Vereniging Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Laan Copes van Cattenburch 52 2585 GB Den Haag tel. 070 361 30 61



Vergelijkbare documenten
Vereniging Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Laan Copes van Cattenburch GB Den Haag tel

Vereniging Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Laan Copes van Cattenburch GB Den Haag tel

Vereniging Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Laan Copes van Cattenburch GB Den Haag tel

Vereniging Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Mauritskade HD Den Haag tel

Stichting Kennisbank Filantropie Hilversum. Jaarrapport 2014

ME/CVS Stichting Nederland JAARREKENING 2017

Financieel verslag Stichting Welzijn Vianen. te Vianen

Huurdersvereniging Middelburg. Jaarrekening 2016

Vereniging Sociaal Verhaal. Noordwal EA DEN HAAG JAARREKENING 2016

Inhoudsopgave. Jaarrekening. Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Toelichting bij de jaarrekening 4

STICHTING FOODWATCH NEDERLAND TE AMSTERDAM

Stichting Kennisbank Filantropie Hilversum. Jaarrapport 2013

Mentelity foundation Baambrugge. Jaarrapport 2013

De Nederlandse Vegetariërsbond Minahassastraat RS AMSTERDAM JAARVERSLAG RAPPORT Inzake jaarverslag

Stichting Instituut Fondsenwerving. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2014

Financieel verslag 2015 Stichting Sterker Samen Amsterdam

Stichting Carrefour, Welzijnsgroep Noordoostpolder Emmeloord. Jaarrapport 2014

STICHTING MST MENSEN IN BEELD HOUDEN

ANBI Publicatie Stichting DOB Ecology, Amsterdam

ANBI Publicatie Stichting DOB Ecology, Amsterdam

SHOP T.a.v. het bestuur Herengracht EH DEN HAAG. Verkorte jaarrekening 2015

Stichting Opvangcentra de Elandsstraat. Elandsstraat 84. Amsterdam. Jaarrekening 2015

Online administraties & Financieel professionals

Inhoudsopgave. Jaarrekening. Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Toelichting bij de jaarrekening 4

STICHTING METAAL- EN ELECTRO OPLEIDINGEN TWENTE TE HENGELO (OV.) JAARRAPPORT 2015/2016

STICHTING INDISCH HERINNERINGSCENTRUM TE ARNHEM JAARREKENING 2017 JAARREKENING 24

Vereniging Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Mauritskade HD Den Haag tel

Uitgebracht aan de directie en aandeelhouder van: Vinc Vastgoed Management I B.V. inzake. tussentijds bericht per 1 juli 2010

Stichting Turing Foundation. Jaarrekening Definitief datum

Stichting Nationaal Fonds tegen Kanker. Jaarrekening 2015

Sien gevestigd te Houten. Financiële verantwoording 2017

Stichting ProSea Marine Education Drieharingstraat BH Utrecht. Rapport inzake de jaarrekening 2012

Stichting Meuze Schepenstraat 48 A NJ Rotterdam JAARREKENING 2015

Uitgebracht aan de directie en aandeelhouder van: Vinc Vastgoed Management I B.V. inzake. tussentijds bericht per 30 juni 2011

frank. Stichting Present Terneuzen gevestigd te Terneuzen Rapport inzake de Jaarrekening 2018

Jaarrekening Stichting Inloophuis Gelderse Vallei. "Toon Hermans Huis Ede"

31 december Vorderingen (1) Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen (2)

FINANCIEEL JAARRAPPORT 2015 MR. G. GROEN VAN PRINSTERERSTICHTING AMERSFOORT

Stichting Zorgboerderij Den Hoet. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2014

Boksbond Rapport inzake de jaarrekening 2017

STICHTING FOODWATCH NEDERLAND TE AMSTERDAM JAARREKENING 2015

FINANCIEEL JAARRAPPORT 2012 MR. G. GROEN VAN PRINSTERERSTICHTING AMERSFOORT

STICHTING MST MENSEN IN BEELD HOUDEN

Rapportage Stichting Vrienden van Convivio

Ingevolge artikel 396 lid 7 Titel 9 Boek 2 BW is afgezien van het opstellen van een bestuursverslag over 2012.

Financieel verslag 2017 Stichting Sterker Samen Amsterdam

Stichting Zorgboerderij Den Hoet. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2012

Jaarrekening Stichting Welzijn Kapelle

Stichting Hulp en Opvang Prostitutie en Mensenhandel T.a.v. het bestuur Herengracht EH DEN HAAG. Verkorte jaarrekening 2017

Jaarrekening Stichting Cardo

Inhoudsopgave. Jaarrekening. Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Toelichting bij de jaarrekening 4

Financieel verslag 2016 Stichting Sterker Samen Amsterdam

Vorderingen (2) Debiteuren Pensioenen Overlopende activa

GKIN geconsolideerde De landelijke kerkenraad Heuvelstraat AD TILBURG. Jaarrekening 2015

Jaarrekening Stichting Inloophuis Gelderse Vallei. "Toon Hermans Huis Ede"

Financieel verslag Stichting Waga Winschoten. Fin verslag Stichting Waga 2018.xlsx

FINANCIËLE VERANTWOORDING STICHTING TOON HERMANS HUIS ROERMOND 2015

Stichting Praemium Erasmianum Amsterdam. Financieel publicatieverslag 2016

JAARREKENING 2017 STICHTING VRIJWILLIGERSWINKEL TE ROTTERDAM

Rapport inzake de jaarrekening 2017

Mentelity foundation Baambrugge. Jaarrapport 2014

ANBI Publicatie Stichting DOB Equity, Amsterdam

Financieel jaarverslag Stichting Maatschappij en Veiligheid

JAARREKENING 2016 STICHTING REIS MET JE HART

1. Balans per 31 augustus 2015 (na verwerking van het saldo)

Stichting Present Den Haag

FINANCIEEL VERSLAG 2017/2018 LINDUS, DE ONDERNEMERSVERENIGING VAN DE LIEMERS TE ZEVENAAR

Stichting Present Den Haag

FINANCIËLE VERANTWOORDING STICHTING TOON HERMANS HUIS ROERMOND 2016

Stichting Manege voor Gehandicapten Amsterdam, Amsterdam Rapport inzake jaarstukken 2013

stichtmg Cultureel en Vrijetijdscentrum Azotod De Meern

Rafael gemeente De Rank T.a.v. het bestuur Ringvaartweg AC ROTTERDAM. Jaarrekening 2014

Algemeen 2. Jaarrekening

Stichting Cultuurhuis Wherelant JAARREKENING 2016

OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017

Boksbond Rapport inzake de jaarrekening 2018

31 december Liquide middelen Saldo 31 december Totaal reserves en fondsen

Vereniging FNV Jong

Jaarverslag 2014 Mr. Hans van Mierlo Stichting

Stichting CHAVAH. Jaarrekening. Stichting CHAVAH

KBO-PCOB. Financieel verslag 2017

JAARVERSLAG Stationsweg 6-B 3862 CG NIJKERK

1. Balans per 31 december 2015 (na voorgestelde resultaatbestemming)

JAARRAPPORT 2017 STICHTING OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK HENGELO

ACTIVA. Materiële vaste activa Inventaris

JAARREKENING Apolloweg 22-a AT Leeuwarden

Stichting Talentcoach. Amsterdam. Jaarrekening 2015

Jaarrekening 2015 Stichting Bibliotheek Rijn en Venen

Stichting Thuis Op Straat De heer P. van Gelderen Slinge EX ROTTERDAM. Jaarrekening 2017

ANBI Publicatie Stichting De Nijensteen, Heerde

Jaarrekening. Stichting Nederlands Museum voor de Pluimveehouderij Barneveld

Jaarrekening. Stichting Nederlands Museum voor de Pluimveehouderij Barneveld

Rapportage le halfjaar 2016 Stichting Vrienden van Convivio

WALDO STICHTING TE ODIJK. Jaarrekening januari 2015

Stichting Omroep Landgraaf

Jaarrekening Stichting Cardo

Financieel verslag Nederlandse Bowling Federatie Veenendaal

Jaarrekening. Stichting Geboren Om Vrij Te Zijn te Aalten. Inhoudsopgave

Financiële jaarstukken 2018

JAARSTUKKEN 2017 BATEN EN LASTEN

Transcriptie:

