Management samenvatting

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Management samenvatting"

Transcriptie

1 Management samenvatting Onderzoek naar de milieu-impact van natuurlijk grassportvelden Dit rapport beschrijft de milieu-impact van natuurlijke grassportvelden en de mogelijkheden om deze milieu-impact te verminderen. Met behulp van een levenscyclus analyse (LCA) is de milieu-impact van de verschillende levensfasen van natuurlijke grassportvelden in kaart gebracht (teelt en verwerking van het graszaad tot en met aanleg, onderhoud en vernieuwing van het veld). Het uitgevoerde onderzoek laat zien dat de hoogste bijdrage aan de milieu-impact is toe te schrijven aan het jaarlijks onderhoud van de sportvelden (80-90%). Dit komt met name door het dieselgebruik bij onderhoudswerkzaamheden en het gebruik van kunstmest. Het onderzoek laat zien dat de milieu-impact van natuurlijke grassportvelden aanzienlijk verbeterd kan worden door besparing op het gebruik van kunstmest, te kiezen voor andere kunstmestsoorten en het inzetten van bijvoorbeeld elektrische maaimachines. In deze samenvatting leest u een beschrijving van de aanpak, resultaten, conclusies en belangrijkste aanbevelingen. Het complete rapport is niet publiekelijk beschikbaar. Het onderzoek is uitgevoerd door Blonk Milieu Advies in opdracht van Plantum en medegefinancierd door het Productschap Akkerbouw. Het project is begeleid door een stuurgroep met vertegenwoordigers uit de keten. Twee experts hebben het onderzoek gereviewed. Daarbij heeft het onderzoek een rekentool opgeleverd waarmee Plantumleden zelf de milieu-impact van de levenscyclus van een grassportveld kunnen bepalen en het effect van maatregelen in beeld kunnen brengen. Aanpak De levenscyclus analyse (LCA) is uitgevoerd conform internationale richtlijnen (ISO standaarden) en additionele LCA standaarden van de agri- en food sector (bijv. PAS 2050). De milieu-impact is geanalyseerd op basis van de ReCiPe methodologie. Hiermee wordt de impact allereerst op 16 afzonderlijke milieuthema s 1 (de zogeheten midpoints.) bepaald en vervolgens opgeteld en gewogen tot een totale milieu-impact. De totale milieu-impact is de som van de impact op drie eindindicatoren: humane gezondheid, ecosystemen en uitputting van voorraden (de zogenaamde endpoints ). Deze totale milieu-impact wordt uitgedrukt in punten zonder eenheid en biedt een goed uitgangspunt voor onderlinge vergelijking van de scenario s. De koolstofvastlegging in de bodem van een natuurlijk grassportveld is niet in de LCA opgenomen. Enerzijds omdat de LCA standaarden dat voorschrijven en anderzijds omdat er onvoldoende betrouwbare data zijn over koolstofvastlegging en het lot van de vastgelegde koolstof bij verwijdering van het veld aan het eind van de levensduur. Om toch een indruk te geven van de mogelijke bijdrage van koolstofvastlegging wordt dit bij de resultaten apart gekwantificeerd. De levenscyclus van natuurlijke grassportvelden omvat teelt en verwerking van het graszaad, aanleg, jaarlijks onderhoud, renovatie en verwijdering van het grassportveld. De locatie voor de teelt van het graszaad tot en met het grassportveld in deze studie is Nederland. Het grassportveld is bestemd voor voetbal en heeft een levensduur van 30 jaar. Om verschillen in gebruik en management van 1 De 16 milieuthema s zijn: klimaatverandering, aantasting ozonlaag, verzuring, zoetwater eutrofiering, zeewater eutrofiering, humane toxiciteit, smog vorming, fijnstof, bodemtoxiciteit, zoetwater toxiciteit, zeewater toxiciteit, radioactieve straling, landgebruik (zowel agrarisch als stedelijk), watergebruik, uitputting van metalen/mineralen en uitputting van fossiele energiebronnen.

2 grassportvelden in beeld te brengen, is de milieu-impact van vier scenario s met een oplopende gebruiksintensiteit van 250 tot 500 uur per jaar bepaald. De verschillen in kunstmestgebruik en onderhoudswerkzaamheden zoals maaien en bezanden zijn voor de scenario s: LAAG, GEMIDDELD, GEMIDDELD en samengevat in tabel A. De LCA heeft een, in dit onderzoek verder niet gekwantificeerde, onzekerheid vanwege bijvoorbeeld uiteenlopende betrouwbaarheid van inputdata (bijvoorbeeld door beperkt beschikbare informatie) en de onzekerheid in toegepaste emissiefactoren. Data Het graszaad dat gebruikt wordt voor grassportvelden is een mix van Engels raaigras (Lolium perenne) en Veldbeemdgras (Poa pratensis). De data met betrekking tot de teelt en verwerking van het graszaad zijn grotendeels afkomstig van bedrijven uit de graszaadsector, aangevuld met data uit openbare bronnen. De informatie over aanleg, onderhoud, renovatie en vernieuwing van grassportvelden is gebaseerd op informatie uit de praktijk aangevuld met onderzoeksresultaten en adviezen. De bemesting tijdens jaarlijks onderhoud is voor het scenario GEMIDDELD gebaseerd op bemestingsadviezen voor grassportvelden, terwijl de bemesting van de overige scenario s een afspiegeling is van wat er in de praktijk aan bemesting wordt verstrekt. Tabel A geeft de belangrijkste data voor de vier scenario s weer. Tabel A. De belangrijkste punten waarop de vier scenario s voor gebruik van een grassportveld van elkaar verschillen. eenheid LAAG GEMIDDELD GEMIDDELD Gebruiksintensiteit uren/jaar Kunstmestgebruik tijdens kg N/veld jaarlijks onderhoud kg P 2O 5/veld Gebruik zand/ grond m 3 /veld tijdens jaarlijks onderhoud Bewerkingen tijdens aantal keer maaien jaarlijks onderhoud aantal keer rollen/ vegen Resultaten Het scenario GEMIDDELD (gebruiksintensiteit 400 uren/jaar) heeft de hoogste bijdrage aan de impact op zowel de 16 afzonderlijke milieuthema s als op de totale milieu-impact. Voor bijvoorbeeld het milieuthema klimaatverandering (of carbon footprint ) van een grassportveld loopt de bijdrage uiteen van zo n 6000 tot zo n 8000 kg CO 2 equivalenten 2 per veld in een jaar voor respectievelijk de scenario s LAAG en GEMIDDELD (zie figuur 1). Deze impact is gelijk aan de carbon footprint van respectievelijk en km afgelegd per auto. Van alle stadia in de levenscyclus van een grassportveld draagt het jaarlijkse onderhoud met zo n 80% a 90% het meeste bij aan de milieu-impact (zoals voor de impact op klimaatverandering weergegeven in figuur 1). 2 Er zijn verschillende broeikasgassen met elk een specifieke bijdrage aan het broeikaseffect. De term CO 2 equivalent (CO 2 eq.) wordt gebruikt om deze uiteenlopende bijdragen te kunnen sommeren en vergelijken. De uitstoot van 1 kg CO 2 staat gelijk aan één CO 2 eq. Eèn kg stikstofdioxide (N 2O) staat gelijk aan 298 en 1 kg methaan (CH 4) aan 25 CO 2 eq.

