14:00-15:00, met aansluitend van 15:00-16:00 uur een proefles Strategie en Visie. U hoort alle ins en outs van de jaaropleiding en u krijgt antwoord op al uw vragen. Meldt u geheel vrijblijvend aan voor 8 juni of 28 september 2015. Strategie en Visie > Hoe realiseert u een sterke positionering in de markt? > Welke diensten en producten gaat u aanbieden en wat vraagt dat aan de resources van uw organisatie? Onderwijsinnovatie en Kennismanagement > Hoe begeleidt u als leidinggevende uw medewerkers bij het vernieuwen van onderwijs? > Hoe zet u de docent in als spil in optimale kennistransfer? Verandermanagement en Organisatieontwikkeling > Hoe ontwerpt u een goede veranderstrategie en hoe geeft u daar sturing aan? > Hoe ontwikkelt u capaciteiten van de organisatie, groepen en individuen? Onderwijslogistiek en Onderwijspaden > Aandachtsgebieden van logistiek in het onderwijs: instroom, doorstroom > Logistieke prestatie-indicatoren en herontwerp van logistieke processen Onderwijs Finance > Financieel beleid interpreteren en dienstbaar laten zijn aan het onderwijs > Beslissen, sturen, anticiperen en verantwoorden op basis van financiële middelen Leiderschap en Persoonlijke Effectiviteit > Positionering en ondernemend gedrag in eigen team en afdelingsoverstijgend > Macht en invloed, leidinggeven aan zelfsturing en empowerment Management Game Wheels of Change > Kwaliteit van directie en managers, samenwerking, synergie, innovatievermogen, > inspelen op de omgeving etc. Afsluiting jaaropleidingen met Individueel Jaarplan voor uw eigen organisatie (-onderdeel) Leerdoel: Managers en leidinggevenden ontwikkelen in deze jaaropleiding hun visie op management en leiderschap,leren afdeling-overstijgend te denken en kunnen efficiënter en ambitieus hun mensen en processen aansturen. Deze studie geeft u vrijstellingen voor de NVAO-geaccrediteerde Fontys Master Leadership in Education. U kunt daarmee de titel Master in Educational Leadership voeren en u voldoet aan de eisen van het schoolleidersregister. i.s.m. www.sbo.nl/onderwijskundigleiderschap 11

Adviseur Blended Learning Leerbeleving.nl Expert Technology Enhanced Learning Herontwerp leer- en trainingsactiviteiten tot een krachtig didactisch leertraject 3-daagse praktische opleiding > 30 september, 14 oktober & 4 november 2015 > BCN Utrecht (Daltonlaan) Blended Learning Design 3-DAAGSE PRAKTISCHE OPLEIDING 18 maart, 1 en 15 april 2015 NBC Nieuwegein PRAKTISCHE OPZET! Speciaal voor docenten, trainers en cursusleiders in onderwijs, zorg, overheid en bedrijfsleven. BLENDED LEARNING DESIGN Platformonafhankelijk! MODULE 1: HOOFDDOCENT Mareen van Londen Ontwerpstappen en digitale didactiek bij blended learning Herontwerp leer- en trainingsactiviteiten tot een krachtig didactisch leertraject Blended learning is een mix van online leren, face to face leren en leren op de werkplek. De onderlinge samenhang van de leeractiviteiten is in elke situatie en context anders. Ook de rol van de trainer/docent is zeer bepalend en verschilt sterk met alleen face-to-face lesgeven/trainen. Bent u docent of opleider en heeft u deze vragen? > Waar begin ik? Wat voeg ik toe en wat laat ik weg bij blended learning? > Hoe weet ik dat ik de juiste aanpassingen doe die flexibel zijn en langer mee gaan? > Hoe maak ik makkelijk en met weinig middelen een effectieve blend? > Welke leeractiviteit of tool kan ik het beste inzetten? > Wat moet ik anders doen als trainer/docent? (rol) > Hoe krijg ik meer interactie in mijn les of training? > Hoe zet ik de lerende aan tot leren? > Hoe weet ik of deze blended aanpak echt meer rendement oplevert? Dan is deze korte opleiding een absolute must voor u! Na afloop van deze praktische opleiding heeft u: > Een blended didactisch ontwerp van uw eigen training of les > Een structuur voor het ontwerpen van een blended leertraject > Een lijst met online tools en sociale media inclusief beoordelingscriteria > Video do s en don ts > Veranderende rollen in beeld bij blended learning Kortom, een compleet en concreet blended learning ontwerp met praktische hulpmiddelen, tools en modellen. Uw hoofddocent: Mareen van Londen-van de Beek opleidingskundige en onafhankelijk (e-)learning adviseur. 