Vereniging Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Laan Copes van Cattenburch 52 2585 GB Den Haag tel. 070 361 30 61 Jaarrapport 2013

Inhoudsopgave Voorwoord Pagina 2 Hoofdbestuursverslag Pagina 3 Hoofdbestuurssamenstelling Pagina 8 Jaarrekening Enkelvoudige balans exclusief organen per 31 december 2013 Pagina 11 Enkelvoudige staat van baten en lasten exclusief organen over 2013 Pagina 12 Toelichting op balans Pagina 14 Toelichting op staat van baten en lasten Pagina 21 Overige informatie Enkelvoudige balans inclusief organen per 31 december 2013 Pagina 27 Enkelvoudige staat van baten en lasten inclusief organen per 31 december 2013 Pagina 28 Geconsolideerde balans per 31 december 2013 Pagina 31 Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2013 Pagina 32 Toelichting op geconsolideerde balans en staat van baten en lasten Pagina 34 Gelieerde neveninstellingen Pagina 36 VVD-organen Pagina 41 Obligatiestaat Pagina 47 Overige gegevens Resultaatbestemming Pagina 48 Controleverklaring 2013 Pagina 50 pagina 1 van 51

Voorwoord Financieel een vaste koers In de voorjaarsvergadering van 2013 heeft de toenmalige penningmeester Mart van de Ven de financiën overgedragen aan ondergetekende. Vorig jaar noemde Mart van de Ven in het jaarrapport 2012 de financiën van de VVD solide. En dat klopt. Financieel staat de VVD er prima voor zoals u kunt lezen in dit jaarrapport en de medewerkers van de financiële afdeling van het Algemeen Secretariaat hebben hun zaken uitstekend voor elkaar. Dit jaarrapport biedt u een overzicht van de financiële ontwikkelingen van de VVD in 2013. Een rustig jaar, zonder verkiezingen. De kaspositie van de VVD per ultimo van het boekjaar 2013 is uitstekend. De bestemmingreserve verkiezingen is in 2013 weer gevoed. De VVD heeft de zaken goed op orde. Spaarzaamheid en het solide financieel beleid blijven te allen tijde een belangrijk aandachtspunt in de aanloop naar nieuwe verkiezingen zoals de gemeenteraadsverkiezingen en verkiezingen voor het Europees Parlement in 2014. Langs deze weg wil ik de honderden VVD-penningmeesters en de vele andere vrijwilligers hartelijk danken voor hun bijdragen waardoor dit jaarrapport gemaakt kon worden. Ook dank ik Lucie Wigboldus en haar team medewerkers en medewerksters voor hun inzet en betrokkenheid bij het werk voor onze VVD. Ger Jaarsma Landelijk penningmeester pagina 2 van 51

Hoofdbestuursverslag 2013 Landelijke Algemene Ledenvergadering De landelijke algemene ledenvergadering is het orgaan waar de leden zeggenschap uitoefenen op het beleid van de Vereniging. De ledenvergadering is bevoegd tot het nemen van beslissingen die bepalende invloed hebben op het beleid van het hoofdbestuur, afdelingsbesturen, regiobesturen en kamercentrale-besturen en de uitvoering daarvan. Belangrijke onderdelen van deze beslissingsbevoegdheid zijn het aanpassen van de statuten, het huishoudelijk reglement, het kandidaatstellingsreglement, het benoemen van bestuurders, het vaststellen van het beleid verwoord in het jaarplan, strategie, begroting en jaarrekening en het amenderen en vaststellen van de liberale beginselen en het verkiezingsprogramma. Lokale Ledenvergadering De lokale ledenvergadering is het orgaan waar de leden zeggenschap uitoefenen op het plaatselijke beleid (van de Vereniging). Volgens het huishoudelijk reglement wordt de lokale ledenvergadering minstens zes weken voorafgaande aan de te houden landelijke algemene ledenvergadering gehouden. De gepubliceerde agendapunten van de landelijke algemene ledenvergadering maken onderdeel uit van de agenda van de lokale ledenvergadering. De door de lokale ledenvergadering ingenomen standpunten kunnen ter stemming komen in de landelijke algemene ledenvergadering. Dit kunnen amendementen zijn op bijvoorbeeld de statuten, huishoudelijk reglement, kandidaatstellingsreglement en het verkiezingsprogramma. Ook kunnen door de lokale ledenvergadering genomen initiatiefvoorstellen worden ingebracht in de landelijke algemene ledenvergadering, waarover de landelijke algemene ledenvergadering een voor de Vereniging bindend besluit zal nemen. De lokale ledenvergadering stelt de lokale kandidatenlijst vast of besluit deze vaststelling te laten plaatsvinden door een lokale ledenraadpleging. Voorts stelt de lokale ledenvergadering het lokale verkiezingsprogramma vast. pagina 3 van 51

Hoofdbestuur en directie Het hoofdbestuur van de VVD bestaat uit negen personen. Allen oefenen deze taak vrijwillig uit en ontvangen geen bezoldiging. Onkosten die voor de uitoefening van de werkzaamheden worden gemaakt, worden vergoed. In totaal is in 2013 23.219 (2012 25.024) aan onkosten vergoed aan hoofdbestuursleden. De algemene ledenvergadering benoemt de leden van het hoofdbestuur voor een periode van drie jaar. Daarna kan de algemene ledenvergadering een lid van het hoofdbestuur één keer herbenoemen voor een periode van nog eens drie jaar. De 381 VVD-afdelingen per 31 december 2013 (dit zijn VVD-organen op gemeentelijk niveau) ontvangen tien weken voor de ledenvergadering een profielschets van het door het hoofdbestuur voorgedragen kandidaat-lid. Voordracht van hoofdbestuursleden kan door zowel VVD-afdelingen als door het hoofdbestuur worden gedaan. Bij de keuze van nieuwe hoofdbestuursleden wordt rekening gehouden met het gewenste profiel en de samenstelling en competentie binnen het hoofdbestuur. Elk hoofdbestuurslid dient geschikt te zijn om de hoofdlijnen van het totale beleid te beoordelen. Daarnaast beschikt elk hoofdbestuurslid over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn/haar taak, binnen het hoofdbestuur. Het hoofdbestuur legt aan de algemene ledenvergadering ten minste één keer per jaar verantwoording af over de realisatie van de landelijke activiteiten en de realisatie van de doelstellingen van de vereniging. Dit jaarrapport maakt daarvan onderdeel uit. De uitvoering van taken van het hoofdbestuur ligt bij het VVD-secretariaat. Dit secretariaat staat onder leiding van mevrouw drs. ir. L. D. Wigboldus, directeur. De directeur van het VVD-secretariaat verricht haar werkzaamheden onder de verantwoordelijkheid van de algemeen secretaris van het hoofdbestuur, mevrouw drs. J.Z.C.M. Tielen en de voorzitter, de heer mr. A. H. Korthals. De landelijk penningmeester fungeert als plaatsvervangend algemeen secretaris. Het hoofdbestuur vergaderde in 2013 vijftien maal. De directeur draagt, ondersteund door haar staf, zorg voor de voorbereidingen van de vergaderingen van het hoofdbestuur en woont de vergaderingen bij. De directeur is ook verantwoordelijk voor de coördinatie van de uitvoering van de hoofdbestuurbeslissingen. Om de financiële risico's te beheersen wordt per kwartaal een financiële rapportage opgesteld. Dit is een standaardrapportage die onder verantwoordelijkheid van de landelijk penningmeester is opgesteld. De financiële rapportage maakt in beginsel onderdeel uit van de hoofdbestuursstukken en de eventuele besluitvorming hierover. Een financieel risico voor de vereniging bestaat uit het feit dat pas achteraf bij de jaarlijkse financiële verantwoording inzicht wordt verkregen in de exploitatie van de 414 VVD-organen. De VVD-organen hebben in 2013 1.299.670,- besteed. Het hoofdbestuur is niet rechtstreeks 'in control' over de bij deze VVD-organen aanwezige financiële middelen. Deze VVD-organen gebruiken hiervoor een eigen, op de lokale situatie toegesneden, risicobeheersings- en controlesysteem. De eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van het lokale bestuur en de lokale ledenvergadering staan daarbij voorop. De decentrale partijstructuur kan kwetsbaar zijn, maar in de praktijk van afgelopen jaren is gebleken dat financiële overschrijdingen waar geen dekking tegenover staat beperkt zijn gebleven. Voor de tot standkoming van het jaarrapport 2013 hebben 94% van de VVD-organen het eigen jaarrapport 2013 tijdig aangeboden. pagina 4 van 51

