We leven in een rechtsstaat

Transcriptie

1 Juridische aspecten bij het klaarzetten en toedienen van medicatie in de thuisverpleging Oostende, 29 maart 2011 Jan Vande Moortel Juridisch adviseur NVKVV We leven in een rechtsstaat Bescherming van de titel Bescherming van het beroep Verplichtingen bij de beroepsuitoefening 1

2 BEROEPSUITOEFENING Bescherming titel Bescherming beroep verpleegkunde B 2 : voorbereiding en toediening van medicatie via volgende toegangswegen: oraal (inbegrepen inhalatie) rectaal vaginaal subcutaan intramusculair intraveneus via luchtweg hypodemoclyse via gastro-intestinale catheter via drain oogindruppeling oorindruppeling percutane weg 2

3 ZORGKUNDIGEN De patiënt/resident helpen bij inname van geneesmiddelen via orale weg nadat het geneesmiddel door middel van een distributiesysteem, door een verpleegkundige of een apotheker werd klaargezet en gepersonaliseerd Technisch verpleegkundige verstrekkingen B1 B2 geen voorschrift nodig wel voorschrift nodig B1 moeten worden uitgevoerd aan de hand van - standaard verpleegplan - procedures B2 moeten aan de hand van - geschreven medisch voorschrift - mondeling medisch voorschrift - staand order 3

4 BIJKOMENDE VOORWAARDE Er moet een verpleegkundig dossier zijn dat enkel door beoefenaars van de verpleegkunde mag worden samengesteld en bijgehouden AANSPRAKELIJKHEID VERSUS VERANTWOORDELIJKHEID 4

5 V O R M E N I. BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID 1. Aquiliaanse aansprakelijkheid A. Eigen daden B. Andermans daden C. Gebrekkige zaken 2. Contractuele aansprakelijkheid II. Strafrechtelijke aansprakelijkheid Vereisten burgerlijke aansprakelijkheid 1. Fout 2. Schade 3. Causaal verband 5

6 FOUT (straf)wet overtreden onzorgvuldig handelen goede verpleegkundige? De zorgkundige binnen de equipe maakt een fout : Eigen daden aansprakelijkheid van de zorgkundige Eigen daden aansprakelijkheid van de verpleegkundige / hoofdverpleegkundige Andermans daden aansprakelijkheid van de verpleegkundige/hoofdverpleegkundige? 6

7 De mantelzorger maakt een fout : Eigen daden aansprakelijkheid van de mantelzorger Eigen daden aansprakelijkheid van de verpleegkundige / hoofdverpleegkundige Andermans daden aansprakelijkheid van de verpleegkundige/hoofdverpleegkundige? 1. Aquiliaanse aansprakelijkheid A. Eigen daden B. Andermans daden 1384 = andermans daden * ouders * aanstellers (en meesters) * onderwijzers (en ambachtslieden) 7

8 Verdediging burgerlijk : Fout? Causaal verband? Artikel 18 AOW/ Wet Nieuwe No fault-wet Recht op vergoeding voor slachtoffer ongeacht aanwezigheid fout of niet Fout = vergoeding verzekeraar of Fonds bij betwisting door verzekeraar Geen fout = vergoeding fonds Fout wordt bepaald door gerechtsdeskundige 8

9 Nieuwe wet Wel niveau in schade: blijvende invaliditeit van minstens 25% tijdelijke invaliditeit van 6 maanden (opeenvolgend of in één jaar) zeer ernstige stoornissen in bestaan (ook economisch) overlijden slachtoffer Geen franchise/plafond in vergoeding V O R M E N I. BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID 1. Aquiliaanse aansprakelijkheid A. Eigen daden B. Andermans daden C. Gebrekkige zaken 2. Contractuele aansprakelijkheid II. Strafrechtelijke aansprakelijkheid 9

10 Strafrechtelijke aansprakelijkheid (on)opzettelijke doding (on)opzettelijk toebrengen slagen en verwondingen Schuldig verzuim Onwettig (laten) uitoefenen van de verpleegkunde Onwettige uitoefening van de geneeskunde Artikel 38ter K.B. nr. 78 Onverminderd de in het Strafwetboek gestelde straffen wordt gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot drie maanden en met een geldboete van zesentwintig tot tweeduizend frank of met een van deze straffen alleen: hij die zonder in het bezit te zijn van de vereiste erkenning of zonder te voldoen aan de voorwaarden gesteld in artikel 21quater, 1, één of meer activiteiten van de verpleegkunde zoals bedoeld in artikel 21quinquies, 1, a), uitoefent met de bedoeling er financieel voordeel uit te halen of gewoonlijk één of meer activiteiten zoals bedoeld in artikel 21quinquies, 1, b) en c), uitoefent. Die bepaling is niet van toepassing op de personen die gemachtigd zijn de geneeskunde uit te oefenen en op de vroedvrouwen, de zorgkundigen en de beoefenaars van de kinesitherapie en de paramedische beroepen, voor wat de reglementaire uitoefening van hun beroep betreft. Ze is evenmin van toepassing op de student in de geneeskunde, de student in de kinesitherapie, de student vroedvrouw en de personen in opleiding voor een paramedisch beroep die de vermelde activiteiten verrichten in het kader van hun opleiding of op de student die de vermelde activiteit verricht in het kader van een erkende opleiding voor het behalen van een in artikel 21quater, 1, of artikel 21quinquiesdecies, bedoelde erkenning. 10

11 Grondwettelijk Hof Federale bevoegdheid kan niet elk aspect van de verhouding tussen patiënten en beoefenaars gezondheidszorgberoepen omvatten Bevoegdheid gemeenschappen mag niet inhoudsloos worden PROTOCOLAKKOORD Beroepsuitoefening verpleegkundige & zorgkundige Federaal medicatietoediening Zorg- en bijstandsverlening Vlaamse Gemeenschap Bijstand bij inname Stelt geen verpleegkundige handeling 11

12 PROTOCOLAKKOORD Niet alle activiteiten die tot het takenpakket van een verpleegkundige behoren zijn exclusief voorbehouden voor beoefenaars van een gezondheidszorgberoep. Activiteiten ter ondersteuning van activiteiten van het dagelijks leven die ook door mantelzorgers zouden kunnen worden verricht, kunnen autonoom worden uitgevoerd door zorg- en bijstandverleners GRAAG EEN ANTWOORD! Welke (orale) medicatie kan niet door een mantelzorger worden gegeven? Welke wondzorg kan een mantelzorger niet doen, nadat het getoond werd? Waarom zou een mantelzorger geen sondevoeding kunnen geven aan een kind, nadat het aangeleerd werd?. 12

13 Verdediging strafrechtelijk Wet : strafrechtelijke aansprakelijkheid rechtspersonen Strafuitsluitende verschoningsgrond Intrinsiek verband met verwezenlijking van het doel van de rechtspersoon Natuurlijke persoon heeft niet de zwaarste fout begaan De natuurlijke persoon heeft de fout niet wetens willens gepleegd 13

14 PROCEDURES Burgerlijke procedure Kort geding : aanstelling gerechtsdeskundige Procedure ten gronde Strafprocedure Klacht Politie Parket (brief) onderzoeksrechter Onderzoek vervolging 14