1 Ontwerpstappen en digitale didactiek bij blended learning > Wat verstaan we onder blended learning? > Waarom en wanneer kiezen voor blended learning? (leertheorieën) > Uit welke onderdelen bestaat een goede blend? > Formeel en informeel leren bij blended learning (70-20-10 model) > De ontwerpstappen: Hoe ontwerp je een blended leertraject? > Digitale didactiek en didactisch model bij blended learning Praktisch aan de slag met het herontwerp van uw eigen klassikale training/les 2 Selecteren van effectieve leeractiviteiten bij blended learning > Wanneer zet u welke leeractiviteit in? > Welke (online) leeractiviteit is effectief in mijn blended leertraject? > Hoe beoordeelt en selecteert u de juiste (online) leeractiviteit? > Welke online tools en sociale media zijn wanneer effectief? > Hoe zet u video makkelijk en effectief in? > Blended learning met of zonder een vast digitaal leerplatform > Bijstelling van het herontwerp van uw eigen klassikale training/les uit de praktijk. Gastdocent: Marcel de Leeuwe, Leerbeleving.nl 3 De veranderende rol van de docent/trainer en activerend leren > Van klassikaal trainen naar blended learning; een nieuwe leercultuur > ICT en leren, trends en ontwikkelingen > Veranderende rol van de docent/trainer bij blended learning > Veranderende rol van de leerling, student of professional > Activerend en interactief leren bij blended learning > Motivatie en zelfsturing van de lerenden bij blended learning > Toetsvormen en begeleiden binnen blended learning? > Definitief maken van het herontwerp van de eigen klassikale training/les uit uw eigen praktijk Gastdocent: Wilfred Rubens, e-learning adviseur en projectmanager bij het Welteninstituut GASTDOCENT Marcel de Leeuwe GASTDOCENT Wilfred Rubens MODULE 2: Selecteren van effectieve leeractiviteiten bij blended learning MODULE 3: De veranderende rol van de docent/trainer en activerend leren PRAKTISCH DOEL! Na deze praktische opleiding heeft u uw eigen training, les of cursus omgeturnd tot een blended leertraject. www.sbo.nl/blended www.sbo.nl/blended 12

i.s.m. 4-daagse opleiding > 8, 15 december 2015, 12 en 26 januari 2016 > Utrecht Verkorte opleiding Gedragsexpert 4-DAAGSE OPLEIDING 5, 12, 19 juni en 26 juni 2015 Meeting Plaza Utrecht Verkorte opleiding Leer gedragsproblemen te signaleren, te herkennen en aan te pakken binnen uw school! Met aansluiting op Post/HBO opleiding Inclusief officiële registerdiploma Gedragsexpert GEDRAGSEXPERT UW DOCENTEN: MODULE 1 Groepsplan gedrag Word dé gedragsexpert binnen uw school Drs. Hester Boersma Drs. Suzan ter Riele MODULE 2 Agressie en gedragsmodificatie MODULE 3 Angst en Autisme Spectrum Stoornis MODULE 4 Het drukke kind www.sbo.nl/gedragsexpert De invoering van Passend Onderwijs zorgt ervoor dat van leraren in het regulier onderwijs meer wordt gevraagd op het gebied van gedragsproblematiek. De verkorte opleiding Gedragsexpert heeft tot doel leraren, intern begeleiders en zorgcoördinatoren zo goed mogelijk toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van professioneel omgaan met gedragsproblemen op school. Kennis en inzichten die u nodig heeft om beter om te gaan met kinderen met gedragsproblemen en om goed te communiceren met ouders. Tijdens deze verkorte opleiding werkt u actief aan het verbeteren van het welbevinden van de betreffende leerlingen, van de klasgenoten en van uzelf. U krijgt meer inzicht in de achtergronden van bijzonder gedrag en effectieve manieren om daarmee om te gaan. U leert gedragsproblemen te signaleren, te herkennen en effectief aan te pakken. Uw docenten: Drs. Hester Boersma Hester Boersma is psycholoog bij C-LION en verzorgt trainingen en coaching in het onderwijs. Zij heeft lange tijd in de jeugdhulpverlening en psychiatrie gewerkt waar ze ruime ervaring heeft opgedaan in het begeleiden van kinderen met uitdagend gedrag en het uitvoeren van ontwikkelingsassessments. Drs. Suzan ter Riele Suzan ter Riele is werkzaam als orthopedagoog bij C-LION. Zij studeerde na de Pabo