Het mantelzorgattest: mogelijkheden en valkuilen

Transcriptie

1 Het mantelzorgattest: mogelijkheden en valkuilen Luc Heirstrate, Luc Van Leemput Zorgbeleid WGK Antwerpen Juridische Adviesgroep NVKVV

2 Wie is mantelzorger? Mantelzorger of naaste is een begrip dat ruimer is dan strikt familie, het gaat om iedereen die zorg wil dragen voor een ander, om mensen die vrijwillig zorg opnemen (*) (*) Brochure Een mantelzorger opleiden. Attest en achtergrond (2014, NVKVV) 2

3 Erkenning voor de mantelzorg Maatschappelijk Worden gestimuleerd en ondersteund Verenigingen voor mantelzorgers (ziekenzorg, Ons zorgnetwerk, ) Cursussen Tegemoetkoming zorgverzekering, mantelzorgpremie,.. Wettelijke erkenning Wet betreffende de erkenning van de mantelzorger die een persoon met een grote zorgbehoefte bijstaat (KB BS ) 3

4 Erkenning van de mantelzorg Woonzorgdecreet (2009): natuurlijke persoon die vanuit een sociale en emotionele band een of meer personen met verminderd zelfzorgvermogen, niet beroepshalve maar meer dan occasioneel, helpt en ondersteunt in het dagelijks leven. Zorgnet Vlaanderen: Netwerk Zorg nieuw organisatieconcept voor personen met een complexe, langdurige zorg en ondersteuningsvraag (Acco, 2014) erkenning bijdrage mantelzorg ondersteuning mantelzorg door professionals in kader van getrapte zorg 4

5 Getrapte zorg 5

6 Een mantelzorger doet veel Men rolt er in Meestal huishoudelijke taken, evolueert soms naar lichamelijke zorg en verpleegtechnische handelingen Soms intensief, 24/7 Mantelzorger neemt taken op wanneer zorgverleners er niet zijn zonder mantelzorg is het soms moeilijk om het verzorgingsplan rond te maken 6

7 De mantelzorger doet veel 7

8 Een kleine bevraging 5,7 1,9 Diabetes 0,9 13,3 2,5 3,5 Medicatie 2,7 ADL Gastro Compressie 68,8 WZ stoma Blaas Andere 5,7 8,5 9,1 47,3 dag enk/w AV 29,4 WE SPOR 8

9 Erkenning van de mantelzorg Wanneer mantelzorgers verpleegkundige handelingen stellen in het kader van de zorg voor hun naaste Wanneer verpleegkundigen hen de techniek aanleren of hen daarbij ondersteunen > wordt dit als normaal beschouwd > wordt dit oogluikend toegestaan, gedoogd in onze maatschappij 9

10 Wat is verpleegkunde? KB78 > gecoördineerde wet van 10/5/2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen Art Onder uitoefening van de verpleegkunde wordt verstaan : A = observeren, vastleggen gezondheidsstatus, opstellen verpleegproblemen, bijdragen aan medische diagnose en behandeling, B = technisch verpleegkundige verstrekkingen (KB 18/6/1990) C = toevertrouwde medische handelingen 10

11 Wat zegt de wet? Art Niemand mag de verpleegkunde zoals ze is bepaald in artikel 46 uitoefenen die niet in het bezit is van het diploma Art. 49. Het is iedere beoefenaar van de verpleegkunde verboden, hoe dan ook, zijn medewerking of zijn bijstand te verlenen aan een niet bevoegde derde, met het doel het hem mogelijk te maken de verpleegkunde te beoefenen. 11

12 12

13 nu ook uitzondering in de wet (*) Deze bepaling is ook niet van toepassing op personen die deel uitmaken van de omgeving van de patiënt en die, buiten de uitoefening van een beroep, na een door een arts of een verpleegkundige gegeven opleiding, en in het kader van een door deze opgestelde procedure of een verpleegplan, van deze laatsten de toelating krijgen om bij deze welbepaalde patiënt één of meer in artikel 46, 1, 2, bedoelde technische verstrekkingen (*) Gezondheidswet 10 april 2014, na advies van de Federale Raad voor Verpleegkunde (5/10/2010) en Argumentatie in de Kamer van Volksvertegenwoordigers (Afd. 8 Mantelzorg Art. 134). 13