Evaluatie hoofdbestuur Naast de reguliere hoofdbestuursvergaderingen belegt het hoofdbestuur eenmaal per jaar een bijeenkomst in aanwezigheid van de directeur, waarin het functioneren van het hoofdbestuur en de directeur wordt geëvalueerd en eventuele wijzigingen in aanpak worden aangegeven en in overleg met de directeur worden vastgelegd. Deze retraite heeft plaatsgevonden op 18 november 2013. Afdelingen-, regio's- en kamercentrales besturen De 381 VVD-afdelingen, de 16 VVD-regio's en de 17 VVD-kamercentrales hebben bijna allen een eigen bestuur dat door de betreffende leden is gekozen. Dikwijls geholpen door andere vrijwilligers hebben deze besturen activiteiten uitgevoerd met als doel het vinden van antwoorden op lokale vraagstukken. De VVD zit in ongeveer 240 Nederlandse gemeenten in het college van Burgemeester en Wethouders en tracht daar in coalitie met andere partijen financieel gedegen beleid uit te voeren. Leden De leden vormen de ruggengraat van de partij. Binnen de partij zijn circa 2.400 vrijwilligers actief in het besturen van een VVD-afdeling, VVD-regio of VVD- Kamercentrale. Circa 700 vrijwilligers zijn werkzaam in VVD-commissies die de politieke vertegenwoordiging adviseren vanuit hun dagelijkse praktijk als ondernemer, werknemer, zzp-er of anderszins. Naast deze vrijwilligers zijn circa 1.450 gemeenteraadsleden dagelijks actief voor de partij. Raadsleden ontvangen voor hun werkzaamheden een raads- en onkostenvergoeding in totaal variërend tussen circa 2.400,- en 26.400,- bruto per jaar, afhankelijk van het aantal inwoners in de betreffende gemeente. Daarnaast kent de VVD ruim 60 deelgemeenteraadsleden in Rotterdam en Amsterdam. Voorts zijn circa 110 Statenleden dagelijks actief voor de partij. Statenleden ontvangen in relatie tot het verrichte werk een Staten- vergoeding van 11.600,- bruto per jaar en een onkostenvergoeding van circa 1.000,- per jaar, ongeacht het aantal inwoners in de betreffende provincie. Daarnaast verrichten dagelijks circa 16 gedeputeerden, 260 wethouders en zo'n 110 (waarnemend) burgemeesters bestuurstaken, uiteraard allen vanuit een individuele, maar herkenbare VVD-invalshoek. Het ledenaantal is per saldo met 1.864 afgenomen tot 33.498, voor correctie van opzeggers en wanbetalers aan het begin van het nieuwe boekjaar. Opzeggingen Aantal 2013 leden 1 jan 2014 33498 Ledenverloop 2013 Aantal leden 1 jan 2013 35362 Opzeggingen 2012 Nieuwe leden 2012 2925 Nieuwe leden Nieuwe 2013 leden 2013 2506 Nieuwe leden Opzeggingen 2012 2012 5791 Aantal leden 1 jan Opzeggingen 2013 2013 4370 Aantal leden 1 jan 2014 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 pagina 5 van 51

De VVD vindt dat leden belangrijk zijn voor de vereniging en dat zij de ultieme kracht achter ons succes vormen. Daarom blijft ledenwerving en ledenbehoud constante aandacht houden. Het hoofdbestuur wil op deze plaats zijn waardering uitspreken aan alle leden en medewerkers van de vereniging die met grote inzet en gedrevenheid ook in 2013 weer hebben gewerkt aan het verwezenlijken van de VVD-doelstellingen, zoals gezonde overheidsfinanciën, lagere belastingen, betere economie en grotere veiligheid. Zoals hiervoor in aantallen werkzame VVD-leden geschetst, is het dringend gewenst, met name voor het vervullen van functies in besturen en gemeenteraden, dat de vereniging meer nieuwe leden weet te werven en voor langere tijd aan zich weet te binden. Ledenadministratie Alle leden kunnen via MijnVVD hun eigen profiel in de ledenadministratie wijzigen. De secretarissen van de diverse VVD-organen hebben de mogelijkheid om naast ledengegevens ook bestuursgegevens aan te passen. Daarnaast hebben de penningmeesters de bevoegdheid financiële gegevens van de lokale VVD te raadplegen. Personeel In 2013 hebben zes werknemers van het VVD-secretariaat een andere baan gevonden, of hebben op een andere wijze hun loopbaan voortgezet (2012: 4). Het aantal indiensttredingen bedroeg in 2013 eveneens zes (2012: 4). Het aantal formatieplaatsen bedroeg aan het einde van 2013 22 (eind 2012 22). Vermogensbeheer Over 2013 heeft de VVD een totaal beleggingsresultaat (gerealiseerd + ongerealiseerd) behaald van 2.327,- negatief (2012: 10.795,- positief) op een gemiddeld belegd vermogen exclusief liquiditeiten van 111.305,- (2012: 151.919,-). Eigen vermogen / Overige reserve Het streven van het hoofdbestuur is erop gericht om een reserve te vormen ter grootte van één keer de jaarexploitatie van het algemeen secretariaat. Het deel van de reserve dat is opgebouwd door de VVD-afdelingen, de VVD-regio's en de VVD-kamercentrales wordt niet in dit beleid betrokken. Reden hiervan is dat door de decentrale partijstructuur deze VVD-organen zodoende vrij zijn om over het door hen opgebouwde deel van de reserve te kunnen beschikken. pagina 6 van 51

Resultaat boekjaar De belangrijkste verschillen tussen het begrote resultaat 2013 van 1.600.000,- positief en het werkelijke resultaat 2013 van 1.369.765,- positief worden door de volgende posten verklaard. Begroot resultaat 2013 Resultaatverhogend Hogere deelnemersbijdragen 24.426 Hogere doorbelasting Haya van Someren Eurazië 31.430 Lagere lasten permanente campagne 101.173 Hogere doorbelasting SPWO 113.447 Resultaatverlagend Hogere personeelslasten 105.404 Lagere overige baten 115.058 Hogere lasten algemene ledenvergaderingen 126.661 Hogere lasten verkiezingscampagne 158.355 1.600.000 positief 270.476 positief 505.478 negatief Diverse verschillen verspreid over overige baten en lasten kosten Resultaat 2013 4.767 positief 1.369.765 positief Bestemming van het resultaat Het bestemmingsvoorstel van het resultaat van 1.369.765 positief treft u aan op pagina 48 van dit jaarrapport. Vooruitblik 2014 De plannen voor 2014 zijn vastgelegd in het jaarplan en de bijbehorende begroting, die op 23 november 2013 op de Algemene Vergadering in 's-hertogenbosch met de leden zijn besproken. De lijn van de voorgaande jaren wordt voortgezet. Dit betekent dat de kern voor de komende jaren is, een beleid dat niet méér geld mag kosten en waarbij de hogere opbrengsten uit subsidie en contributies ten goede komen aan toekomstige campagnes. Daarnaast het concentreren van de middelen op gebieden die de leden betrokken houden bij de Vereniging. De hoofddoelstelling is om de meest invloedrijke partij te blijven door een toonaangevende rol te spelen in politieke debatten; op inspirerende wijze vorm geven aan een liberale maatschappij waar inhoud en professionaliteit belangrijk zijn; een partij te zijn die gelooft in de toekomst en vertrouwt in de kracht van het individu. Dit kan alleen maar bereikt worden wanneer de VVD blijft vertrouwen op de kracht, inzet en betrokkenheid van alle duizenden vrijwilligers, volksvertegenwoordigers en bestuurders. De door de ledenvergadering vastgestelde begroting 2014 gaat uit van een positief resultaat. Den Haag, 11 april 2014 Landelijk penningmeester Voorzitter Ger Jaarsma Benk Korthals pagina 7 van 51