3 kg CO2 eq./veld*jaar renovatie aanleg jaarlijks onderhoud LAAG GEMIDDELD GEMIDDELD Figuur 1. Het aandeel van de verschillende fases in de levenscyclus van een natuurlijk grassportveld (aanleg omvat de aanleg van het nieuwe veld inclusief verwijdering van het oude veld) in de carbon footprint (in kg CO2 eq./veld* jaar). De totale milieu-impact loopt uiteen van zo n 900 tot zo n 1070 punten voor respectievelijk het scenario LAAG en GEMIDDELD (zie figuur 2). Het landgebruik vanwege het ruimtebeslag van een sportveld heeft met een derde de grootste bijdrage aan de totale milieu-impact. Dit is echter een onvermijdelijke impact omdat dit ruimtebeslag onlosmakelijk verbonden is met een sportveld. Van de beïnvloedbare posten heeft het dieselgebruik voor werkzaamheden op het grassportveld met zo n 30% het grootste aandeel in de milieu-impact, gevolgd door de emissies vanwege kunstmestaanwending (zo n 20%) en productie (15% tot 20%) (zie figuur 2). Het dieselgebruik heeft een lineair verband met de milieu-impact. Indien het dieselgebruik met bijv. 10% daalt dan neemt de totale milieu-impact met ruim 2,5% af, de carbon footprint daalt sterker met zo n 3,5%. Het kunstmestgebruik in het scenario (500 speeluren per jaar) is bijna een kwart hoger dan het bemestingsadvies. Indien er bemest zou worden volgens het bemestingsadvies dan zou de totale milieu-impact met 4% afnemen, de carbon footprint zou dan dalen met 8,5%. Voor de koolstofvastlegging op grassportvelden gaan we uit van een gemiddelde hoeveelheid van 0,71 ton koolstof per ha*jaar gebaseerd op wetenschappelijke literatuur. Deze benadering heeft een vrij grote onzekerheid omdat de omstandigheden in die onderzoeken niet geheel vergelijkbaar zijn met de afbakening van deze LCA (bijvoorbeeld ander land en ander gebruik van het veld; golf ten opzichte van voetbal) en het onzeker is wat er met de vastgelegde koolstof gebeurt na verwijdering van het veld na de levensduur van 30 jaar. Ondanks de onzekerheid geeft het wel een indicatie wat de koolstofvastlegging bijdraagt aan de milieu-impact. De totale milieu-impact daalt met 9% indien de koolstofvastlegging volledig wordt meegeteld. Indien we er, in het slechtste geval, van uitgaan dat de vastgelegde koolstof na verwijdering van het sportveld na 30 jaar in z n geheel weer vrijkomt als CO 2, dan levert

4 Pt/veld*jaar de koolstofvastlegging een reductie op van 625 kg CO 2 equivalenten per veld per jaar (een afname van 8,6%) voor de carbon footprint. Ter vergelijking: dit is evenveel als ruim 4400 kilometer afleggen met de auto landgebruik emissies elektriciteit diesel 600 water drainage zand en grond bestrijdingsmiddelen kunstmest 0 graszaad LAAG GEMIDDELD GEMIDDELD Figuur 2. Het aandeel van de verschillende emissiebronnen in de levenscyclus van een natuurlijk grassportveld aan de totale milieu-impact (uitgedrukt in endpoints, Pt/veld* jaar). Met emissies wordt bedoeld de lachgasemissies (N2O) vanwege bemesting. Potentiële verbeteropties De meest kansrijke verbeteropties om de milieu-impact van de levenscyclus van een grassportveld te verminderen hebben betrekking op het gebruik van kunstmest en reductie van het dieselgebruik.: Kunstmest: Overgaan op stikstofkunstmest dat tijdens productie een veel lagere milieu-impact geeft draagt bij aan het verbeteren van de milieu-impact van grassportvelden. Te denken valt aan stikstofkunstmest waar tijdens productie lachgasemissies zijn afgevangen of nitraatmeststoffen vervangen door een ander type meststof zoals ureum. Bij dit laatste dient wel rekening te worden gehouden met een toename van ammoniakemissies tijdens toediening. Tenslotte kan het gebruik van organische meststoffen, ten opzichte van synthetische meststoffen, zorg dragen voor een reductie in de milieu-impact. Diesel: Het dieselgebruik voor bewerkingen van het sportveld kan worden beperkt als er langzaam groeiende grassoorten kunnen worden ingezet. Verder kan met het inzetten van elektrische maaiers op groene elektriciteit (eventueel in combinatie met zonne-energie) het gebruik van fossiele diesel worden beperkt. Andere potentiële verbeteropties zijn: Bemesten volgens het bemestingsadvies levert, zeker bij intensief gebruikte velden, een besparing op ten opzichte van de gangbare praktijk. Het gebruik van 100% Engels raaigras ten opzichte van een mix van Engels raaigras met Veldbeemdgras levert een kleine reductie op in de milieu-impact omdat de teelt van Engels raaigras een lagere milieu-impact heeft.