14 kernwoorden Persoon uit de omgeving Niet beroepshalve verloning Opleiding door verpleegkundige of arts In het kader van een procedure/verpleegplan Men krijgt toelating (welke handelingen voor één patiënt) Formaliseren door attestering (met evt. bep. voorwaarden) 14

15 Attest en inhoud 1. Welke verpleegkundige zorg 2. Waarom 3. Gegevens verpleegkundige 4. Gegevens patiënt 5. Gegevens mantelzorg 6. Begin eind duur 7. Continuïteit van zorg 8. handtekeningen 15

16 Voor wie of voor wat geldt deze nieuwe wetgeving dus NIET? patiënten vrijwilligers diegeendeeluitmakenvande omgeving van de patiënt bezoldigde zorgverleners Opvoeders Verzorgenden Leerkrachten 16

17 17

18 En wat zijn de mogelijkheden in de thuisverpleging? Veel interactie met MZ Minder MZ Maximaal ondersteunen 18

19 Het schept mogelijkheden 1. Om getrapte zorg toe te passen > patiënt en MZ nemen regie meer zelf in handen 2. Om zorg samen op te pakken binnen een correct juridisch kader 19

20 De zorg samen opnemen MZ: correcte opleiding >> kwaliteit van zorg De patiënt heeft meer autonomie, vrijheid en comfort Het aanleren en inoefenen geeft mogelijkheden om dieper in te gaan op andere aspecten van de zorg Veranderende rol thuisverpleegkundige 1 ste lijn: opleiding, coach, opvolging 20

21 zorgvuldigheid is geboden Een vertrouwensrelatie tussen TVK, patiënt en mantelzorger is onontbeerlijk De patiënt moet zijn toestemming geven De patiënt &de mantelzorger moeten een geïnformeerde keuze kunnen maken > het mag geen verplichting zijn TVK (team) schat in of de mantelzorger voldoende bekwaam is of het kan worden Oppassen voor (mogelijke) conflictsituaties! 21

22 want er kunnen risico s zijn Eigen aan de zorg Bv. voorgevulde spuit vs. nog voor te bereiden Eigen aan medicatie High risk medicatie bv. insuline, morfine, Eigen aan de patiënt Risico op allergie, reacties, Eigen aan de mantelzorger Bv. overbelasting, middelenmisbruik, Eigen aan de context 22

23 De 3 voornaamste componenten in elke situatie Complexiteit en risico Bereidheid en bekwaamheid van de mantelzorger Vertrouwensrelatie MZ PAT VK 23

24 Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid Mantelzorger is zelf verantwoordelijk voor de uitgevoerde zorg Verpleegkundige Moet zorgvuldig te werk gaan De bekwaamheid van de mantelzorger goed inschatten Moet de zorg correct aanleren, incl. het overhandigen van een zorgprocedure Moet de delegatie correct attesteren 24

25 Praktijk: proces Visie & beleid Procedure en stappenplan Ondersteunende documenten VPK Lesgeven: do s & dont s Mantelzorgprocedures (technieken) Lijst met akten Folder Vorming alle VPK 25

26 vorming 26

27 Knelpunten en risico s (thuis)verpleegkundigen: Te weinig op de hoogte betreffende de eigen beroepswetgeving Dienen nieuwe competenties te verwerven Weinig middelen tot opvolging Organisaties: Risico op oneigenlijke toepassing van de wetgeving Kwaliteit (bv ontwikkelen procedures voor MZ) Mantelzorgers: Niet op de hoogte van de wetgeving Risico op overbelasting, fouten Patiënt: druk op de omgeving 27

28 En transmuraal? Er gebeuren teachings in het ziekenhuis of revalidatiecentrum Er bestaan procedures, bv. pediatrie In kader van ontslag met specifieke materialen, technieken Maar: formele delegatie = attestering?? overleg met de thuisverpleging?? afspraken betreffende de opvolging?? 28

29 Bedankt voor de aandacht