Maatschappelijke Participatie & Sociale Integratie Voortgangsrapportage Mei 2013
I. INLEIDING... 3 II. STAND VAN ZAKEN...3 A. INBURGERING... 3 C. EIGEN KRACHT... 3 D. PRACHTOUDERS... 4 E. STRAATCOACHES... 4 III. CONCLUSIE... 4 IV. DE AGENDA INTEGRATIE VAN MINISTER ASSCHER... 5 V. TOEKOMST INTEGRATIEBELEID TIEL... 5 A. VAN SPECIFIEK DOELGROEPENBELEID NAAR ALGEMEEN DIVERSITEITBELEID... 5 B. EEN ANDERE BURGER, EEN ANDERE OVERHEID... 6 2
I. Inleiding In mei 2012 heeft u de voortgangsrapportage Maatschappelijke participatie en sociale integratie ontvangen. In de voorliggende notitie geven wij uw raadscommissie een update over de stand van zaken rond het beleid Inburgering, projecten Eigen Kracht, Prachtouders en Straatcoaches. Tevens schetsen we op hoofdlijnen de visie van het huidige kabinet op Integratie en de gevolgen daarvan voor het eigen beleid. II. Stand van zaken a. Inburgering In 2007 stonden er 800 personen in het BPI (Bestand Potentiële Inburgeringsplichtigen). In 2012 is 90% van die 800 personen opgeroepen voor een gesprek om de inburgeringsplicht te beoordelen. In 2013 zijn de resterende personen uit de lijst BPI opgeroepen. Dit betekent dat we het volledige bestand van mogelijke inburgeringsplichtigen inmiddels hebben doorlopen. Via onder andere de taakstelling krijgen we incidenteel nog inburgeringsplichtigen gemeld. b. Examens Er kan nog geen volledig beeld worden gegeven van het aantal geslaagden. Voor het behalen van het inburgeringsexamen staat namelijk 3.5 tot 5 jaar. Dit betekent dat nog niet alle inburgeraars (zowel plichtigen als vrijwillige inburgeraars) hebben deelgenomen aan het examen. Daarnaast heeft een aantal inburgeraars al wel voor een aantal onderdelen examen gedaan, maar nog niet het volledige examen. Pas wanneer alle onderdelen zijn behaald, wordt de inburgeraar als geslaagd aangemeld in het landelijke systeem (ISI). Uit de gegevens van ISI blijken de volgende resultaten: Van de 800 aangeboden inburgeringsvoorzieningen hebben 600 personen deelgenomen aan het volledige inburgeringsexamen. Hiervan zijn er 391 geslaagd. Het rijk heeft besloten om het inburgeringstelsel met ingang van 2011 af te bouwen. Vanaf 2014 worden er geen rijksmiddelen meer beschikbaar gesteld en zullen de kosten door de inburgeraar zelf moeten worden betaald. c. Eigen Kracht In het jaar 2012 is geïnvesteerd in de voorbereiding en vormgeving van het project Eigen Kracht. Op 7 februari 2013 is het project officieel geopend onder de naam Pracht & Kracht. Pracht & Kracht is de Tielse variant van het landelijke project 'Eigen Kracht'. Dit project wordt gefinancierd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en uitgevoerd door de gemeente Tiel. Eigen kracht draait in nog 15 andere gemeenten. Het project heeft als doel om niet-uitkeringsgerechtigde vrouwen zonder baan te activeren door middel van werk, vrijwilligerswerk of scholing. Deelname aan Pracht & Kracht stimuleert de zelfredzaamheid van de vrouwen, hierdoor durven zij stappen te zetten die eerder te groot leken. Naast het ontdekken en ontwikkelen van hun talenten, vinden zij ook een goede plek in de samenleving. In samenwerking met; ROC Rivor, Dynamiek, Leerwerkloket, Werkgevers Adviespunt Rivierenland, The Learning Factory en Radar komen de vrouwen een stapje dichter bij de arbeidsmarkt. Dit onder andere door trainingen, werkervaringsplekken en taalcursussen. Tussen 2012 en 2013 zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: 1. Het werven van de doelgroep vrouwen zonder uitkering en zonder baan. Deze groep, de zogenaamde Nuggers, vormt een verborgen groep aangezien zij nergens geregistreerd worden. 2. Radar heeft een interview training gegeven aan de deelnemende vrouwen. Deze vrouwen, aantal 12, zijn ambassadeurs van het project geworden. 3. Genoemde vrouwen volgen een leertraject ( individueel en in groepsverband) via het ROC Rivor. Het traject bestaat uit trainingen zoals sociale media en solliciteren, gezond koken, talentencheck. 3