5 Koolstofvastlegging: Indien kan worden gegarandeerd dat de vastgelegde koolstof in een oud veld, dat in zijn geheel wordt verwerkt, onder een nieuw veld niet vrij komt, dan biedt een dergelijke koolstofopslag een aanzienlijke vermindering van de milieu-impact. Een potentiële, niet verder onderzochte, optie is de inzet van andere brandstoffen ter vervanging van diesel zoals LPG of hernieuwbare brandstoffen. Conclusies en aanbevelingen Hieronder de belangrijkste conclusies en aanbevelingen (cursief): Het jaarlijkse onderhoud draagt met zo n 80% a 90% veruit het meeste bij aan de milieu-impact over de gehele levenscyclus van een natuurlijk grassportveld. Wat betreft afzonderlijke en beïnvloedbare emissiebronnen heeft het dieselgebruik voor werkzaamheden op het grassportveld met zo n 30% de belangrijkste bijdrage aan de milieu-impact. Gezien het grote aandeel van dieselgebruik in de milieu-impact dient op dat punt gezocht te worden naar besparende maatregelen zoals langzaam groeiende grassoorten (minder maaien nodig) of zuiniger apparatuur. De grotere milieu-impact van een intensief ten opzichte van een minder intensief gebruikt grassportveld wordt vooral veroorzaakt door een grotere inzet van kunstmest en diesel voor werkzaamheden. De relatief hogere inzet van kunstmest op een intensief gebruikt grassportveld zoals dat in de praktijk veel voorkomt, is tegengesteld aan het bemestingsadvies. Conform het bemestingsadvies zou de kunstmestgift op een intensief gebruikt veld bijna een kwart minder kunnen zijn, wat de carbon footprint zou laten dalen met 8,5% en de totale milieu-impact met 4%. Op natuurlijk grassportvelden die intensief gebruikt worden is het aan te bevelen om het bemestingsadvies te volgen om zodoende onnodige milieu-impact (en kosten!) te vermijden. Het is aan te bevelen te onderzoeken in welke mate meststoffen van organische oorsprong en geavanceerde synthetische meststoffen (bijv slow release meststoffen) als vervanger kunnen dienen van de gangbare synthetische meststoffen en in hoeverre dat de milieuimpact verlaagt. Uitgaande van een gemiddelde waarde, kan de vastlegging van koolstof in organische stof in de bodem van een natuurlijk grassportveld, de carbon footprint met 29% verlagen indien alle vastgelegde koolstof ook daadwerkelijk blijft vastgelegd na verwijdering van het veld. Indien na de levensduur van 30 jaar alle vastgelegde koolstof weer vrij komt door oxidatie van de organische stof wordt de carbon footprint verlaagd met 9%. Het gebruik van een gemiddelde waarde voor de koolstofvastlegging komt niet overeen met de te verwachten verschillen vanwege verschillen in het management van een grassportveld (zoals de kunstmestgift). We bevelen aan om de koolstofvastlegging nauwkeuriger te bepalen afhankelijk van belangrijke parameters zoals kunstmestgebruik, maairegime, etc.

Curaçao Carbon Footprint 2015

Curaçao Carbon Footprint 2015 Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding

Nadere informatie

De Ecolizer 2.0. Een instrument voor introductie van ecodesign

De Ecolizer 2.0. Een instrument voor introductie van ecodesign De Ecolizer 2.0 Een instrument voor introductie van ecodesign Ecolizer 2.0 Inhoud OVAM & ecodesign Ecolizer historiek Ecolizer 2.0 Toekomst OVAM Ecodesign Award Pro in samenwerking met Winnaars OVAM Ecodesign

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse van grassportvelden. 22 november Jasper Scholten

Levenscyclusanalyse van grassportvelden. 22 november Jasper Scholten Levenscyclusanalyse van grassportvelden 22 november 2012 Jasper Scholten Inhoud 1. Introductie Blonk Consultants 2. De levenscyclusanalyse (LCA) in 4 stappen 3. Resultaten 4. Advisering over duurzaam sportveldonderhoud

Nadere informatie

Klimaatneutrale landbouw? Binnen bereik??