Hoofdbestuurssamenstelling per 31 december 2013 Voorzitter De heer mr. A.H. Korthals Tijdstip van eerste benoeming 20-5-2011 De lopende termijn van benoeming 1e periode Geboortedatum 5-10-1944 Beroep - Functie Voorzitter Vereniging VVD, Den Haag Vice voorzitter De heer drs. L.W.L. de Bruijn Tijdstip van eerste benoeming 24-5-2008 Tijdstip van herbenoeming 20-5-2011 De lopende termijn van benoeming 2e periode Geboortedatum 30-3-1956 Beroep Ondernemer Functie 1e Vice-voorzitter Vereniging VVD, Den Haag Vice voorzitter De heer mr. drs. R.W.P. Reibestein Tijdstip van eerste benoeming 24-11-2012 De lopende termijn van benoeming 1e periode Geboortedatum 2-1-1956 Beroep Ondernemer Functie 2e Vice-voorzitter Vereniging VVD, Den Haag Algemeen secretaris Mevrouw drs. J.Z.C.M. Tielen Tijdstip van eerste benoeming 24-5-2008 Tijdstip van herbenoeming 20-5-2011 De lopende termijn van benoeming 2e periode Geboortedatum 2-4-1972 Beroep Ondernemer Functie Algemeen secretaris Vereniging VVD, Den Haag Landelijk penningmeester De heer drs. ing. G. Jaarsma Tijdstip van eerste benoeming 25-5-2013 De lopende termijn van benoeming 1e periode Geboortedatum 12-1-1968 Beroep Directievoorzitter Kredietbank Nederland Functie Penningmeester Vereniging VVD, Den Haag Bestuurslid De heer mr. drs. J.H. Geselschap Tijdstip van eerste benoeming 25-5-2013 De lopende termijn van benoeming 1e periode Geboortedatum 28-7-1969 Beroep Wethouder deelgemeente Kralingen-Crooswijk Functie Internationaal secretaris Vereniging VVD, Den Haag pagina 8 van 51

Bestuurslid Mevrouw M.H.F. Schuurmans-Wijdeven Tijdstip van eerste benoeming 26-4-2010 Tijdstip van herbenoeming 25-5-2013 De lopende termijn van benoeming 2e periode Geboortedatum 16-4-1961 Beroep Burgemeester gemeente Millingen aan de Rijn Functie Bestuurslid Vereniging VVD, Den Haag Bestuurslid Mevrouw C.H.W. Buurman Tijdstip van eerste benoeming 26-11-2011 De lopende termijn van benoeming 1e periode Geboortedatum 4-4-1963 Beroep Directeur GP Staffing Functie Bestuurslid Vereniging VVD, Den Haag Bestuurslid De heer mr. drs. C. van der Maat Tijdstip van eerste benoeming 23-6-2012 De lopende termijn van benoeming 1e periode Geboortedatum 29-10-1980 Beroep Directeur gemeente Roosendaal Functie Bestuurslid Vereniging VVD, Den Haag pagina 9 van 51

Jaarrapport VVD 2013 Enkelvoudig exclusief organen

Enkelvoudige balans per 31 december 2013 (exclusief organen) (na bestemming saldo baten en lasten) Activa Toelichting 31 december 2013 31 december 2012 paragraaf Vaste activa Immateriële vaste activa 1 292.735 47.341 Materiële vaste activa 2 62.733 93.991 355.468 141.332 Vlottende activa Effecten 3 111.305 151.919 Financiering Politieke Partijen 4 539.263 249.477 Te vorderen en vooruitbetaalde kosten 5 463.021 277.754 Liquide middelen 6 2.827.247 3.745.850 3.940.836 4.425.000 4.296.304 4.566.332 Passiva Verenigingsvermogen Bestemmingsreserves 7 2.171.893 802.128 Overige reserve 8 1.263.822 1.263.822 3.435.715 2.065.950 Kortlopende schulden Crediteuren 610.879 588.368 Nog af te dragen loonheffing en premie Sociale verzekeringen 9 0 67.365 Overlopende passiva 9 249.710 1.844.649 860.589 2.500.382 4.296.304 4.566.332 pagina 11 van 51

Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2013 (exclusief organen) Baten Toelichting Begroting Werkelijk Werkelijk paragraaf 2013 2013 2012 Contributies 10 2.087.000 2.086.044 2.112.768 Overige baten 11 295.000 179.942 1.507.144 Financiering Politieke Partijen 12 2.515.000 2.543.820 1.932.954 Door VVD berekende kosten aan: - VVD-Bestuurdersvereniging 141.000 141.000 141.000 - Stichting voor Politiek Wetenschappelijk Onderzoek 75.000 188.447 136.315 - Stichting Europese Politieke Ondersteuning 15.000 12.717 19.806 - Haya van Somerenstichting Eurazië 100.000 131.430 174.556 Verkoop informatiemateriaal 0 45.090 124.430 Deelnemersbijdragen - cursisten 40.000 64.426 55.493 Beleggingsresultaten 13 0 0 10.795 Totaal baten 5.268.000 5.392.916 6.215.260 pagina 12 van 51

Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2013 (exclusief organen) Toelichting Begroting Werkelijk Werkelijk paragraaf 2013 2013 2012 Lasten Personeelslasten 14 1.420.000 1.525.404 1.530.992 Bureaukosten 15 477.000 514.385 540.725 Huisvestingskosten 16 240.000 228.322 222.171 Ledenadministratie 17 0 27.562 33.248 Algemene ledenvergaderingen 18 350.000 476.661 628.681 Bestuurskosten 19 120.000 126.078 112.183 Inhoudelijke discussie bijeenkomsten 45.000 16.008 36.719 Doelgroepenbeleid 4.000 1.569 2.527 Partijcommissies 21.000 11.825 9.326 Partijraden 21.000 19.952 20.906 Ledenraadplegingen 20 60.000 28.188 33.947 Permanente Campagne 21 350.000 248.827 73.964 Verkiezingscampagne 22 0 158.355 2.749.994 Media 23 44.000 64.989 61.737 Verenigingsmagazine Liber 24 126.000 109.779 111.706 Ledenwerving en ledenbehoud 25 110.000 69.967 60.051 Kostprijs informatiemateriaal 26 40.000 63.267 157.336 Internationale samenwerking 27 50.000 65.360 62.599 Opleiding en Training 28 158.000 185.830 109.102 Talentscouting 32.000 35.601 19.536 Beleggingsresultaten 13 0 2.327 0 Overige kosten 29 0 42.895 36.411 Totaal Lasten 3.668.000 4.023.151 6.613.860 Resultaat 1.600.000 1.369.765-398.600 Dotatie / onttrekking bestemmingsreserve 1.600.000 1.369.765-398.600 Dotatie overige reserve 0 0 Bestemming saldo aan de overige reserve 0 0 0 pagina 13 van 51

Algemene toelichting op de enkelvoudige balans en enkelvoudige staat van baten en lasten (exclusief organen) Wettelijke grondslagen De Vereniging is per 24 januari 1948 bij notariële akte opgericht. De statuten zijn voor het laatst gewijzigd op 15 september 2007. Het huishoudelijk reglement is voor het laatst gewijzigd op 28 november 2009. Doelstelling De VVD stelt zich ten doel de toepassing van de liberale beginselen te bevorderen. De VVD streeft dit doel na door gebruik te maken van alle wettige middelen die aan het doel bevorderlijk zijn, in het bijzonder door: a. het verder ontwikkelen, verdiepen en verbreiden van de liberale beginselen en het vergroten van de invloed op de nationale en internationale politiek; b. het bevorderen van de verkiezing van leden van de VVD in de vertegenwoordigende lichamen. Jaarrekening Het hoofdbestuur heeft op 11 april 2014 de jaarrekening goedgekeurd. De jaarrekening zal ter vaststelling worden voorgelegd aan de algemene ledenvergadering op 14 juni 2014. De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig RJ 640 organisaties zonder winststreven. De VVD kwalificeert als een kleine rechtspersoon. Waar wenselijk wordt gebruik gemaakt van de vrijstellingen die van toepassing zijn. Presentatie en vergelijkende cijfers De enkelvoudige jaarrekening van de VVD is gesplitst in een rapport exclusief de organen (de VVD-afdelingen, regio's en kamercentrales), ter beoordeling van het resultaat van (alleen) het Hoofdbestuur. Daarnaast is er een rapport inclusief de organen, ter beoordeling van de landelijke VVD. Artikel 4 van de statuten bepaalt dat de VVD één rechtspersoon is. Binnen de VVD bestaat een decentrale partijstructuur waarbij per 31 december 2013 381 VVD-afdelingen, 16 VVD-regio's en 17 VVD-kamercentrales maximale (financiële) zelfstandigheid behouden bij de vaststelling van hun prioriteiten. Periodiek verantwoorden deze 414 VVD-organen zich daarvoor bij de ledenvergadering van de respectievelijke VVD-organen. Ook loopt er echter een verantwoordingslijn van deze 414 VVD-organen naar het Hoofdbestuur, omdat de financiële en juridische eindverantwoordelijkheid ligt bij het Hoofdbestuur. Deze cijfers zijn opgenomen in de enkelvoudige jaarrekening inclusief organen. Vaste activa De materiële en immateriële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs onder aftrek van op de economische levensduur gebaseerde afschrijvingen en duurzame waardeverminderingen. In 2013 is geïnvesteerd in computers en software. pagina 14 van 51

