Tekenen en beleven van engelen in de mandala

Greetje Molenaar Tekenen en beleven van engelen in de mandala Uitgeverij Akasha

Inleiding We laten de kleuren en vormen van de mandala rondzingen in hoofd en hart. We dragen dag en nacht deze kostbare momenten mee. Aandachtig kijken komt tot leven. We ontdekken dat we bij machte zijn om samen met aardse en geestelijke vrienden in het NU te leven. Oude patronen smelten weg. 15

Passie voor de mandalatekenkunst Al jaren houd ik me bezig met de mandala tekenkunst en nu, na al die tijd, merk ik dat mijn passie daarvoor nog altijd vitaal en levend is. Dat is heerlijk om mee te maken. Vele mensen hebben inmiddels binnen dit belangstellings - gebied mijn pad gekruist. Ik hoop steeds weer dat de liefdesvonk van deze scheppende bezigheid veel geluk en vrede teweeg zal brengen. Ik prijs me gelukkig dat ik daar de resultaten nog steeds van mag zien. Geregeld zeg ik: Het resultaat is een cadeau. De meditatieve houding die zich tijdens het tekenen en ontwerpen bijna als vanzelf ontplooit, is helend voor het lichaam dat je hebt en de ziel, die je wezenlijk bent. Er kan ontspanning ontstaan doordat je je spelenderwijs overgeeft aan het mysterie van de scheppende kracht. Dat klinkt misschien nogal idealistisch, maar met jouw knipoog erbij, naar allerlei ideeën die opborrelen uit dat oneindig grote Reservoir, komt je tekenwerk uit de verf en kan het zich verder ontplooien. Ik kreeg daar een poos geleden opnieuw het bewijs van. Tijdens een heel moeilijke periode in mijn leven, waarin ik, na een lange ziekte-/zorgperiode van mijn geliefde, afscheid van hem moest nemen, ontstonden de meeste mandala s, tekeningen en schilderingen die in dit boek staan. Het maakt me blij dat ik deze ook weer mag delen met een groter publiek. Nu staan de engelen in de mandala centraal. Engelen? Dat is nogal wat! Hoe doe je dat? Waar moet het op lijken? Kan dat wel? Mag dat wel? 16

Spelen met de mandala en je verbinden met de geestelijke gebieden Op een dag, toen ik de mandalaboeken waarvan ik de auteur ben, doorbladerde, ontdekte ik iets heel interessants. Vanaf het begin wist ik wel dat er vanzelf figuren en gestaltes ontstaan als je een mandala ontwerpt waarbij je de vorm van een statische of dynamische rozet gebruikt. In vele honderden mandala s van cursisten, collega s en mezelf heb ik dat gezien en zien ontstaan. Soms werd er dan de keuze gemaakt om de gestaltes figuratief uit te werken, en soms bleven de gestaltes abstract, alleen zichtbaar als eenvoudige vormen. Maar wat voor interessante ontdekking heb ik dan gedaan? Een rozet wordt gevormd met eenvoudige lijnen of vormen, waarbij je geen plan hebt. Louter door spelenderwijs met het potlood in de cirkel te bewegen en deze bewegingen te herhalen worden de vormen zichtbaar. In de verdiepingsparagraaf aan het eind van hoofdstuk 1 zal ik dit toelichten Tijdens het ontstaan van de geometrische mandala s komen de gestaltes vanzelf via het lijnenspel uit de abstracte vormgeving tevoorschijn. Het zijn deze gestaltes die je engelen zou kunnen noemen, wanneer je dat erin ziet en herkent; dat is een eigen keuze. Deze ontdekking verduidelijkt ook dat de cirkel een brugfunctie vervult tussen de aardse/stoffelijke wereld enerzijds en de geestelijke of engelenwereld anderzijds. Engelen en de verbinding van de aardse wereld met de engelenwereld De engelen en hun fijnstoffelijke bestaansdomeinen hebben in de menselijke wereld vaak diep ontzag en 17