Klimaatneutrale landbouw? Binnen bereik?? Klimaatneutrale landbouw? Binnen bereik?? Road map Klimaatvriendelijk: carbon footprint Wat is carbon footprint? Wat is klimaatneutraal? Broeikasgassen en akkerbouw Het project boerenklimaat.nl Perspectief

Nadere informatie

transport grondstoffen verpakking water energie MANAGEMENT SUMMARY

transport grondstoffen verpakking water energie MANAGEMENT SUMMARY MANAGEMENT SUMMARY Aanleiding: De keuze voor het werken met disposable en versus de wasbare microvezel doeken in de professionele schoonmaak wordt vaak op basis van meerdere factoren gemaakt. Een van de

Nadere informatie

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse van groene wanden

Levenscyclusanalyse van groene wanden Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Levenscyclusanalyse van groene wanden Inzicht in de milieu-impact van de verschillende onderdelen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB 1 Mid-term

Nadere informatie

Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste

Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste 29-214 Datum: 27 juli 215 Versie: 1.1 In opdracht van: Opgesteld door: Hendrik Bijker Wecycle Laura Golsteijn Marisa Vieira Dit rapport is geschreven

Nadere informatie

Aluminium, LCA en EPD

Aluminium, LCA en EPD Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15

Nadere informatie

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013 Regionale voedselproductie en duurzaamheid Jasper Scholten 24 september 2013 Methodology and tools Sustainability performance LCA Sustainable nutrition Quiz Vraag 1: Heeft een aardbei die in de supermarkt

Nadere informatie

Duurzame oplossing door houtreparatie!

Duurzame oplossing door houtreparatie! Duurzame oplossing door houtreparatie! Het systeem om meerpalen te repareren in plaats van vervanging door nieuwe palen, is niet alleen goedkoper maar blijkt ook minder belastend te zijn voor het milieu.

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018

Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018 Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen VK Loonwerkers Najaar 2018 Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Methaan Lachgas Kooldioxide Ammoniak Nitraat Fosfaat Milieuopgave melkveehouderij 1 Ammoniak

Nadere informatie

Relevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011

Relevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011 Relevantie van (carbon) footprinting voor telers Jasper Scholten 23 juni 2011 Inhoud 1. Blonk Milieu Advies 2. Levenscyclusanalyse (LCA) 3. Carbon Footprinting 4. Footprint van brouwgerst 5. Footprint

Nadere informatie

Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste

Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Monitoring 2013 Datum: 6-5-2014 Versie: Eindrapport Project nummer: CL1039 In opdracht van: Hendrik Bijker, Wecycle. Uitgevoerd door: Jorrit Leijting,

Nadere informatie

Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf

Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf Hoeveel CO 2 bespaar je hiermee? 1 Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf; hoeveel CO2 bespaar je hiermee? Erfwerkzaamheden

Nadere informatie

Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf

Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf Vergelijkende milieustudie bruggen Onderzoek Brede studie met meerdere sectoren Specificatie, berekeningsmethode, data Niet-materiaal gebonden specificaties

Nadere informatie

NMVisie op Koe&Klimaat

NMVisie op Koe&Klimaat Wat is de positie van de melkveehouderij in het klimaatvraagstuk? Voor ons blijft onderbelicht wat het significante verschil is met overige bronnen van broeikasgassen. Positie van de melkveehouderij in

Nadere informatie

footprint rapportage over 2018, 1 e half jaar In lijn met haar visie van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen conform:

footprint rapportage over 2018, 1 e half jaar In lijn met haar visie van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen conform: footprint rapportage over 2018, 1 e half jaar In lijn met haar visie van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen conform: 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beleidsverklaring van de directie... 3 3. CO2 Reductie

Nadere informatie

CO 2 wijzer voor Tuinen

CO 2 wijzer voor Tuinen CO 2 wijzer voor Tuinen Achtergrond Tuinen hebben van nature een groen imago en niemand denkt direct aan een bijdrage aan het klimaateffect, als men over tuinen spreekt. In de praktijk is het natuurlijk

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie

Opwarming aarde niet de schuld van het vee

Opwarming aarde niet de schuld van het vee focus juni 219 Opwarming aarde niet de schuld van het vee Europese landbouwhuisdieren hebben vrijwel geen aandeel in de opwarming van de aarde. Dat blijkt uit data van het Amerikaanse Carbon Dioxide Information

Nadere informatie

Het klimaat en onze bodem

Het klimaat en onze bodem Het klimaat en onze bodem Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Het klimaat en onze bodem Ons klimaat verandert Wateroverlast Droogte Verzilting Klimaatakkoord Transitie is nodig voor adaptatie en mitigatie

Nadere informatie

Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen

Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen 1 Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen 2 Aan de slag met sportvelden De regelgeving en de organisatie Wetgeving Gemeentes Haaren, Helmond, Bladel (en Schijndel) Leertraject: informatie en kennis

Nadere informatie

Biodieselproductie uit palmolie en jatropha in Peru en impact voor duurzaamheid.

Biodieselproductie uit palmolie en jatropha in Peru en impact voor duurzaamheid. Biodieselproductie uit palmolie en jatropha in Peru en impact voor duurzaamheid. Een Levens Cyclus Duurzaamheids Analyse Auteur: Baukje Bruinsma November 2009 Samenvatting. Door het verbranden van fossiele

Nadere informatie

Masterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma

Masterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma Masterclass LCA Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma CE Delft sinds 1978 Onafhankelijk onderzoek en advies Milieu, economie, techniek en beleid Energie, transport, afval, biomassa, voedsel,

Nadere informatie

Milieu jaarverslag 2013-Q4

Milieu jaarverslag 2013-Q4 Milieu jaarverslag 2013-Q4 1. Inleiding In dit verslag worden gegevens gepubliceerd ten aanzien van energie met daaraan gekoppeld de CO 2 footprint. De dataverzameling en rapportage voor CO 2 gebeurt conform

Nadere informatie

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk

Nadere informatie

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY

Nadere informatie

Emissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies

Emissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Emissiekentallen elektriciteit Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Notitie: Delft, januari 2015 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten M.R. (Maarten) Afman 2 Januari

Nadere informatie

Emissie inventaris 2018

Emissie inventaris 2018 Emissie inventaris 2018 Versie 2018.1 Datum: 11-01-2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bedrijfsvoering 4 2.1 Bedrijfssamenvatting 4 2.3 Verantwoordelijkheid 4 3. Scope 5 4. Energiestromen 6 4.1 Energiestromen

Nadere informatie

CO 2 -uitstootrapportage 2011

CO 2 -uitstootrapportage 2011 Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding

Nadere informatie

Arnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen

Arnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen Arnold Maassen Holding BV Verslag energieaudit Verslag over het jaar 2014 G.R.M. Maassen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Inventarisatie van energieverbruik en emissiebronnen... 3 3 Energieverbruik en CO 2 Footprint...