Bijzondere waardevermindering of vervreemding van vaste activa Activa met een lange levensduur worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen met name wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de contante waarde van de nettokasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstroom, wordt een bedrag voor impairment ten laste van het resultaat geboekt voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde van het actief. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten effecten vorderingen, geldmiddelen, schulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde, waarbij (dis)agio en de direct toerekenbare transactiekosten in de eerste opname worden meegenomen. Na de eerste opname worden effecten gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardewijzigingen in de staat van baten en lasten. Vorderingen worden na de eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode. Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking met uitzondering van 36.421,- waarvoor in mei 2000 een bankgarantie aan Vastned Industrial N.V. ter zake van het door de Vereniging VVD gehuurde kantoorpand is afgegeven. Baten en lasten Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Pensioenen De pensioenregeling van de VVD is met ingang van 2011 omgezet van een eindloonregeling naar een beschikbare premie regeling. Uitgangspunt is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan de verzekeraar verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door de verzekeraar of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Belastingen De VVD is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting en de omzetbelasting. Doorberekende kosten De doorberekening van kosten aan gelieerde organisaties vindt plaats op basis van de uitgangspunten, zoals geformuleerd in het rapport "Inzake de doorberekening van de kosten aan de stichtingen en instellingen gelieerd aan de VVD". Op basis van dit rapport is een doorbelastingsmodel opgesteld door de VVD dat in het verleden is besproken met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het Ministerie heeft geen voorbehoud bij het doorbelastingsmodel gemaakt. pagina 15 van 51

Toelichting: Enkelvoudige balans per 31 december 2013 (exclusief organen) Vaste activa Algemeen De gehanteerde (ongewijzigde) afschrijvingspercentages zijn: - kantoorinventaris 20% - automatiseringsapparatuur 25% De restwaarde van de activa is gesteld op nihil. 1. Immateriële vaste activa 2013 2012 Ledenadministratie, migratie en website Aanschafwaarde per 1 januari 287.439 239.092 Bij: Investeringen - Software 282.678 48.347 Af: Desinvesteringen - Software 0 0 Aanschafwaarde per 31 december 570.117 287.439 Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari 240.098 186.414 Bij: Afschrijvingen ten laste van het boekjaar 37.284 53.684 Af: Afschrijving desinvesteringen 0 0 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 277.382 240.098 Boekwaarde per 31 december 292.735 47.341 pagina 16 van 51

2. Materiële vaste activa 2013 2012 Inventaris, vervoersmiddelen en automatiseringsapparatuur Aanschafwaarde per 1 januari 225.709 161.108 Bij: Investeringen - Inventaris 0 10.500 - Vervoermiddel 0 0 - Hardware 6.050 54.101 Af: Desinvesteringen - Inventaris 0 0 - Vervoermiddel 0 0 - Hardware 0 0 Aanschafwaarde per 31 december 231.759 225.709 Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari 131.718 110.933 Bij: Afschrijvingen ten laste van het boekjaar 37.308 20.785 Af: Afschrijving desinvesteringen 0 0 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 169.026 131.718 Boekwaarde per 31 december 62.733 93.991 3. Effecten 2013 2012 Aandelen Stand begin boekjaar 0 328 Aankopen 0 0 Verkopen 0-245 Koersresultaat 0-83 Stand einde boekjaar 0 0 Obligaties Stand begin boekjaar 151.919 151.123 Aankopen 0 0 Verkopen -36.295 0 Ongerealiseerd koersresultaat -4.319 796 Stand einde boekjaar 111.305 151.919 Waarde belegde middelen ultimo boekjaar 111.305 151.919 pagina 17 van 51

4. Financiering Politieke Partijen 2013 2012 Per 1 januari nog te ontvangen totaal 249.477 426.110 Te ontvangen / terug te betalen subsidie voorgaand jaar 53.318-118.102 Subsidie maximum 2.490.501 1.989.660 Te ontvangen subsidie 2.793.296 2.297.668 Ontvangen subsidie lopend jaar -1.951.240-1.740.183 Afrekening subsidie voorgaande jaren -302.793-308.007 Saldo per 31 december 539.263 249.477 5. Te vorderen en vooruitbetaalde kosten 2013 2012 Contributie debiteuren 3.408 6.090 Overige debiteuren¹ 337.802 161.170 Waarborgsommen 7.310 7.310 Te ontvangen rente banktegoeden en coupon obligaties 0 2.276 Overlopende activa 114.501 100.908 Saldo per 31 december 463.021 277.754 ¹ De toename van het saldo overige debiteuren heeft zijn oorsprong doordat het ministerie van Binnenlandse Zaken werkt met voorschotten in plaats van dat zij het gehele bedrag van de beschikking overmaakt. In de debiteuren zijn ook de vorderingen van de Teldersstichting en de JOVD, volgens de WFPP, op het ministerie verwerkt. 6. Liquide middelen 2013 2012 ABN rendement beheer 1.047.254 1.873.161 ABN flexibel premium deposit 0 3.230 ABN hoofdrekening 315.928 180.822 ABN topdeposito 800.483 787.693 ING contributie 77.514 559.737 Overige banken / liquide middelen 586.068 341.207 Saldo per 31 december 2.827.247 3.745.850 pagina 18 van 51

7. Bestemmingsreserves 2013 2012 Bestemmingsreserve verkiezingen Stand per 1 januari 802.128 1.200.728 Bestemming vanuit resultaat boekjaar 1.369.765-398.600 Saldo per 31 december 2.171.893 802.128 De bestemmingsreserve verkiezingen dient ter dekking van de kosten die samenhangen met de de kosten voor de Tweede-Kamerverkiezingen. 8. Overige reserve 2013 2012 Stand per 1 januari 1.263.822 1.263.822 Bestemming vanuit resultaat boekjaar 0 0 Stand per 31 december 1.263.822 1.263.822 9. Kortlopende schulden 2013 2012 Crediteuren 1 610.879 588.368 Belastingdienst 2 0 67.365 Vooruitontvangen contributies 3 101.447 1.616.847 Af te dragen contributies 28.125 16.399 Reservering vakantiedagen 36.836 45.827 Reservering vakantiegeld 39.369 36.124 Reservering eindejaarsuitkering 713 713 Overlopende passiva 43.220 128.739 Saldo per 31 december 860.589 2.500.382 1 2 In de crediteuren is de verplichting, zoals deze is opgenomen in de WFPP, tot doorbetaling van de subsidiegelden aan de Teldersstichting en de JOVD verwerkt. Per 31 december 2013 was er een kleine vordering op de belastingdienst. Deze vordering is opgenomen in de overlopende activa. 3 Voor het contributiejaar 2013 heeft de facturatie van de contributie voor een groot deel begin november 2012 plaatsgevonden. De facturatie voor het jaar 2014 vond grotendeels plaats eind december 2013. pagina 19 van 51

Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Financiering Politieke Partijen Teveel betaalde subsidiebedragen kunnen door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van de Vereniging VVD worden teruggevorderd. Dit geldt tevens voor het politiek wetenschappelijk instituut, de Prof. mr. B.M. Teldersstichting, de politieke jongerenorganisatie JOVD en de Haya van Somerenstichting voor buitenlandse activiteiten. De geoormerkte subsidiebedragen voor deze organisaties worden toegekend en uitbetaald aan de Vereniging VVD waarop de Vereniging VVD deze subsidies doorbetaald aan de desbetreffende organisaties. Voor zover de Minister de subsidie voor deze organisaties voor een lager bedrag vaststelt, worden teveel betaalde subsidies aan deze organisaties door de Vereniging VVD teruggevorderd. De definitieve vaststelling van de subsidie heeft tot en met 2012 plaatsgevonden. De definitieve vaststelling van de subsidie 2013 vindt in 2014 plaats. Haya van Somerenstichting De Vereniging VVD heeft zich garant gesteld voor de exploitatiekosten van de Haya van Somerenstichting. Volgens de door het Ministerie van Binnenlandse Zaken uitgevaardigde subsidievoorschriften wordt de subsidie voor de Haya van Somerenstichting definitief vastgesteld door de Minister van Buitenlandse Zaken, na daartoe verkregen advies van de accountantsdienst van het Ministerie. De Minister heeft de subsidie vastgesteld tot en met 2012. Huisvesting Met de verhuurder van het pand is het overeengekomen contract verlengd met 5 jaar, ingaande op 1 mei 2010. Deze periode is vooralsnog niet verlengd. Het gaat hier om 50.450,- per kwartaal, eind 2013. Bankgarantie Door de ABN Amro is op verzoek van de Vereniging VVD een bankgarantie van 36.421,- afgegeven ten behoeve van de verhuurder. Leasing Leasebetalingen worden lineair over de leaseperiode in de staat van baten en lasten opgenomen. De Vereniging VVD heeft een langlopend leasecontract voor kopieerapparatuur. De nominale verplichting bedraagt tot aan 1 juli 2019 438.768,-. pagina 20 van 51

Toelichting: Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2013 (exclusief organen) Begroting Een beknopte analyse van de posten die het meest afwijken ten opzichte van de begroting Begroot resultaat 2013 Resultaatverhogend Hogere deelnemersbijdragen 24.426 Hogere doorbelasting Haya van Someren Eurazië 31.430 Lagere lasten permanente campagne 101.173 Hogere doorbelasting SPWO 113.447 Resultaatverlagend Hogere personeelslasten 105.404 Lagere overige baten 115.058 Hogere lasten algemene ledenvergaderingen 126.661 Hogere lasten verkiezingscampagne 158.355 1.600.000 positief 270.476 positief 505.478 negatief Diverse verschillen verspreid over overige baten en lasten kosten 4.767 positief Resultaat 2013 1.369.765 positief Baten 10. Contributies 2013 2012 Contributie opbrengst VVD 3.160.303 3.182.426 Intern bestemd voor VVD-kamercentrales -245.963-267.066 Intern bestemd voor VVD-regio's -22.416-26.570 Intern bestemd voor VVD-afdelingen -805.880-776.022 Bestemd voor VVD-hoofdbestuur 2.086.044 2.112.768 11. Overige baten 2013 2012 Giften financiële actie onder VVD-leden 9.802 694.848 Stichting Ondersteuning VVD Tweede-KamerVerkiezingen 0 415.000 Stichting Mr H.C. Dresselhuys fonds 0 50.000 Stichting Oeconomische Politiek 40.000 100.000 Stichting Ivo Opstelten Foundation 0 115.000 Gift Stichting Godefridus van Heesfonds 40.000 40.000 Advertenties Liber 0 650 Rente 55.967 57.342 Fundraising 6.113 13.364 Diverse baten 15.700 0 Doorbelasting Website 12.360 20.940 De giften groter dan 4.500,- van rechtspersonen staan hierboven vermeld. Giften groter dan 4.500,- van natuurlijke personen: In 2013 geldt dit (voor het totaal van de giften per persoon) voor: - Dhr. Nijkerk 179.942 1.507.144 pagina 21 van 51

12. Financiering Politieke Partijen 2013 2012 Basissubsidie per jaar 176.372 176.224 Subsidie per kamerzetel 51.156,- x 41 2.097.411 Subsidie per lid 6,13 x 35.362 leden 216.719 2.314.130 1.813.494 Hogere / lagere afrekening subsidie voorgaande jaren 53.318-56.764 De subsidie in de staat van baten en lasten is inclusief afrekening voorgaande jaren. De VVD ontvangt van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de subsidie Politieke Partijen voor vormings- en scholingsactiviteiten in binnen- en buitenland, voor informatievoorziening aan leden en aan niet-leden, voor het werven van leden, voor het betrekken van niet-leden bij subsidiabele activiteiten van de politieke partij, voor werving, selectie en begeleiding van politieke ambtdragers, voor het onderhouden van contacten met zusterpartijen buiten Nederland en activiteiten in het kader van verkiezingscampagnes. Daarnaast is een deel van de subsidie bestemd voor politiek-wetenschappelijke activiteiten en activiteiten ter bevordering van politieke participatie door jongeren. Voor dit gedeelte van de subsidie fungeert de VVD als intermediair. Dit gedeelte van de subsidie wordt afgedragen aan het wetenschappelijk instituut van de VVD, de Prof. Mr. B.M. Teldersstichting en de jongerenorganisatie van de VVD, de JOVD. De Minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties stelt de subsidie vast na daartoe verkregen advies van de accountantsdienst van het Ministerie. De subsidie voor 2013 die naar verwachting zal worden ontvangen, is in beginsel op basis van 41 kamerzetels en het aantal leden (35.362) per 1 januari 2013. WFPP (Wet financiering politieke partijen) Het wetsvoorstel genaamd Wet Financiering Politieke Partijen is op 5 maart 2013 door de eerste kamer aangenomen. De WFPP is op 1 juni 2013 in werking getreden. De wet is er gekomen wegens kritiek op de gebrekkige transparantie van de financiering van politieke partijen. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft aangekondigd dat de aan haar opgelegde taakstelling leidt tot een lagere subsidie politieke partijen. Met de door het ministerie van Binnenlande Zaken en Koninkrijkrelaties opgelegde korting is in de berekening van de te ontvangen susidie rekening gehouden. 2.543.820 1.932.954 13. Beleggingsresultaten 2013 2012 Directe beleggingsresultaten Aandelen 76 4.937 Obligaties 3.209 5.491 Totaal directe beleggingsresultaten 3.285 10.428 Indirecte beleggingsresultaten Aandelen 0-86 Obligaties -5.612 796 Totaal indirecte beleggingsresultaten -5.612 710 Kosten betalingsverkeer 0-343 Totaal beleggingsresultaten -2.327 10.795 Het directe beleggingsresultaat komt voort uit ontvangen coupon. Het indirecte beleggingsresultaat is ontstaan door koersverschillen. De obligatieposities per ultimo boekjaar zijn weergegeven op pagina 46. pagina 22 van 51

Lasten 14. Personeelslasten 2013 2012 Salarissen¹ 1.079.410 1.134.796 Sociale lasten 166.743 166.026 Pensioenlasten 84.897 81.512 Uitzendkrachten 2 124.106 46.438 Kinderopvang 0 3.245 Opleidingskosten 5.583 2.663 Personeelsverzekeringen 13.944 14.494 Reiskostenvergoeding 37.686 45.380 Overige personeelskosten 13.035 36.438 1.525.404 1.530.992 ¹ De salarissen zijn in 2013 iets afgenomen ten opzichte van 2012 waar het aantal formatieplaatsen was uitgebreid in verband met de tweede kamer verkiezingen. 2 Vanaf het derde kwartaal 2012 wordt er gebruik gemaakt van externe kennis om het functioneren van het algemeen secretariaat verder te professionaliseren. 15. Bureaukosten 2013 2012 Software en randapparatuur 42.466 18.611 Netwerkbeheer 83.983 75.355 Afschrijvingskosten hard- en software 37.284 53.684 Afschrijvingskosten kantoorinventaris 37.308 20.785 Kantoorbenodigheden 22.772 45.177 Archief 2.385 1.267 Accountant 57.955 50.843 Administratieve ondersteuning 6.363 3.570 Abonnementen 6.090 5.034 Juridisch advies 1.013 22.556 Autokosten 11.988 2.936 Bankkosten 23.854 23.451 Porti¹ 31.654 75.498 Telefoon 47.510 35.441 DSL verbinding 15.241 14.782 Kopieermachines 86.519 91.735 514.385 540.725 ¹ Het verzenden van electronische facturen in plaats van fysieke facturen heeft bijgedragen in de afname van de portikosten ten opzichte van 2012. pagina 23 van 51