verwondering opgeroepen. Engel, afkomstig van het Griekse woord angelos, betekent boodschapper. De engelen spelen een dienstbare rol in het kosmische geheel en staan de mensheid bij, onvermoeibaar en waar ze maar kunnen. Omdat er sluiers bestaan tussen de verschillende dimensies en leefgebieden kunnen de meeste mensen geen engelen waarnemen met hun gewone zintuigen. Je kunt en hoeft dat niet te forceren. In dit boek ga je je immers ontwikkelen in het tekenen van engelen! Op die manier kun je je zelfkennis uitbreiden terwijl je in je tekeningen vorm geeft aan abstracte Goddelijke principes, die we sinds mensenheugenis engelen noemen. Deze abstracte Goddelijke principes zijn kernkwaliteiten als om er een paar te noemen Liefde, Vreugde en Geduld. Ze zijn ons bekend, leven in ieder van ons en liggen te wachten om ontwikkeld te worden. Daar kun je via het tekenen verder aan werken. Dat is een van de doelen van dit boek en in de volgende hoofdstukken werken we dit thema nader uit. Voor mij is bijvoorbeeld geduld vaak een moeilijke factor geweest, omdat de buitenzintuigelijke ervaringen die ik wel eens beleef, niet eerder zomaar in een bespreekbaar kader pasten. Geduldig wachten tot de tijd daar rijp voor is, was wel eens moeilijk voor mij. Ik ben écht niet de enige, want vele, vele mensen hebben belevingen die niet of nauwelijks uit te leggen zijn en die wortelen in het feit dat we van oorsprong geestelijke wezens zijn met een tijdelijk fysiek lichaam. 18

Welke vorm hebben de engelen, de brengers van goed nieuws, voor jou? Naar mijn idee zijn er vele manieren om engelen waar te nemen en veelal is het een waarneming vanuit de heldere zintuigen; onze fysieke zintuigen hebben een andere taak. Ik zal enkele voorbeelden geven van je intuïtie of je heldere zintuigen. Bijna iedereen zal wel iets herkennen: Zien met het innerlijke oog, waardoor waarneming vanbinnen plaatsvindt. Een stem die je je intuïtie of je grote Zelf kunt noemen, maar meer is dan dat! Het kleine duwtje in je gevoel. Een geur die uit het niets komt. Een weten van binnenuit! Er was een periode in de twintigste eeuw waarin het geloof in en de liefde voor engelen met geringschatting en als fantasie werden afgedaan. De engelen zijn echter terug in de algemene aandacht en sommige mensen kennen hun beschermengel of geleidegeest bij naam. Er is inmiddels een schat aan ervaringsmateriaal opgetekend in vele boeken. Maar... dat zijn allemaal ervaringen van andere mensen Kunnen die anderen beter waarnemen, of staan ze beter aangeschreven dan de ander? O nee, ieder mens is uniek en heeft innerlijke kwaliteiten meegekregen, waarvan sommige nog als zaden liggen te wachten om te ontkiemen, en andere kwaliteiten al tot groei en bloei zijn gekomen. Als je vanuit jezelf meer contact met de engelenwereld wilt leggen en van tekenen houdt, is het ontwerpen van engelen in de mandala een geschikt en leuk middel. Je 19

leert in dit boek ook eenvoudige engelengestaltes op papier, doek of paneel te maken. Het kunstzinnige werk vervult een brugfunctie om van boekenwijsheid en theorie te gaan naar een beleving van de mandala en van engelen door middel van tekenen en schilderen. Zoals ik al aangaf: door het spelen en verbinden in de cirkel ontstaan er gestaltes die de rol kunnen gaan spelen van engel. Ze hebben jou iets te vertellen met hun kleur en uitdrukkingsvorm. Ze kunnen je steunen en helpen om verder te bouwen aan je innerlijke ontwikkeling en je zelfkennis. Het kan ook zijn dat jouw contact met de engelenwereld al een duidelijker vorm heeft gekregen en dat het je wens is om dat uit te breiden. Ieder mens heeft in principe een eigen vorm- en beeldentaal tot zijn beschikking. In elk geval kun je de vele kleine workshops die in dit boek worden aangeboden, hiervoor goed gebruiken. De workshops zijn opgebouwd uit vele duidelijke voorbeelden en mogelijkheden. Je krijgt ook de keuzemogelijkheid om meer figuratief of meer abstract te werken. Figuratief werken geeft meer uitdrukkings - mogelijkheid en duidingskracht; abstractie komt meer vanuit het innerlijke gevoel, maar kan voor jezelf eveneens een naam krijgen die zich kan scharen onder de Goddelijke principes. Het gaat echter steeds over het goede nieuws. De klankmandala aan het begin van deze inleiding is een voorbeeld van abstractie, terwijl je er wél gestaltes in kunt zien. De naam van deze mandala is: Heldere klanken 20

Hoe zit dit boek in elkaar? In elk hoofdstuk hanteer ik een vaste opbouw, terwijl er steeds ook nieuwe dingen worden aangeboden. 1 De titel van het hoofdstuk en een bijpassende mandala, in het klein afgedrukt. 2 Uitleg over het thema van de mandala die in het betreffende hoofdstuk centraal staat, waarbij ook persoonlijke belevingen worden beschreven. 3 Meerdere workshops met nieuwe mogelijkheden qua teken- en schildertechnieken en werkwijzen, zodat je je eigen vaardigheden en creativiteit verder kunt ontwikkelen. 4 Een engelenmandala om in te kleuren. 5 Het tekenen van het centrale deel van de grote mandala. 6 Het meditatief kijken naar de bijbehorende mandala, die hier groter is afgebeeld. 7 Een verdiepingsparagraaf met een speciaal onderwerp, die de workshops in het hoofdstuk ondersteunt en vaak zelf ook weer workshops bevat. De engelen-/mandalaworkshops Er zullen dus heel veel kleine workshops worden aangeboden, met duidelijke vermelding van: benodigdheden tijdsduur werkwijze een mogelijke ervaring tot slot mijn eigen ervaring 21

