Fysisch milieu Cursus natuurgids 1 Inhoud 1 Beknopte initiatie in enkele abiotische processen 2 Landschapsvorming in Vlaanderen 3 Bodems 2 1
Tektoniek: de aardkorst beweegt platen bewegen uit elkaar Alfred Wegener platen bewegen naar elkaar convectiebewegingen als motor 3 Fysisch milieu Cursus Natuurgids 4 2
Geologische tijdschaal kustvlakte PRIMAIR SECUNDAIR TERTIAIR QUARTAIR - 400 m.j. - 300 m.j. - 200 m.j. - 100 m.j. - 10000 j. - 2,5 m.j. Ardennen Artesië Haspengouw Alpen Vlaamse heuvels dekzand löss 5 hogere levensvormen zeer eenvoudig leven Fysisch milieu Cursus Natuurgids 6 3
Evolutie van de biodiversiteit de mens! meteorietinslag? ijstijd? uitsterven dinosauriërs vulkanisme? temperatuurdaling door opkomst landplanten? 7 Klimaat: weer en klimaat klimatogram 8 4
vorstdagen neerslag 9 Klimaatveranderingen evolutie van de wereldtemperatuur ijstijden 10 5
Temperatuurverandering ( C) 15/03/2016 waar bevond Europa zich in? Europa in de laatste ijstijd 11 temperatuurevolutie de laatste 1000 j Kleine ijstijd 1000 1500 1900 12 6
De aarde warmt op door: 13 Gesteentevorming en -vervorming verwering en erosie 14 7
erosie: oneffen afzetting: vlak 15 Gesteentecyclus: magma stolling verwering erosie afzetting verwering smelten magma 16 8
Gesteentevervorming geplooid gesteente Fysisch milieu Cursus Natuurgids 17 Organische gesteenten steenkool Fysisch milieu Cursus Natuurgids 18 9
ijzerzandsteen Ontstaan van zandstenen 19 Grind zand leem klei: = afzettingsgesteenten Grind = > 2 mm Zand = 2 mm 50 µm Leem = 50 µm 2 µm Klei = < 2 µm Soms menging, cf. lemig zand, zandleem 20 10
2 Landschapsvorming Windafzettingen tijdens de ijstijden Fysisch milieu Cursus Natuurgids 21 2 Landschapsvorming Duinvorming Westhoekduinen 22 11
2 Landschapsvorming Opgevulde valleien in de Vlaamse Vlakte Fysisch milieu Cursus Natuurgids 23 2 Landschapsvorming Dender 24 12
2 Landschapsvorming Reliëfinversie in de polders kreekrug ingeklonken veen 25 2 Landschapsvorming Bodemerosie: 26 13
3 Bodems in Vlaanderen klei zand grind zandleem leem 27 3 Bodems in Vlaanderen 28 14
3 Bodems in Vlaanderen Bodemwater: Hangwater Capillair water Grondwater 29 3 Bodems in Vlaanderen Bodemprofielen bodemprofiel onder oud bos 30 15
3 Bodems in Vlaanderen Textuurdiagram 31 3 Bodems in Vlaanderen Meer info: de bodemkaart 16
4 Klimaatverandering en natuur Basisaspecten van klimaatverandering Broeikaseffect: +15 C i.p.v. -18 C 33 34 17
Antropogene broeikasgassen: lachgas fluorgassen methaan koolzuurgas 35 Uitstoot per sector (mondiaal): 36 18
Uitstoot per land (of regio): 37 Klimaatverandering in Europa en België België warmt op > Europa > wereld 38 19
België zit op de wip tussen N. en Z. Europa 39 België wordt natter in de winter en met meer geconcentreerde neerslag in de zomer 40 20
Stijging zeespiegel? België wordt natter in de winter en met meer geconcentreerde neerslag in de zomer Fysisch milieu Cursus Natuurgids 41 Gevolgen voor volksgezondheid en natuur 42 21
Risico op overstromingen 43 Maar: meer ruimte voor water is een kans voor natuur! 44 22
Oppervlaktewaterkwaliteit 45 Waterkwantiteit 46 23
Ziekten: pollenallergie malaria e.a. Lyme 47 Gevolgen voor ecosystemen 24
Gevolgen voor soorten - 3 weken - 3 dagen 49 Gevolgen voor soorten 50 25
De natuurgids als klimaatambassadeur? 51 26