16. Huisvesting 2013 2012 Huurlasten 163.581 158.972 Servicekosten 26.696 26.160 Schoonmaakkosten 19.245 17.974 Diverse kosten gebouw 16.379 16.720 Belastingen 2.421 2.345 228.322 222.171 17. Ledenadministratie 2013 2012 Ledenadministratie 27.562 32.708 Opbrengst verzonden accepten 0 540 18. Algemene ledenvergaderingen 27.562 33.248 In 2012 hebben er in verband met de Tweede Kamerverziezingen drie algemene ledenvergaderingen plaatsgevonden in plaats van de gebruikelijke twee. 19. Bestuurskosten 2013 2012 Declaraties hoofdbestuursleden 7.741 9.370 Kosten voorzitter 15.478 15.654 Vergaderkosten¹ 33.457 61.474 Advertentiekosten overleden prominenten 3.889 8.730 Representatiekosten 2 41.987 3.114 Bestuursaansprakelijkheidsverzekering 4.235 3.840 Prinsjesdagbijeenkomst 19.291 10.001 126.078 112.183 ¹ In 2012 hebben er meer vergaderingen plaatsgevonden in verband met de tweede kamerverkiezingen van september. 2 De toename van de representatiekosten hebben voornamelijk betrekking op kosten gemaakt voor de vrijwilligersdag en voor het 65-jarig jubileum van de VVD. 20. Ledenraadpleging In 2013 heeft er één ledenraadpleging plaatsgevonden voor de kandidatenlijst van het Europees Parlement. 21. Permanente Campagne Sinds 2008 zijn financiële middelen beschikbaar voor de permanente campagne. 22. Verkiezingscampagne 2013 Aanloopkosten gemeenteraadsverkiezingen 2014 158.355 158.355 pagina 24 van 51

23. Media 2013 2012 Hostingskosten 18.973 17.446 Onderhoud website 46.016 44.291 24. Verenigingsblad Liber In 2013 is het verenigingsblad Liber verder geprofessionaliseerd. Door lagere productiekosten is er ten opzichte van de begroting onderbesteding gerealiseerd. 25. Ledenwerving en ledenbehoud De beperking van de ledenwerfactie-bonus is in 2013 van kracht gebleven. 26. Informatiemateriaal De kosten van informatiemateriaal betreffen affiches, strooimateriaal en verkoopartikelen. 64.989 61.737 27. Internationale samenwerking 2013 2012 Contributies: Liberal Internationals (LI), de European Liberal, Democrat and Reform Party (ELDR) en de Europese Beweging Nederland 31.377 29.049 Directe projectkosten internationaal 0 1.867 Reis- en verblijfkosten 33.983 31.683 65.360 62.599 28. Opleiding en Training 2013 2012 Landelijke cursussen 59.941 63.680 Regionale en lokale cursussen 1 91.930 16.843 Landelijke activiteiten waaronder elearning 30.686 27.292 Vergaderkosten 3.273 1.287 185.830 109.102 1 De hogere kosten voor Opleiding en Training ten opzichte van 2012 hebben voornamelijk betrekking op de collegetour "Stem op mij" die de eerste maanden van 2013 heeft plaatsgevonden. 29. Overige kosten en onvoorzien 2013 2012 Dotatie voorziening dubieuze debiteuren 42.273 20.910 Overige kosten onvoorzien 622 15.501 42.895 36.411 pagina 25 van 51

Jaarrapport VVD 2013 Enkelvoudig inclusief organen

Enkelvoudige balans per 31 december 2013 (inclusief organen) (na bestemming saldo baten en lasten) Activa Toelichting Organen VVD VVD landelijk Organen VVD VVD landelijk paragraaf 2013 2013 2013 2012 2012 2012 Vaste activa Immateriële vaste activa 0 292.735 292.735 0 47.341 47.341 Materiële vaste activa 0 62.733 62.733 0 93.991 93.991 355.468 141.332 Vlottende activa Effecten 0 111.305 111.305 0 151.919 151.919 Subsidie Politieke Partijen 0 539.263 539.263 0 249.477 249.477 Te vorderen en vooruitbetaalde kosten 159.827 463.021 622.848 168.197 277.754 445.951 Liquide middelen 4.575.794 2.827.247 7.403.041 3.730.682 3.745.850 7.476.532 8.676.457 8.323.879 9.031.925 8.465.211 Passiva Verenigingsvermogen Bestemmingsreserves 1.970.343 2.171.893 4.142.236 1.115.553 802.128 1.917.681 Overige reserve 2.564.266 1.263.822 3.828.088 2.630.429 1.263.822 3.894.251 7.970.324 5.811.932 Kortlopende schulden Crediteuren 0 610.879 610.879 0 588.368 588.368 Nog af te dragen loonheffing en premie 0 0 0 0 0 0 Sociale verzekeringen 0 0 0 0 67.365 67.365 Overlopende passiva 201.012 249.710 450.722 152.897 1.844.649 1.997.546 1.061.601 2.653.279 9.031.925 8.465.211 pagina 27 van 51

Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2013 (inclusief organen) Toelichting Organen VVD VVD landelijk Organen VVD VVD landelijk paragraaf 2013 2013 2013 2012 2012 2012 Baten Contributies 1.062.429 2.086.044 3.148.473 1.069.658 2.112.768 3.182.426 Overige baten 995.876 179.942 1.175.818 1.028.231 1.507.144 2.535.375 Financiering Politieke Partijen 0 2.543.820 2.543.820 0 1.932.954 1.932.954 Door VVD berekende kosten aan: - VVD-Bestuurdersvereniging 0 141.000 141.000 0 141.000 141.000 - Stichting Europese Politieke Ondersteuning 0 188.447 188.447 0 136.315 136.315 - Stichting voor Politiek Wetenschappelijk Onderzoek 0 12.717 12.717 0 19.806 19.806 - Haya van Somerenstichting Eurazië 0 131.430 131.430 0 174.556 174.556 Verkoop informatiemateriaal 0 45.090 45.090 0 124.430 124.430 Deelnemersbijdragen - cursisten 0 64.426 64.426 0 55.493 55.493 Beleggingsresultaten 0 0 0 0 10.795 10.795 Totaal baten 2.058.305 5.392.916 7.451.221 2.097.889 6.215.260 8.313.149 pagina 28 van 51

Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2013 (inclusief organen) Toelichting Organen VVD VVD landelijk Organen VVD VVD landelijk paragraaf 2013 2013 2013 2012 2012 2012 Lasten Personeelslasten 0 1.525.404 1.525.404 0 1.530.992 1.530.992 Bureaukosten 175.582 514.385 689.967 173.175 540.725 713.899 Huisvestingskosten 0 228.322 228.322 0 222.171 222.171 Ledenadministratie 27.562 27.562 0 33.248 33.248 Algemene ledenvergaderingen 319.853 476.661 796.514 256.144 628.681 884.825 Bestuurskosten 104.444 126.078 230.522 98.862 112.183 211.045 Inhoudelijke discussie bijeenkomsten 0 16.008 16.008 0 36.719 36.719 Doelgroepenbeleid 0 1.569 1.569 0 2.527 2.527 Partijcommissies 0 11.825 11.825 0 9.326 9.326 Partijraden 0 19.952 19.952 0 20.906 20.906 Ledenraadplegingen 0 28.188 28.188 0 33.947 33.947 Permanente Campagne 248.827 248.827 0 73.964 73.964 Verkiezingscampagne 373.783 158.355 532.138 477.044 2.749.994 3.227.038 Media 134.473 64.989 199.462 157.934 61.737 219.671 Verenigingsmagazine Liber 0 109.779 109.779 0 111.706 111.706 Ledenwerving en ledenbehoud 82.966 69.967 152.933 53.144 60.051 113.195 Kostprijs informatiemateriaal 0 63.267 63.267 0 157.336 157.336 Internationale samenwerking 0 65.360 65.360 0 62.599 62.599 Opleiding en Training 101.953 185.830 287.783 64.230 109.102 173.332 Talentscouting 0 35.601 35.601 0 19.536 19.536 Beleggingsresultaten 0 2.327 2.327 0 0 0 Overige kosten en onvoorzien 6.615 42.895 49.510 15.325 36.411 51.736 Totaal Lasten 1.299.670 4.023.151 5.322.821 1.295.857 6.613.860 7.909.717 Resultaat boekjaar 758.636 1.369.765 2.128.401 802.032-398.600 403.432 Vanaf 2007 wordt de schatting verantwoord op regelniveau in de staat van baten en lasten, van niet ontvangen verantwoordingen, naar rato van het ledental. pagina 29 van 51