De workshop van jouw keuze kun je op deze manier goed voorbereiden: je weet hoeveel tijd het gaat kosten en je kunt klaarleggen wat je nodig hebt. De benodigdheden variëren. Bijvoorbeeld: potlood kneedgum kleurpotloden ecoline gelpennen glitterlijm viltstiften pastelkrijt aquarel- of acrylverf Je kunt ook allerlei ondergrondsoorten gebruiken, zoals wit of gekleurd papier, een schildersdoek of een paneel. Verder is het mogelijk om de ondergrond al te bewerken voordat je je engelenschets erop gaat maken; ik noem dat een sfeerblad. Dit wordt nader uitgelegd in meerdere hoofdstukken, vooral in de verdiepingsparagrafen aan het eind van de hoofdstukken. Er worden veel variaties aangeboden in de hoedanigheid van spontaan en snel, of meer verfijnd en meer tijd nemend werk. Sommige schilderingen kun je in vijf minuten maken en dat zijn ook oefeningen om je te concentreren in het moment. Andere tekeningen vragen weer meer tijd, zodat er een verfijning kan ontstaan en je kunt mediteren met een potlood of penseel in je hand. Stel jezelf daarbij de vraag: welke kwaliteit heeft deze engel voor mij? En: is het een mannelijke of een vrouwelijke energie? Waarmee komt de engel me helpen of wat komt de engel me brengen? Wat kan ik geven aan de engelenwereld? De engelen worden steeds weer 22

in een nieuwe gedaante vertolkt en in elk hoofdstuk komt een nieuw facet naar voren en met nieuwe mogelijkheden. Aan het eind van de meeste workshops vermeld ik mijn persoonlijke ervaring als voorbeeld. Workshops sfeerbladen Op je blad, paneel of doek maak je sfeer met kleuren. Je doet dat met druppen, spatten, sponzen of vegen. Er wordt gewerkt met: uitvegen met pastelkrijt kleurwassing met aquarel druppen of spatten met ecoline Je gebruikt de sfeerbladen om daar je engelentekening op aan te brengen. Het is jouw keuze hoe jij je engelen een mooie, sfeervolle achtergrond geeft. Het is fijn om alvast meerdere sfeerbladen te hebben: als je dan geïnspireerd raakt om een engel te maken, hoef je alleen maar een sfeerblad uit je map te pakken. Ook in deze workshops worden het materiaal en de tijdsduur vermeld. Kijkend mediteren op een mandala en het ontstaan van poëzie Elk hoofdstuk bevat een grote mandala die als hoofddoel heeft: ernaar kijken. Gezien de titel van dit boek zou je kunnen denken dat het de bedoeling is dat je de mandala - kunst al tekenend onder knie krijgt, en dat is ook zo, maar dat is slechts een van de doelen. Een aantal door mij geschreven boeken behandelt het ontwerpen van mandala s uitgebreider, maar er is meer en 23

dat is: kijkend mediteren! Je denkt misschien: wat is daar voor bijzonders aan? Al wandelend langs etalages kijk je ook en kom je met een veelheid aan informatie in aanraking, maar meestal blijft dat oppervlakkig en vergeet je het weer. Ik heb het hier over de scheppende kwaliteit van kijken, meditatief kijken, en niet over plaatjes kijken. Je hart raakt erbij betrokken zonder dat je de mandala, waar je intensief naar kijkt, ook zou moeten maken. Al kijkend kom je in een mooi trillingsveld terecht, waarmee je je voedende energie kunt opladen. De poëtische teksten bij de grote mandala s zijn op deze manier ontstaan. Workshops mandala s ontwerpen Als je de grote mandala s wilt gebruiken als inspiratie voor een nieuw ontwerp van jezelf, kun je aan de hand van werktekeningen het centrum van de grote mandala opnieuw maken. Van daaruit ga je zelf verder. In elk hoofdstuk wordt beschreven hoe je het centrale deel van de grote gekleurde kijkmandala kunt ontwerpen. Omdat jouw creativiteit uniek is, wordt jouw mandala ook weer verschillend van deze mandala en zal ze jouw klanktrilling dragen. In het eerste hoofdstuk leer je hoe een heel eenvoudig basisthema op vele manieren uitgewerkt kan worden tot een nieuw mandalaontwerp. Al schetsend en spelend breid je je vaardigheid uit. Workshops kleurkoesteren Het kleurkoesteren is heel passend bij de sfeer van engelen. Wat je kleurt, hoeft niets te zijn en nergens op te lijken. Zoals je hand het doet, zacht kleurend en genietend van de beweging, kan de meest verrassende resultaten opleveren, terwijl je niet op een bepaald resultaat gericht bent. 24