aan de Universiteit van Utrecht. In haar werk als orthopedagoog heeft ze kinderen begeleid in (speciaal) basisonderwijs. Suzan verzorgt training en coaching aan professionals in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Met aansluiting op Post-HBO opleiding 1 Groepsplan gedrag > Preventie van probleemgedrag > Handelingsgericht werken en het stellen van concrete en toetsbare doelen voor gedrag > Sociaal emotioneel leren, klassenmanagement en werkvormen om dit vorm te geven > Ondersteuningsbehoefte van de leraar > Fase van de groepsvorming en activiteiten om dit te ondersteunen > Oefenen met het opstellen van een eigen groepsplan gedrag 2 Agressie en gedragsmodificatie De module heeft de volgende inhoudelijke thema s: > Instrumentele conditionering, straffen, belonen, negeren. > Gedragsfunctie Analyse en Gedragsinterventieplan. > Kenmerken van de oppositionele gedragsstoornis en de anti sociale gedragsstoornis. > Herkennen van fases in acting out gedrag > Sociale Informatie Verwerking (SIP) > Strategieën en interventies voor agressie regulatie 3 Angst en Autisme spectrum stoornis De module heeft de volgende inhoudelijke thema s: Angst > Kenmerken van verschillende school gerelateerde angsten: gegeneraliseerde angststoornis, sociale angst, separatie angst, selectief mutisme, faalangst. > De relatie tussen cognities en angst en aandachtspunten in de benadering van angstige kinderen > RET en G-reeks ASS > Autisme Spectrum Stoornis > Centrale Coherentie. > Communicatie met kinderen met ASS en visualisatie > Aanpak uit Geef me de vijf van Colette de Bruin 4 Het drukke kind De module heeft de volgende inhoudelijke thema s: > Symptomen van ADHD, verklaringsmodellen en de belangrijkste interventies > ADHD en zelfstandig werken > Executieve functies > Dramadriehoek en oplossingsgericht werken www.sbo.nl/gedragsexpert 13

3-daagse basisopleiding > 15 september, 6 oktober & 3 november 2015 > Meeting Plaza Utrecht Extra cursusdag > 10 september 2015 > Meeting Plaza Utrecht Protocol ERWD in de praktijk Diagnosticerend onderwijzen Indien u geen voorkennis van ERWD Diagnostiek heeft, dient u deze optionele cursusdag te volgen Leraren worden in alle leerjaren geconfronteerd met leerlingen die niet goed mee kunnen met de groep. De NVORWO wil stimuleren dat op een eenduidige manier omgegaan wordt met de aanpak rond leerlingen met rekenwiskunde-problemen. Het Protocol ERWD geeft daarover veel informatie. In deze cursus leren we diagnosticerend onderwijzen; lesgeven op spoor 2 en daarmee rekenproblemen voorkomen in de klas. Daar waar ondanks alles toch problemen zijn ontstaan leren we ze herkennen en aanpakken. Dit doen we met behulp van de drie modellen uit het protocol ERWD (drieslagmodel, handelingsmodel en de vier hoofdfasen in de leerlijn). Doel van de cursus: > rekenproblemen voorkomen (tijdig herkennen en aanpakken) > grip krijgen op leerlijnen > goed (heel precies) leren afstemmen Tijdens de cursus komen o.a. de volgende onderwerpen aan de orde: visie en uitgangspunten protocol ERWD modellen > drieslagmodel > handelingsmodel > vier hoofdfasen per leerlijn afstemmen (spoor 1 en 2) > modellen koppelen aan enkele leerlijnen (vermenigvuldigen en delen) > stukje diagnostiek (in de school) > stappenplan Uw docenten: De cursus wordt gegeven door Ceciel Borghouts en Cathe Notten Diagnosticerend onderwijzen Voor de diagnostiek die volgt op het protocol ERWD is een driedaagse cursus ontwikkeld: ERWD diagnostiek. Het gaat hierbij om specifieke diagnostiek die past bij de bedoeling van het protocol: leerlingen met (ernstige) rekenproblemen herkennen en adequate hulp bieden. Om deze cursus ERWD-diagnostiek te kunnen volgen is basiskennis van het diagnosticerend onderwijzen nodig. U kunt deze basiskennis verkrijgen door de driedaagse cursus ERWD in de praktijk te volgen waarbij alle kernzaken van het protocol aan de orde komen. Maar het kan ook middels deze ingekorte eendaagse basiscursus diagnosticerend onderwijzen. Daarbij komen alleen de onderdelen uit het protocol aan de orde die nodig zijn voor de cursus ERWD diagnostiek. Uw docent: De cursus wordt gegeven door Ceciel Borghouts Deze cursus is ontwikkeld voor: mensen die de cursus ERWD diagnostiek willen gaan doen (daarvoor is deze cursus een voorwaarde), mits u al heeft deelgenomen aan: - De verkorte opleiding Reken coördinator PO bij het SBO - De driedaagse cursus ERWD in de praktijk Werkmateriaal en certificaat Na het volgen van de cursus hebben de deelnemers inzicht in diagnosticerend onderwijzen. Deelnemers ontvangen een certificaat. Werkmateriaal en certificaat Na het volgen van de cursus hebben de deelnemers een goed inzicht in het protocol, ze kennen de modellen en kunnen deze gebruiken; ze beschikken over handreikingen om de modellen direct toe te passen in hun eigen beroepspraktijk. De deelnemers ontvangen na afloop een certificaat.. Indien u geen voorkennis van ERWD Diagnostiek heeft, dient u deze optionele extra cursusdag te volgen www.sbo.nl/erwdpraktijk www.sbo.nl/erwddiagnostiek 14

17 september, 8 oktober & 5 november 2015 > Meeting Plaza Utrecht 3-daagse opleiding + optionele extra cursusdag > 17 september, 8 oktober & 5 november 2015 > Meeting Plaza Utrecht ERWD Diagnostiek VOORKENNIS VEREIST 3-daagse basisopleiding 15 september, 6 oktober & 3 november 2015 > Meeting Plaza Utrecht Protocol ERWD in de Praktijk diagnosticerend onderwijzen Uw docenten: Ceciel Borghouts Cathe Notten Jarenlange ervaring binnen het rekenonderwijs! Geen voorkennis vereist! www.sbo.nl/erwdpraktijk 3-daagse opleiding + optionele extra cursusdag Deze cursus is gericht op het kunnen vormgeven van goede rekendiagnostiek volgens de bedoeling van het protocol. In de cursus gaan de deelnemers (praktisch en verdiepend) aan het werk met de stappen zoals ze zijn beschreven in hoofdstuk 7 en 8 van het protocol ERWD (BAO, SBO en SO). Daarbij wordt op een aantal stappen dieper ingegaan. De stappen die uitgebreid aan de orde komen, zijn: > het voorbereiden van het diagnostisch onderzoek > het uitvoeren van een diagnostisch gesprek; dit onderdeel staat centraal > het benoemen van de opbrengsten van de rekendiagnostiek. Voorwaarde voor deelname / instroomeisen: > Deelname aan de basiscursus Protocol ERWD in de praktijk; diagnosticerend onderwijzen (NVORWO / SBO) óf > Deelname aan de ingekorte basiscursus diagnosticerend onderwijzen (NVORWO / SBO) óf > Deelname aan de verkorte opleiding Rekencoördinator PO bij het SBO Indien u niet aan de bovenstaande eisen voldoet, bieden wij u de mogelijkheid aan om deze voorkennis op te doen middels een extra cursusdag voorafgaand aan deze cursus. > Van de deelnemers wordt verwacht dat zij voorafgaand aan de tweede dag een diagnostisch gesprek voeren (leerstofgebied rekenen t/m 100 of delen) en dit op video te nemen. Dag 1 > Uitgangspunten > Koppeling met basiscursus > Introductie rekendiagnostiek > Voorbereiden eigen onderzoek > Rekendiagnostiek in het protocol Dag 2 > Leerling kenmerken > Analyse filmfragmenten > Bredere Toepassing: Casus ERWD Diagnostiek diagnosticerend onderwijzen Uw docenten: Ceciel Borghouts Cathe Notten Jarenlange ervaring binnen het rekenonderwijs! Indien u geen voorkennis van ERWD Diagnostiek heeft, dient u deze optionele extra cursusdag te volgen www.sbo.nl/erwddiagnostiek Dag 3 Opbrengst externe diagnostiek 1. Diagnosestelling: Samenhangend beeld van de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling 2. Indicatiestelling; Formuleren van aanbevelingen > Beschrijving perspectief op langere termijn (koersbepaling) > Aanpak en aanknopingspunten voor de begeleiding (korte termijn) * Indien u elders in het land de basiscursus Protocol ERWD in de praktijk; diagnosticerend onderwijzen heeft gevolgd bij Cathe Notten of bij Ceciel Borghouts dan voldoet u ook aan de voorwaarde. Cursussen gevolgd bij derden zijn niet geldig als voorwaarde voor deelname aan de cursus diagnostiek. Neem bij twijfel overleg op met de organisatie. Uw docenten: De cursus wordt gegeven door Ceciel Borghouts en Cathe Notten Werkmateriaal en certificaat De deelnemers krijgen na afloop (indien zij aan alle eisen van de cursus hebben voldaan) een certificaat. www.sbo.nl/erwddiagnostiek 15