AANSPRAKELIJKHEID OP DE WERKVLOER: PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 1
CASE 1 Een PA stelt vast dat er wordt gewerkt zonder het dragen van de PBM s (bv. helm en veiligheidsbril) en: laat na de werkgever te adviseren verleent een fout advies (bv. vermeldt de helm en veiligheidsschoenen) verleent een onvolledig advies (bv. vermeldt enkel de helm) De sociale inspectie stelt dit vast. Kan de PA hiervoor aansprakelijk worden gesteld? PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 2
AANSPRAKELIJKHEID STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID ALTIJD 2 VRAGEN STELLEN: Kan men strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld? Kan men burgerlijk aansprakelijk worden gesteld? PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 3
STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID schending van de wet geen schade vereist artikel 1382 e.v. B.W. fout schade oorzakelijk verband PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 4
STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID initiatief: Openbaar Ministerie initiatief: slachtoffer PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 5
STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID sanctie: straffen gevangenisstraf geldboete alternatieve straffen verbeurdverklaring van goederen enz. sanctie: schadevergoeding PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 6
CASE 1 Een PA stelt vast dat er wordt gewerkt zonder het dragen van de PBM s en: laat na de werkgever te adviseren verleent een fout advies verleent een onvolledig advies De sociale inspectie stelt dit vast. Kan de PA hiervoor aansprakelijk worden gesteld? PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 7
CASE 1 Kan de PA strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld? IPA: NEEN, niet op basis van art. 81,1 WW en 128 SSW EPA: art. 81,2 WW: betwist in rechtspraak en rechtsleer, maar steeds vaker op zelfde wijze behandeld als IPA JA, wel op basis van art. 418 Sw. = onopzettelijke slagen en verwondingen komt weinig voor PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 8
STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID Algemeen strafrecht (Strafwetboek) van toepassing, ongeacht hoedanigheid dus ook voor preventieadviseur en milieucoördinator bv. diefstal, moord, (on)opzettelijke slagen en verwondingen PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 9
STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID Interne preventieadviseur artikel 81,1 WW + artikel 128 SSW, = inbreuken op de Welzijnswet of uitvoeringsbesluiten werkgever lasthebber = gedelegeerd bestuurder van de vennootschap aangestelde = de hiërarchische lijn mogelijkheid tot gezag preventieadviseur enkel adviesfunctie dus geen gezag! uitzonderingen: noodsituaties, dualiteit van functies, beperkt of tijdelijk mandaat van werkgever PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 10
STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID Externe preventieadviseur artikel 81,2 WW + artikel 128 SSW, = inbreuken op de Welzijnswet of uitvoeringsbesluiten geen personeel in toepassing van de WW belast met opdrachten in strijd met de WW uitgevoerd Vraag: enkel externe dienst of ook EPA? Discussie PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 11
CASE 1 Kan de PA burgerlijk aansprakelijk worden gesteld? Neen, want niemand heeft schade geleden! PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 12
CASE 2: buitencontractuele aansprakelijkheid Een PA stelt vast dat de noodknop van een machine is afgebroken doch laat na hierover advies uit te brengen aan de werkgever/opdrachtgever. De machine wordt gebruikt op een werf en loopt vast, waarna deze niet met de noodknop kan worden uitgeschakeld. Hierdoor wordt een deel van het materiaal op straat geslingerd waarbij het een voorbijganger raakt. Kan de PA hiervoor aansprakelijk worden gesteld? PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 13
CASE 2 Kan de PA strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld? Zelfde resultaat: IPA: NEEN, niet op basis van art. 81,1 WW en 128 SSW EPA: onzeker op basis van art 81,2 WW en 128 SSW JA, wel op basis van art. 418 Sw. = onopzettelijke slagen en verwondingen komt weinig voor dat men de IPA aansprakelijk stelt PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 14
CASE 2 Kan de PA burgerlijk aansprakelijk worden gesteld? interne PA en externe PA-WN: JA, doch enkel in geval van: bedrog of opzettelijke fout zware fout eerder gewoonlijk voorkomende lichte fout externe zelfstandige PA: JA, fout, schade, oorzakelijk verband externe preventiedienst: JA, art. 1384, al. 3 B.W. PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 15
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID WG arbeidsovereenkomst slachtoffer/ derde PA-WN of MC-WN PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 16
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID Artikel 1384, 3 de al. B.W.: Indien de werknemer tijdens de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst schade berokkent aan derden dan is de werkgever hiervoor verantwoordelijk. WG van interne PA of MC externe preventiedienst als WG van PA milieuconsultancybedrijf als WG van MC PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 17
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID WG art.18 AOW arbeidsovereenkomst slachtoffer/ derde PA-WN of MC-WN PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 18
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID Artikel 18 Arbeidsovereenkomstenwet: De werknemer die tijdens de uitvoering van zijn overeenkomst schade berokkent aan de werkgever of een derde, is enkel aansprakelijk voor: bedrog of opzettelijke fout zware fout rechtspraak: de fout die zo groot en buitensporig is dat ze onvergeeflijk is eerder gewoonlijk voorkomende lichte fout PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 19