Jaarrapport VVD 2013 Geconsolideerd

Geconsolideerde balans per 31 december 2013 (na bestemming saldo baten en lasten) Activa Toelichting VVD landelijk Stichtingen Eliminatie Geconsolideerd Geconsolideerd paragraaf 2013 2013 2013 2012 Vaste activa Immateriële vaste activa 292.735 0 292.735 47.341 Materiële vaste activa 62.733 0 62.733 93.991 355.468 141.332 Vlottende activa Effecten 111.305 0 111.305 151.919 Subsidie Politieke Partijen 539.263 0 539.263 249.477 Te vorderen en vooruitbetaalde kosten 622.848 81.160-81.160 622.848 445.951 Liquide middelen 7.403.041 61.438 7.464.479 7.485.728 8.737.895 8.333.075 9.093.363 8.474.407 Passiva Verenigingsvermogen Bestemmingsreserves 4.142.236 0 4.142.236 1.921.602 Overige reserve 3.828.088 61.438 3.889.526 3.899.526 8.031.762 5.821.128 Kortlopende schulden Crediteuren 610.879 0 610.879 588.368 Nog af te dragen loonheffing en premie Sociale verzekeringen 0 0 0 67.365 Overlopende passiva 450.722 81.160-81.160 450.722 1.997.546 1.061.601 2.653.279 9.093.363 8.474.407 pagina 31 van 51

Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2013 Toelichting VVD landelijk Stichtingen Eliminatie Geconsolideerd Geconsolideerd paragraaf 2013 2013 2013 2012 Baten Contributies 3.148.473 0 3.148.473 3.182.426 Overige baten 1.175.818 123.443-74.992 1.224.269 2.480.404 Financiering Politieke Partijen 2.543.820 543.533 3.087.353 1.932.954 Door VVD berekende kosten aan: - VVD-Bestuurdersvereniging 141.000 0 141.000 141.000 - Stichting Europese Politieke Ondersteuning 188.447 0 188.447 136.315 - Stichting voor Politiek Wetenschappelijk Onderzoek 12.717 0 12.717 19.806 - Haya van Somerenstichting Eurazië 131.430 0-131.430 0 34.862 Verkoop informatiemateriaal 45.090 0 45.090 124.430 Deelnemersbijdragen - cursisten 64.426 0 64.426 55.493 Beleggingsresultaten 0 0 0 10.795 Totaal baten 7.451.221 666.976-206.422 7.911.775 8.118.484 pagina 32 van 51

Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2013 Toelichting VVD landelijk Stichtingen Eliminatie Geconsolideerd Geconsolideerd paragraaf 2013 2013 2013 2012 Lasten Personeelslasten 1.525.404 126.157-126.157 1.525.404 1.565.872 Bureaukosten 689.967 52.647-52.639 689.975 714.116 Huisvestingskosten 228.322 22.158-22.158 228.322 222.171 Ledenadministratie 27.562 0 27.562 33.248 Algemene ledenvergaderingen 796.514 0 796.514 884.825 Bestuurskosten 230.522 0 230.522 211.045 Inhoudelijke discussie bijeenkomsten 16.008 0 16.008 36.719 Doelgroepenbeleid 1.569 0 1.569 2.527 Partijcommissies 11.825 0 11.825 9.326 Partijraden 19.952 0 19.952 20.906 Ledenraadplegingen 28.188 0 28.188 33.947 Permanente Campagne 248.827 0 248.827 73.964 Verkiezingscampagne 532.138 0 532.138 3.227.038 Media 199.462 0 199.462 219.671 Verenigingsmagazine Liber 109.779 0 109.779 111.706 Ledenwerving en ledenbehoud 152.933 0 152.933 113.195 Kostprijs informatiemateriaal 63.267 0 63.267 157.336 Internationale samenwerking 65.360 412.102 477.462 424.564 Opleiding en Training 287.783 0 287.783 173.332 Talentscouting 35.601 0 35.601 19.536 Beleggingsresultaten 2.327 2.327 Overige kosten en onvoorzien 49.510 5.788-5.468 49.830 51.736 Totaal Lasten 5.322.821 618.852-206.422 5.735.251 8.306.779 Resultaat boekjaar 2.128.401 48.124 0 2.176.525-188.295 pagina 33 van 51

Toelichting op geconsolideerde balans en staat van baten en lasten Waarderingsgrondslagen De grondslagen van waardering en resultaatbepaling voor de enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Om deze reden wordt voor een toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten verwezen naar de toelichting van de enkelvoudige balans en staat van baten en lasten. Consolidatie In de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving (RJ 640) "Organisaties-zonder-winststreven" wordt het begrip "verslaggevende eenheid" gedefinieerd als een groep organisaties die organisatorisch met elkaar zijn verbonden en die een zodanige onderlinge relatie hebben dat ze als groep moeten worden beschouwd. Of sprake is van een groepsrelatie hangt ervan af of, in casu de Vereniging VVD, in wezen de andere organisatie beheerst, anders gezegd: feitelijk beleidsbepalend is in die andere (beleidsafhankelijke) organisatie. Een dergelijke invloed wordt onder andere uitgeoefend indien de Vereniging VVD de mogelijkheid heeft om de meerderheid van bestuurders van de beleidsafhankelijke organisatie te ontslaan of te benoemen. In het hoofdstuk "gelieerde neveninstellingen" van deze jaarrekening wordt per organisatie ingegaan op de statutaire bepalingen van organisaties die de naam VVD in de handelsnaam voeren en/of het bestuur van de betreffende organisatie (deels) uit VVD-leden bestaat. Alle VVD-organen zijn conform het huishoudelijk reglement verplicht om een (model) financieel verslag op te maken en op te sturen aan het VVD-secretariaat. Indien het VVD-secretariaat dit (model) financieelverslag niet of niet tijdig ontvangt, dan is een financiële sanctie van toepassing op het betreffende orgaan. De financiële gegevens van de 414 VVD-organen zijn in dit jaarrapport verwerkt als één geheel, althans voor zover kon worden beschikt over de financiële gegevens van deze organen. In dit jaarrapport is een hoofdstuk (vanaf pagina 41) opgenomen met de namen van alle 414 VVD-organen. Indien achter de naam van het VVD-orgaan twee asteriks zijn weergegeven, dan kon niet tijdig over hun cijfermateriaal worden beschikt. Ter compensatie is een schatting opgenomen. De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de VVD en haar gelieerde neveninstellingen, met uitzondering van de Stichting Gerrit Koster, Vrie en Liber, Stichting Vrienden van de VVD en de Stichting VVD-Kennis Centrum, omdat van deze organisaties geen cijfers bekend zijn, althans niet ten tijde van het opstellen van deze jaarrekening. Overigens hebben deze stichtingen geen materiële gevolgen voor de balans en de staat van baten en lasten zoals opgenomen in deze jaarrekening. In de consolidatie zijn opgenomen: Stichting Haya van Someren, Stichting Ivo Opstelten Foundation, en de Stichting Jan van Nassau. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd. De jaarrekeningen van de entiteiten waarover de Vereniging VVD volledige zeggenschap heeft zijn in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen vanaf het moment waarop voor het eerst sprake is van volledige zeggenschap en kon worden beschikt over de jaarrekening van de betreffende entiteit, respectievelijk tot aan het moment waarop deze volledige zeggenschap eindigt. Een overzicht van belangrijke gelieerde neveninstellingen, ook van entiteiten waarin de Vereniging VVD geen invloed van betekenis heeft, is opgenomen in het hoofdstuk 'gelieerde neveninstellingen' op pagina 36 e.v. pagina 34 van 51