d. Prachtouders In maart 2011 is het project Prachtouders geëvalueerd. De aanbevelingen uit de evaluatie zijn opgevolgd. De Prachtouders hebben aangegeven meer inhoudelijke verantwoordelijkheid te dragen en het project dichter bij hen te brengen. Om met volle kracht vooruit te kunnen gaan, hebben de prachtouders besloten om het project in een eigen rechtspersoon als stichting onder te brengen. Mozaïek Welzijndiensten vervult hierin geen rol meer. De samenwerking tussen de Prachtouders en de maatschappelijke organisaties is versterkt. De sportactiviteiten zijn voortgezet. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de evaluatie Prachtouders 2012 in de bijlage. e. Straatcoaches Het doel van de inzet van de straatcoaches was het terugdringen van overlast en criminaliteit veroorzaakt door met name (Marokkaans-Nederlandse) jongeren. De straatcoaches waren aanwezig om het handhavingsgat tussen de politie en de jongerenwerkers op te vullen. In maart 2012 is het project straatcoaches geëvalueerd. De belangrijkste conclusie op basis van de evaluatie is dat zowel bewoners als ondernemers een verhoogde leefbaarheid en veiligheid in de wijk ervaren door de inzet van de staatcoaches. De professionals bevestigen dit beeld en geven aan dat er ook minder overlast is in de wijken. De straatcoaches pakken overlastsituaties zichtbaar aan en spelen een deëscalerende rol tussen jongerengroepen in de wijk. Het project wordt heden gecoördineerd en uitgevoerd via de afdeling Veiligheid van de gemeente Tiel. III. Conclusie Er is in de afgelopen periode veel geïnvesteerd in de participatie en integratie van de nieuw- en oudkomers. Deze investeringen hebben een bijdrage geleverd aan het verminderen van de maatschappelijke achterstanden en het verkleinen van de sociale afstanden. We beseffen dat de resultaten van de inspanningen niet direct zichtbaar zijn: Integratie is een proces van de lange termijn. Toch rijst de vraag: Hoe ziet de toekomst van het integratiebeleid eruit in het licht van de voorgenomen rijksbezuinigingen enerzijds en de landelijke, regionale en lokale beleidsontwikkelingen anderzijds. Om u te helpen een antwoord te geven op deze vragen schetsen wij in het kort de visie en de uitgangspunten van het huidige kabinet op het integratiebeleid en geven we op hoofdlijnen de richtlijnen voor het beleid ten aanzien van Integratie weer. 4
IV. De agenda integratie van minister Asscher Minister Asscher heeft de visie van het kabinet op Integratie aan de Tweede Kamer gezonden. Hieronder een samenvatting van een aantal belangrijke constateringen en voornemens. De drie kernthema s van de Agenda Integratie zijn: - Meedoen en zelfredzaam zijn: Taal en inburgering; participatieovereenkomst voor nieuwkomers; integratie EU- migranten; aanpak werkloosheid migrantenjongeren: van school naar werk; stimuleren sociaal ondernemerschap - Grenzen stellen en opvoeden: Aanpak van criminaliteit en overlast; verbeteren ouderbetrokkenheid; omgaan met elkaar en verinnerlijken van waarden: - Kennis van maatschappelijke regels en sociale competenties: Aanpak discriminatie; bevorderen homoacceptatie onder etnische minderheden; aanpak huwelijksdwang Het kabinet vindt het van belang dat instellingen in de publieke sector in staat zijn de vraagstukken die voortkomen uit