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017 Milieubarometerrapport 2017 Barometer VanderHelm Milieubarometer - 2017 Barometer VanderHelm Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en

Nadere informatie

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

Kwantitatieve reductiedoelstelling

Kwantitatieve reductiedoelstelling CO 2 Prestatieladder Kwantitatieve reductiedoelstelling Auteur: Dhr. A.J. van Doornmalen Aspect(en): 3.B.1, 3.B.2, 4.B.1, 1.D.1 Vrijgegeven: Dhr. A.J. van der Heul Datum: 18 april 2014 Inhoudsopgave 1.0

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies. Eerste halfjaar 2013

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies. Eerste halfjaar 2013 Voortgangsrapportage Scope 1 en 2 CO2 emissies Eerste halfjaar 2013 Wijzigingsblad Versie Datum Auteur Wijzigingen 0.1 01-10-2013 F. Wuts Draft 1.0 8-10-2013 F. Wuts Update en aanpassing van een aantal

Nadere informatie

CO₂-prestatieladder. Nieuwsbrief

CO₂-prestatieladder. Nieuwsbrief CO₂-prestatieladder Sinds november 2016 is Van Huizen Groenvoorziening gecertificeerd voor hoogste niveau van de CO₂-prestatieladder, trede 5! Om dit hoogste niveau te handhaven streeft Van Huizen Groenvoorzieningen

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 2.9, vijfde lid, van het Besluit brandstoffen luchtverontreiniging;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 2.9, vijfde lid, van het Besluit brandstoffen luchtverontreiniging; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 2001 10 februari 2012 Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu van 25 januari 2012, nr. IenM/BSK-2012/6584

Nadere informatie

De duurzaamheid van perspulp

De duurzaamheid van perspulp De duurzaamheid van perspulp Mini symposium OPNV 12 juni 2012 Ad Backx Manager Milieu- en Arbozaken A. Backx Duurzaamheid (vanaf 1-6-2012) Inhoud presentatie 1. Profiel Suiker Unie 2. MVO bij Suiker Unie

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2014

Milieubarometerrapport 2014 Milieubarometerrapport 2014 Staro Natuur en Buitengebied Milieubarometer - 2014 Staro Natuur en Buitengebied Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse Droogvergister HarvestaGG. Publieksversie

Levenscyclusanalyse Droogvergister HarvestaGG. Publieksversie Levenscyclusanalyse Droogvergister HarvestaGG Publieksversie Publieksversie Levenscyclusanalyse Droogvergister HarvestaGG E.V. Elferink D.D.J. Keuper H. Kloen CLM Onderzoek en Advies BV Culemborg, juli

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2016 (Som)

Milieubarometerrapport 2016 (Som) Milieubarometerrapport 2016 (Som) Totaal NBB Groep Milieubarometer - 2016 (Som) Totaal NBB Groep Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken

Nadere informatie

Wat is CO 2? Waarom CO 2? Waarom Milieubarometer i.p.v. CO 2? Waarom CO 2 -footprint? Inhoud. Cursus CO 2 -footprint

Wat is CO 2? Waarom CO 2? Waarom Milieubarometer i.p.v. CO 2? Waarom CO 2 -footprint? Inhoud. Cursus CO 2 -footprint Inhoud Cursus CO 2 -footprint Hoe maak je de footprint en wat heb je eraan? 27 mei 2013 Voor de Werkgroep Monitoren van MPZ Wat is CO 2 en waarom hebben we het daar over? CO 2 -footprint t.o.v. Milieubarometer

Nadere informatie

EMISSIE- INVENTARIS 2015. 2-mei 2016, www.dehaasmaassluis.nl

EMISSIE- INVENTARIS 2015. 2-mei 2016, www.dehaasmaassluis.nl EMISSIE- INVENTARIS 015 -mei 016, www.dehaasmaassluis.nl 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Introductie 3 1. Organisatorische grens 3 1.3 Basisjaar 3 1.4 Wijziging berekening ten opzichte van 014 3 1.5

Nadere informatie

CO 2 en energiereductiedoelstellingen

CO 2 en energiereductiedoelstellingen CO 2 en energiereductiedoelstellingen t/m 2012 N.G. Geelkerken Site Manager International Paint (Nederland) bv Januari 2011 Inhoud 1 Introductie 3 2 Co2-reductie scope 4 2.1. Wagenpark 4 3 Co2-reductie

Nadere informatie

Onkruidbeheer op verhardingen in Lelystad. Kosten en milieueffecten van verschillende onkruidbestrijdingstechnieken

Onkruidbeheer op verhardingen in Lelystad. Kosten en milieueffecten van verschillende onkruidbestrijdingstechnieken Onkruidbeheer op verhardingen in Lelystad Kosten en milieueffecten van verschillende onkruidbestrijdingstechnieken Plant Research International, Wageningen oktober 2013 2013 Wageningen, Stichting Dienst

Nadere informatie

CARBON FOOTPRINT RAPPORTAGE 2017 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS 3.A A B.2.