Workshops met gebruik van een sjabloon Een sjabloon kun je zien als tussenfase tussen zelf ontwerpen, en de vorm van een mandala of engel die al gemaakt is. In sommige hoofdstukken worden sjablonen aangeboden die je kunt gebruiken op je eigen manier. Hoe je ze vermenigvuldigt, groter of kleiner maakt of verandert, is aan jou. Collages maken met de sfeerbladen en sjablonen Als je het leuk vindt om heerlijk te bladeren in mooie tijdschriften en er van alles uit te scheuren, en te snuffelen tussen oude kerstkaarten, kun je je hart ophalen: je kunt dan al je creativiteit inzetten en een engelencollage maken. Daarbij ga je als je wilt met gemengde technieken aan de slag, want je werkt op stevig knutselkarton, zodat je ook verf en glitterlijm kunt toepassen. Als je er dan ook nog eens een placemat van maakt, kun je elke dag weer tijdens het eten met plezier naar de boodschap die de engel je geeft kijken. Mandalakleurplaten Je zult een aantal mandalakleurplaten aantreffen. Hoe aangenaam het is om mandala s in te kleuren is bij veel mensen bekend. Je kunt helemaal in de meditatie en de rust van het inkleuren stappen. Op die manier maak je je hoofd rustig en vul je het met de schoonheid van kleuren. Geestelijk geniet je en rust je uit; je volgt de uitnodiging van de mandala om rond en rond te gaan. Het resultaat krijg je cadeau. Je kunt de mandalakleurplaat het beste kopiëren omdat het papier waarop dit boek gedrukt is niet geschikt is om op te kleuren. 25

Verdieping Aan het eind van elk hoofdstuk heb ik een korte of langere verdiepingsparagraaf opgenomen. Daarin wordt iets nog extra ondersteund en uitgelegd, of een technische aanvulling gegeven die specifiek bij het betreffende hoofdstuk hoort. Als je dat aspect al beheerst, kun je de tekst bij Verdieping alleen ter opfrissing even doorlezen. Energie-oefening In het laatste hoofdstuk tref je een krachtige energieoefening aan waar je heel veel mee kunt doen. Werken met ontvangen en geven, in samenwerking met kleuren en engelen, kan je een diep gevoel van welbehagen brengen. Wens Het is een feest voor mij om te delen vanuit verworven rijkdom, die voortkomt uit een aantal jaren werken met de mandala, samen met vele andere mandalaliefhebbers. Ik zie het zelf als een oogst, waarbij het plezierig en gestadig werken op groeizame bodem op een gegeven moment rijpe en zoete vruchten afwerpt. Graag spreek ik de hoop uit dat de lezers van dit boek hun eigen vruchtbare plek ontdekken om niet alleen te lezen, maar vooral hiermee aan het tekenen gaan. De rijkdom die daar weer uit voortkomt, kan zich eindeloos vermenigvuldigen. Ik hoop dat velen met me mee zullen genieten van de verbindende rol die zowel de mandala als de engelenwereld vervult; beide helpen ons op weg om het pad te vinden naar wie we werkelijk Zijn. 26

Workshop Het ontwerpen van engelen vanuit een hartvorm Tijdsduur: 1 uur voor meerdere schetsen. Klaarleggen: eenvoudig tekenpapier om op te schetsen en grafietstift 6B of houtskool. Werkwijze: begin ergens op het blad met een hart. Je kunt een hart op meerdere manieren tekenen, meer langgerekt of dik. Speel ermee. Je kunt harten in elkaar laten passen, van groot tot klein. Ook kun je het idee van een gezicht zowel en face als en profil maken. Gebruik de ontwerpen om ze op allerlei manieren verder uit te werken, zoals het in dit boek wordt aangeboden: in kleur, op een sfeerblad of herhalend in een mandala. Mogelijke ervaring: al tekenend kan het je bijvoorbeeld raken dat bepaalde engelen lijken op mensen die je kent. Zo kun je je eigen onderzoek doen en een keuze maken welke engel je het meest aanspreekt en waarom. Mijn ervaring: deze engelen vanuit een hartvorm ontstonden als grote schetsen op het tekenbord. Als vanzelf kregen ze alle vier een eigen zeggingskracht: grappig, devoot, verlegen en vastberaden. De vastberaden figuur, die voor mij mannelijk is, maakt de meeste indruk op me. 85