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID Deze beperking van art. 18 AOW geldt dus enkel voor: interne PA interne MC externe PA die WN is bij externe preventiedienst externe MC die WN is milieuconsultancybedrijf Blijft volledig aansprakelijk: externe zelfstandige PA (fout+schade+oorzakelijk verband) externe zelfstandige MC (fout+schade+oorzakelijk verband) externe preventiedienst (art. 1384, al.3 B.W.) milieuconsultancybedrijf (art. 1384, al.3 B.W.) PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 20
CASE 3 De milieu-inspectie controleert het bedrijf en stelt vast dat de MC heeft nagelaten het jaarverslag op te stellen: Kan de MC strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld? NEEN, maar het Decreet ABM voorziet wel in administratieve sancties Kan de MC burgerlijk aansprakelijk worden gesteld? NEEN, want geen schade aan derden PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 21
CASE 3 Kan de MC burgerlijk aansprakelijk worden gesteld? NEEN, want geen schade aan derden schade aan exploitant: IMC: enkel i.g.v. art. 18 AOW zelfstandige EMC: JA, contractuele AH EMC-WN: NEEN want contractuele AH van het milieuconsultancybedrijf PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 22
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID Opdrachtgever / exploitant contract Contractuele aansprakelijkheid Contractspartij: externe zelfstandige PA externe zelfstandige MC externe preventiedienst extern milieuconsultancybedrijf PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 23
ADMINISTRATIEVE EN STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE MILIEUCOÖRDINATOR 1. Administratieve sancties: geldboete tot 50.000 bv. het niet geven van advies over milieu-investeringen het niet opstellen van een jaarverslag niet voldoen aan de voorwaarden voor aanstelling: kennisgeving instemming akkoord CPBW PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 24
CASE 4 Een MC stelt vast dat er opzettelijk afvalstoffen worden achtergelaten en meldt dit niet aan de exploitant: A. Kan de MC strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld? JA, titel XVI Decreet ABM B. Kan de MC administratief aansprakelijk worden gesteld, als het O.M. niet vervolgt? JA PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 25
CASE 4 C. Kan de MC burgerlijk aansprakelijk worden gesteld? schade aan de exploitant IMC: enkel i.g.v. art. 18 AOW zelfstandige EMC: JA, contractuele AH EMC-WN: NEEN want contractuele AH van het milieuconsultancybedrijf schade aan derde IMC: enkel i.g.v. art. 18 AOW zelfstandige EMC: JA, fout+schade+oorzakelijk verband EMC-WN: NEEN want milieuconsultancybedrijf aansprakelijk als WG (art. 1384, al. 3 B.W.) PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 26
ADMINISTRATIEVE EN STRAFRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE MILIEUCOÖRDINATOR 2. Strafrechtelijke sancties: onachtzaamheid is voldoende decreet ABM: taken zeer ruim omschreven ook specifieke strafrechtelijke aansprakelijkheden: bv. opzettelijk, in strijd met de wettelijke voorschriften of vergunning, rechtstreeks of onrechtstreeks, stoffen, micro-organismen, geluid en andere trillingen of stralingen in of op water, bodem of atmosfeer inbrengt of verspreidt Indien het O.M. beslist niet te vervolgen, kan de overheid nog administratieve sanctie opleggen tot 250.000 PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 27
CASE 4 vervolg Een MC stelt vast dat er opzettelijk afvalstoffen worden achtergelaten en meldt dit wel aan de exploitant en deze laat na te regulariseren: D. Kan de MC strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld? NEEN PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 28
CASE 5 Een PA stelt vast dat de veiligheidskap van een zaagmachine is afgebroken doch laat opzettelijk na hierover advies uit te brengen aan de werkgever. Dit veroorzaakt een arbeidsongeval bij een werknemer die hierdoor zijn hand verliest. Kan hij hiervoor aansprakelijk worden gesteld? PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 29
CASE 5 Kan de PA strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld? Zelfde resultaat: NEEN, niet op basis van art. 81,1 WW en 128 SSW JA, wel op basis van art. 398 Sw. = opzettelijke slagen en verwondingen PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 30
CASE 5 Kan de PA burgerlijk aansprakelijk gesteld worden? JA, want opzettelijk veroorzaakt. de verzekeraar zal het slachtoffer uitbetalen en dit terugvorderen van de PA PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 31
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID burgerlijke immuniteit: slachtoffer wordt vergoed door verzekeraar en kan geen vordering meer stellen tegen: werkgever werknemers lasthebbers PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 32
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID Uitzonderingen: opzet van de werkgever, werknemers of lasthebbers schade aan goederen arbeidswegongeval en verkeersongeval aansprakelijke derde PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 33
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID zwaarwichtige overtredingen op de welzijnswetgeving mits voorafgaandelijke schriftelijke ingebrekestelling van de sociale inspectie tenzij de werkgever: - de veiligheidsmiddelen ter beschikking gesteld - voorafgaand schriftelijk instructie aan de werknemers PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 34
CASE 6 Een MC kan het niet vinden met een bezoeker tijdens de opendeurdag van het bedrijf. Na een woordenwisseling komt het tot een vechtpartij. Kan de MC hiervoor aansprakelijk worden gesteld? PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 35
CASE 6 Kan de MC strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld? JA, op basis van art. 398 Sw. = opzettelijke slagen en verwondingen Kan de MC burgerlijk aansprakelijk worden gesteld? JA, zowel bij een interne als externe MC, want niet tijdens uitvoering v/d arbeidsovereenkomst fout + schade + oorzakelijk verband PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 36
Annick FRET Advocaat Groene Hofstraat 35 2850 Boom Tel 0476/99 26 77 Mail info@advocaat-fret.be PREVENTIEADVISEURS EN MILIEUCOÖRDINATOREN 37