CARBON FOOTPRINT RAPPORTAGE 2017 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS 3.A A B.2. 3.A.1. - 2.A.3. - 1.B.2. CARBON FOOTPRINT -EMISSIE INVENTARIS DOCUMENTNAAM AUTEUR: VERSIE: DATUM: STATUS: KAM B 23-02-2018 DEFINITIEF 3A1-2A3-1B2 JAARLIJKS CO2-VERSLAG 2017 HAKKERS SCOPE 1-2 (versie B)

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2018

Milieubarometerrapport 2018 Milieubarometerrapport 2018 Barometer VanderHelm Samengesteld op 18 februari 2019 Milieubarometer - 2018 Barometer VanderHelm Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en

Nadere informatie

Inhoud. Duurzaamheidsanalyse. Hoe. Voorbeelden Oefenen. Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse. Belang voor duurzame ontwikkeling

Inhoud. Duurzaamheidsanalyse. Hoe. Voorbeelden Oefenen. Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse. Belang voor duurzame ontwikkeling Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse voor duurzame ontwikkeling Themadag leren voor duurzame ontwikkeling, 12 mei 2016 STOAS Vilentum, Wageningen Dr ir Jerke W. de Vries Inhoud Duurzaamheidsanalyse

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2015

Milieubarometerrapport 2015 Milieubarometerrapport 2015 Staro Natuur en Buitengebied Milieubarometer - 2015 Staro Natuur en Buitengebied Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar

Nadere informatie

KLIMAAT EN LANDBOUW IN FRYSLAN

KLIMAAT EN LANDBOUW IN FRYSLAN 1 Managementsamenvatting van: KLIMAAT EN LANDBOUW IN FRYSLAN (uitstoot van broeikasgassen) Uitgevoerd door het Centrum voor Landbouw en Milieu, 2009 in opdracht van de provincie Fryslân Inleiding Landbouw

Nadere informatie

CARBON FOOTPRINT HALFJAARLIJKSE RAPPORTAGE 2018-H1 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS 3.A A B C.3.

CARBON FOOTPRINT HALFJAARLIJKSE RAPPORTAGE 2018-H1 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS 3.A A B C.3. 3.A.1. - 2.A.3. - 1.B.2. - 5.C.3. CARBON FOOTPRINT -EMISSIE INVENTARIS DOCUMENTNAAM AUTEUR: VERSIE: DATUM: STATUS: 3A1-2A3-1B2-5C3 HALFJAARLIJKS CO2-VERSLAG 2018-H1 KAM A 27-09-2018 DEFINITIEF HAKKERS

Nadere informatie

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat Duurzaam inkopen bij Duurzaamheid bij aanleg en onderhoud van wegen, vaarwegen en waterwerken Edwin van der Wel, Sr. Adviseur Duurzaamheid en Energie, GPO Inhoud Programma duurzaam inkopen GWW Doelstellingen

Nadere informatie

GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Heleen Pinkse

GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Heleen Pinkse GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering Heleen Pinkse Aanleiding Energiefabriek: Door toepassen van chemicaliën kan energiegebruik van de zuivering verminderen, maar..

Nadere informatie

Carbon debt in NTA 8080?

Carbon debt in NTA 8080? Carbon debt in NTA 8080? Kan en moet het carbon debt concept worden geïntegreerd in de NTA 8080? Harry Croezen, senior consultant Hoofdvraag bij actualisering NTA 8080: Moet een criterium m.b.t. carbon

Nadere informatie

Hoogwaardig en veelzijdig

Hoogwaardig en veelzijdig Hoogwaardig en veelzijdig Carbon footprint rapportage Inhoud Samenvatting... 3 Emissies scope 1... 4 Emissies scope 2... 6 Emissies scope 3... 7 Emissies projecten/overhead... 8 Realisatie reductiedoelstellingen...

Nadere informatie

Luchtvervuiling in Nederland in kaart gebracht

Luchtvervuiling in Nederland in kaart gebracht Luchtvervuiling in Nederland in kaart Luchtvervuiling in Nederland in kaart gebracht Hoofdpunten uit de GCN/GDN-rapportage 2013 Luchtvervuiling in Nederland in kaart gebracht Hoofdpunten uit de GCN/GDN-rapportage

Nadere informatie

LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt

LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt Inhoud Levenscyclusanalyse (LCA) Meten, zweten en aannames Discussiepunten Soorten LCA s 3 Functies van LCA s Voorbeelden in de praktijk 2 Onze voetafdruk

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder 2014

CO2 Prestatieladder 2014 CO2 Prestatieladder 2014 Brouwers Holding BV en daarmee de bedrijven Adhetec BV en Pro-Emium BV hebben de doelstelling om te voldoen aan niveau één, twee, drie, vier en vijf van de CO2 Prestatieladder

Nadere informatie

Voortgangsrapportage 3 CO 2 -Prestatieladder

Voortgangsrapportage 3 CO 2 -Prestatieladder CO 2 -Prestatieladder Inhoudsopgave INLEIDING... 3 BRANDSTOF... 4 REDUCTIEDOELSTELLING... 4 RESULTATEN... 4 GROENAFVAL... 5 KETENANALYSE... 5 REDUCTIEDOELSTELLING... 5 HOEVEELHEID GROENAFVAL... 5 TRANSPORT

Nadere informatie

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v

Nadere informatie

Herberekening Basisjaar CO 2 -Footprint

Herberekening Basisjaar CO 2 -Footprint Herberekening Basisjaar CO 2 -Footprint Rekenkundige onderbouwing van de herberekening van het basisjaar en eventuele tussenliggende jaren. Zwatra B.V. Doc.code: HBF Versie: 1 Datum: 19 november 2015 Status:

Nadere informatie

KLIMAATTRANSPARANTIE

KLIMAATTRANSPARANTIE KLIMAATTRANSPARANTIE GEBOUWEN CO 2 Footprint Rapportage Volledig 2014 ACO BV Doetichem Werkmaatschappij Versie 1.0 11-03-2015 INLEIDING Carbon Footprint staat synoniem voor CO 2 -voetafdruk of CO 2 -emissie

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

Alfen MVO nieuws. Voortgang acties m.b.t. onze CO2 ambities

Alfen MVO nieuws. Voortgang acties m.b.t. onze CO2 ambities Alfen MVO nieuws Voortgang acties m.b.t. onze CO2 ambities 9 april 2018 In het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) willen wij u middels deze nieuwsbrief informeren over de voortgang

Nadere informatie

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,

Nadere informatie

Life Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum

Life Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum Samenvatting uit rapport: Life Cycle Analysis Granova Heros Sluiskil B.V Datum 10-10-2014 Opdrachtgever Heros Sluiskil B.V. Oostkade 5 4541 HH Sluiskil Opdrachtnemer EcoChain Technologies B.V. Oostenburgermiddenstraat

Nadere informatie

Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke

Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw Gerjan Hilhorst WUR De Marke Kringlooplandbouw Kringlooplandbouw begint met het verminderen van de verliezen => sluiten van de kringloop => minder aanvoer

Nadere informatie

CO2 impact kringloopbedrijven

CO2 impact kringloopbedrijven CO2 impact kringloopbedrijven CO2 besparing gerealiseerd in 2014 door Stichting Aktief Dhr. G. Berndsen Gildenstraat 43 7005 bl Doetinchem Tel. 0314330980 g.berndsen@aktief-groep.nl Samenvatting Met 1

Nadere informatie

Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen

Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest en Greet Ruysschaert CriNglooP Collectief studienamiddag

Nadere informatie

KLIMAATTRANSPARANTIE

KLIMAATTRANSPARANTIE KLIMAATTRANSPARANTIE GEBOUWEN CO 2 Footprint Rapportage Volledig 2013 ACO BV Doetichem Werkmaatschappij Versie 1.0 18-03-2014 INLEIDING Carbon Footprint staat synoniem voor CO 2 -voetafdruk of CO 2 -emissie

Nadere informatie

Factsheet CO2-Prestatieladder

Factsheet CO2-Prestatieladder Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van A-Garden B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017 Milieubarometerrapport Qualm Milieubarometer - Qualm Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die de milieubelasting van het

Nadere informatie

Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen

Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Inleiding De complexiteit van ons afvalwatersysteem is, naast de lange levensduur,

Nadere informatie

KLIMAATTRANSPARANTIE

KLIMAATTRANSPARANTIE KLIMAATTRANSPARANTIE GEBOUWEN CO 2 Footprint Rapportage Volledig 2012 ACO BV Doetichem Werkmaatschappij Versie 1.0 08-04-2013 INLEIDING Carbon Footprint staat synoniem voor CO 2 -voetafdruk of CO 2 -emissie

Nadere informatie

CO 2 emissie inventaris

CO 2 emissie inventaris Inhoudsopgave CO 2 prestatieladder scope... 2 Conformiteit inventaris... 2 Basisgegevens... 2 Beschrijving van de organisatie... 2 Verantwoordelijkheden... 2 Basisjaar... 3 Rapportageperiode... 3 Verificatie...

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017 Milieubarometerrapport 2017 Aannemingsbedrijf Dubbink Vriezenveen B.V. Samengesteld op 16 november 2018 Milieubarometer - 2017 Aannemingsbedrijf Dubbink Vriezenveen B.V. Inhoud De Milieubarometer vertaalt

Nadere informatie

CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012. Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: 16-aug-2011 Doc.nr: 10.

CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012. Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: 16-aug-2011 Doc.nr: 10. CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012 Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: Doc.nr: 10.A0320 CO 2 -reductierapport Distributielijst Naam B.Bor (Alf) M. Roeleveld (ALF) Accorderingslijst

Nadere informatie

1 e half jaar 2015. Carbon Footprint. J.M. de Wit Groenvoorziening BV. Carbon footprint J.M. de Wit Groenvoorziening BV.

1 e half jaar 2015. Carbon Footprint. J.M. de Wit Groenvoorziening BV. Carbon footprint J.M. de Wit Groenvoorziening BV. Carbon Footprint 1 e half jaar 2015 J.M. de Wit Groenvoorziening BV Pagina 1 van 13 Carbon footprint J.M. de Wit Groenvoorziening B.V. Bedrijfsgegevens Bedrijf: J.M. de Wit Groenvoorziening BV Bezoekadres:

Nadere informatie

Carbon footprint 2011

Carbon footprint 2011 PAGINA i van 12 Carbon footprint 2011 Opdrachtgever: Stuurgroep MVO Besteknummer: - Projectnummer: 511133 Documentnummer: 511133_Rapportage_Carbon_footprint_2011_1.2 Versie: 1.2 Status: Definitief Uitgegeven

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2012

Milieubarometerrapport 2012 Milieubarometerrapport 2012 Gebroeders Van der Plas Milieubarometerrapport - Gebroeders Van der Plas - 2012 Milieubarometer - 2012 Gebroeders Van der Plas Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals

Nadere informatie

Voortgangsrapportage 4 CO 2 -Prestatieladder

Voortgangsrapportage 4 CO 2 -Prestatieladder CO 2 -Prestatieladder Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. BRANDSTOF... 4 REDUCTIEDOELSTELLING... 4 RESULTATEN... 4 3. GROENAFVAL... 5 KETENANALYSE... 5 REDUCTIEDOELSTELLING... 5 HOEVEELHEID GROENAFVAL...

