KNVWS Delft. Overzicht

Transcriptie

1 Het klimaat in de afgelopen en komende 100 jaar KNVWS Delft 17 oktober 2017 Peter Siegmund KNMI Overzicht Het klimaat van de afgelopen 100 jaar: temperatuur, neerslag, diversen Het broeikaseffect Klimaatmodellen Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100 jaar Het klimaat in de komende 100 jaar KNMI Klimaatscenario s

2 Klimaatverandering in het verre verleden: de temperatuur Temperatuurveranderingen: waarnemingen Bron: NASA-GISS 2

3 Natuurlijke klimaatfactoren 20e eeuw Vulkaanuitbarstingen Zonne-activiteit El Niño Waarnemingen: sneeuw, ijs, warmte in oceanen, zeespiegel 3

4 Waargenomen veranderingen Gem. jaartemperatuur : + 1,8 C Overzicht Het klimaat van de afgelopen 100 jaar: temperatuur, neerslag, diversen Het broeikaseffect Klimaatmodellen Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100 jaar Het klimaat in de komende 100 jaar KNMI klimaatscenario s

5 Neerslag Waargenomen veranderingen Gemiddelde jaarneerslag

6 Bijdragen aan zeespiegelstijging Arctic ice 1980, sept. 2016, 14 sept

7 Tropische cyclonen: toename in intensiteit en levensduur, niet in aantal zeewater temperatuur Potential Destructive Index Emanuel, 2014 Overzicht Het klimaat van de afgelopen 100 jaar: temperatuur, neerslag, diversen Het broeikaseffect Klimaatmodellen Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100 jaar Het klimaat in de komende 100 jaar KNMI klimaatscenario s

8 Het broeikaseffect Broeikaseffect op Aarde, Venus en Mars Uit afstand tot de zon en het albedo volgt de temperatuur zonder broeikaseffect; het verschil met de werkelijke temperatuur is de bijdrage Van het broeikaseffect (bke) Aarde: bke: 33 ºC opp.temp= 15 ºC Venus: bke: 500 ºC opp.temp= 460 ºC Mars: bke: 3 ºC opp.temp= -55 ºC 8

9 Energiebalans van het klimaatsysteem Toename van broeikasgassen CO2 Methaan Lachgas Concentraties overtreffen in hoge mate de pre-industriele waarden van de laatste vele duizenden jaren Toename van concentraties CO 2, CH 4 en N 2 O is hoofdzakelijk het gevolg van de menselijke invloed 9

10 CO2: bronnen en putten 10

11 Stralingsforcering Netto inkomende straling TOA toename energie oceanen 1 W/m m water 1 C/eeuw Loeb et al

12 Overzicht Het klimaat van de afgelopen 100 jaar: temperatuur, neerslag, diversen Het broeikaseffect Klimaatmodellen Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100 jaar Het klimaat in de komende 100 jaar KNMI klimaatscenario s

13 Klimaatmodellen: ontwikkeling: ruimtelijke resolutie zonnestraling infrarode straling Lage wolken: netto koeling Hoge wolken: netto opwarming 13

14 Hoe gevoelig is het klimaatsysteem? Beste schatting : 3 ºC voor een verdubbeling van CO 2 Bandbreedte: ºC, gebaseerd op metingen en modelstudies Overzicht Het klimaat van de afgelopen 100 jaar: temperatuur, neerslag, diversen Het broeikaseffect Klimaatmodellen Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100 jaar Het klimaat in de komende 100 jaar KNMI klimaatscenario s

15 Temperatuur aan het aardoppervlak, wereldwijd gemiddeld, waargenomen en gemodelleerd ( met en zonder menselijke factoren) socialflow-facebook-business&cmpid=socialflow-facebook-business&utm_content=buffera2997& utm_medium=social&utm_source=linkedin.com&utm_campaign=buffer Temperatuurverandering: attributie 15

16 Overzicht Het klimaat van de afgelopen 100 jaar: temperatuur, neerslag, diversen Het broeikaseffect Klimaatmodellen Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100 jaar Het klimaat in de komende 100 jaar KNMI klimaatscenarios 2014 koolstof-uitstoot bij de vier AR5-scenario s 16

17 Klimaatverandering wereldwijd: waarnemingen en projecties Sea level rise Temperatuur: projecties RCP2.6 RCP8.5 17

18 Neerslag: projecties RCP2.6 RCP8.5 Onzekerheden 18

19 Totale CO2 uitstoot versus verandering in temperatuur Overzicht Het klimaat van de afgelopen 100 jaar: temperatuur, neerslag, diversen Het broeikaseffect Klimaatmodellen Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100 jaar Het klimaat in de komende 100 jaar KNMI klimaatscenarios

20 Temperatuur Nederland, 2050 en

21 Temperature extremes Neerslag Nederland, 2050 en

22 Winter in Amsterdam in 2050 resembles that of Bordeaux now Meer extreme buien door opwarming (+2 graden Celsius) 22

23 Zeespiegel Nederland, ste eeuw Impact example 1: Heating degree days 23

24 Impact example 2: Start of growing season 24