Nulmeting peulvruchten Inzicht in de milieueffecten van peulvruchten Roline Broekema, 24 januari 212 31 1 212 1 31 1 212 1
Doel In kaart brengen van de milieueffecten van verschillende producten van peulvruchten Zeven typen peulvruchten Meest voorkomende productieroutes en teeltlanden Conserven Verwerkte producten: meel, eiwitconcentraat, eiwit isolaat Milieu indicatoren: Broeikasgasemissie, Fossiel energiegebruik, Landgebruik, Gewasbeschermingsmiddelen 31 1 212 2 31 1 212 2
1. Erwten 2. Bruine bonen 3. Lupine 4. Sojabonen 5. Linzen 6. Kikkererwten 7. Veldbonen Herkomst 31 1 212 3 31 1 212 3
Producten teelt type teelt Conserven Meel Eiwitconcentraat Eiwit-isolaat Bruine bonen droog x - - - Erwten vers/ droog x - - - Erwten droog x x x x Kikkererwten droog x - - - Linzen droog x - - - Tuinbonen vers x - - - Veldbonen droog - x - - Sojabonen droog - x x x Lupine droog - x x - 31 1 212 4 31 1 212 4
Systeemafbakening 31 1 212 5 31 1 212 5
Broeikasgasemissie meel, eiwit concentraat, eiwitisolaat Kg CO2eq/ton product kg CO2eq/ ton eiwit 31 1 212 6 31 1 212 6
Broeikasgasemissie van de teelt (1) 8 7 6 5 4 3 2 1 emissie door plant materiaal emissie door gas emissie door elektriciteit emissie door diesel emissie door productie van kunstmest emissie direct door stikstoffixatie emissie indirect door gewasresten emissie direct door gewasresten emissie indirect door mestgebruik emissie direct door mestgebruik Kg CO2eq/ton product 31 1 212 7 31 1 212 7
Broeikasgasemissie van de teelt (2) emissie direct door mestgebruik lupine (droog) Du lupine (droog) Aus bruinen bonen (droog) NL Kg CO2eq/ton product 1 2 3 4 5 6 7 8 emissie indirect door mestgebruik emissie direct door gewasresten emissie indirect door gewasresten emissie direct door stikstoffixatie emissie door productie van kunstmest emissie door diesel emissie door elektriciteit emissie door gas emissie door plant materiaal 31 1 212 8 31 1 212 8
Broeikasgasemissie van de teelt (2) emissie direct door mestgebruik lupine (droog) Du emissie indirect door mestgebruik emissie direct door gewasresten emissie indirect door gewasresten lupine (droog) Aus emissie direct door stikstoffixatie emissie door productie van kunstmest emissie door diesel bruinen bonen (droog) NL emissie door elektriciteit emissie door gas Kg CO2eq/ton product 1 2 3 4 5 6 7 8 emissie door plant materiaal 31 1 212 9 31 1 212 9
Broeikasgasemissie van de teelt (2) emissie direct door mestgebruik lupine (droog) Du lupine (droog) Aus bruinen bonen (droog) NL Kg CO2eq/ton product 1 2 3 4 5 6 7 8 emissie indirect door mestgebruik emissie direct door gewasresten emissie indirect door gewasresten emissie direct door stikstoffixatie emissie door productie van kunstmest emissie door diesel emissie door elektriciteit emissie door gas emissie door plant materiaal 31 1 212 1 31 1 212 1
Fossiel energiegebruik meel, eiwit concentraat, eiwitisolaat MJ/ton product MJ/ ton eiwit 31 1 212 11 31 1 212 11
Landgebruik meel, eiwit concentraat, eiwitisolaat 12 1 8 6 4 2 25 2 15 1 5 m2*jaar/ton product m2*jaar/ton eiwit 31 1 212 12 31 1 212 12
Broeikasgasemissie conserven 14 12 1 8 6 4 2 verpakking detail handel transport processing teelt Kg CO2eq/ton product 31 1 212 13 31 1 212 13