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik

Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Rapportage 1 e half jaar 2017 en prognose CO 2 voetafdruk 2017 Autorisatie paraaf datum gecontroleerd prl Projectleider Van

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2015

Milieubarometerrapport 2015 Milieubarometerrapport 2015 Verheij Infra b.v Milieubarometer - 2015 Verheij Infra b.v Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen

Nadere informatie

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Naam: Milieu Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Slootrandenbeheer Baggeren Krabbescheer bevorderen

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies. Eerste halfjaar 2014

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies. Eerste halfjaar 2014 Voortgangsrapportage Scope 1 en 2 CO2 emissies Eerste halfjaar 2014 Wijzigingsblad Versie Datum Auteur Wijzigingen 0.1 18-08-2014 C. de Waard Versie obv 2013. ISO 14064 protocol toegevoegd 0.2 24-02-2015

Nadere informatie

CO₂-nieuwsbrief. De directe emissie van CO₂ - vanuit scope 1 is gemeten en berekend als 1.226 ton CO₂ -, 95% van de totale footprint.

CO₂-nieuwsbrief. De directe emissie van CO₂ - vanuit scope 1 is gemeten en berekend als 1.226 ton CO₂ -, 95% van de totale footprint. Derde voortgangsrapportage CO₂-emissie reductie Hierbij informeren wij u over de uitkomsten van onze Carbon Footprint en de derde CO₂ -emissie inventarisatie, betreffende de periode van juni 2014 tot en

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

Klever Boor- en Perstechniek BV Postbus 72 3410 CB Lopik

Klever Boor- en Perstechniek BV Postbus 72 3410 CB Lopik Klever Boor- en Perstechniek BV Postbus 72 3410 CB Lopik Bezoekadres: Batuwseweg 43 3411 KX Lopikerkapel Tel: 0348-554986 Fax: 0348-550611 E-mail: info@kleverbv.nl CO₂ Footprint 2014 Inhoud 1 Inleiding...

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2016

Milieubarometerrapport 2016 Milieubarometerrapport Verheij Infra b.v Milieubarometer - Verheij Infra b.v Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die de

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen Tekst lezen en vragen stellen 1. Om een tekst goed te begrijpen is het erg belangrijk om een tekst actief te lezen. In de uitleg lees je hoe je dat moet doen. Als je actief leest, dan: - controleer je

Nadere informatie

Eric Kwinkelenberg(procesmanager KAM), Simone Butter-d Hulst Afdeling KAM

Eric Kwinkelenberg(procesmanager KAM), Simone Butter-d Hulst Afdeling KAM Memo Aan Kopie aan Directie BAM Techniek Cindy Ensink Manager KAM Van Afdeling Telefoon direct Fax direct E-mail Eric Kwinkelenberg(procesmanager KAM), Simone Butter-d Hulst Afdeling KAM kam@bamtechniek.nl

Nadere informatie

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de

Nadere informatie

P. DE BOORDER & ZOON B.V.

P. DE BOORDER & ZOON B.V. Footprint 2013 Wapeningscentrale P. DE BOORDER & ZOON B.V. Dit document is opgesteld volgens ISO 14064-1 Datum Versie Opsteller Gezien 31 maart 2014 Definitief Dhr. S.G. Jonker Dhr. K. De Boorder 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Carbon footprint Engelsman Hoveniers B.V. Carbon Footprint. Engelsman Hoveniers B.V. Pagina 1 van 13

Carbon footprint Engelsman Hoveniers B.V. Carbon Footprint. Engelsman Hoveniers B.V. Pagina 1 van 13 Carbon Footprint 2018 Engelsman Hoveniers B.V. Pagina 1 van 13 Carbon footprint Engelsman Hoveniers B.V. Mei 2019 Bedrijfsgegevens Bedrijf: Engelsman Hoveniers B.V. Bezoekadres: Nieuwkoopseweg 19A Postcode

Nadere informatie

Milieu-impact van groene wandsystemen

Milieu-impact van groene wandsystemen Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse

Nadere informatie

Carbon Footprint 2014

Carbon Footprint 2014 Carbon Footprint 2014 Opdrachtgever: Stuurgroep MVO Projectnummer: 550613 Versie: 1.1 Datum: 19-6-2015 Status: Defintief Adres Kievitsweg 13 9843 HA, Grijpskerk Contact Tel. 0594-280 123 E-mail: info@oosterhofholman.nl

Nadere informatie

Voortgangsrapportage 5 CO 2 -Prestatieladder

Voortgangsrapportage 5 CO 2 -Prestatieladder CO 2 -Prestatieladder Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. BRANDSTOF... 4 REDUCTIEDOELSTELLING... 4 RESULTATEN... 4 3. ELEKTRICITEIT... 5 4. GROENAFVAL... 6 KETENANALYSE... 6 REDUCTIEDOELSTELLING... 6 HOEVEELHEID

Nadere informatie

Carbon Footprint 2e helft 2015 (referentiejaar = 2010)

Carbon Footprint 2e helft 2015 (referentiejaar = 2010) Carbon Footprint 2e helft 2015 (referentiejaar = 2010) Opgesteld door: Akkoord: I. Bangma O. Van der Ende 1. INLEIDING Binnen de Van der Ende Steel Protectors Group BV staat zowel interne als externe duurzaamheid

Nadere informatie

Impact analyse: ambitie elektrisch transport

Impact analyse: ambitie elektrisch transport Impact analyse: ambitie elektrisch transport ad-hoc verzoek EL&I 29 maart 211, ECN-L--11-27, C. Hanschke www.ecn.nl Scope en aanpak impact analyse 1.8.6.4.2 Groeiambitie Elektrische auto's [mln] 215 22

Nadere informatie