een divers samengestelde bevolking en achterblijvende integratie het hoofd te bieden. Dat vergt toegankelijkheid en effectiviteit van voorzieningen voor iedereen: het bereik moet met name worden verbeterd bij juist die groepen waar de meeste problemen voorkomen. De drie kernthema s van de Agenda Integratie vormen de basis voor ons Tielse integratiebeleid. V. Toekomst integratiebeleid Tiel a. Van specifiek doelgroepenbeleid naar algemeen diversiteitbeleid We willen het huidige integratiebeleid voortzetten in een nieuw jasje. We willen door middel van algemeen beleid de diversiteit van onze burgers bedienen. We veranderen de optiek maar het doel blijft hetzelfde: versterken van lokaal diversiteitbeleid. De essentie van het diversiteitsbeleid is niet dat wij de Tielse samenleving diverser willen maken: deze is al divers. Wij willen juist vanuit dat uitgangspunt en vanuit gelijkwaardigheid van alle burgers bekijken hoe en voor welke groepen wij drempels moeten slechten, zodat die volwaardige participatie en onderlinge gelijkwaardigheid en respect mogelijk worden. De veelkleurigheid van onze samenleving is een gegeven. Bijna 22 procent van de Tielse bevolking is buiten Nederland geboren, of één van de ouders komt van elders. Dit aandeel zal over de komende decennia verder groeien door voortgaande immigratie en geboorten van vervolggeneraties. De veelkleurigheid is nu vooral zichtbaar in sommige wijken. In Tiel West ligt het percentage allochtonen al boven de 13 % over enkele decennia zal culturele diversiteit een vanzelfsprekendheid in Tiel zijn. De steeds breder wordende diversiteit van onze huidige samenleving vraagt om een beleid dat inspeelt op maatschappelijke uitdagingen, dat problemen weet om te buigen in kansen. De tijd dat het integratiebeleid merendeels gebaseerd was op het frame van etnische herkomst ligt achter ons. Dit neemt niet weg dat er nog veel vraagstukken zijn met een migratiecontext. Jaarlijks komen nieuwe immigranten naar Tiel (Oost Europese Burgers) die een taalbarrière en soms een opleidingsachterstand of een culturele kloof moeten overwinnen. Immigranten doen het gemiddeld genomen slechter dan autochtonen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Dat geldt ook voor vervolggeneraties, al nemen de verschillen langzaam maar zeker af. Er zijn ook grote gezondheidsverschillen tussen autochtonen en allochtonen. Veroorzakers van onveiligheid of plegers van grote/kleine criminaliteit zijn relatief vaak afkomstig uit migrantengroepen. 5
b. Een andere burger, een andere overheid Op 16 januari 2013 heeft de gemeenteraad van Tiel de visie op de Samenleving vastgesteld; een visie die goed aansluit bij de landelijke en lokale ontwikkelingen in het sociale domein. Deze visie gaat over het versterken van de eigen kracht, zelfredzaamheid, sociale samenhang, participatie en integraliteit. Deze visie gaat in principe ook over Integratie. De beweging om het specifieke integratiebeleid af te bouwen past bij de nieuwe ontwikkeling die is gericht burgers zelf verantwoordelijk te houden voor het omgaan met samenlevingsvraagstukken. De actuele trend is dat de overheid wel partij kan zijn bij het oplossen van problemen in de samenleving maar die oplossing niet ligt in het overnemen ervan. De samenleving van nu is een netwerkgemeenschap waarin burgers, maatschappelijke organisaties en overheden niet langer in een gezagsverhouding tot elkaar staan, maar als partners weten samen te werken. Dat vraagt om een herordening van taken tussen overheid, markt en samenleving. Deze kanteling van de overheidsrol wordt ook wel omschreven als van zorgen voor, naar zorgen dat. 6