14 12 1 8 6 4 2 Broeikasgasemissie conserven verpakking detail handel transport processing teelt 3 25 emissie door plant materiaal emissie door gas Kg CO2eq/ton product 2 15 1 emissie door elektriciteit emissie door diesel emissie door productie van kunstmest emissie direct door stikstoffixatie Kg CO2eq/ton ds 5 emissie indirect door gewasresten emissie direct door gewasresten emissie indirect door mestgebruik emissie direct door mestgebruik 31 1 212 14 31 1 212 14
Fossiel energiegebruik conserven 12 1 8 6 4 2 verpakking detail handel transport processing teelt MJ/ton product 31 1 212 15 31 1 212 15
Landgebruik conserven 35 3 25 2 15 1 5 m2*jaar/ton product 31 1 212 16 31 1 212 16
Gewasbescherming (1) Beperkte beschikbare informatie over gebruik Sterk uiteenlopende toxiciteit per middel List of lists (EU) Pesticide Action Network UK Zwarte lijst (NL) Milieudefensie en Milieukeur Nederland: Bruine bonen 5 middelen, waarvan 3 op de Zwarte Lijst (77% van A.I.) Erwten 6 middelen, waarvan 2 op de Zwarte Lijst (26% van A.I.) Veldbonen 5 middelen, waarvan 3 op de Zwarte Lijst (77% van A.I.) 31 1 212 17 31 1 212 17
Gewasbescherming (1) Beperkte beschikbare informatie over gebruik Sterk uiteenlopende toxiciteit per middel List of lists (EU) Pesticide Action Network UK Zwarte lijst (NL) Milieudefensie en Milieukeur Linuron, Iprodion, Deltamethrin Nederland: Bruine bonen 5 middelen, waarvan 3 op de Zwarte Lijst (77% van A.I.) Erwten 6 middelen, waarvan 2 op de Zwarte Lijst (26% van A.I.) Veldbonen 5 middelen, waarvan 3 op de Zwarte Lijst (77% van A.I.) 31 1 212 18 31 1 212 18
Gewasbescherming (2) ReCiPe Pt/ha ReCiPe Pt/ton LCA methodiek: toxiciteit lijkt beperkt milieuprobleem Toch ontstaan er problemen op lokaal niveau 31 1 212 19 31 1 212 19
Gewasbescherming (3) 6 5 4 3 2 1 MBP/ha MBP/ton MBP grondwater MBP bodemleven MBP waterleven 18 16 14 12 1 8 6 4 2 erwten NL veldbonen NL bruine bonen NL erwten NL veldbonen NL bruine bonen NL Specifieker voor toxiciteit: CLM: Milieumeetlat (milieubelastingspunten) 31 1 212 2 31 1 212 2
In perspectief Op dit moment maken peulvruchten nauwelijks een onderdeel uit van ons voedingspatroon. Niet meegenomen in geanalyseerde milieu indicatoren Stikstofbindend vermogen zorgt voor verbeterde vruchtbaarheid bodem: minder meststoffen vervolgteelten Teelt op gronden waar andere gewassen slecht gedijen: bv lupine in Australië Kans: Recent weinig geïnvesteerd in plantenveredeling verhoging opbrengst per hectare 31 1 212 21 31 1 212 21
In perspectief Peulvruchten beter dan dierlijke maaltijdcomponenten? Vleesvervangers: meerdere vaak bewerkte ingrediënten Ieder product heeft eigen nutritionele waarden/eigenschappen Broeikaseffect per ton eiwit (kg CO2eq) 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 6 5 4 3 2 1 excl. LULUC kip (excl LULUC) incl. LULUC varken (incl LULUC) 31 1 212 22 31 1 212 22
In perspectief Peulvruchten worden niet puur als eiwitcomponent gegeten Vergelijking milieu impact per nutriënt zal geen eenduidig beeld geven Opname van meer peulvruchten heeft effect op voedingspatroon Toekomst: Nutritioneel gelijkwaardige maaltijden/ voedingspatronen, met en zonder peulvruchten. Of andersom: Wat moet ik eten om op een optimale manier mijn benodigde nutriënten te consumeren? Peulvruchten? 31 1 212 23 31 1 212 23